Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / జాతక-అట్ఠకథా • Jātaka-aṭṭhakathā

    [౧౮౪] ౪. గిరిదత్తజాతకవణ్ణనా

    [184] 4. Giridattajātakavaṇṇanā

    దూసితో గిరిదత్తేనాతి ఇదం సత్థా వేళువనే విహరన్తో ఏకం విపక్ఖసేవిం భిక్ఖుం ఆరబ్భ కథేసి. వత్థు హేట్ఠా మహిళాముఖజాతకే (జా॰ ౧.౧.౨౬) కథితమేవ. సత్థా పన ‘‘న, భిక్ఖవే, అయం భిక్ఖు ఇదానేవ విపక్ఖం సేవతి, పుబ్బేపేస విపక్ఖసేవకోయేవా’’తి వత్వా అతీతం ఆహరి.

    Dūsitogiridattenāti idaṃ satthā veḷuvane viharanto ekaṃ vipakkhaseviṃ bhikkhuṃ ārabbha kathesi. Vatthu heṭṭhā mahiḷāmukhajātake (jā. 1.1.26) kathitameva. Satthā pana ‘‘na, bhikkhave, ayaṃ bhikkhu idāneva vipakkhaṃ sevati, pubbepesa vipakkhasevakoyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.

    అతీతే బారాణసియం సామరాజా రజ్జం కారేసి. తదా బోధిసత్తో అమచ్చకులే నిబ్బత్తిత్వా వయప్పత్తో తస్స అత్థధమ్మానుసాసకో అహోసి. రఞ్ఞో పన పణ్డవో నామ మఙ్గలస్సో, తస్స గిరిదత్తో నామ అస్సబన్ధో, సో ఖఞ్జో అహోసి. అస్సో ముఖరజ్జుకే గహేత్వా తం పురతో పురతో గచ్ఛన్తం దిస్వా ‘‘మం ఏస సిక్ఖాపేతీ’’తి సఞ్ఞాయ తస్స అనుసిక్ఖన్తో ఖఞ్జో అహోసి. తస్స అస్సస్స ఖఞ్జభావం రఞ్ఞో ఆరోచేసుం, రాజా వేజ్జే పేసేసి. తే గన్త్వా అస్సస్స సరీరే రోగం అపస్సన్తా ‘‘రోగమస్స న పస్సామా’’తి రఞ్ఞో కథయింసు. రాజా బోధిసత్తం పేసేసి – ‘‘గచ్ఛ వయస్స, ఏత్థ కారణం జానాహీ’’తి. సో గన్త్వా ఖఞ్జఅస్సబన్ధసంసగ్గేన తస్స ఖఞ్జభూతభావం ఞత్వా రఞ్ఞో తమత్థం ఆరోచేత్వా ‘‘సంసగ్గదోసేన నామ ఏవం హోతీ’’తి దస్సేన్తో పఠమం గాథమాహ –-

    Atīte bārāṇasiyaṃ sāmarājā rajjaṃ kāresi. Tadā bodhisatto amaccakule nibbattitvā vayappatto tassa atthadhammānusāsako ahosi. Rañño pana paṇḍavo nāma maṅgalasso, tassa giridatto nāma assabandho, so khañjo ahosi. Asso mukharajjuke gahetvā taṃ purato purato gacchantaṃ disvā ‘‘maṃ esa sikkhāpetī’’ti saññāya tassa anusikkhanto khañjo ahosi. Tassa assassa khañjabhāvaṃ rañño ārocesuṃ, rājā vejje pesesi. Te gantvā assassa sarīre rogaṃ apassantā ‘‘rogamassa na passāmā’’ti rañño kathayiṃsu. Rājā bodhisattaṃ pesesi – ‘‘gaccha vayassa, ettha kāraṇaṃ jānāhī’’ti. So gantvā khañjaassabandhasaṃsaggena tassa khañjabhūtabhāvaṃ ñatvā rañño tamatthaṃ ārocetvā ‘‘saṃsaggadosena nāma evaṃ hotī’’ti dassento paṭhamaṃ gāthamāha –-

    ౬౭.

    67.

    ‘‘దూసితో గిరిదత్తేన, హయో సామస్స పణ్డవో;

    ‘‘Dūsito giridattena, hayo sāmassa paṇḍavo;

    పోరాణం పకతిం హిత్వా, తస్సేవానువిధియ్యతీ’’తి.

    Porāṇaṃ pakatiṃ hitvā, tassevānuvidhiyyatī’’ti.

    తత్థ హయో సామస్సాతి సామస్స రఞ్ఞో మఙ్గలస్సో. పోరాణం పకతిం హిత్వాతి అత్తనో పోరాణపకతిం సిఙ్గారభావం పహాయ. అనువిధియ్యతీతి అనుసిక్ఖతి.

