Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൩. ഗോധസക്കസുത്തം
3. Godhasakkasuttaṃ
൧൦൧൯. കപിലവത്ഥുനിദാനം . അഥ ഖോ മഹാനാമോ സക്കോ യേന ഗോധാ സക്കോ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഗോധം സക്കം ഏതദവോച – ‘‘കതിഹി 1 ത്വം, ഗോധേ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാസി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണ’’ന്തി?
1019. Kapilavatthunidānaṃ . Atha kho mahānāmo sakko yena godhā sakko tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā godhaṃ sakkaṃ etadavoca – ‘‘katihi 2 tvaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti?
‘‘തീഹി ഖ്വാഹം, മഹാനാമ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണം. കതമേഹി തീഹി? ഇധ, മഹാനാമ, അരിയസാവകോ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – സുപ്പടിപന്നോ ഭഗവതോ സാവകസങ്ഘോ…പേ॰… അനുത്തരം പുഞ്ഞക്ഖേത്തം ലോകസ്സാതി. ഇമേഹി ഖ്വാഹം, മഹാനാമ, തീഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണം.
‘‘Tīhi khvāhaṃ, mahānāma, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi tīhi? Idha, mahānāma, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Imehi khvāhaṃ, mahānāma, tīhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ.
‘‘ത്വം പന, മഹാനാമ, കതിഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാസി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണ’’ന്തി? ‘‘ചതൂഹി ഖ്വാഹം, ഗോധേ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണം. കതമേഹി ചതൂഹി? ഇധ, ഗോധേ, അരിയസാവകോ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ…പേ॰… അരിയകന്തേഹി സീലേഹി സമന്നാഗതോ ഹോതി അഖണ്ഡേഹി…പേ॰… സമാധിസംവത്തനികേഹി. ഇമേഹി ഖ്വാഹം, ഗോധേ, ചതൂഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണ’’ന്തി.
‘‘Tvaṃ pana, mahānāma, katihi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti? ‘‘Catūhi khvāhaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi catūhi? Idha, godhe, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Imehi khvāhaṃ, godhe, catūhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti.
‘‘ആഗമേഹി ത്വം, മഹാനാമ, ആഗമേഹി ത്വം, മഹാനാമ! ഭഗവാവ ഏതം ജാനേയ്യ ഏതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം വാ അസമന്നാഗതം വാ’’തി. ‘‘ആയാമ, ഗോധേ, യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമേയ്യാമ; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതോ ഏതമത്ഥം ആരോചേസ്സാമാ’’തി. അഥ ഖോ മഹാനാമോ സക്കോ ഗോധാ ച സക്കോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ മഹാനാമോ സക്കോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
‘‘Āgamehi tvaṃ, mahānāma, āgamehi tvaṃ, mahānāma! Bhagavāva etaṃ jāneyya etehi dhammehi samannāgataṃ vā asamannāgataṃ vā’’ti. ‘‘Āyāma, godhe, yena bhagavā tenupasaṅkameyyāma; upasaṅkamitvā bhagavato etamatthaṃ ārocessāmā’’ti. Atha kho mahānāmo sakko godhā ca sakko yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho mahānāmo sakko bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘ഇധാഹം , ഭന്തേ, യേന ഗോധാ സക്കോ തേനുപസങ്കമിം; ഉപസങ്കമിത്വാ ഗോധം സക്കം ഏതദവോചം – ‘കതിഹി ത്വം, ഗോധേ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാസി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണം’? ഏവം വുത്തേ, ഭന്തേ, ഗോധാ സക്കോ മം ഏതദവോച –
‘‘Idhāhaṃ , bhante, yena godhā sakko tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā godhaṃ sakkaṃ etadavocaṃ – ‘katihi tvaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ’? Evaṃ vutte, bhante, godhā sakko maṃ etadavoca –
‘‘തീഹി ഖ്വാഹം, മഹാനാമ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണം. കതമേഹി തീഹി? ഇധ, മഹാനാമ, അരിയസാവകോ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – സുപ്പടിപന്നോ ഭഗവതോ സാവകസങ്ഘോ…പേ॰… അനുത്തരം പുഞ്ഞക്ഖേത്തം ലോകസ്സാതി. ഇമേഹി ഖ്വാഹം, മഹാനാമ, തീഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണം. ത്വം പന, മഹാനാമ, കതമേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാസി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണ’’ന്തി?
‘‘Tīhi khvāhaṃ, mahānāma, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi tīhi? Idha, mahānāma, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe aveccappasādena samannāgato hoti – suppaṭipanno bhagavato sāvakasaṅgho…pe… anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassāti. Imehi khvāhaṃ, mahānāma, tīhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Tvaṃ pana, mahānāma, katamehi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāsi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’nti?
‘‘ഏവം വുത്താഹം, ഭന്തേ, ഗോധം സക്കം ഏതദവോചം – ‘ചതൂഹി ഖ്വാഹം, ഗോധേ, ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണം. കതമേഹി ചതൂഹി? ഇധ, ഗോധേ, അരിയസാവകോ ബുദ്ധേ അവേച്ചപ്പസാദേന സമന്നാഗതോ ഹോതി – ഇതിപി സോ ഭഗവാ…പേ॰… സത്ഥാ ദേവമനുസ്സാനം ബുദ്ധോ ഭഗവാതി. ധമ്മേ…പേ॰… സങ്ഘേ…പേ॰… അരിയകന്തേഹി സീലേഹി സമന്നാഗതോ ഹോതി അഖണ്ഡേഹി…പേ॰… സമാധിസംവത്തനികേഹി. ഇമേഹി ഖ്വാഹം, ഗോധേ, ചതൂഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം സോതാപന്നപുഗ്ഗലം ആജാനാമി അവിനിപാതധമ്മം നിയതം സമ്ബോധിപരായണ’’’ന്തി.
