Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൩. ഗോധികസുത്തം
3. Godhikasuttaṃ
൧൫൯. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ രാജഗഹേ വിഹരതി വേളുവനേ കലന്ദകനിവാപേ. തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മാ ഗോധികോ ഇസിഗിലിപസ്സേ വിഹരതി കാളസിലായം. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ സാമയികം ചേതോവിമുത്തിം ഫുസി. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ തമ്ഹാ സാമയികായ ചേതോവിമുത്തിയാ പരിഹായി . ദുതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ സാമയികം ചേതോവിമുത്തിം ഫുസി. ദുതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ തമ്ഹാ സാമയികായ ചേതോവിമുത്തിയാ പരിഹായി. തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ സാമയികം ചേതോവിമുത്തിം ഫുസി. തതിയമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ തമ്ഹാ…പേ॰… പരിഹായി. ചതുത്ഥമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ അപ്പമത്തോ…പേ॰… വിമുത്തിം ഫുസി . ചതുത്ഥമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ തമ്ഹാ…പേ॰… പരിഹായി. പഞ്ചമമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ…പേ॰… ചേതോവിമുത്തിം ഫുസി. പഞ്ചമമ്പി ഖോ ആയസ്മാ…പേ॰… വിമുത്തിയാ പരിഹായി. ഛട്ഠമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ സാമയികം ചേതോവിമുത്തിം ഫുസി. ഛട്ഠമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ തമ്ഹാ സാമയികായ ചേതോവിമുത്തിയാ പരിഹായി. സത്തമമ്പി ഖോ ആയസ്മാ ഗോധികോ അപ്പമത്തോ ആതാപീ പഹിതത്തോ വിഹരന്തോ സാമയികം ചേതോവിമുത്തിം ഫുസി.
159. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā godhiko isigilipasse viharati kāḷasilāyaṃ. Atha kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Atha kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi . Dutiyampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Dutiyampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi. Tatiyampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Tatiyampi kho āyasmā godhiko tamhā…pe… parihāyi. Catutthampi kho āyasmā godhiko appamatto…pe… vimuttiṃ phusi . Catutthampi kho āyasmā godhiko tamhā…pe… parihāyi. Pañcamampi kho āyasmā godhiko…pe… cetovimuttiṃ phusi. Pañcamampi kho āyasmā…pe… vimuttiyā parihāyi. Chaṭṭhampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi. Chaṭṭhampi kho āyasmā godhiko tamhā sāmayikāya cetovimuttiyā parihāyi. Sattamampi kho āyasmā godhiko appamatto ātāpī pahitatto viharanto sāmayikaṃ cetovimuttiṃ phusi.
അഥ ഖോ ആയസ്മതോ ഗോധികസ്സ ഏതദഹോസി – ‘‘യാവ ഛട്ഠം ഖ്വാഹം സാമയികായ ചേതോവിമുത്തിയാ പരിഹീനോ. യംനൂനാഹം സത്ഥം ആഹരേയ്യ’’ന്തി. അഥ ഖോ മാരോ പാപിമാ ആയസ്മതോ ഗോധികസ്സ ചേതസാ ചേതോപരിവിതക്കമഞ്ഞായ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം ഗാഥാഹി അജ്ഝഭാസി –
Atha kho āyasmato godhikassa etadahosi – ‘‘yāva chaṭṭhaṃ khvāhaṃ sāmayikāya cetovimuttiyā parihīno. Yaṃnūnāhaṃ satthaṃ āhareyya’’nti. Atha kho māro pāpimā āyasmato godhikassa cetasā cetoparivitakkamaññāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ gāthāhi ajjhabhāsi –
‘‘മഹാവീര മഹാപഞ്ഞ, ഇദ്ധിയാ യസസാ ജല;
‘‘Mahāvīra mahāpañña, iddhiyā yasasā jala;
സബ്ബവേരഭയാതീത, പാദേ വന്ദാമി ചക്ഖുമ.
Sabbaverabhayātīta, pāde vandāmi cakkhuma.
‘‘സാവകോ തേ മഹാവീര, മരണം മരണാഭിഭൂ;
‘‘Sāvako te mahāvīra, maraṇaṃ maraṇābhibhū;
ആകങ്ഖതി ചേതയതി, തം നിസേധ ജുതിന്ധര.
Ākaṅkhati cetayati, taṃ nisedha jutindhara.
‘‘കഥഞ്ഹി ഭഗവാ തുയ്ഹം, സാവകോ സാസനേ രതോ;
‘‘Kathañhi bhagavā tuyhaṃ, sāvako sāsane rato;
അപ്പത്തമാനസോ സേക്ഖോ, കാലം കയിരാ ജനേസുതാ’’തി.
Appattamānaso sekkho, kālaṃ kayirā janesutā’’ti.
തേന ഖോ പന സമയേന ആയസ്മതോ ഗോധികേന സത്ഥം ആഹരിതം ഹോതി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ‘‘മാരോ അയം പാപിമാ’’ ഇതി വിദിത്വാ മാരം പാപിമന്തം ഗാഥായ അജ്ഝഭാസി –
Tena kho pana samayena āyasmato godhikena satthaṃ āharitaṃ hoti. Atha kho bhagavā ‘‘māro ayaṃ pāpimā’’ iti viditvā māraṃ pāpimantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ഏവഞ്ഹി ധീരാ കുബ്ബന്തി, നാവകങ്ഖന്തി ജീവിതം;
‘‘Evañhi dhīrā kubbanti, nāvakaṅkhanti jīvitaṃ;
സമൂലം തണ്ഹമബ്ബുയ്ഹ, ഗോധികോ പരിനിബ്ബുതോ’’തി.
