| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya |
៣. គោធិកសុត្តំ
3. Godhikasuttaṃ
១៥៩. ឯវំ មេ សុតំ – ឯកំ សមយំ ភគវា រាជគហេ វិហរតិ វេឡុវនេ កលន្ទកនិវាបេ។ តេន ខោ បន សមយេន អាយស្មា គោធិកោ ឥសិគិលិបស្សេ វិហរតិ កាឡសិលាយំ។ អថ ខោ អាយស្មា គោធិកោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរន្តោ សាមយិកំ ចេតោវិមុត្តិំ ផុសិ។ អថ ខោ អាយស្មា គោធិកោ តម្ហា សាមយិកាយ ចេតោវិមុត្តិយា បរិហាយិ ។ ទុតិយម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរន្តោ សាមយិកំ ចេតោវិមុត្តិំ ផុសិ។ ទុតិយម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ តម្ហា សាមយិកាយ ចេតោវិមុត្តិយា បរិហាយិ។ តតិយម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរន្តោ សាមយិកំ ចេតោវិមុត្តិំ ផុសិ។ តតិយម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ តម្ហា…បេ.… បរិហាយិ។ ចតុត្ថម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ អប្បមត្តោ…បេ.… វិមុត្តិំ ផុសិ ។ ចតុត្ថម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ តម្ហា…បេ.… បរិហាយិ។ បញ្ចមម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ…បេ.… ចេតោវិមុត្តិំ ផុសិ។ បញ្ចមម្បិ ខោ អាយស្មា…បេ.… វិមុត្តិយា បរិហាយិ។ ឆដ្ឋម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរន្តោ សាមយិកំ ចេតោវិមុត្តិំ ផុសិ។ ឆដ្ឋម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ តម្ហា សាមយិកាយ ចេតោវិមុត្តិយា បរិហាយិ។ សត្តមម្បិ ខោ អាយស្មា គោធិកោ អប្បមត្តោ អាតាបី បហិតត្តោ វិហរន្តោ សាមយិកំ ចេតោវិមុត្តិំ ផុសិ។
159. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā godhiko isigilipasse viharati kāḷasilāyaṃ. Atha kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Atha kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi . Dutiyampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Dutiyampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi. Tatiyampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Tatiyampi kho āyasmā godhiko tamhā…pe… parihāyi. Catutthampi kho āyasmā godhiko appamatto…pe… vimuttiṃ phusi . Catutthampi kho āyasmā godhiko tamhā…pe… parihāyi. Pañcamampi kho āyasmā godhiko…pe… cetovimuttiṃ phusi. Pañcamampi kho āyasmā…pe… vimuttiyā parihāyi. Chaṭṭhampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Chaṭṭhampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi. Sattamampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi.
អថ ខោ អាយស្មតោ គោធិកស្ស ឯតទហោសិ – ‘‘យាវ ឆដ្ឋំ ខ្វាហំ សាមយិកាយ ចេតោវិមុត្តិយា បរិហីនោ។ យំនូនាហំ សត្ថំ អាហរេយ្យ’’ន្តិ។ អថ ខោ មារោ បាបិមា អាយស្មតោ គោធិកស្ស ចេតសា ចេតោបរិវិតក្កមញ្ញាយ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ គាថាហិ អជ្ឈភាសិ –
Atha kho āyasmato godhikassa etadahosi – ‘‘yāva chaṭṭhaṃ khvāhaṃ sāmayikāya cetovimuttiyā parihīno. Yaṃnūnāhaṃ satthaṃ āhareyya’’nti. Atha kho māro pāpimā āyasmato godhikassa cetasā cetoparivitakkamaññāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘មហាវីរ មហាបញ្ញ, ឥទ្ធិយា យសសា ជល;
‘‘Mahāvīra mahāpañña, iddhiyā yasasā jala;
សព្ពវេរភយាតីត, បាទេ វន្ទាមិ ចក្ខុម។
Sabbaverabhayātīta, pāde vandāmi cakkhuma.
‘‘សាវកោ តេ មហាវីរ, មរណំ មរណាភិភូ;
‘‘Sāvako te mahāvīra, maraṇaṃ maraṇābhibhū;
អាកង្ខតិ ចេតយតិ, តំ និសេធ ជុតិន្ធរ។
Ākaṅkhati cetayati, taṃ nisedha jutindhara.
‘‘កថញ្ហិ ភគវា តុយ្ហំ, សាវកោ សាសនេ រតោ;
‘‘Kathañhi bhagavā tuyhaṃ, sāvako sāsane rato;
អប្បត្តមានសោ សេក្ខោ, កាលំ កយិរា ជនេសុតា’’តិ។
Appattamānaso sekkho, kālaṃ kayirā janesutā’’ti.
តេន ខោ បន សមយេន អាយស្មតោ គោធិកេន សត្ថំ អាហរិតំ ហោតិ។ អថ ខោ ភគវា ‘‘មារោ អយំ បាបិមា’’ ឥតិ វិទិត្វា មារំ បាបិមន្តំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ –
Tena kho pana samayena āyasmato godhikena satthaṃ āharitaṃ hoti. Atha kho bhagavā ‘‘māro ayaṃ pāpimā’’ iti viditvā māraṃ pāpimantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ឯវញ្ហិ ធីរា កុព្ពន្តិ, នាវកង្ខន្តិ ជីវិតំ;
‘‘Evañhi dhīrā kubbanti, nāvakaṅkhanti jīvitaṃ;
សមូលំ តណ្ហមព្ពុយ្ហ, គោធិកោ បរិនិព្ពុតោ’’តិ។
Samūlaṃ taṇhamabbuyha, godhiko parinibbuto’’ti.
