Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya |
੧੦. ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤਂ
10. Girimānandasuttaṃ
੬੦. ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਭਗવਾ ਸਾવਤ੍ਥਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਜੇਤવਨੇ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਆਰਾਮੇ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਆਯਸ੍ਮਾ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦੋ ਆਬਾਧਿਕੋ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਭਗવਾ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਅਭਿવਾਦੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਏਤਦવੋਚ –
60. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena āyasmā girimānando ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ਆਯਸ੍ਮਾ, ਭਨ੍ਤੇ, ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦੋ ਆਬਾਧਿਕੋ ਹੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖਿਤੋ ਬਾਲ਼੍ਹਗਿਲਾਨੋ । ਸਾਧੁ, ਭਨ੍ਤੇ, ਭਗવਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਤੁ ਅਨੁਕਮ੍ਪਂ ਉਪਾਦਾਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਸਚੇ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਠਾਨਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ વਿਜ੍ਜਤਿ ਯਂ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ ਸੁਤ੍વਾ ਸੋ ਆਬਾਧੋ ਠਾਨਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯ।
‘‘Āyasmā, bhante, girimānando ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno . Sādhu, bhante, bhagavā yenāyasmā girimānando tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. ‘‘Sace kho tvaṃ, ānanda, girimānandassa bhikkhuno dasa saññā bhāseyyāsi, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ girimānandassa bhikkhuno dasa saññā sutvā so ābādho ṭhānaso paṭippassambheyya.
‘‘ਕਤਮਾ ਦਸ? ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ , ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ, ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾ, ਆਦੀਨવਸਞ੍ਞਾ, ਪਹਾਨਸਞ੍ਞਾ, વਿਰਾਗਸਞ੍ਞਾ, ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਞਾ, ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਅਨਭਿਰਤਸਞ੍ਞਾ 1, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਛਾਸਞ੍ਞਾ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Katamā dasa? Aniccasaññā , anattasaññā, asubhasaññā, ādīnavasaññā, pahānasaññā, virāgasaññā, nirodhasaññā, sabbaloke anabhiratasaññā 2, sabbasaṅkhāresu anicchāsaññā, ānāpānassati.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋ વਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਰੂਪਂ ਅਨਿਚ੍ਚਂ, વੇਦਨਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ , ਸਞ੍ਞਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ , ਸਙ੍ਖਾਰਾ ਅਨਿਚ੍ਚਾ, વਿਞ੍ਞਾਣਂ ਅਨਿਚ੍ਚ’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਇਮੇਸੁ ਪਞ੍ਚਸੁ ਉਪਾਦਾਨਕ੍ਖਨ੍ਧੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਅਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, aniccasaññā? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘rūpaṃ aniccaṃ, vedanā aniccā , saññā aniccā , saṅkhārā aniccā, viññāṇaṃ anicca’nti. Iti imesu pañcasu upādānakkhandhesu aniccānupassī viharati. Ayaṃ vuccatānanda, aniccasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋ વਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਚਕ੍ਖੁ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਰੂਪਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਸੋਤਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਸਦ੍ਦਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਘਾਨਂ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਗਨ੍ਧਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਜਿવ੍ਹਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਰਸਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਕਾਯਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਫੋਟ੍ਠਬ੍ਬਾ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਮਨੋ ਅਨਤ੍ਤਾ, ਧਮ੍ਮਾ ਅਨਤ੍ਤਾ’ਤਿ। ਇਤਿ ਇਮੇਸੁ ਛਸੁ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਿਕਬਾਹਿਰੇਸੁ ਆਯਤਨੇਸੁ ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਅਨਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, anattasaññā? