Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya

    3. ගොධිකසුත්‌තං

    3. Godhikasuttaṃ

    159. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්‌දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මා ගොධිකො ඉසිගිලිපස්‌සෙ විහරති කාළසිලායං. අථ ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො සාමයිකං චෙතොවිමුත්‌තිං ඵුසි. අථ ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො තම්‌හා සාමයිකාය චෙතොවිමුත්‌තියා පරිහායි . දුතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො සාමයිකං චෙතොවිමුත්‌තිං ඵුසි. දුතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො තම්‌හා සාමයිකාය චෙතොවිමුත්‌තියා පරිහායි. තතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො සාමයිකං චෙතොවිමුත්‌තිං ඵුසි. තතියම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො තම්‌හා…පෙ.… පරිහායි. චතුත්‌ථම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො අප්‌පමත්‌තො…පෙ.… විමුත්‌තිං ඵුසි . චතුත්‌ථම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො තම්‌හා…පෙ.… පරිහායි. පඤ්‌චමම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො…පෙ.… චෙතොවිමුත්‌තිං ඵුසි. පඤ්‌චමම්‌පි ඛො ආයස්‌මා…පෙ.… විමුත්‌තියා පරිහායි. ඡට්‌ඨම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො සාමයිකං චෙතොවිමුත්‌තිං ඵුසි. ඡට්‌ඨම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො තම්‌හා සාමයිකාය චෙතොවිමුත්‌තියා පරිහායි. සත්‌තමම්‌පි ඛො ආයස්‌මා ගොධිකො අප්‌පමත්‌තො ආතාපී පහිතත්‌තො විහරන්‌තො සාමයිකං චෙතොවිමුත්‌තිං ඵුසි.

    159. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā godhiko isigilipasse viharati kāḷasilāyaṃ. Atha kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Atha kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi . Dutiyampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Dutiyampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi. Tatiyampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Tatiyampi kho āyasmā godhiko tamhā…pe… parihāyi. Catutthampi kho āyasmā godhiko appamatto…pe… vimuttiṃ phusi . Catutthampi kho āyasmā godhiko tamhā…pe… parihāyi. Pañcamampi kho āyasmā godhiko…pe… cetovimuttiṃ phusi. Pañcamampi kho āyasmā…pe… vimuttiyā parihāyi. Chaṭṭhampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Chaṭṭhampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi. Sattamampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi.

    අථ ඛො ආයස්‌මතො ගොධිකස්‌ස එතදහොසි – ‘‘යාව ඡට්‌ඨං ඛ්‌වාහං සාමයිකාය චෙතොවිමුත්‌තියා පරිහීනො. යංනූනාහං සත්‌ථං ආහරෙය්‍ය’’න්‌ති. අථ ඛො මාරො පාපිමා ආයස්‌මතො ගොධිකස්‌ස චෙතසා චෙතොපරිවිතක්‌කමඤ්‌ඤාය යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං ගාථාහි අජ්‌ඣභාසි –

    Atha kho āyasmato godhikassa etadahosi – ‘‘yāva chaṭṭhaṃ khvāhaṃ sāmayikāya cetovimuttiyā parihīno. Yaṃnūnāhaṃ satthaṃ āhareyya’’nti. Atha kho māro pāpimā āyasmato godhikassa cetasā cetoparivitakkamaññāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –

    ‘‘මහාවීර මහාපඤ්‌ඤ, ඉද්‌ධියා යසසා ජල;

    ‘‘Mahāvīra mahāpañña, iddhiyā yasasā jala;

    සබ්‌බවෙරභයාතීත, පාදෙ වන්‌දාමි චක්‌ඛුම.

    Sabbaverabhayātīta, pāde vandāmi cakkhuma.

    ‘‘සාවකො තෙ මහාවීර, මරණං මරණාභිභූ;

    ‘‘Sāvako te mahāvīra, maraṇaṃ maraṇābhibhū;

    ආකඞ්‌ඛති චෙතයති, තං නිසෙධ ජුතින්‌ධර.