Samūlaṃ taṇhamabbuyha, godhiko parinibbuto’’ti.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘ആയാമ, ഭിക്ഖവേ, യേന ഇസിഗിലിപസ്സം കാളസിലാ തേനുപസങ്കമിസ്സാമ യത്ഥ ഗോധികേന കുലപുത്തേന സത്ഥം ആഹരിത’’ന്തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസും.
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘āyāma, bhikkhave, yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkamissāma yattha godhikena kulaputtena satthaṃ āharita’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ.
അഥ ഖോ ഭഗവാ സമ്ബഹുലേഹി ഭിക്ഖൂഹി സദ്ധിം യേന ഇസിഗിലിപസ്സം കാളസിലാ തേനുപസങ്കമി. അദ്ദസാ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മന്തം ഗോധികം ദൂരതോവ മഞ്ചകേ വിവത്തക്ഖന്ധം സേമാനം 1. തേന ഖോ പന സമയേന ധൂമായിതത്തം തിമിരായിതത്തം ഗച്ഛതേവ പുരിമം ദിസം, ഗച്ഛതി പച്ഛിമം ദിസം, ഗച്ഛതി ഉത്തരം ദിസം, ഗച്ഛതി ദക്ഖിണം ദിസം, ഗച്ഛതി ഉദ്ധം, ഗച്ഛതി അധോ, ഗച്ഛതി അനുദിസം.
Atha kho bhagavā sambahulehi bhikkhūhi saddhiṃ yena isigilipassaṃ kāḷasilā tenupasaṅkami. Addasā kho bhagavā āyasmantaṃ godhikaṃ dūratova mañcake vivattakkhandhaṃ semānaṃ 2. Tena kho pana samayena dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ, gacchati pacchimaṃ disaṃ, gacchati uttaraṃ disaṃ, gacchati dakkhiṇaṃ disaṃ, gacchati uddhaṃ, gacchati adho, gacchati anudisaṃ.
അഥ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘പസ്സഥ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഏതം ധൂമായിതത്തം തിമിരായിതത്തം ഗച്ഛതേവ പുരിമം ദിസം, ഗച്ഛതി പച്ഛിമം ദിസം, ഗച്ഛതി ഉത്തരം ദിസം, ഗച്ഛതി ദക്ഖിണം ദിസം, ഗച്ഛതി ഉദ്ധം, ഗച്ഛതി അധോ, ഗച്ഛതി അനുദിസ’’ന്തി? ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’. ‘‘ഏസോ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, മാരോ പാപിമാ ഗോധികസ്സ കുലപുത്തസ്സ വിഞ്ഞാണം സമന്വേസതി – ‘കത്ഥ ഗോധികസ്സ കുലപുത്തസ്സ വിഞ്ഞാണം പതിട്ഠിത’ന്തി? അപ്പതിട്ഠിതേന ച, ഭിക്ഖവേ, വിഞ്ഞാണേന ഗോധികോ കുലപുത്തോ പരിനിബ്ബുതോ’’തി. അഥ ഖോ മാരോ പാപിമാ ബേലുവപണ്ഡുവീണം ആദായ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം ഗാഥായ അജ്ഝഭാസി –
Atha kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘passatha no tumhe, bhikkhave, etaṃ dhūmāyitattaṃ timirāyitattaṃ gacchateva purimaṃ disaṃ, gacchati pacchimaṃ disaṃ, gacchati uttaraṃ disaṃ, gacchati dakkhiṇaṃ disaṃ, gacchati uddhaṃ, gacchati adho, gacchati anudisa’’nti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Eso kho, bhikkhave, māro pāpimā godhikassa kulaputtassa viññāṇaṃ samanvesati – ‘kattha godhikassa kulaputtassa viññāṇaṃ patiṭṭhita’nti? Appatiṭṭhitena ca, bhikkhave, viññāṇena godhiko kulaputto parinibbuto’’ti. Atha kho māro pāpimā beluvapaṇḍuvīṇaṃ ādāya yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ gāthāya ajjhabhāsi –
‘‘ഉദ്ധം അധോ ച തിരിയം, ദിസാ അനുദിസാ സ്വഹം;
‘‘Uddhaṃ adho ca tiriyaṃ, disā anudisā svahaṃ;
അന്വേസം നാധിഗച്ഛാമി, ഗോധികോ സോ കുഹിം ഗതോ’’തി.
Anvesaṃ nādhigacchāmi, godhiko so kuhiṃ gato’’ti.
അഹോരത്തം അനുയുഞ്ജം, ജീവിതം അനികാമയം.
Ahorattaṃ anuyuñjaṃ, jīvitaṃ anikāmayaṃ.
സമൂലം തണ്ഹമബ്ബുയ്ഹ, ഗോധികോ പരിനിബ്ബുതോ’’തി.
Samūlaṃ taṇhamabbuyha, godhiko parinibbuto’’ti.
‘‘തസ്സ സോകപരേതസ്സ, വീണാ കച്ഛാ അഭസ്സഥ;
‘‘Tassa sokaparetassa, vīṇā kacchā abhassatha;
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩. ഗോധികസുത്തവണ്ണനാ • 3. Godhikasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩. ഗോധികസുത്തവണ്ണനാ • 3. Godhikasuttavaṇṇanā