| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៣. គោធសក្កសុត្តំ
3. Godhasakkasuttaṃ
១០១៩. កបិលវត្ថុនិទានំ ។ អថ ខោ មហានាមោ សក្កោ យេន គោធា សក្កោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា គោធំ សក្កំ ឯតទវោច – ‘‘កតិហិ 1 ត្វំ, គោធេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាសិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណ’’ន្តិ?
1019. Kapilavatthunidānaṃ . Atha kho mahānāmo sakko yena godhā sakko tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā godhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘katihi 2 tvaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti?
‘‘តីហិ ខ្វាហំ, មហានាម, ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណំ។ កតមេហិ តីហិ? ឥធ, មហានាម, អរិយសាវកោ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ហោតិ – ឥតិបិ សោ ភគវា…បេ.… សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវាតិ។ ធម្មេ…បេ.… សង្ឃេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ហោតិ – សុប្បដិបន្នោ ភគវតោ សាវកសង្ឃោ…បេ.… អនុត្តរំ បុញ្ញក្ខេត្តំ លោកស្សាតិ។ ឥមេហិ ខ្វាហំ, មហានាម, តីហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណំ។
‘‘Tīhi khvāhaṃ, mahānāma, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi tīhi? Idha, mahānāma, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Imehi khvāhaṃ, mahānāma, tīhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ.
‘‘ត្វំ បន, មហានាម, កតិហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាសិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណ’’ន្តិ? ‘‘ចតូហិ ខ្វាហំ, គោធេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណំ។ កតមេហិ ចតូហិ? ឥធ, គោធេ, អរិយសាវកោ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ហោតិ – ឥតិបិ សោ ភគវា…បេ.… សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវាតិ។ ធម្មេ…បេ.… សង្ឃេ…បេ.… អរិយកន្តេហិ សីលេហិ សមន្នាគតោ ហោតិ អខណ្ឌេហិ…បេ.… សមាធិសំវត្តនិកេហិ។ ឥមេហិ ខ្វាហំ, គោធេ, ចតូហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណ’’ន្តិ។
‘‘Tvaṃ pana, mahānāma, katihi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti? ‘‘Catūhi khvāhaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi catūhi? Idha, godhe, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Imehi khvāhaṃ, godhe, catūhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti.
‘‘អាគមេហិ ត្វំ, មហានាម, អាគមេហិ ត្វំ, មហានាម! ភគវាវ ឯតំ ជានេយ្យ ឯតេហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ វា អសមន្នាគតំ វា’’តិ។ ‘‘អាយាម, គោធេ, យេន ភគវា តេនុបសង្កមេយ្យាម; ឧបសង្កមិត្វា ភគវតោ ឯតមត្ថំ អារោចេស្សាមា’’តិ។ អថ ខោ មហានាមោ សក្កោ គោធា ច សក្កោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ មហានាមោ សក្កោ ភគវន្តំ ឯតទវោច –
‘‘Āgamehi tvaṃ, mahānāma, āgamehi tvaṃ, mahānāma! Bhagavāva etaṃ jāneyya etehi dhammehi samannāgataṃ vā asamannāgataṃ vā’’ti. ‘‘Āyāma, godhe, yena bhagavā tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā bhagavato etamatthaṃ ārocessāmā’’ti. Atha kho mahānāmo sakko godhā ca sakko yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ឥធាហំ , ភន្តេ, យេន គោធា សក្កោ តេនុបសង្កមិំ; ឧបសង្កមិត្វា គោធំ សក្កំ ឯតទវោចំ – ‘កតិហិ ត្វំ, គោធេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាសិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណំ’? ឯវំ វុត្តេ, ភន្តេ, គោធា សក្កោ មំ ឯតទវោច –
‘‘Idhāhaṃ , bhante, yena godhā sakko tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā godhaṃ sakkaṃ etadavocaṃ – ‘katihi tvaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ’? Evaṃ vutte, bhante, godhā sakko maṃ etadavoca –
‘‘តីហិ ខ្វាហំ, មហានាម, ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណំ។ កតមេហិ តីហិ? ឥធ, មហានាម, អរិយសាវកោ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ហោតិ – ឥតិបិ សោ ភគវា…បេ.… សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវាតិ។ ធម្មេ…បេ.… សង្ឃេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ហោតិ – សុប្បដិបន្នោ ភគវតោ សាវកសង្ឃោ…បេ.… អនុត្តរំ បុញ្ញក្ខេត្តំ លោកស្សាតិ។ ឥមេហិ ខ្វាហំ, មហានាម, តីហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណំ។ ត្វំ បន, មហានាម, កតមេហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាសិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណ’’ន្តិ?
‘‘Tīhi khvāhaṃ, mahānāma, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi tīhi? Idha, mahānāma, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Imehi khvāhaṃ, mahānāma, tīhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Tvaṃ pana, mahānāma, katamehi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti?