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘cakkhu anattā, rūpā anattā, sotaṃ anattā, saddā anattā, ghānaṃ anattā, gandhā anattā, jivhā anattā, rasā anattā, kāyā anattā, phoṭṭhabbā anattā, mano anattā, dhammā anattā’ti. Iti imesu chasu ajjhattikabāhiresu āyatanesu anattānupassī viharati. Ayaṃ vuccatānanda, anattasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਇਮਮੇવ ਕਾਯਂ ਉਦ੍ਧਂ ਪਾਦਤਲਾ ਅਧੋ ਕੇਸਮਤ੍ਥਕਾ ਤਚਪਰਿਯਨ੍ਤਂ ਪੂਰਂ ਨਾਨਾਪ੍ਪਕਾਰਸ੍ਸ ਅਸੁਚਿਨੋ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਤਿ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਕੇਸਾ ਲੋਮਾ ਨਖਾ ਦਨ੍ਤਾ ਤਚੋ ਮਂਸਂ ਨ੍ਹਾਰੁ ਅਟ੍ਠਿ ਅਟ੍ਠਿਮਿਞ੍ਜਂ વਕ੍ਕਂ ਹਦਯਂ ਯਕਨਂ ਕਿਲੋਮਕਂ ਪਿਹਕਂ ਪਪ੍ਫਾਸਂ ਅਨ੍ਤਂ ਅਨ੍ਤਗੁਣਂ ਉਦਰਿਯਂ ਕਰੀਸਂ ਪਿਤ੍ਤਂ ਸੇਮ੍ਹਂ ਪੁਬ੍ਬੋ ਲੋਹਿਤਂ ਸੇਦੋ ਮੇਦੋ ਅਸ੍ਸੁ વਸਾ ਖੇਲ਼ੋ ਸਿਙ੍ਘਾਣਿਕਾ ਲਸਿਕਾ ਮੁਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ। ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਅਸੁਭਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਅਸੁਭਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, asubhasaññā? Idhānanda, bhikkhu imameva kāyaṃ uddhaṃ pādatalā adho kesamatthakā tacapariyantaṃ pūraṃ nānāppakārassa asucino paccavekkhati – ‘atthi imasmiṃ kāye kesā lomā nakhā dantā taco maṃsaṃ nhāru aṭṭhi aṭṭhimiñjaṃ vakkaṃ hadayaṃ yakanaṃ kilomakaṃ pihakaṃ papphāsaṃ antaṃ antaguṇaṃ udariyaṃ karīsaṃ pittaṃ semhaṃ pubbo lohitaṃ sedo medo assu vasā kheḷo siṅghāṇikā lasikā mutta’nti. Iti imasmiṃ kāye asubhānupassī viharati. Ayaṃ vuccatānanda, asubhasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਆਦੀਨવਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋ વਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਬਹੁਦੁਕ੍ਖੋ ਖੋ ਅਯਂ ਕਾਯੋ ਬਹੁਆਦੀਨવੋ? ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ વਿવਿਧਾ ਆਬਾਧਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਚਕ੍ਖੁਰੋਗੋ ਸੋਤਰੋਗੋ ਘਾਨਰੋਗੋ ਜਿવ੍ਹਾਰੋਗੋ ਕਾਯਰੋਗੋ ਸੀਸਰੋਗੋ ਕਣ੍ਣਰੋਗੋ ਮੁਖਰੋਗੋ ਦਨ੍ਤਰੋਗੋ ਓਟ੍ਠਰੋਗੋ ਕਾਸੋ ਸਾਸੋ ਪਿਨਾਸੋ ਡਾਹੋ 3 ਜਰੋ ਕੁਚ੍ਛਿਰੋਗੋ ਮੁਚ੍ਛਾ ਪਕ੍ਖਨ੍ਦਿਕਾ ਸੂਲਾ વਿਸੂਚਿਕਾ ਕੁਟ੍ਠਂ ਗਣ੍ਡੋ ਕਿਲਾਸੋ ਸੋਸੋ ਅਪਮਾਰੋ ਦਦ੍ਦੁ ਕਣ੍ਡੁ ਕਚ੍ਛੁ ਨਖਸਾ વਿਤਚ੍ਛਿਕਾ ਲੋਹਿਤਂ ਪਿਤ੍ਤਂ 4 ਮਧੁਮੇਹੋ ਅਂਸਾ ਪਿਲ਼ਕਾ ਭਗਨ੍ਦਲਾ ਪਿਤ੍ਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸੇਮ੍ਹਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ વਾਤਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਆਬਾਧਾ ਸਨ੍ਨਿਪਾਤਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਉਤੁਪਰਿਣਾਮਜਾ ਆਬਾਧਾ વਿਸਮਪਰਿਹਾਰਜਾ ਆਬਾਧਾ ਓਪਕ੍ਕਮਿਕਾ ਆਬਾਧਾ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕਜਾ ਆਬਾਧਾ ਸੀਤਂ ਉਣ੍ਹਂ ਜਿਘਚ੍ਛਾ ਪਿਪਾਸਾ ਉਚ੍ਚਾਰੋ ਪਸ੍ਸਾવੋ’ਤਿ। ਇਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਕਾਯੇ ਆਦੀਨવਾਨੁਪਸ੍ਸੀ વਿਹਰਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਆਦੀਨવਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, ādīnavasaññā? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘bahudukkho kho ayaṃ kāyo bahuādīnavo? Iti imasmiṃ kāye vividhā ābādhā uppajjanti, seyyathidaṃ – cakkhurogo sotarogo ghānarogo jivhārogo kāyarogo sīsarogo kaṇṇarogo mukharogo dantarogo oṭṭharogo kāso sāso pināso ḍāho 5 jaro kucchirogo mucchā pakkhandikā sūlā visūcikā kuṭṭhaṃ gaṇḍo kilāso soso apamāro daddu kaṇḍu kacchu nakhasā vitacchikā lohitaṃ pittaṃ 6 madhumeho aṃsā piḷakā bhagandalā pittasamuṭṭhānā ābādhā semhasamuṭṭhānā ābādhā vātasamuṭṭhānā ābādhā sannipātikā ābādhā utupariṇāmajā ābādhā visamaparihārajā ābādhā opakkamikā ābādhā kammavipākajā ābādhā sītaṃ uṇhaṃ jighacchā pipāsā uccāro passāvo’ti. Iti imasmiṃ kāye ādīnavānupassī viharati. Ayaṃ vuccatānanda, ādīnavasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਪਹਾਨਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਕਾਮવਿਤਕ੍ਕਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਪਜਹਤਿ , વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ ਬ੍ਯਾਪਾਦવਿਤਕ੍ਕਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਪਜਹਤਿ, વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਂ વਿਹਿਂਸਾવਿਤਕ੍ਕਂ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਪਜਹਤਿ, વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਉਪ੍ਪਨ੍ਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨੇ ਪਾਪਕੇ ਅਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ ਨਾਧਿવਾਸੇਤਿ, ਪਜਹਤਿ, વਿਨੋਦੇਤਿ, ਬ੍ਯਨ੍ਤੀਕਰੋਤਿ, ਅਨਭਾવਂ ਗਮੇਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਪਹਾਨਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, pahānasaññā? Idhānanda, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti, pajahati , vinodeti, byantīkaroti, anabhāvaṃ gameti. Uppannaṃ byāpādavitakkaṃ nādhivāseti, pajahati, vinodeti, byantīkaroti, anabhāvaṃ gameti. Uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ nādhivāseti, pajahati, vinodeti, byantīkaroti, anabhāvaṃ gameti. Uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti, pajahati, vinodeti, byantīkaroti, anabhāvaṃ gameti. Ayaṃ vuccatānanda, pahānasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, વਿਰਾਗਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋ વਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਏਤਂ ਸਨ੍ਤਂ ਏਤਂ ਪਣੀਤਂ ਯਦਿਦਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੋ વਿਰਾਗੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, વਿਰਾਗਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, virāgasaññā? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhippaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nibbāna’nti. Ayaṃ vuccatānanda, virāgasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋ વਾ ਇਤਿ ਪਟਿਸਞ੍ਚਿਕ੍ਖਤਿ – ‘ਏਤਂ ਸਨ੍ਤਂ ਏਤਂ ਪਣੀਤਂ ਯਦਿਦਂ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰਸਮਥੋ ਸਬ੍ਬੂਪਧਿਪ੍ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗੋ ਤਣ੍ਹਾਕ੍ਖਯੋ ਨਿਰੋਧੋ ਨਿਬ੍ਬਾਨ’ਨ੍ਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਨਿਰੋਧਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, nirodhasaññā? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā iti paṭisañcikkhati – ‘etaṃ santaṃ etaṃ paṇītaṃ yadidaṃ sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhippaṭinissaggo taṇhākkhayo nirodho nibbāna’nti. Ayaṃ vuccatānanda, nirodhasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਅਨਭਿਰਤਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਯੇ ਲੋਕੇ ਉਪਾਦਾਨਾ ਚੇਤਸੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਾਭਿਨਿવੇਸਾਨੁਸਯਾ, ਤੇ ਪਜਹਨ੍ਤੋ વਿਹਰਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਯਨ੍ਤੋ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਸਬ੍ਬਲੋਕੇ ਅਨਭਿਰਤਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, sabbaloke anabhiratasaññā? Idhānanda, bhikkhu ye loke upādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā, te pajahanto viharati anupādiyanto. Ayaṃ vuccatānanda, sabbaloke anabhiratasaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਛਾਸਞ੍ਞਾ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਟ੍ਟੀਯਤਿ ਹਰਾਯਤਿ ਜਿਗੁਚ੍ਛਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਨਿਚ੍ਛਾਸਞ੍ਞਾ।
