Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౮. గోపకమోగ్గల్లానసుత్తం

    8. Gopakamoggallānasuttaṃ

    ౭౯. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం ఆయస్మా ఆనన్దో రాజగహే విహరతి వేళువనే కలన్దకనివాపే అచిరపరినిబ్బుతే భగవతి. తేన ఖో పన సమయేన రాజా మాగధో అజాతసత్తు వేదేహిపుత్తో రాజగహం పటిసఙ్ఖారాపేతి రఞ్ఞో పజ్జోతస్స ఆసఙ్కమానో. అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ రాజగహం పిణ్డాయ పావిసి. అథ ఖో ఆయస్మతో ఆనన్దస్స ఏతదహోసి – ‘‘అతిప్పగో ఖో తావ రాజగహే పిణ్డాయ చరితుం. యంనూనాహం యేన గోపకమోగ్గల్లానస్స బ్రాహ్మణస్స కమ్మన్తో, యేన గోపకమోగ్గల్లానో బ్రాహ్మణో తేనుపసఙ్కమేయ్య’’న్తి.

    79. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe aciraparinibbute bhagavati. Tena kho pana samayena rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājagahaṃ paṭisaṅkhārāpeti rañño pajjotassa āsaṅkamāno. Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘atippago kho tāva rājagahe piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yena gopakamoggallāno brāhmaṇo tenupasaṅkameyya’’nti.

    అథ ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో యేన గోపకమోగ్గల్లానస్స బ్రాహ్మణస్స కమ్మన్తో, యేన గోపకమోగ్గల్లానో బ్రాహ్మణో తేనుపసఙ్కమి. అద్దసా ఖో గోపకమోగ్గల్లానో బ్రాహ్మణో ఆయస్మన్తం ఆనన్దం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచ – ‘‘ఏతు ఖో భవం ఆనన్దో. స్వాగతం భోతో ఆనన్దస్స. చిరస్సం ఖో భవం ఆనన్దో ఇమం పరియాయమకాసి యదిదం ఇధాగమనాయ. నిసీదతు భవం ఆనన్దో, ఇదమాసనం పఞ్ఞత్త’’న్తి. నిసీది ఖో ఆయస్మా ఆనన్దో పఞ్ఞత్తే ఆసనే. గోపకమోగ్గల్లానోపి ఖో బ్రాహ్మణో అఞ్ఞతరం నీచం ఆసనం గహేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో గోపకమోగ్గల్లానో బ్రాహ్మణో ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచ – ‘‘అత్థి ను ఖో, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి తేహి ధమ్మేహి సబ్బేనసబ్బం సబ్బథాసబ్బం సమన్నాగతో యేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో సో భవం గోతమో అహోసి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో’’తి? ‘‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి తేహి ధమ్మేహి సబ్బేనసబ్బం సబ్బథాసబ్బం సమన్నాగతో యేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో సో భగవా అహోసి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో. సో హి, బ్రాహ్మణ, భగవా అనుప్పన్నస్స మగ్గస్స ఉప్పాదేతా, అసఞ్జాతస్స మగ్గస్స సఞ్జనేతా, అనక్ఖాతస్స మగ్గస్స అక్ఖాతా, మగ్గఞ్ఞూ, మగ్గవిదూ, మగ్గకోవిదో; మగ్గానుగా చ పన ఏతరహి సావకా విహరన్తి పచ్ఛా సమన్నాగతా’’తి. అయఞ్చ హిదం ఆయస్మతో ఆనన్దస్స గోపకమోగ్గల్లానేన బ్రాహ్మణేన సద్ధిం అన్తరాకథా విప్పకతా అహోసి.

    Atha kho āyasmā ānando yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yena gopakamoggallāno brāhmaṇo tenupasaṅkami. Addasā kho gopakamoggallāno brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘etu kho bhavaṃ ānando. Svāgataṃ bhoto ānandassa. Cirassaṃ kho bhavaṃ ānando imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu bhavaṃ ānando, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi kho āyasmā ānando paññatte āsane. Gopakamoggallānopi kho brāhmaṇo aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho gopakamoggallāno brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhavaṃ gotamo ahosi arahaṃ sammāsambuddho’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido; maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’ti. Ayañca hidaṃ āyasmato ānandassa gopakamoggallānena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā ahosi.