‘‘ឯវំ វុត្តាហំ, ភន្តេ, គោធំ សក្កំ ឯតទវោចំ – ‘ចតូហិ ខ្វាហំ, គោធេ, ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណំ។ កតមេហិ ចតូហិ? ឥធ, គោធេ, អរិយសាវកោ ពុទ្ធេ អវេច្ចប្បសាទេន សមន្នាគតោ ហោតិ – ឥតិបិ សោ ភគវា…បេ.… សត្ថា ទេវមនុស្សានំ ពុទ្ធោ ភគវាតិ។ ធម្មេ…បេ.… សង្ឃេ…បេ.… អរិយកន្តេហិ សីលេហិ សមន្នាគតោ ហោតិ អខណ្ឌេហិ…បេ.… សមាធិសំវត្តនិកេហិ។ ឥមេហិ ខ្វាហំ, គោធេ, ចតូហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ សោតាបន្នបុគ្គលំ អាជានាមិ អវិនិបាតធម្មំ និយតំ សម្ពោធិបរាយណ’’’ន្តិ។
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, godhaṃ sakkaṃ etadavocaṃ – ‘catūhi khvāhaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi catūhi? Idha, godhe, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Imehi khvāhaṃ, godhe, catūhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’’nti.
‘‘ឯវំ វុត្តេ, ភន្តេ, គោធា សក្កោ មំ ឯតទវោច – ‘អាគមេហិ ត្វំ, មហានាម, អាគមេហិ ត្វំ, មហានាម! ភគវាវ ឯតំ ជានេយ្យ ឯតេហិ ធម្មេហិ សមន្នាគតំ វា អសមន្នាគតំ វា’’’តិ។ ‘‘ឥធ , ភន្តេ, កោចិទេវ ធម្មោ សមុប្បាទោ ឧប្បជ្ជេយ្យ, ឯកតោ អស្ស ភគវា ឯកតោ ភិក្ខុសង្ឃោ ច។ យេនេវ ភគវា តេនេវាហំ អស្សំ។ ឯវំ បសន្នំ មំ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតុ។ ឥធ, ភន្តេ, កោចិទេវ ធម្មោ សមុប្បាទោ ឧប្បជ្ជេយ្យ, ឯកតោ អស្ស ភគវា ឯកតោ ភិក្ខុសង្ឃោ ភិក្ខុនិសង្ឃោ ច។ យេនេវ ភគវា តេនេវាហំ អស្សំ។ ឯវំ បសន្នំ មំ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតុ។ ឥធ, ភន្តេ, កោចិទេវ ធម្មោ សមុប្បាទោ ឧប្បជ្ជេយ្យ, ឯកតោ អស្ស ភគវា ឯកតោ ភិក្ខុសង្ឃោ ភិក្ខុនិសង្ឃោ ច ឧបាសកា ច។ យេនេវ ភគវា តេនេវាហំ អស្សំ។ ឯវំ បសន្នំ មំ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតុ។ ឥធ, ភន្តេ, កោចិទេវ ធម្មោ សមុប្បាទោ ឧប្បជ្ជេយ្យ, ឯកតោ អស្ស ភគវា ឯកតោ ភិក្ខុសង្ឃោ ភិក្ខុនិសង្ឃោ ឧបាសកា ឧបាសិកាយោ ច។ យេនេវ ភគវា តេនេវាហំ អស្សំ។ ឯវំ បសន្នំ មំ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតុ។ ឥធ, ភន្តេ, កោចិទេវ ធម្មោ សមុប្បាទោ ឧប្បជ្ជេយ្យ, ឯកតោ អស្ស ភគវា ឯកតោ ភិក្ខុសង្ឃោ ភិក្ខុនិសង្ឃោ ឧបាសកា ឧបាសិកាយោ សទេវកោ ច លោកោ សមារកោ សព្រហ្មកោ សស្សមណព្រាហ្មណី បជា សទេវមនុស្សា។ យេនេវ ភគវា តេនេវាហំ អស្សំ។ ឯវំ បសន្នំ មំ, ភន្តេ, ភគវា ធារេតូ’’តិ។ ‘‘ឯវំវាទី ត្វំ, គោធេ, មហានាមំ សក្កំ កិំ វទេសី’’តិ? ‘‘ឯវំវាទាហំ, ភន្តេ, មហានាមំ សក្កំ ន កិញ្ចិ វទាមិ, អញ្ញត្រ កល្យាណា អញ្ញត្រ កុសលា’’តិ។ តតិយំ។
‘‘Evaṃ vutte, bhante, godhā sakko maṃ etadavoca – ‘āgamehi tvaṃ, mahānāma, āgamehi tvaṃ, mahānāma! Bhagavāva etaṃ jāneyya etehi dhammehi samannāgataṃ vā asamannāgataṃ vā’’’ti. ‘‘Idha , bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho ca upāsakā ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho upāsakā upāsikāyo ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho upāsakā upāsikāyo sadevako ca loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretū’’ti. ‘‘Evaṃvādī tvaṃ, godhe, mahānāmaṃ sakkaṃ kiṃ vadesī’’ti? ‘‘Evaṃvādāhaṃ, bhante, mahānāmaṃ sakkaṃ na kiñci vadāmi, aññatra kalyāṇā aññatra kusalā’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. គោធសក្កសុត្តវណ្ណនា • 3. Godhasakkasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. គោធសក្កសុត្តវណ្ណនា • 3. Godhasakkasuttavaṇṇanā