‘‘Katamā cānanda, sabbasaṅkhāresu anicchāsaññā? Idhānanda, bhikkhu sabbasaṅkhāresu aṭṭīyati harāyati jigucchati. Ayaṃ vuccatānanda, sabbasaṅkhāresu anicchāsaññā.
‘‘ਕਤਮਾ ਚਾਨਨ੍ਦ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ? ਇਧਾਨਨ੍ਦ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਅਰਞ੍ਞਗਤੋ વਾ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਗਤੋ વਾ ਸੁਞ੍ਞਾਗਾਰਗਤੋ વਾ ਨਿਸੀਦਤਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕਂ ਆਭੁਜਿਤ੍વਾ ਉਜੁਂ ਕਾਯਂ ਪਣਿਧਾਯ ਪਰਿਮੁਖਂ ਸਤਿਂ ਉਪਟ੍ਠਪੇਤ੍વਾ। ਸੋ ਸਤੋવ ਅਸ੍ਸਸਤਿ ਸਤੋવ ਪਸ੍ਸਸਤਿ। ਦੀਘਂ વਾ ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ ‘ਦੀਘਂ ਅਸ੍ਸਸਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਦੀਘਂ વਾ ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ ‘ਦੀਘਂ ਪਸ੍ਸਸਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਰਸ੍ਸਂ વਾ ਅਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ ‘ਰਸ੍ਸਂ ਅਸ੍ਸਸਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਰਸ੍ਸਂ વਾ ਪਸ੍ਸਸਨ੍ਤੋ ‘ਰਸ੍ਸਂ ਪਸ੍ਸਸਾਮੀ’ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ। ‘ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਸਬ੍ਬਕਾਯਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਕਾਯਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਪੀਤਿਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਪੀਤਿਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਸੁਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਸੁਖਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਯਂ ਚਿਤ੍ਤਸਙ੍ਖਾਰਂ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਚਿਤ੍ਤਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ । ਅਭਿਪ੍ਪਮੋਦਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਸਮਾਦਹਂ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… વਿਮੋਚਯਂ ਚਿਤ੍ਤਂ…ਪੇ॰… ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸੀ…ਪੇ॰… વਿਰਾਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ…ਪੇ॰… ਨਿਰੋਧਾਨੁਪਸ੍ਸੀ…ਪੇ॰… ‘ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਅਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ‘ਪਟਿਨਿਸ੍ਸਗ੍ਗਾਨੁਪਸ੍ਸੀ ਪਸ੍ਸਸਿਸ੍ਸਾਮੀ’ਤਿ ਸਿਕ੍ਖਤਿ। ਅਯਂ વੁਚ੍ਚਤਾਨਨ੍ਦ, ਆਨਾਪਾਨਸ੍ਸਤਿ।
‘‘Katamā cānanda, ānāpānassati? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati satova passasati. Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti. Dīghaṃ vā passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāti. Rassaṃ vā assasanto ‘rassaṃ assasāmī’ti pajānāti. Rassaṃ vā passasanto ‘rassaṃ passasāmī’ti pajānāti. ‘Sabbakāyapaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati. ‘Sabbakāyapaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati. ‘Passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati. ‘Passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati. ‘Pītipaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati. ‘Pītipaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati. ‘Sukhapaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati. ‘Sukhapaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati. ‘Cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati. ‘Cittasaṅkhārapaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati. ‘Passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati. ‘Passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati. ‘Cittapaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati. ‘Cittapaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati . Abhippamodayaṃ cittaṃ…pe… samādahaṃ cittaṃ…pe… vimocayaṃ cittaṃ…pe… aniccānupassī…pe… virāgānupassī…pe… nirodhānupassī…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati. ‘Paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati. Ayaṃ vuccatānanda, ānāpānassati.