    అథ ఖో వస్సకారో బ్రాహ్మణో మగధమహామత్తో రాజగహే కమ్మన్తే అనుసఞ్ఞాయమానో యేన గోపకమోగ్గల్లానస్స బ్రాహ్మణస్స కమ్మన్తో, యేనాయస్మా ఆనన్దో తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా ఆయస్మతా ఆనన్దేన సద్ధిం సమ్మోది. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో వస్సకారో బ్రాహ్మణో మగధమహామత్తో ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచ – ‘‘కాయనుత్థ, భో ఆనన్ద, ఏతరహి కథాయ సన్నిసిన్నా, కా చ పన వో అన్తరాకథా విప్పకతా’’తి? ‘‘ఇధ మం, బ్రాహ్మణ, గోపకమోగ్గల్లానో బ్రాహ్మణో ఏవమాహ – ‘అత్థి ను ఖో, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి తేహి ధమ్మేహి సబ్బేనసబ్బం సబ్బథాసబ్బం సమన్నాగతో యేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో సో భవం గోతమో అహోసి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో’తి. ఏవం వుత్తే అహం, బ్రాహ్మణ, గోపకమోగ్గల్లానం బ్రాహ్మణం ఏతదవోచం – ‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి తేహి ధమ్మేహి సబ్బేనసబ్బం సబ్బథాసబ్బం సమన్నాగతో యేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో సో భగవా అహోసి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో. సో హి, బ్రాహ్మణ, భగవా అనుప్పన్నస్స మగ్గస్స ఉప్పాదేతా, అసఞ్జాతస్స మగ్గస్స సఞ్జనేతా, అనక్ఖాతస్స మగ్గస్స అక్ఖాతా, మగ్గఞ్ఞూ, మగ్గవిదూ, మగ్గకోవిదో; మగ్గానుగా చ పన ఏతరహి సావకా విహరన్తి పచ్ఛా సమన్నాగతా’తి. అయం ఖో నో, బ్రాహ్మణ, గోపకమోగ్గల్లానేన బ్రాహ్మణేన సద్ధిం అన్తరాకథా విప్పకతా. అథ త్వం అనుప్పత్తో’’తి.

    Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto rājagahe kammante anusaññāyamāno yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kāyanuttha, bho ānanda, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Idha maṃ, brāhmaṇa, gopakamoggallāno brāhmaṇo evamāha – ‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhavaṃ gotamo ahosi arahaṃ sammāsambuddho’ti. Evaṃ vutte ahaṃ, brāhmaṇa, gopakamoggallānaṃ brāhmaṇaṃ etadavocaṃ – ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido; maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’ti. Ayaṃ kho no, brāhmaṇa, gopakamoggallānena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā. Atha tvaṃ anuppatto’’ti.

    ౮౦. ‘‘అత్థి ను ఖో, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి తేన భోతా గోతమేన ఠపితో – ‘అయం వో మమచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీ’తి, యం తుమ్హే ఏతరహి పటిపాదేయ్యాథా’’తి 1? ‘‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన ఠపితో – ‘అయం వో మమచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీ’తి, యం మయం ఏతరహి పటిపాదేయ్యామా’’తి. ‘‘అత్థి పన, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి సఙ్ఘేన సమ్మతో, సమ్బహులేహి థేరేహి భిక్ఖూహి ఠపితో – ‘అయం నో భగవతో అచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీ’తి, యం తుమ్హే ఏతరహి పటిపాదేయ్యాథా’’తి? ‘‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి సఙ్ఘేన సమ్మతో, సమ్బహులేహి థేరేహి భిక్ఖూహి ఠపితో – ‘అయం నో భగవతో అచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీ’తి, యం మయం ఏతరహి పటిపాదేయ్యామా’’తి. ‘‘ఏవం అప్పటిసరణే చ పన, భో ఆనన్ద, కో హేతు సామగ్గియా’’తి? ‘‘న ఖో మయం, బ్రాహ్మణ, అప్పటిసరణా; సప్పటిసరణా మయం, బ్రాహ్మణ; ధమ్మప్పటిసరణా’’తి.

    80. ‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ‘ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’’ti 2? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ‘ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’’ti. ‘‘Atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ‘ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ‘ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’’ti. ‘‘Evaṃ appaṭisaraṇe ca pana, bho ānanda, ko hetu sāmaggiyā’’ti? ‘‘Na kho mayaṃ, brāhmaṇa, appaṭisaraṇā; sappaṭisaraṇā mayaṃ, brāhmaṇa; dhammappaṭisaraṇā’’ti.

