| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
3. ගිඤ්‌ජකාවසථසුත්‌තවණ්‌ණනා
3. Giñjakāvasathasuttavaṇṇanā
97. තතියෙ ධාතුං, භික්‌ඛවෙති ඉතො පට්‌ඨාය අජ්‌ඣාසයං ධාතූති දීපෙති. උප්‌පජ්‌ජති සඤ්‌ඤාති අජ්‌ඣාසයං පටිච්‌ච සඤ්‌ඤා උප්‌පජ්‌ජති, දිට්‌ඨි උප්‌පජ්‌ජති, විතක්‌කො උප්‌පජ්‌ජතීති. ඉධාපි ‘‘කච්‌චානො පඤ්‌හං පුච්‌ඡිස්‌සතී’’ති තස්‌ස ඔකාසදානත්‌ථං එත්‌තාවතාව දෙසනං නිට්‌ඨාපෙසි. අසම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙසූති ඡසු සත්‌ථාරෙසු. සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධාති මයමස්‌ම සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධාති. කිං පටිච්‌ච පඤ්‌ඤායතීති කිස්‌මිං සති හොතීති? සත්‌ථාරානං උප්‌පන්‌නං දිට්‌ඨිං පුච්‌ඡති. අසම්‌මාසම්‌බුද්‌ධෙසු තෙසු සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධා එතෙති එවං උප්‌පන්‌නං තිත්‌ථියසාවකානම්‌පි දිට්‌ඨිං පුච්‌ඡතියෙව.
97. Tatiye dhātuṃ, bhikkhaveti ito paṭṭhāya ajjhāsayaṃ dhātūti dīpeti. Uppajjati saññāti ajjhāsayaṃ paṭicca saññā uppajjati, diṭṭhi uppajjati, vitakko uppajjatīti. Idhāpi ‘‘kaccāno pañhaṃ pucchissatī’’ti tassa okāsadānatthaṃ ettāvatāva desanaṃ niṭṭhāpesi. Asammāsambuddhesūti chasu satthāresu. Sammāsambuddhāti mayamasma sammāsambuddhāti. Kiṃ paṭicca paññāyatīti kismiṃ sati hotīti? Satthārānaṃ uppannaṃ diṭṭhiṃ pucchati. Asammāsambuddhesu tesu sammāsambuddhā eteti evaṃ uppannaṃ titthiyasāvakānampi diṭṭhiṃ pucchatiyeva.
ඉදානි යස්‌මා තෙසං අවිජ්‌ජාධාතුං පටිච්‌ච සා දිට්‌ඨි හොති, අවිජ්‌ජාධාතු ච නාම මහතී ධාතු, තස්‌මා මහතිං ධාතුං පටිච්‌ච තස්‌සා උප්‌පත්‌තිං දීපෙන්‌තො මහතී ඛො එසාතිආදිමාහ. හීනං, කච්‌චාන, ධාතුං පටිච්‌චාති හීනං අජ්‌ඣාසයං පටිච්‌ච. පණිධීති චිත්‌තට්‌ඨපනං. සා පනෙසා ඉත්‌ථිභාවං වා මක්‌කටාදිතිරච්‌ඡානභාවං වා පත්‌ථෙන්‌තස්‌ස උප්‌පජ්‌ජති. හීනො පුග්‌ගලොති යස්‌සෙතෙ හීනා ධම්‌මා උප්‌පජ්‌ජන්‌ති, සබ්‌බො සො පුග්‌ගලොපි හීනො නාම. හීනා වාචාති යා තස්‌ස වාචා, සාපි හීනා. හීනං ආචික්‌ඛතීති සො ආචික්‌ඛන්‌තොපි හීනමෙව ආචික්‌ඛති, දෙසෙන්‌තොපි හීනමෙව දෙසෙතීති සබ්‌බපදානි යොජෙතබ්‌බානි. උපපත්‌තීති ද්‌වෙ උපපත්‌තියො පටිලාභො ච නිබ්‌බත්‌ති ච. නිබ්‌බත්‌ති හීනකුලාදිවසෙන වෙදිතබ්‌බා, පටිලාභො චිත්‌තුප්‌පාදක්‌ඛණෙ හීනත්‌තිකවසෙන. කථං? තස්‌ස හි පඤ්‌චසු නීචකුලෙසු උප්‌පජ්‌ජනතො හීනා නිබ්‌බත්‌ති, වෙස්‌සසුද්‌දකුලෙසු උප්‌පජ්‌ජනතො මජ්‌ඣිමා, ඛත්‌තියබ්‍රාහ්‌මණකුලෙසු උප්‌පජ්‌ජනතො පණීතා. ද්‌වාදසාකුසලචිත්‌තුප්‌පාදානං පන පටිලාභතො හීනො පටිලාභො, තෙභූමකධම්‌මානං පටිලාභතො මජ්‌ඣිමො, නවලොකුත්‌තරධම්‌මානං පටිලාභතො පණීතො. ඉමස්‌මිං පන ඨානෙ නිබ්‌බත්‌තියෙව අධිප්‌පෙතාති. තතියං.
Idāni yasmā tesaṃ avijjādhātuṃ paṭicca sā diṭṭhi hoti, avijjādhātu ca nāma mahatī dhātu, tasmā mahatiṃ dhātuṃ paṭicca tassā uppattiṃ dīpento mahatī kho esātiādimāha. Hīnaṃ, kaccāna, dhātuṃ paṭiccāti hīnaṃ ajjhāsayaṃ paṭicca. Paṇidhīti cittaṭṭhapanaṃ. Sā panesā itthibhāvaṃ vā makkaṭāditiracchānabhāvaṃ vā patthentassa uppajjati. Hīnopuggaloti yassete hīnā dhammā uppajjanti, sabbo so puggalopi hīno nāma. Hīnā vācāti yā tassa vācā, sāpi hīnā. Hīnaṃ ācikkhatīti so ācikkhantopi hīnameva ācikkhati, desentopi hīnameva desetīti sabbapadāni yojetabbāni. Upapattīti dve upapattiyo paṭilābho ca nibbatti ca. Nibbatti hīnakulādivasena veditabbā, paṭilābho cittuppādakkhaṇe hīnattikavasena. Kathaṃ? Tassa hi pañcasu nīcakulesu uppajjanato hīnā nibbatti, vessasuddakulesu uppajjanato majjhimā, khattiyabrāhmaṇakulesu uppajjanato paṇītā. Dvādasākusalacittuppādānaṃ pana paṭilābhato hīno paṭilābho, tebhūmakadhammānaṃ paṭilābhato majjhimo, navalokuttaradhammānaṃ paṭilābhato paṇīto. Imasmiṃ pana ṭhāne nibbattiyeva adhippetāti. Tatiyaṃ.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 3. ගිඤ්‌ජකාවසථසුත්‌තං • 3. Giñjakāvasathasuttaṃ
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. ගිඤ්‌ජකාවසථසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Giñjakāvasathasuttavaṇṇanā
