Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya |
౩. గోధసక్కసుత్తం
3. Godhasakkasuttaṃ
౧౦౧౯. కపిలవత్థునిదానం . అథ ఖో మహానామో సక్కో యేన గోధా సక్కో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా గోధం సక్కం ఏతదవోచ – ‘‘కతిహి 1 త్వం, గోధే, ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానాసి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణ’’న్తి?
1019. Kapilavatthunidānaṃ . Atha kho mahānāmo sakko yena godhā sakko tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā godhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘katihi 2 tvaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti?
‘‘తీహి ఖ్వాహం, మహానామ, ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణం. కతమేహి తీహి? ఇధ, మహానామ, అరియసావకో బుద్ధే అవేచ్చప్పసాదేన సమన్నాగతో హోతి – ఇతిపి సో భగవా…పే॰… సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవాతి. ధమ్మే…పే॰… సఙ్ఘే అవేచ్చప్పసాదేన సమన్నాగతో హోతి – సుప్పటిపన్నో భగవతో సావకసఙ్ఘో…పే॰… అనుత్తరం పుఞ్ఞక్ఖేత్తం లోకస్సాతి. ఇమేహి ఖ్వాహం, మహానామ, తీహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణం.
‘‘Tīhi khvāhaṃ, mahānāma, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi tīhi? Idha, mahānāma, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Imehi khvāhaṃ, mahānāma, tīhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ.
‘‘త్వం పన, మహానామ, కతిహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానాసి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణ’’న్తి? ‘‘చతూహి ఖ్వాహం, గోధే, ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణం. కతమేహి చతూహి? ఇధ, గోధే, అరియసావకో బుద్ధే అవేచ్చప్పసాదేన సమన్నాగతో హోతి – ఇతిపి సో భగవా…పే॰… సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవాతి. ధమ్మే…పే॰… సఙ్ఘే…పే॰… అరియకన్తేహి సీలేహి సమన్నాగతో హోతి అఖణ్డేహి…పే॰… సమాధిసంవత్తనికేహి. ఇమేహి ఖ్వాహం, గోధే, చతూహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణ’’న్తి.
‘‘Tvaṃ pana, mahānāma, katihi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti? ‘‘Catūhi khvāhaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi catūhi? Idha, godhe, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Imehi khvāhaṃ, godhe, catūhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti.
‘‘ఆగమేహి త్వం, మహానామ, ఆగమేహి త్వం, మహానామ! భగవావ ఏతం జానేయ్య ఏతేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం వా అసమన్నాగతం వా’’తి. ‘‘ఆయామ, గోధే, యేన భగవా తేనుపసఙ్కమేయ్యామ; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవతో ఏతమత్థం ఆరోచేస్సామా’’తి. అథ ఖో మహానామో సక్కో గోధా చ సక్కో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమింసు; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవన్తం అభివాదేత్వా ఏకమన్తం నిసీదింసు. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో మహానామో సక్కో భగవన్తం ఏతదవోచ –
‘‘Āgamehi tvaṃ, mahānāma, āgamehi tvaṃ, mahānāma! Bhagavāva etaṃ jāneyya etehi dhammehi samannāgataṃ vā asamannāgataṃ vā’’ti. ‘‘Āyāma, godhe, yena bhagavā tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā bhagavato etamatthaṃ ārocessāmā’’ti. Atha kho mahānāmo sakko godhā ca sakko yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ఇధాహం , భన్తే, యేన గోధా సక్కో తేనుపసఙ్కమిం; ఉపసఙ్కమిత్వా గోధం సక్కం ఏతదవోచం – ‘కతిహి త్వం, గోధే, ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానాసి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణం’? ఏవం వుత్తే, భన్తే, గోధా సక్కో మం ఏతదవోచ –
‘‘Idhāhaṃ , bhante, yena godhā sakko tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā godhaṃ sakkaṃ etadavocaṃ – ‘katihi tvaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ’? Evaṃ vutte, bhante, godhā sakko maṃ etadavoca –
‘‘తీహి ఖ్వాహం, మహానామ, ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణం. కతమేహి తీహి? ఇధ, మహానామ, అరియసావకో బుద్ధే అవేచ్చప్పసాదేన సమన్నాగతో హోతి – ఇతిపి సో భగవా…పే॰… సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవాతి. ధమ్మే…పే॰… సఙ్ఘే అవేచ్చప్పసాదేన సమన్నాగతో హోతి – సుప్పటిపన్నో భగవతో సావకసఙ్ఘో…పే॰… అనుత్తరం పుఞ్ఞక్ఖేత్తం లోకస్సాతి. ఇమేహి ఖ్వాహం, మహానామ, తీహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణం. త్వం పన, మహానామ, కతమేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానాసి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణ’’న్తి?
‘‘Tīhi khvāhaṃ, mahānāma, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi tīhi? Idha, mahānāma, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Imehi khvāhaṃ, mahānāma, tīhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Tvaṃ pana, mahānāma, katamehi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti?