    ‘‘‘అత్థి ను ఖో, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి తేన భోతా గోతమేన ఠపితో – అయం వో మమచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి, యం తుమ్హే ఏతరహి పటిపాదేయ్యాథా’తి – ఇతి పుట్ఠో సమానో ‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన ఠపితో – అయం వో మమచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి, యం మయం ఏతరహి పటిపాదేయ్యామా’తి వదేసి; ‘అత్థి పన, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి సఙ్ఘేన సమ్మతో, సమ్బహులేహి థేరేహి భిక్ఖూహి ఠపితో – అయం నో భగవతో అచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి, యం తుమ్హే ఏతరహి పటిపాదేయ్యాథా’తి – ఇతి పుట్ఠో సమానో ‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి సఙ్ఘేన సమ్మతో, సమ్బహులేహి థేరేహి భిక్ఖూహి ఠపితో – అయం నో భగవతో అచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి, యం మయం ఏతరహి పటిపాదేయ్యామా’తి – వదేసి; ‘ఏవం అప్పటిసరణే చ పన, భో ఆనన్ద, కో హేతు సామగ్గియా’తి ఇతి పుట్ఠో సమానో ‘న ఖో మయం, బ్రాహ్మణ , అప్పటిసరణా; సప్పటిసరణా మయం, బ్రాహ్మణ; ధమ్మప్పటిసరణా’తి వదేసి. ఇమస్స పన, భో ఆనన్ద, భాసితస్స కథం అత్థో దట్ఠబ్బో’’తి?

    ‘‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti – vadesi; ‘evaṃ appaṭisaraṇe ca pana, bho ānanda, ko hetu sāmaggiyā’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho mayaṃ, brāhmaṇa , appaṭisaraṇā; sappaṭisaraṇā mayaṃ, brāhmaṇa; dhammappaṭisaraṇā’ti vadesi. Imassa pana, bho ānanda, bhāsitassa kathaṃ attho daṭṭhabbo’’ti?

    ౮౧. ‘‘అత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన భిక్ఖూనం సిక్ఖాపదం పఞ్ఞత్తం, పాతిమోక్ఖం ఉద్దిట్ఠం. తే మయం తదహుపోసథే యావతికా ఏకం గామఖేత్తం ఉపనిస్సాయ విహరామ తే సబ్బే ఏకజ్ఝం సన్నిపతామ; సన్నిపతిత్వా యస్స తం పవత్తతి తం అజ్ఝేసామ. తస్మిం చే భఞ్ఞమానే హోతి భిక్ఖుస్స ఆపత్తి హోతి వీతిక్కమో తం మయం యథాధమ్మం యథానుసిట్ఠం కారేమాతి.

    81. ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ, pātimokkhaṃ uddiṭṭhaṃ. Te mayaṃ tadahuposathe yāvatikā ekaṃ gāmakhettaṃ upanissāya viharāma te sabbe ekajjhaṃ sannipatāma; sannipatitvā yassa taṃ pavattati taṃ ajjhesāma. Tasmiṃ ce bhaññamāne hoti bhikkhussa āpatti hoti vītikkamo taṃ mayaṃ yathādhammaṃ yathānusiṭṭhaṃ kāremāti.

    ‘‘న కిర నో భవన్తో కారేన్తి; ధమ్మో నో కారేతి’’. ‘‘అత్థి ను ఖో, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి యం తుమ్హే ఏతరహి సక్కరోథ గరుం కరోథ 3 మానేథ పూజేథ; సక్కత్వా గరుం కత్వా 4 ఉపనిస్సాయ విహరథా’’తి? ‘‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి యం మయం ఏతరహి సక్కరోమ గరుం కరోమ మానేమ పూజేమ; సక్కత్వా గరుం కత్వా ఉపనిస్సాయ విహరామా’’తి.

    ‘‘Na kira no bhavanto kārenti; dhammo no kāreti’’. ‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi yaṃ tumhe etarahi sakkarotha garuṃ karotha 5 mānetha pūjetha; sakkatvā garuṃ katvā 6 upanissāya viharathā’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi yaṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’’ti.