    Ākaṅkhati cetayati, taṃ nisedha jutindhara.

    ‘‘කථඤ්‌හි භගවා තුය්‌හං, සාවකො සාසනෙ රතො;

    ‘‘Kathañhi bhagavā tuyhaṃ, sāvako sāsane rato;

    අප්‌පත්‌තමානසො සෙක්‌ඛො, කාලං කයිරා ජනෙසුතා’’ති.

    Appattamānaso sekkho, kālaṃ kayirā janesutā’’ti.

    තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්‌මතො ගොධිකෙන සත්‌ථං ආහරිතං හොති. අථ ඛො භගවා ‘‘මාරො අයං පාපිමා’’ ඉති විදිත්‌වා මාරං පාපිමන්‌තං ගාථාය අජ්‌ඣභාසි –

    Tena kho pana samayena āyasmato godhikena satthaṃ āharitaṃ hoti. Atha kho bhagavā ‘‘māro ayaṃ pāpimā’’ iti viditvā māraṃ pāpimantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ‘‘එවඤ්‌හි ධීරා කුබ්‌බන්‌ති, නාවකඞ්‌ඛන්‌ති ජීවිතං;

    ‘‘Evañhi dhīrā kubbanti, nāvakaṅkhanti jīvitaṃ;

    සමූලං තණ්‌හමබ්‌බුය්‌හ, ගොධිකො පරිනිබ්‌බුතො’’ති.

    Samūlaṃ taṇhamabbuyha, godhiko parinibbuto’’ti.

    අථ ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘ආයාම, භික්‌ඛවෙ, යෙන ඉසිගිලිපස්‌සං කාළසිලා තෙනුපසඞ්‌කමිස්‌සාම යත්‌ථ ගොධිකෙන කුලපුත්‌තෙන සත්‌ථං ආහරිත’’න්‌ති. ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’ති ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවතො පච්‌චස්‌සොසුං.

    Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘āyāma, bhikkhave, yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkamissāma yattha godhikena kulaputtena satthaṃ āharita’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.

    අථ ඛො භගවා සම්‌බහුලෙහි භික්‌ඛූහි සද්‌ධිං යෙන ඉසිගිලිපස්‌සං කාළසිලා තෙනුපසඞ්‌කමි. අද්‌දසා ඛො භගවා ආයස්‌මන්‌තං ගොධිකං දූරතොව මඤ්‌චකෙ විවත්‌තක්‌ඛන්‌ධං සෙමානං 1. තෙන ඛො පන සමයෙන ධූමායිතත්‌තං තිමිරායිතත්‌තං ගච්‌ඡතෙව පුරිමං දිසං, ගච්‌ඡති පච්‌ඡිමං දිසං, ගච්‌ඡති උත්‌තරං දිසං, ගච්‌ඡති දක්‌ඛිණං දිසං, ගච්‌ඡති උද්‌ධං, ගච්‌ඡති අධො, ගච්‌ඡති අනුදිසං.

    Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkami. Addasā kho bhagavā āyasmantaṃ godhikaṃ dūratova mañcake vivattakkhandhaṃ semānaṃ 2. Tena kho pana samayena dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ, gacchati pacchimaṃ disaṃ, gacchati uttaraṃ disaṃ, gacchati dakkhiṇaṃ disaṃ, gacchati uddhaṃ, gacchati adho, gacchati anudisaṃ.