    Tattha hayo sāmassāti sāmassa rañño maṅgalasso. Porāṇaṃ pakatiṃ hitvāti attano porāṇapakatiṃ siṅgārabhāvaṃ pahāya. Anuvidhiyyatīti anusikkhati.

    అథ నం రాజా ‘‘ఇదాని వయస్స కిం కత్తబ్బ’’న్తి పుచ్ఛి. బోధిసత్తో ‘‘సున్దరం అస్సబన్ధం లభిత్వా యథా పోరాణో భవిస్సతీ’’తి వత్వా దుతియం గాథమాహ –

    Atha naṃ rājā ‘‘idāni vayassa kiṃ kattabba’’nti pucchi. Bodhisatto ‘‘sundaraṃ assabandhaṃ labhitvā yathā porāṇo bhavissatī’’ti vatvā dutiyaṃ gāthamāha –

    ౬౮.

    68.

    ‘‘సచే చ తనుజో పోసో, సిఖరాకారకప్పితో;

    ‘‘Sace ca tanujo poso, sikharākārakappito;

    ఆననే నం గహేత్వాన, మణ్డలే పరివత్తయే;

    Ānane naṃ gahetvāna, maṇḍale parivattaye;

    ఖిప్పమేవ పహన్త్వాన, తస్సేవానువిధియ్యతీ’’తి.

    Khippameva pahantvāna, tassevānuvidhiyyatī’’ti.

    తత్థ తనుజోతి తస్స అనుజో. అనురూపం జాతో హి అనుజో, తస్స అనుజో తనుజో. ఇదం వుత్తం హోతి – సచే హి, మహారాజ, తస్స సిఙ్గారస్స ఆచారసమ్పన్నస్స అస్సస్స అనురూపం జాతో సిఙ్గారో ఆచారసమ్పన్నో పోసో. సిఖరాకారకప్పితోతి సిఖరేన సున్దరేన ఆకారేన కప్పితకేసమస్సు తం అస్సం ఆననే గహేత్వా అస్సమణ్డలే పరివత్తేయ్య, ఖిప్పమేవేస తం ఖఞ్జభావం పహాయ ‘‘అయం సిఙ్గారో ఆచారసమ్పన్నో అస్సగోపకో మం సిక్ఖాపేతీ’’తి సఞ్ఞాయ ఖిప్పమేవ తస్స అనువిధియ్యతి అనుసిక్ఖిస్సతి, పకతిభావేయేవ ఠస్సతీతి అత్థో. రాజా తథా కారేసి, అస్సో పకతిభావే పతిట్ఠాసి. రాజా ‘‘తిరచ్ఛానానమ్పి నామ ఆసయం జానిస్సతీ’’తి తుట్ఠచిత్తో బోధిసత్తస్స మహన్తం యసం అదాసి.

    Tattha tanujoti tassa anujo. Anurūpaṃ jāto hi anujo, tassa anujo tanujo. Idaṃ vuttaṃ hoti – sace hi, mahārāja, tassa siṅgārassa ācārasampannassa assassa anurūpaṃ jāto siṅgāro ācārasampanno poso. Sikharākārakappitoti sikharena sundarena ākārena kappitakesamassu taṃ assaṃ ānane gahetvā assamaṇḍale parivatteyya, khippamevesa taṃ khañjabhāvaṃ pahāya ‘‘ayaṃ siṅgāro ācārasampanno assagopako maṃ sikkhāpetī’’ti saññāya khippameva tassa anuvidhiyyati anusikkhissati, pakatibhāveyeva ṭhassatīti attho. Rājā tathā kāresi, asso pakatibhāve patiṭṭhāsi. Rājā ‘‘tiracchānānampi nāma āsayaṃ jānissatī’’ti tuṭṭhacitto bodhisattassa mahantaṃ yasaṃ adāsi.

    సత్థా ఇమం ధమ్మదేసనం ఆహరిత్వా జాతకం సమోధానేసి – ‘‘తదా గిరిదత్తో దేవదత్తో అహోసి, అస్సో విపక్ఖసేవకో భిక్ఖు, రాజా ఆనన్దో, అమచ్చపణ్డితో పన అహమేవ అహోసి’’న్తి.

    Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā giridatto devadatto ahosi, asso vipakkhasevako bhikkhu, rājā ānando, amaccapaṇḍito pana ahameva ahosi’’nti.

    గిరిదత్తజాతకవణ్ణనా చతుత్థా.

    Giridattajātakavaṇṇanā catutthā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / జాతకపాళి • Jātakapāḷi / ౧౮౪. గిరిదత్తజాతకం • 184. Giridattajātakaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact