| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
៣. គិញ្ជកាវសថសុត្តវណ្ណនា
3. Giñjakāvasathasuttavaṇṇanā
៩៧. តតិយេ ធាតុំ, ភិក្ខវេតិ ឥតោ បដ្ឋាយ អជ្ឈាសយំ ធាតូតិ ទីបេតិ។ ឧប្បជ្ជតិ សញ្ញាតិ អជ្ឈាសយំ បដិច្ច សញ្ញា ឧប្បជ្ជតិ, ទិដ្ឋិ ឧប្បជ្ជតិ, វិតក្កោ ឧប្បជ្ជតីតិ។ ឥធាបិ ‘‘កច្ចានោ បញ្ហំ បុច្ឆិស្សតី’’តិ តស្ស ឱកាសទានត្ថំ ឯត្តាវតាវ ទេសនំ និដ្ឋាបេសិ។ អសម្មាសម្ពុទ្ធេសូតិ ឆសុ សត្ថារេសុ។ សម្មាសម្ពុទ្ធាតិ មយមស្ម សម្មាសម្ពុទ្ធាតិ។ កិំ បដិច្ច បញ្ញាយតីតិ កិស្មិំ សតិ ហោតីតិ? សត្ថារានំ ឧប្បន្នំ ទិដ្ឋិំ បុច្ឆតិ។ អសម្មាសម្ពុទ្ធេសុ តេសុ សម្មាសម្ពុទ្ធា ឯតេតិ ឯវំ ឧប្បន្នំ តិត្ថិយសាវកានម្បិ ទិដ្ឋិំ បុច្ឆតិយេវ។
97. Tatiye dhātuṃ, bhikkhaveti ito paṭṭhāya ajjhāsayaṃ dhātūti dīpeti. Uppajjati saññāti ajjhāsayaṃ paṭicca saññā uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vitakko uppajjatīti. Idhāpi ‘‘kaccāno pañhaṃ pucchissatī’’ti tassa okāsadānatthaṃ ettāvatāva desanaṃ niṭṭhāpesi. Asammāsambuddhesūti chasu satthāresu. Sammāsambuddhāti mayamasma sammāsambuddhāti. Kiṃ paṭicca paññāyatīti kismiṃ sati hotīti? Satthārānaṃ uppannaṃ diṭṭhiṃ pucchati. Asammāsambuddhesu tesu sammāsambuddhā eteti evaṃ uppannaṃ titthiyasāvakānampi diṭṭhiṃ pucchatiyeva.
ឥទានិ យស្មា តេសំ អវិជ្ជាធាតុំ បដិច្ច សា ទិដ្ឋិ ហោតិ, អវិជ្ជាធាតុ ច នាម មហតី ធាតុ, តស្មា មហតិំ ធាតុំ បដិច្ច តស្សា ឧប្បត្តិំ ទីបេន្តោ មហតី ខោ ឯសាតិអាទិមាហ។ ហីនំ, កច្ចាន, ធាតុំ បដិច្ចាតិ ហីនំ អជ្ឈាសយំ បដិច្ច។ បណិធីតិ ចិត្តដ្ឋបនំ។ សា បនេសា ឥត្ថិភាវំ វា មក្កដាទិតិរច្ឆានភាវំ វា បត្ថេន្តស្ស ឧប្បជ្ជតិ។ ហីនោ បុគ្គលោតិ យស្សេតេ ហីនា ធម្មា ឧប្បជ្ជន្តិ, សព្ពោ សោ បុគ្គលោបិ ហីនោ នាម។ ហីនា វាចាតិ យា តស្ស វាចា, សាបិ ហីនា។ ហីនំ អាចិក្ខតីតិ សោ អាចិក្ខន្តោបិ ហីនមេវ អាចិក្ខតិ, ទេសេន្តោបិ ហីនមេវ ទេសេតីតិ សព្ពបទានិ យោជេតព្ពានិ។ ឧបបត្តីតិ ទ្វេ ឧបបត្តិយោ បដិលាភោ ច និព្ពត្តិ ច។ និព្ពត្តិ ហីនកុលាទិវសេន វេទិតព្ពា, បដិលាភោ ចិត្តុប្បាទក្ខណេ ហីនត្តិកវសេន។ កថំ? តស្ស ហិ បញ្ចសុ នីចកុលេសុ ឧប្បជ្ជនតោ ហីនា និព្ពត្តិ, វេស្សសុទ្ទកុលេសុ ឧប្បជ្ជនតោ មជ្ឈិមា, ខត្តិយព្រាហ្មណកុលេសុ ឧប្បជ្ជនតោ បណីតា។ ទ្វាទសាកុសលចិត្តុប្បាទានំ បន បដិលាភតោ ហីនោ បដិលាភោ, តេភូមកធម្មានំ បដិលាភតោ មជ្ឈិមោ, នវលោកុត្តរធម្មានំ បដិលាភតោ បណីតោ។ ឥមស្មិំ បន ឋានេ និព្ពត្តិយេវ អធិប្បេតាតិ។ តតិយំ។
Idāni yasmā tesaṃ avijjādhātuṃ paṭicca sā diṭṭhi hoti, avijjādhātu ca nāma mahatī dhātu, tasmā mahatiṃ dhātuṃ paṭicca tassā uppattiṃ dīpento mahatī kho esātiādimāha. Hīnaṃ, kaccāna, dhātuṃ paṭiccāti hīnaṃ ajjhāsayaṃ paṭicca. Paṇidhīti cittaṭṭhapanaṃ. Sā panesā itthibhāvaṃ vā makkaṭāditiracchānabhāvaṃ vā patthentassa uppajjati. Hīnopuggaloti yassete hīnā dhammā uppajjanti, sabbo so puggalopi hīno nāma. Hīnā vācāti yā tassa vācā, sāpi hīnā. Hīnaṃ ācikkhatīti so ācikkhantopi hīnameva ācikkhati, desentopi hīnameva desetīti sabbapadāni yojetabbāni. Upapattīti dve upapattiyo paṭilābho ca nibbatti ca. Nibbatti hīnakulādivasena veditabbā, paṭilābho cittuppādakkhaṇe hīnattikavasena. Kathaṃ? Tassa hi pañcasu nīcakulesu uppajjanato hīnā nibbatti, vessasuddakulesu uppajjanato majjhimā, khattiyabrāhmaṇakulesu uppajjanato paṇītā. Dvādasākusalacittuppādānaṃ pana paṭilābhato hīno paṭilābho, tebhūmakadhammānaṃ paṭilābhato majjhimo, navalokuttaradhammānaṃ paṭilābhato paṇīto. Imasmiṃ pana ṭhāne nibbattiyeva adhippetāti. Tatiyaṃ.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ៣. គិញ្ជកាវសថសុត្តំ • 3. Giñjakāvasathasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. គិញ្ជកាវសថសុត្តវណ្ណនា • 3. Giñjakāvasathasuttavaṇṇanā