‘‘Evaṃ vuttāhaṃ, bhante, godhaṃ sakkaṃ etadavocaṃ – ‘catūhi khvāhaṃ, godhe, dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇaṃ. Katamehi catūhi? Idha, godhe, ariyasāvako buddhe aveccappasādena samannāgato hoti – itipi so bhagavā…pe… satthā devamanussānaṃ buddho bhagavāti. Dhamme…pe… saṅghe…pe… ariyakantehi sīlehi samannāgato hoti akhaṇḍehi…pe… samādhisaṃvattanikehi. Imehi khvāhaṃ, godhe, catūhi dhammehi samannāgataṃ sotāpannapuggalaṃ ājānāmi avinipātadhammaṃ niyataṃ sambodhiparāyaṇa’’’nti.
‘‘ഏവം വുത്തേ, ഭന്തേ, ഗോധാ സക്കോ മം ഏതദവോച – ‘ആഗമേഹി ത്വം, മഹാനാമ, ആഗമേഹി ത്വം, മഹാനാമ! ഭഗവാവ ഏതം ജാനേയ്യ ഏതേഹി ധമ്മേഹി സമന്നാഗതം വാ അസമന്നാഗതം വാ’’’തി. ‘‘ഇധ , ഭന്തേ, കോചിദേവ ധമ്മോ സമുപ്പാദോ ഉപ്പജ്ജേയ്യ, ഏകതോ അസ്സ ഭഗവാ ഏകതോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ ച. യേനേവ ഭഗവാ തേനേവാഹം അസ്സം. ഏവം പസന്നം മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധാരേതു. ഇധ, ഭന്തേ, കോചിദേവ ധമ്മോ സമുപ്പാദോ ഉപ്പജ്ജേയ്യ, ഏകതോ അസ്സ ഭഗവാ ഏകതോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘോ ച. യേനേവ ഭഗവാ തേനേവാഹം അസ്സം. ഏവം പസന്നം മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധാരേതു. ഇധ, ഭന്തേ, കോചിദേവ ധമ്മോ സമുപ്പാദോ ഉപ്പജ്ജേയ്യ, ഏകതോ അസ്സ ഭഗവാ ഏകതോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘോ ച ഉപാസകാ ച. യേനേവ ഭഗവാ തേനേവാഹം അസ്സം. ഏവം പസന്നം മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധാരേതു. ഇധ, ഭന്തേ, കോചിദേവ ധമ്മോ സമുപ്പാദോ ഉപ്പജ്ജേയ്യ, ഏകതോ അസ്സ ഭഗവാ ഏകതോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘോ ഉപാസകാ ഉപാസികായോ ച. യേനേവ ഭഗവാ തേനേവാഹം അസ്സം. ഏവം പസന്നം മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധാരേതു. ഇധ, ഭന്തേ, കോചിദേവ ധമ്മോ സമുപ്പാദോ ഉപ്പജ്ജേയ്യ, ഏകതോ അസ്സ ഭഗവാ ഏകതോ ഭിക്ഖുസങ്ഘോ ഭിക്ഖുനിസങ്ഘോ ഉപാസകാ ഉപാസികായോ സദേവകോ ച ലോകോ സമാരകോ സബ്രഹ്മകോ സസ്സമണബ്രാഹ്മണീ പജാ സദേവമനുസ്സാ. യേനേവ ഭഗവാ തേനേവാഹം അസ്സം. ഏവം പസന്നം മം, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധാരേതൂ’’തി. ‘‘ഏവംവാദീ ത്വം, ഗോധേ, മഹാനാമം സക്കം കിം വദേസീ’’തി? ‘‘ഏവംവാദാഹം, ഭന്തേ, മഹാനാമം സക്കം ന കിഞ്ചി വദാമി, അഞ്ഞത്ര കല്യാണാ അഞ്ഞത്ര കുസലാ’’തി. തതിയം.
‘‘Evaṃ vutte, bhante, godhā sakko maṃ etadavoca – ‘āgamehi tvaṃ, mahānāma, āgamehi tvaṃ, mahānāma! Bhagavāva etaṃ jāneyya etehi dhammehi samannāgataṃ vā asamannāgataṃ vā’’’ti. ‘‘Idha , bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho ca upāsakā ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho upāsakā upāsikāyo ca. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu. Idha, bhante, kocideva dhammo samuppādo uppajjeyya, ekato assa bhagavā ekato bhikkhusaṅgho bhikkhunisaṅgho upāsakā upāsikāyo sadevako ca loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā. Yeneva bhagavā tenevāhaṃ assaṃ. Evaṃ pasannaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretū’’ti. ‘‘Evaṃvādī tvaṃ, godhe, mahānāmaṃ sakkaṃ kiṃ vadesī’’ti? ‘‘Evaṃvādāhaṃ, bhante, mahānāmaṃ sakkaṃ na kiñci vadāmi, aññatra kalyāṇā aññatra kusalā’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩. ഗോധസക്കസുത്തവണ്ണനാ • 3. Godhasakkasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩. ഗോധസക്കസുത്തവണ്ണനാ • 3. Godhasakkasuttavaṇṇanā