‘‘ఏవం వుత్తాహం, భన్తే, గోధం సక్కం ఏతదవోచం – ‘చతూహి ఖ్వాహం, గోధే, ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణం. కతమేహి చతూహి? ఇధ, గోధే, అరియసావకో బుద్ధే అవేచ్చప్పసాదేన సమన్నాగతో హోతి – ఇతిపి సో భగవా…పే॰… సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవాతి. ధమ్మే…పే॰… సఙ్ఘే…పే॰… అరియకన్తేహి సీలేహి సమన్నాగతో హోతి అఖణ్డేహి…పే॰… సమాధిసంవత్తనికేహి. ఇమేహి ఖ్వాహం, గోధే, చతూహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం సోతాపన్నపుగ్గలం ఆజానామి అవినిపాతధమ్మం నియతం సమ్బోధిపరాయణ’’’న్తి.
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, godhaṃ sakkaṃ etadavocaṃ – ‘catūhi khvāhaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi catūhi? Idha, godhe, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Imehi khvāhaṃ, godhe, catūhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’’nti.
‘‘ఏవం వుత్తే, భన్తే, గోధా సక్కో మం ఏతదవోచ – ‘ఆగమేహి త్వం, మహానామ, ఆగమేహి త్వం, మహానామ! భగవావ ఏతం జానేయ్య ఏతేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతం వా అసమన్నాగతం వా’’’తి. ‘‘ఇధ , భన్తే, కోచిదేవ ధమ్మో సముప్పాదో ఉప్పజ్జేయ్య, ఏకతో అస్స భగవా ఏకతో భిక్ఖుసఙ్ఘో చ. యేనేవ భగవా తేనేవాహం అస్సం. ఏవం పసన్నం మం, భన్తే, భగవా ధారేతు. ఇధ, భన్తే, కోచిదేవ ధమ్మో సముప్పాదో ఉప్పజ్జేయ్య, ఏకతో అస్స భగవా ఏకతో భిక్ఖుసఙ్ఘో భిక్ఖునిసఙ్ఘో చ. యేనేవ భగవా తేనేవాహం అస్సం. ఏవం పసన్నం మం, భన్తే, భగవా ధారేతు. ఇధ, భన్తే, కోచిదేవ ధమ్మో సముప్పాదో ఉప్పజ్జేయ్య, ఏకతో అస్స భగవా ఏకతో భిక్ఖుసఙ్ఘో భిక్ఖునిసఙ్ఘో చ ఉపాసకా చ. యేనేవ భగవా తేనేవాహం అస్సం. ఏవం పసన్నం మం, భన్తే, భగవా ధారేతు. ఇధ, భన్తే, కోచిదేవ ధమ్మో సముప్పాదో ఉప్పజ్జేయ్య, ఏకతో అస్స భగవా ఏకతో భిక్ఖుసఙ్ఘో భిక్ఖునిసఙ్ఘో ఉపాసకా ఉపాసికాయో చ. యేనేవ భగవా తేనేవాహం అస్సం. ఏవం పసన్నం మం, భన్తే, భగవా ధారేతు. ఇధ, భన్తే, కోచిదేవ ధమ్మో సముప్పాదో ఉప్పజ్జేయ్య, ఏకతో అస్స భగవా ఏకతో భిక్ఖుసఙ్ఘో భిక్ఖునిసఙ్ఘో ఉపాసకా ఉపాసికాయో సదేవకో చ లోకో సమారకో సబ్రహ్మకో సస్సమణబ్రాహ్మణీ పజా సదేవమనుస్సా. యేనేవ భగవా తేనేవాహం అస్సం. ఏవం పసన్నం మం, భన్తే, భగవా ధారేతూ’’తి. ‘‘ఏవంవాదీ త్వం, గోధే, మహానామం సక్కం కిం వదేసీ’’తి? ‘‘ఏవంవాదాహం, భన్తే, మహానామం సక్కం న కిఞ్చి వదామి, అఞ్ఞత్ర కల్యాణా అఞ్ఞత్ర కుసలా’’తి. తతియం.
‘‘Evaṃ vutte, bhante, godhā sakko maṃ etadavoca – ‘āgamehi tvaṃ, mahānāma, āgamehi tvaṃ, mahānāma! Bhagavāva etaṃ jāneyya etehi dhammehi samannāgataṃ vā asamannāgataṃ vā’’’ti. ‘‘Idha , bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho ca upāsakā ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho upāsakā upāsikāyo ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho upāsakā upāsikāyo sadevako ca loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretū’’ti. ‘‘Evaṃvādī tvaṃ, godhe, mahānāmaṃ sakkaṃ kiṃ vadesī’’ti? ‘‘Evaṃvādāhaṃ, bhante, mahānāmaṃ sakkaṃ na kiñci vadāmi, aññatra kalyāṇā aññatra kusalā’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౩. గోధసక్కసుత్తవణ్ణనా • 3. Godhasakkasuttavaṇṇanā
టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౩. గోధసక్కసుత్తవణ్ణనా • 3. Godhasakkasuttavaṇṇanā