‘‘ਸਚੇ ਖੋ ਤ੍વਂ, ਆਨਨ੍ਦ, ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਮਾ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ ਭਾਸੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਠਾਨਂ ਖੋ ਪਨੇਤਂ વਿਜ੍ਜਤਿ ਯਂ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਇਮਾ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ ਸੁਤ੍વਾ ਸੋ ਆਬਾਧੋ ਠਾਨਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ।
‘‘Sace kho tvaṃ, ānanda, girimānandassa bhikkhuno imā dasa saññā bhāseyyāsi, ṭhānaṃ kho panetaṃ vijjati yaṃ girimānandassa bhikkhuno imā dasa saññā sutvā so ābādho ṭhānaso paṭippassambheyyā’’ti.
ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਭਗવਤੋ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਇਮਾ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ ਉਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਇਮਾ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ ਅਭਾਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਦਸ ਸਞ੍ਞਾ ਸੁਤ੍વਾ ਸੋ ਆਬਾਧੋ ਠਾਨਸੋ ਪਟਿਪ੍ਪਸ੍ਸਮ੍ਭਿ। વੁਟ੍ਠਹਿ ਚਾਯਸ੍ਮਾ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦੋ ਤਮ੍ਹਾ ਆਬਾਧਾ। ਤਥਾ ਪਹੀਨੋ ਚ ਪਨਾਯਸ੍ਮਤੋ ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਸੋ ਆਬਾਧੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ। ਦਸਮਂ।
Atha kho āyasmā ānando bhagavato santike imā dasa saññā uggahetvā yenāyasmā girimānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmato girimānandassa imā dasa saññā abhāsi. Atha kho āyasmato girimānandassa dasa saññā sutvā so ābādho ṭhānaso paṭippassambhi. Vuṭṭhahi cāyasmā girimānando tamhā ābādhā. Tathā pahīno ca panāyasmato girimānandassa so ābādho ahosī’’ti. Dasamaṃ.
ਸਚਿਤ੍ਤવਗ੍ਗੋ ਪਠਮੋ।
Sacittavaggo paṭhamo.
ਤਸ੍ਸੁਦ੍ਦਾਨਂ –
Tassuddānaṃ –
ਸਚਿਤ੍ਤਞ੍ਚ ਸਾਰਿਪੁਤ੍ਤ, ਠਿਤਿ ਚ ਸਮਥੇਨ ਚ।
Sacittañca sāriputta, ṭhiti ca samathena ca;
ਪਰਿਹਾਨੋ ਚ ਦ੍વੇ ਸਞ੍ਞਾ, ਮੂਲਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਂ ਗਿਰੀਤਿ॥
Parihāno ca dve saññā, mūlā pabbajitaṃ girīti.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੧੦. ਗਿਰਿਮਾਨਨ੍ਦਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 10. Girimānandasuttavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ੧-੧੦. ਸਚਿਤ੍ਤਸੁਤ੍ਤਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • 1-10. Sacittasuttādivaṇṇanā