    ‘‘‘అత్థి ను ఖో, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి తేన భోతా గోతమేన ఠపితో – అయం వో మమచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి యం తుమ్హే ఏతరహి పటిపాదేయ్యాథా’తి – ఇతి పుట్ఠో సమానో ‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన ఠపితో – అయం వో మమచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి యం మయం ఏతరహి పటిపాదేయ్యామా’తి వదేసి; ‘అత్థి పన, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి సఙ్ఘేన సమ్మతో, సమ్బహులేహి థేరేహి భిక్ఖూహి ఠపితో – అయం నో భగవతో అచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి యం తుమ్హే ఏతరహి పటిపాదేయ్యాథా’తి – ఇతి పుట్ఠో సమానో ‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి సఙ్ఘేన సమ్మతో, సమ్బహులేహి థేరేహి భిక్ఖూహి ఠపితో – అయం నో భగవతో అచ్చయేన పటిసరణం భవిస్సతీతి యం మయం ఏతరహి పటిపాదేయ్యామా’తి వదేసి; ‘అత్థి ను ఖో, భో ఆనన్ద, ఏకభిక్ఖుపి యం తుమ్హే ఏతరహి సక్కరోథ గరుం కరోథ మానేథ పూజేథ; సక్కత్వా గరుం కత్వా ఉపనిస్సాయ విహరథా’తి – ఇతి పుట్ఠో సమానో ‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి యం మయం ఏతరహి సక్కరోమ గరుం కరోమ మానేమ పూజేమ; సక్కత్వా గరుం కత్వా ఉపనిస్సాయ విహరామా’తి వదేసి. ఇమస్స పన, భో ఆనన్ద, భాసితస్స కథం అత్థో దట్ఠబ్బో’’తి?

    ‘‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi yaṃ tumhe etarahi sakkarotha garuṃ karotha mānetha pūjetha; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharathā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi yaṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’ti vadesi. Imassa pana, bho ānanda, bhāsitassa kathaṃ attho daṭṭhabbo’’ti?

    ౮౨. ‘‘అత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన దస పసాదనీయా ధమ్మా అక్ఖాతా. యస్మిం నో ఇమే ధమ్మా సంవిజ్జన్తి తం మయం ఏతరహి సక్కరోమ గరుం కరోమ మానేమ పూజేమ; సక్కత్వా గరుం కత్వా ఉపనిస్సాయ విహరామ. కతమే దస?

    82. ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa pasādanīyā dhammā akkhātā. Yasmiṃ no ime dhammā saṃvijjanti taṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāma. Katame dasa?

    ‘‘ఇధ , బ్రాహ్మణ, భిక్ఖు సీలవా హోతి, పాతిమోక్ఖసంవరసంవుతో విహరతి ఆచారగోచరసమ్పన్నో, అణుమత్తేసు వజ్జేసు భయదస్సావీ, సమాదాయ సిక్ఖతి సిక్ఖాపదేసు.

    ‘‘Idha , brāhmaṇa, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu.

    ‘‘బహుస్సుతో హోతి సుతధరో సుతసన్నిచయో. యే తే ధమ్మా ఆదికల్యాణా, మజ్ఝేకల్యాణా, పరియోసానకల్యాణా, సాత్థం, సబ్యఞ్జనం 7, కేవలపరిపుణ్ణం పరిసుద్ధం బ్రహ్మచరియం అభివదన్త్న్త్తి తథారూపాస్స ధమ్మా బహుస్సుతా హోన్తి ధాతా 8 వచసా పరిచితా మనసానుపేక్ఖితా దిట్ఠియా సుప్పటివిద్ధా.

    ‘‘Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammā ādikalyāṇā, majjhekalyāṇā, pariyosānakalyāṇā, sātthaṃ, sabyañjanaṃ 9, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadantntti tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā 10 vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā.

    ‘‘సన్తుట్ఠో హోతి ( ) 11 చీవరపిణ్డపాతసేనాసనగిలానప్పచ్చయభేసజ్జపరిక్ఖారేహి.

    ‘‘Santuṭṭho hoti ( ) 12 cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi.

    ‘‘చతున్నం ఝానానం ఆభిచేతసికానం దిట్ఠధమ్మసుఖవిహారానం నికామలాభీ హోతి అకిచ్ఛలాభీ అకసిరలాభీ.

    ‘‘Catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī.

    ‘‘అనేకవిహితం ఇద్ధివిధం పచ్చనుభోతి – ఏకోపి హుత్వా బహుధా హోతి, బహుధాపి హుత్వా ఏకో హోతి; ఆవిభావం తిరోభావం; తిరోకుట్టం 13 తిరోపాకారం తిరోపబ్బతం అసజ్జమానో గచ్ఛతి, సేయ్యథాపి ఆకాసే; పథవియాపి ఉమ్ముజ్జనిముజ్జం కరోతి, సేయ్యథాపి ఉదకే; ఉదకేపి అభిజ్జమానే గచ్ఛతి, సేయ్యథాపి పథవియం; ఆకాసేపి పల్లఙ్కేన కమతి, సేయ్యథాపి పక్ఖీ సకుణో; ఇమేపి చన్దిమసూరియే ఏవంమహిద్ధికే ఏవంమహానుభావే పాణినా పరిమసతి 14 పరిమజ్జతి, యావ బ్రహ్మలోకాపి కాయేన వసం వత్తేతి.