អថ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘អាយាម, ភិក្ខវេ, យេន ឥសិគិលិបស្សំ កាឡសិលា តេនុបសង្កមិស្សាម យត្ថ គោធិកេន កុលបុត្តេន សត្ថំ អាហរិត’’ន្តិ។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ តេ ភិក្ខូ ភគវតោ បច្ចស្សោសុំ។
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘āyāma, bhikkhave, yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkamissāma yattha godhikena kulaputtena satthaṃ āharita’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
អថ ខោ ភគវា សម្ពហុលេហិ ភិក្ខូហិ សទ្ធិំ យេន ឥសិគិលិបស្សំ កាឡសិលា តេនុបសង្កមិ។ អទ្ទសា ខោ ភគវា អាយស្មន្តំ គោធិកំ ទូរតោវ មញ្ចកេ វិវត្តក្ខន្ធំ សេមានំ 1។ តេន ខោ បន សមយេន ធូមាយិតត្តំ តិមិរាយិតត្តំ គច្ឆតេវ បុរិមំ ទិសំ, គច្ឆតិ បច្ឆិមំ ទិសំ, គច្ឆតិ ឧត្តរំ ទិសំ, គច្ឆតិ ទក្ខិណំ ទិសំ, គច្ឆតិ ឧទ្ធំ, គច្ឆតិ អធោ, គច្ឆតិ អនុទិសំ។
Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkami. Addasā kho bhagavā āyasmantaṃ godhikaṃ dūratova mañcake vivattakkhandhaṃ semānaṃ 2. Tena kho pana samayena dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ, gacchati pacchimaṃ disaṃ, gacchati uttaraṃ disaṃ, gacchati dakkhiṇaṃ disaṃ, gacchati uddhaṃ, gacchati adho, gacchati anudisaṃ.
អថ ខោ ភគវា ភិក្ខូ អាមន្តេសិ – ‘‘បស្សថ នោ តុម្ហេ, ភិក្ខវេ, ឯតំ ធូមាយិតត្តំ តិមិរាយិតត្តំ គច្ឆតេវ បុរិមំ ទិសំ, គច្ឆតិ បច្ឆិមំ ទិសំ, គច្ឆតិ ឧត្តរំ ទិសំ, គច្ឆតិ ទក្ខិណំ ទិសំ, គច្ឆតិ ឧទ្ធំ, គច្ឆតិ អធោ, គច្ឆតិ អនុទិស’’ន្តិ? ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’។ ‘‘ឯសោ ខោ, ភិក្ខវេ, មារោ បាបិមា គោធិកស្ស កុលបុត្តស្ស វិញ្ញាណំ សមន្វេសតិ – ‘កត្ថ គោធិកស្ស កុលបុត្តស្ស វិញ្ញាណំ បតិដ្ឋិត’ន្តិ? អប្បតិដ្ឋិតេន ច, ភិក្ខវេ, វិញ្ញាណេន គោធិកោ កុលបុត្តោ បរិនិព្ពុតោ’’តិ។ អថ ខោ មារោ បាបិមា ពេលុវបណ្ឌុវីណំ អាទាយ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ គាថាយ អជ្ឈភាសិ –
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ, gacchati pacchimaṃ disaṃ, gacchati uttaraṃ disaṃ, gacchati dakkhiṇaṃ disaṃ, gacchati uddhaṃ, gacchati adho, gacchati anudisa’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Eso kho, bhikkhave, māro pāpimā godhikassa kulaputtassa viññāṇaṃ samanvesati – ‘kattha godhikassa kulaputtassa viññāṇaṃ patiṭṭhita’nti? Appatiṭṭhitena ca, bhikkhave, viññāṇena godhiko kulaputto parinibbuto’’ti. Atha kho māro pāpimā beluvapaṇḍuvīṇaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ឧទ្ធំ អធោ ច តិរិយំ, ទិសា អនុទិសា ស្វហំ;
‘‘Uddhaṃ adho ca tiriyaṃ, disā anudisā svahaṃ;
អន្វេសំ នាធិគច្ឆាមិ, គោធិកោ សោ កុហិំ គតោ’’តិ។
Anvesaṃ nādhigacchāmi, godhiko so kuhiṃ gato’’ti.
អហោរត្តំ អនុយុញ្ជំ, ជីវិតំ អនិកាមយំ។
Ahorattaṃ anuyuñjaṃ, jīvitaṃ anikāmayaṃ.
សមូលំ តណ្ហមព្ពុយ្ហ, គោធិកោ បរិនិព្ពុតោ’’តិ។
Samūlaṃ taṇhamabbuyha, godhiko parinibbuto’’ti.
‘‘តស្ស សោកបរេតស្ស, វីណា កច្ឆា អភស្សថ;
‘‘Tassa sokaparetassa, vīṇā kacchā abhassatha;
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ៣. គោធិកសុត្តវណ្ណនា • 3. Godhikasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ៣. គោធិកសុត្តវណ្ណនា • 3. Godhikasuttavaṇṇanā
