| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / อปทาน-อฎฺฐกถา • Apadāna-aṭṭhakathā |
๗. คิริมานนฺทเตฺถรอปทานวณฺณนา
7. Girimānandattheraapadānavaṇṇanā
สตฺตมาปทาเน ภริยา เม กาลงฺกตาติอาทิกํ อายสฺมโต คิริมานนฺทเตฺถรสฺส อปทานํฯ อยมฺปิ ปุริมพุเทฺธสุ กตาธิกาโร ตตฺถ ตตฺถ ภเว วิวฎฺฎูปนิสฺสยานิ ปุญฺญานิ อุปจินโนฺต สุเมธสฺส ภควโต กาเล กุลเคเห นิพฺพโตฺต วยปฺปโตฺต ฆราวาสํ สณฺฐเปตฺวา วสโนฺต อตฺตโน ภริยาย จ ปุเตฺต จ กาลงฺกเต โสกสลฺลสมปฺปิโต อรญฺญํ ปวิสิตฺวา ปวตฺตผลโภชโน รุกฺขมูเล วิหาสิฯ ตทา สุเมโธ ภควา ตสฺสานุกมฺปาย ตตฺถ คนฺตฺวา ธมฺมํ เทเสตฺวา โสกสลฺลํ อพฺพูเฬฺหสิ ฯ โส ธมฺมํ สุตฺวา ปสนฺนมานโส สุคนฺธปุเปฺผหิ ภควนฺตํ ปูเชตฺวา ปญฺจปติฎฺฐิเตน วนฺทิตฺวา สิรสิ อญฺชลิํ กตฺวา อภิตฺถวิฯ
Sattamāpadāne bhariyā me kālaṅkatātiādikaṃ āyasmato girimānandattherassa apadānaṃ. Ayampi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha bhave vivaṭṭūpanissayāni puññāni upacinanto sumedhassa bhagavato kāle kulagehe nibbatto vayappatto gharāvāsaṃ saṇṭhapetvā vasanto attano bhariyāya ca putte ca kālaṅkate sokasallasamappito araññaṃ pavisitvā pavattaphalabhojano rukkhamūle vihāsi. Tadā sumedho bhagavā tassānukampāya tattha gantvā dhammaṃ desetvā sokasallaṃ abbūḷhesi . So dhammaṃ sutvā pasannamānaso sugandhapupphehi bhagavantaṃ pūjetvā pañcapatiṭṭhitena vanditvā sirasi añjaliṃ katvā abhitthavi.
โส เตน ปุเญฺญน เทวมนุเสฺสสุ สํสรโนฺต อุภยตฺถ สุขํ อนุภวิตฺวา อิมสฺมิํ พุทฺธุปฺปาเท ราชคเห พิมฺพิสารรโญฺญ ปุโรหิตสฺส ปุโตฺต หุตฺวา นิพฺพตฺติ, คิริมานโนฺทติสฺส นามํ อโหสิฯ โส วิญฺญุตํ ปตฺวา สตฺถุ ราชคหาคมเน พุทฺธานุภาวํ ทิสฺวา ปฎิลทฺธสโทฺธ ปพฺพชิตฺวา สมณธมฺมํ กโรโนฺต กติปยํ ทิวสํ คามกาวาเส วสิตฺวา สตฺถารํ วนฺทิตุํ ราชคหํ อคมาสิฯ พิมฺพิสารมหาราชา ตสฺส อาคมนํ สุตฺวา ตํ อุปสงฺกมิตฺวา ‘‘อิเธว, ภเนฺต, วสถ, อหํ จตูหิ ปจฺจเยหิ อุปฎฺฐหามี’’ติ สมฺปวาเรตฺวา คโตปิ พหุกิจฺจตฺตา ตํ น สริฯ ‘‘เถโร อโพฺภกาเสเยว วสตี’’ติฯ เทวตา เถรสฺส เตมนภเยน วสฺสธารํ วาเรสุํฯ ราชา อวสฺสนการณํ อุปธาเรตฺวา ญตฺวา เถรสฺส กุฎิกํ การาเปสิฯ เถโร กุฎิกายํ วสโนฺต เสนาสนสปฺปายลาเภน จิตฺตสมาธานํ ลภิตฺวา วีริยสมตํ โยเชตฺวา วิปสฺสนํ อุสฺสุกฺกาเปตฺวา อรหตฺตํ ปาปุณิฯ
So tena puññena devamanussesu saṃsaranto ubhayattha sukhaṃ anubhavitvā imasmiṃ buddhuppāde rājagahe bimbisārarañño purohitassa putto hutvā nibbatti, girimānandotissa nāmaṃ ahosi. So viññutaṃ patvā satthu rājagahāgamane buddhānubhāvaṃ disvā paṭiladdhasaddho pabbajitvā samaṇadhammaṃ karonto katipayaṃ divasaṃ gāmakāvāse vasitvā satthāraṃ vandituṃ rājagahaṃ agamāsi. Bimbisāramahārājā tassa āgamanaṃ sutvā taṃ upasaṅkamitvā ‘‘idheva, bhante, vasatha, ahaṃ catūhi paccayehi upaṭṭhahāmī’’ti sampavāretvā gatopi bahukiccattā taṃ na sari. ‘‘Thero abbhokāseyeva vasatī’’ti. Devatā therassa temanabhayena vassadhāraṃ vāresuṃ. Rājā avassanakāraṇaṃ upadhāretvā ñatvā therassa kuṭikaṃ kārāpesi. Thero kuṭikāyaṃ vasanto senāsanasappāyalābhena cittasamādhānaṃ labhitvā vīriyasamataṃ yojetvā vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi.
๔๑๙. โส อรหตฺตํ ปตฺวา อตฺตโน ปุพฺพกมฺมํ สริตฺวา สญฺชาตโสมนโสฺส ปุพฺพจริตาปทานํ ปกาเสโนฺต ภริยา เม กาลงฺกตาติอาทิมาหฯ ตํ ภควโต นิเวทนญฺจ ภควตา กตานุสาสนญฺจ มคฺคํ ผลาธิคมาปทานญฺจ ปาฐานุสาเรน สุวิเญฺญยฺยเมวาติฯ
419. So arahattaṃ patvā attano pubbakammaṃ saritvā sañjātasomanasso pubbacaritāpadānaṃ pakāsento bhariyā me kālaṅkatātiādimāha. Taṃ bhagavato nivedanañca bhagavatā katānusāsanañca maggaṃ phalādhigamāpadānañca pāṭhānusārena suviññeyyamevāti.
คิริมานนฺทเตฺถรอปทานวณฺณนา สมตฺตาฯ
Girimānandattheraapadānavaṇṇanā samattā.
อฎฺฐมนวมทสมาปทานานิ อุตฺตานตฺถาเนวาติฯ
Aṭṭhamanavamadasamāpadānāni uttānatthānevāti.
จตฺตาลีสมวคฺควณฺณนา สมตฺตาฯ
Cattālīsamavaggavaṇṇanā samattā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / ขุทฺทกนิกาย • Khuddakanikāya / อปทานปาฬิ • Apadānapāḷi / ๗. คิริมานนฺทเตฺถรอปทานํ • 7. Girimānandattheraapadānaṃ