    ‘‘Anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ 15 tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse; pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake; udakepi abhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ; ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇo; imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parimasati 16 parimajjati, yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti.

    ‘‘దిబ్బాయ సోతధాతుయా విసుద్ధాయ అతిక్కన్తమానుసికాయ ఉభో సద్దే సుణాతి – దిబ్బే చ మానుసే చ, యే దూరే సన్తికే చ.

    ‘‘Dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇāti – dibbe ca mānuse ca, ye dūre santike ca.

    ‘‘పరసత్తానం పరపుగ్గలానం చేతసా చేతో పరిచ్చ పజానాతి. సరాగం వా చిత్తం ‘సరాగం చిత్త’న్తి పజానాతి, వీతరాగం వా చిత్తం ‘వీతరాగం చిత్త’న్తి పజానాతి, సదోసం వా చిత్తం ‘సదోసం చిత్త’న్తి పజానాతి, వీతదోసం వా చిత్తం ‘వీతదోసం చిత్త’న్తి పజానాతి, సమోహం వా చిత్తం ‘సమోహం చిత్త’న్తి పజానాతి, వీతమోహం వా చిత్తం ‘వీతమోహం చిత్త’న్తి పజానాతి, సంఖిత్తం వా చిత్తం ‘సంఖిత్తం చిత్త’న్తి పజానాతి, విక్ఖిత్తం వా చిత్తం ‘విక్ఖిత్తం చిత్త’న్తి పజానాతి , మహగ్గతం వా చిత్తం ‘మహగ్గతం చిత్త’న్తి పజానాతి, అమహగ్గతం వా చిత్తం ‘అమహగ్గతం చిత్త’న్తి పజానాతి, సఉత్తరం వా చిత్తం ‘సఉత్తరం చిత్త’న్తి పజానాతి, అనుత్తరం వా చిత్తం ‘అనుత్తరం చిత్త’న్తి పజానాతి, సమాహితం వా చిత్తం ‘సమాహితం చిత్త’న్తి పజానాతి, అసమాహితం వా చిత్తం ‘అసమాహితం చిత్త’న్తి పజానాతి, విముత్తం వా చిత్తం ‘విముత్తం చిత్త’న్తి పజానాతి, అవిముత్తం వా చిత్తం ‘అవిముత్తం చిత్త’న్తి పజానాతి.

    ‘‘Parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti. Sarāgaṃ vā cittaṃ ‘sarāgaṃ citta’nti pajānāti, vītarāgaṃ vā cittaṃ ‘vītarāgaṃ citta’nti pajānāti, sadosaṃ vā cittaṃ ‘sadosaṃ citta’nti pajānāti, vītadosaṃ vā cittaṃ ‘vītadosaṃ citta’nti pajānāti, samohaṃ vā cittaṃ ‘samohaṃ citta’nti pajānāti, vītamohaṃ vā cittaṃ ‘vītamohaṃ citta’nti pajānāti, saṃkhittaṃ vā cittaṃ ‘saṃkhittaṃ citta’nti pajānāti, vikkhittaṃ vā cittaṃ ‘vikkhittaṃ citta’nti pajānāti , mahaggataṃ vā cittaṃ ‘mahaggataṃ citta’nti pajānāti, amahaggataṃ vā cittaṃ ‘amahaggataṃ citta’nti pajānāti, sauttaraṃ vā cittaṃ ‘sauttaraṃ citta’nti pajānāti, anuttaraṃ vā cittaṃ ‘anuttaraṃ citta’nti pajānāti, samāhitaṃ vā cittaṃ ‘samāhitaṃ citta’nti pajānāti, asamāhitaṃ vā cittaṃ ‘asamāhitaṃ citta’nti pajānāti, vimuttaṃ vā cittaṃ ‘vimuttaṃ citta’nti pajānāti, avimuttaṃ vā cittaṃ ‘avimuttaṃ citta’nti pajānāti.