    අථ ඛො භගවා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘පස්‌සථ නො තුම්‌හෙ, භික්‌ඛවෙ, එතං ධූමායිතත්‌තං තිමිරායිතත්‌තං ගච්‌ඡතෙව පුරිමං දිසං, ගච්‌ඡති පච්‌ඡිමං දිසං, ගච්‌ඡති උත්‌තරං දිසං, ගච්‌ඡති දක්‌ඛිණං දිසං, ගච්‌ඡති උද්‌ධං, ගච්‌ඡති අධො, ගච්‌ඡති අනුදිස’’න්‌ති? ‘‘එවං, භන්‌තෙ’’. ‘‘එසො ඛො, භික්‌ඛවෙ, මාරො පාපිමා ගොධිකස්‌ස කුලපුත්‌තස්‌ස විඤ්‌ඤාණං සමන්‌වෙසති – ‘කත්‌ථ ගොධිකස්‌ස කුලපුත්‌තස්‌ස විඤ්‌ඤාණං පතිට්‌ඨිත’න්‌ති? අප්‌පතිට්‌ඨිතෙන ච, භික්‌ඛවෙ, විඤ්‌ඤාණෙන ගොධිකො කුලපුත්‌තො පරිනිබ්‌බුතො’’ති. අථ ඛො මාරො පාපිමා බෙලුවපණ්‌ඩුවීණං ආදාය යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං ගාථාය අජ්‌ඣභාසි –

    Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ, gacchati pacchimaṃ disaṃ, gacchati uttaraṃ disaṃ, gacchati dakkhiṇaṃ disaṃ, gacchati uddhaṃ, gacchati adho, gacchati anudisa’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Eso kho, bhikkhave, māro pāpimā godhikassa kulaputtassa viññāṇaṃ samanvesati – ‘kattha godhikassa kulaputtassa viññāṇaṃ patiṭṭhita’nti? Appatiṭṭhitena ca, bhikkhave, viññāṇena godhiko kulaputto parinibbuto’’ti. Atha kho māro pāpimā beluvapaṇḍuvīṇaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –

    ‘‘උද්‌ධං අධො ච තිරියං, දිසා අනුදිසා ස්‌වහං;

    ‘‘Uddhaṃ adho ca tiriyaṃ, disā anudisā svahaṃ;

    අන්‌වෙසං නාධිගච්‌ඡාමි, ගොධිකො සො කුහිං ගතො’’ති.

    Anvesaṃ nādhigacchāmi, godhiko so kuhiṃ gato’’ti.

    ‘‘යො 3 ධීරො ධිතිසම්‌පන්‌නො, ඣායී ඣානරතො සදා;

    ‘‘Yo 4 dhīro dhitisampanno, jhāyī jhānarato sadā;

    අහොරත්‌තං අනුයුඤ්‌ජං, ජීවිතං අනිකාමයං.

    Ahorattaṃ anuyuñjaṃ, jīvitaṃ anikāmayaṃ.

    ‘‘ජෙත්‌වාන මච්‌චුනො 5 සෙනං, අනාගන්‌ත්‌වා පුනබ්‌භවං;

    ‘‘Jetvāna maccuno 6 senaṃ, anāgantvā punabbhavaṃ;

    සමූලං තණ්‌හමබ්‌බුය්‌හ, ගොධිකො පරිනිබ්‌බුතො’’ති.

    Samūlaṃ taṇhamabbuyha, godhiko parinibbuto’’ti.

    ‘‘තස්‌ස සොකපරෙතස්‌ස, වීණා කච්‌ඡා අභස්‌සථ;

    ‘‘Tassa sokaparetassa, vīṇā kacchā abhassatha;

    තතො සො දුම්‌මනො යක්‌ඛො, තත්‌ථෙවන්‌තරධායථා’’ති 7.

    Tato so dummano yakkho, tatthevantaradhāyathā’’ti 8.







    Footnotes:
    1. සෙය්‍යමානං (ස්‍යා. කං.), සොප්‌පමානං (ක.)
    2. seyyamānaṃ (syā. kaṃ.), soppamānaṃ (ka.)
    3. සො (සී. පී.)
    4. so (sī. pī.)
    5. භෙත්‌වා නමුචිනො (සී.)
    6. bhetvā namucino (sī.)
    7. තත්‌ථෙවන්‌තරධායිථාති (ස්‍යා. කං.), තත්‌ථෙව අන්‌තරධායීති (ක.)
    8. tatthevantaradhāyithāti (syā. kaṃ.), tattheva antaradhāyīti (ka.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. ගොධිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Godhikasuttavaṇṇanā

    ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. ගොධිකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Godhikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact