| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
๗. โคทตฺตสุตฺตวณฺณนา
7. Godattasuttavaṇṇanā
๓๔๙. เนสนฺติ อปฺปมาณเจโตวิมุตฺติ-อากิญฺจญฺญเจโตวิมุตฺติสญฺญิตานํ ฌานานํฯ อโตฺถปิ นานาติ อาเนตฺวา โยชนาฯ ผรณอปฺปมาณตาย ‘‘อปฺปมาณา เจโตวิมุตฺตี’’ติ ลทฺธนามํ พฺรหฺมวิหารชฺฌานนฺติ อาห ‘‘ภูมนฺตรโต’’ติอาทิฯ อากิญฺจญฺญา เจโตวิมุตฺตีติ อากิญฺจญฺญายตนชฺฌานนฺติ อาห ‘‘ภูมนฺตรโต’’ติอาทิฯ วิปสฺสนาติ อนิจฺจานุปสฺสนา, สพฺพาปิ วาฯ ปมาณกรโณ นาม ยสฺส สยํ อุปฺปชฺชติ, ตสฺส คุณาภาวทสฺสนวเสน ปมาณกรณโตฯ
349.Nesanti appamāṇacetovimutti-ākiñcaññacetovimuttisaññitānaṃ jhānānaṃ. Atthopi nānāti ānetvā yojanā. Pharaṇaappamāṇatāya ‘‘appamāṇā cetovimuttī’’ti laddhanāmaṃ brahmavihārajjhānanti āha ‘‘bhūmantarato’’tiādi. Ākiñcaññā cetovimuttīti ākiñcaññāyatanajjhānanti āha ‘‘bhūmantarato’’tiādi. Vipassanāti aniccānupassanā, sabbāpi vā. Pamāṇakaraṇo nāma yassa sayaṃ uppajjati, tassa guṇābhāvadassanavasena pamāṇakaraṇato.
ผรณอปฺปมาณตายาติ ผรณวเสน อปฺปมาณโคจรตายฯ นิพฺพานมฺปิ อปฺปมาณเมว ปมาณโคจรานํ กิเลสานํ อารมฺมณภาวสฺสปิ อนาคมนโตฯ ขลนฺติ ขเล ปสาริตสาลิสีสาทิภณฺฑํฯ กิเญฺจหีติ มทฺทสฺสุฯ เตนาห ‘‘มทฺทนโฎฺฐ’’ติฯ อารมฺมณภูตํ, ปลิพุทฺธกํ วา นตฺถิ เอตสฺส กิญฺจนนฺติ อกิญฺจนํ, อกิญฺจนเมว อากิญฺจญฺญํฯ
Pharaṇaappamāṇatāyāti pharaṇavasena appamāṇagocaratāya. Nibbānampi appamāṇameva pamāṇagocarānaṃ kilesānaṃ ārammaṇabhāvassapi anāgamanato. Khalanti khale pasāritasālisīsādibhaṇḍaṃ. Kiñcehīti maddassu. Tenāha ‘‘maddanaṭṭho’’ti. Ārammaṇabhūtaṃ, palibuddhakaṃ vā natthi etassa kiñcananti akiñcanaṃ, akiñcanameva ākiñcaññaṃ.
รูปนิมิตฺตสฺสาติ กสิณรูปนิมิตฺตสฺสฯ น คหิตาติ สรูปโต น คหิตา, อตฺถโต ปน คหิตา เอวฯ เตนาห – ‘‘สา สุญฺญา ราเคนาติอาทิวจนโต สพฺพตฺถ อนุปวิตฺถาวา’’ติฯ
Rūpanimittassāti kasiṇarūpanimittassa. Na gahitāti sarūpato na gahitā, atthato pana gahitā eva. Tenāha – ‘‘sā suññā rāgenātiādivacanato sabbattha anupavitthāvā’’ti.
นานาติ สทฺทวเสนฯ เอกตฺถาติ อารมฺมณวเสน อารมฺมณภาเวน เอกสภาวาฯ เตนาห ‘‘อปฺปมาณํ…เป.… เอกตฺถา’’ติฯ อารมฺมณวเสนาติ อารมฺมณสฺส วเสนฯ จตฺตาโร หิ มคฺคา, จตฺตาริ ผลานิ อารมฺมณวเสน นิพฺพานปวิฎฺฐตาย เอกตฺถา เอการมฺมณาฯ อญฺญสฺมิํ ปน ฐาเนติ อิทํ วิสุํ วิสุํ คเหตฺวา วุตฺตํ อปฺปมาณาทิ ปริยายวุตฺตํ, นิพฺพานํ อารพฺภ ปวตฺตนโตฯ ตสฺมา ‘‘อญฺญสฺมิ’’นฺติ อิทํ เตน เตน ปริยาเยน ตตฺถ ตตฺถ อาคตภาวํ สนฺธาย วุตฺตํฯ
Nānāti saddavasena. Ekatthāti ārammaṇavasena ārammaṇabhāvena ekasabhāvā. Tenāha ‘‘appamāṇaṃ…pe… ekatthā’’ti. Ārammaṇavasenāti ārammaṇassa vasena. Cattāro hi maggā, cattāri phalāni ārammaṇavasena nibbānapaviṭṭhatāya ekatthā ekārammaṇā. Aññasmiṃ pana ṭhāneti idaṃ visuṃ visuṃ gahetvā vuttaṃ appamāṇādi pariyāyavuttaṃ, nibbānaṃ ārabbha pavattanato. Tasmā ‘‘aññasmi’’nti idaṃ tena tena pariyāyena tattha tattha āgatabhāvaṃ sandhāya vuttaṃ.
โคทตฺตสุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Godattasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๗. โคทตฺตสุตฺตํ • 7. Godattasuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ๗. โคทตฺตสุตฺตวณฺณนา • 7. Godattasuttavaṇṇanā