    ‘‘అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి, సేయ్యథిదం – ఏకమ్పి జాతిం ద్వేపి జాతియో తిస్సోపి జాతియో చతస్సోపి జాతియో పఞ్చపి జాతియో దసపి జాతియో వీసమ్పి జాతియో తింసమ్పి జాతియో చత్తారీసమ్పి జాతియో పఞ్ఞాసమ్పి జాతియో జాతిసతమ్పి జాతిసహస్సమ్పి జాతిసతసహస్సమ్పి అనేకేపి సంవట్టకప్పే అనేకేపి వివట్టకప్పే అనేకేపి సంవట్టవివట్టకప్పే – ‘అముత్రాసిం ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో అముత్ర ఉదపాదిం; తత్రాపాసిం ఏవంనామో ఏవంగోత్తో ఏవంవణ్ణో ఏవమాహారో ఏవంసుఖదుక్ఖప్పటిసంవేదీ ఏవమాయుపరియన్తో, సో తతో చుతో ఇధూపపన్నో’తి. ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి.

    ‘‘Anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattārīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.

    ‘‘దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సతి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే, సుగతే దుగ్గతే యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానాతి.

    ‘‘Dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.

    ‘‘ఆసవానం ఖయా అనాసవం చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిం దిట్ఠేవ ధమ్మే సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వా ఉపసమ్పజ్జ విహరతి.

    ‘‘Āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati.

    ‘‘ఇమే ఖో, బ్రాహ్మణ, తేన భగవతా జానతా పస్సతా అరహతా సమ్మాసమ్బుద్ధేన దస పసాదనీయా ధమ్మా అక్ఖాతా. యస్మిం నో ఇమే ధమ్మా సంవిజ్జన్తి తం మయం ఏతరహి సక్కరోమ గరుం కరోమ మానేమ పూజేమ; సక్కత్వా గరుం కత్వా ఉపనిస్సాయ విహరామా’’తి.

    ‘‘Ime kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa pasādanīyā dhammā akkhātā. Yasmiṃ no ime dhammā saṃvijjanti taṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’’ti.

    ౮౩. ఏవం వుత్తే వస్సకారో బ్రాహ్మణో మగధమహామత్తో ఉపనన్దం సేనాపతిం ఆమన్తేసి – ‘‘తం కిం మఞ్ఞతి భవం సేనాపతి 17 యదిమే భోన్తో సక్కాతబ్బం సక్కరోన్తి, గరుం కాతబ్బం గరుం కరోన్తి, మానేతబ్బం మానేన్తి , పూజేతబ్బం పూజేన్తి’’? ‘‘తగ్ఘిమే 18 భోన్తో సక్కాతబ్బం సక్కరోన్తి, గరుం కాతబ్బం గరుం కరోన్తి, మానేతబ్బం మానేన్తి, పూజేతబ్బం పూజేన్తి. ఇమఞ్చ హి తే భోన్తో న సక్కరేయ్యుం న గరుం కరేయ్యుం న మానేయ్యుం న పూజేయ్యుం; అథ కిఞ్చరహి తే భోన్తో సక్కరేయ్యుం గరుం కరేయ్యుం మానేయ్యుం పూజేయ్యుం, సక్కత్వా గరుం కత్వా మానేత్వా పూజేత్వా ఉపనిస్సాయ విహరేయ్యు’’న్తి? అథ ఖో వస్సకారో బ్రాహ్మణో మగధమహామత్తో ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచ – ‘‘కహం పన భవం ఆనన్దో ఏతరహి విహరతీ’’తి? ‘‘వేళువనే ఖోహం, బ్రాహ్మణ, ఏతరహి విహరామీ’’తి. ‘‘కచ్చి పన, భో ఆనన్ద, వేళువనం రమణీయఞ్చేవ అప్పసద్దఞ్చ అప్పనిగ్ఘోసఞ్చ విజనవాతం మనుస్సరాహస్సేయ్యకం 19 పటిసల్లానసారుప్ప’’న్తి? ‘‘తగ్ఘ, బ్రాహ్మణ, వేళువనం రమణీయఞ్చేవ అప్పసద్దఞ్చ అప్పనిగ్ఘోసఞ్చ విజనవాతం మనుస్సరాహస్సేయ్యకం పటిసల్లానసారుప్పం, యథా తం తుమ్హాదిసేహి రక్ఖకేహి గోపకేహీ’’తి. ‘‘తగ్ఘ, భో ఆనన్ద, వేళువనం రమణీయఞ్చేవ అప్పసద్దఞ్చ అప్పనిగ్ఘోసఞ్చ విజనవాతం మనుస్సరాహస్సేయ్యకం పటిసల్లానసారుప్పం, యథా తం భవన్తేహి ఝాయీహి ఝానసీలీహి. ఝాయినో చేవ భవన్తో ఝానసీలినో చ’’.

    83. Evaṃ vutte vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto upanandaṃ senāpatiṃ āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññati bhavaṃ senāpati 20 yadime bhonto sakkātabbaṃ sakkaronti, garuṃ kātabbaṃ garuṃ karonti, mānetabbaṃ mānenti , pūjetabbaṃ pūjenti’’? ‘‘Tagghime 21 bhonto sakkātabbaṃ sakkaronti, garuṃ kātabbaṃ garuṃ karonti, mānetabbaṃ mānenti, pūjetabbaṃ pūjenti. Imañca hi te bhonto na sakkareyyuṃ na garuṃ kareyyuṃ na māneyyuṃ na pūjeyyuṃ; atha kiñcarahi te bhonto sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ, sakkatvā garuṃ katvā mānetvā pūjetvā upanissāya vihareyyu’’nti? Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kahaṃ pana bhavaṃ ānando etarahi viharatī’’ti? ‘‘Veḷuvane khohaṃ, brāhmaṇa, etarahi viharāmī’’ti. ‘‘Kacci pana, bho ānanda, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ 22 paṭisallānasāruppa’’nti? ‘‘Taggha, brāhmaṇa, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ, yathā taṃ tumhādisehi rakkhakehi gopakehī’’ti. ‘‘Taggha, bho ānanda, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ, yathā taṃ bhavantehi jhāyīhi jhānasīlīhi. Jhāyino ceva bhavanto jhānasīlino ca’’.

    ‘‘ఏకమిదాహం , భో ఆనన్ద, సమయం సో భవం గోతమో వేసాలియం విహరతి మహావనే కూటాగారసాలాయం. అథ ఖ్వాహం, భో ఆనన్ద, యేన మహావనం కూటాగారసాలా యేన సో భవం గోతమో తేనుపసఙ్కమిం. తత్ర చ పన సో 23 భవం గోతమో అనేకపరియాయేన ఝానకథం కథేసి. ఝాయీ చేవ సో భవం గోతమో అహోసి ఝానసీలీ చ. సబ్బఞ్చ పన సో భవం గోతమో ఝానం వణ్ణేసీ’’తి.

    ‘‘Ekamidāhaṃ , bho ānanda, samayaṃ so bhavaṃ gotamo vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha khvāhaṃ, bho ānanda, yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā yena so bhavaṃ gotamo tenupasaṅkamiṃ. Tatra ca pana so 24 bhavaṃ gotamo anekapariyāyena jhānakathaṃ kathesi. Jhāyī ceva so bhavaṃ gotamo ahosi jhānasīlī ca. Sabbañca pana so bhavaṃ gotamo jhānaṃ vaṇṇesī’’ti.

    ౮౪. ‘‘న చ ఖో, బ్రాహ్మణ, సో భగవా సబ్బం ఝానం వణ్ణేసి, నపి సో భగవా సబ్బం ఝానం న వణ్ణేసీతి. కథం రూపఞ్చ , బ్రాహ్మణ, సో భగవా ఝానం న వణ్ణేసి? ఇధ, బ్రాహ్మణ, ఏకచ్చో కామరాగపరియుట్ఠితేన చేతసా విహరతి కామరాగపరేతేన, ఉప్పన్నస్స చ కామరాగస్స నిస్సరణం యథాభూతం నప్పజానాతి; సో కామరాగంయేవ అన్తరం కరిత్వా ఝాయతి పజ్ఝాయతి నిజ్ఝాయతి అపజ్ఝాయతి. బ్యాపాదపరియుట్ఠితేన చేతసా విహరతి బ్యాపాదపరేతేన, ఉప్పన్నస్స చ బ్యాపాదస్స నిస్సరణం యథాభూతం నప్పజానాతి; సో బ్యాపాదంయేవ అన్తరం కరిత్వా ఝాయతి పజ్ఝాయతి నిజ్ఝాయతి అపజ్ఝాయతి. థినమిద్ధపరియుట్ఠితేన చేతసా విహరతి థినమిద్ధపరేతేన, ఉప్పన్నస్స చ థినమిద్ధస్స నిస్సరణం యథాభూతం నప్పజానాతి; సో థినమిద్ధంయేవ అన్తరం కరిత్వా ఝాయతి పజ్ఝాయతి నిజ్ఝాయతి అపజ్ఝాయతి. ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చపరియుట్ఠితేన చేతసా విహరతి ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చపరేతేన, ఉప్పన్నస్స చ ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చస్స నిస్సరణం యథాభూతం నప్పజానాతి; సో ఉద్ధచ్చకుక్కుచ్చంయేవ అన్తరం కరిత్వా ఝాయతి పజ్ఝాయతి నిజ్ఝాయతి అపజ్ఝాయతి. విచికిచ్ఛాపరియుట్ఠితేన చేతసా విహరతి విచికిచ్ఛాపరేతేన, ఉప్పన్నాయ చ విచికిచ్ఛాయ నిస్సరణం యథాభూతం నప్పజానాతి; సో విచికిచ్ఛంయేవ అన్తరం కరిత్వా ఝాయతి పజ్ఝాయతి నిజ్ఝాయతి అపజ్ఝాయతి. ఏవరూపం ఖో, బ్రాహ్మణ, సో భగవా ఝానం న వణ్ణేసి.

    84. ‘‘Na ca kho, brāhmaṇa, so bhagavā sabbaṃ jhānaṃ vaṇṇesi, napi so bhagavā sabbaṃ jhānaṃ na vaṇṇesīti. Kathaṃ rūpañca , brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ na vaṇṇesi? Idha, brāhmaṇa, ekacco kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so kāmarāgaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati byāpādaparetena, uppannassa ca byāpādassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so byāpādaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so thinamiddhaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so uddhaccakukkuccaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so vicikicchaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ na vaṇṇesi.

    ‘‘కథం రూపఞ్చ, బ్రాహ్మణ, సో భగవా ఝానం వణ్ణేసి? ఇధ, బ్రాహ్మణ, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి వివిచ్చ అకుసలేహి ధమ్మేహి సవితక్కం సవిచారం వివేకజం పీతిసుఖం పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. వితక్కవిచారానం వూపసమా అజ్ఝత్తం సమ్పసాదనం చేతసో ఏకోదిభావం అవితక్కం అవిచారం సమాధిజం పీతిసుఖం దుతియం ఝానం…పే॰… తతియం ఝానం… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. ఏవరూపం ఖో, బ్రాహ్మణ, సో భగవా ఝానం వణ్ణేసీ’’తి.

    ‘‘Kathaṃ rūpañca, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ vaṇṇesi? Idha, brāhmaṇa, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ vaṇṇesī’’ti.

    ‘‘గారయ్హం కిర, భో ఆనన్ద, సో భవం గోతమో ఝానం గరహి, పాసంసం పసంసి. హన్ద, చ దాని మయం, భో ఆనన్ద, గచ్ఛామ; బహుకిచ్చా మయం బహుకరణీయా’’తి. ‘‘యస్సదాని త్వం, బ్రాహ్మణ, కాలం మఞ్ఞసీ’’తి. అథ ఖో వస్సకారో బ్రాహ్మణో మగధమహామత్తో ఆయస్మతో ఆనన్దస్స భాసితం అభినన్దిత్వా అనుమోదిత్వా ఉట్ఠాయాసనా పక్కామి.

    ‘‘Gārayhaṃ kira, bho ānanda, so bhavaṃ gotamo jhānaṃ garahi, pāsaṃsaṃ pasaṃsi. Handa, ca dāni mayaṃ, bho ānanda, gacchāma; bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, brāhmaṇa, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmato ānandassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.

    అథ ఖో గోపకమోగ్గల్లానో బ్రాహ్మణో అచిరపక్కన్తే వస్సకారే బ్రాహ్మణే మగధమహామత్తే ఆయస్మన్తం ఆనన్దం ఏతదవోచ – ‘‘యం నో మయం భవన్తం ఆనన్దం అపుచ్ఛిమ్హా తం నో భవం ఆనన్దో న బ్యాకాసీ’’తి. ‘‘నను తే, బ్రాహ్మణ, అవోచుమ్హా – ‘నత్థి ఖో, బ్రాహ్మణ, ఏకభిక్ఖుపి తేహి ధమ్మేహి సబ్బేనసబ్బం సబ్బథాసబ్బం సమన్నాగతో యేహి ధమ్మేహి సమన్నాగతో సో భగవా అహోసి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో. సో హి, బ్రాహ్మణ, భగవా అనుప్పన్నస్స మగ్గస్స ఉప్పాదేతా, అసఞ్జాతస్స మగ్గస్స సఞ్జనేతా, అనక్ఖాతస్స మగ్గస్స అక్ఖాతా, మగ్గఞ్ఞూ, మగ్గవిదూ, మగ్గకోవిదో . మగ్గానుగా చ పన ఏతరహి సావకా విహరన్తి పచ్ఛా సమన్నాగతా’’’తి.

    Atha kho gopakamoggallāno brāhmaṇo acirapakkante vassakāre brāhmaṇe magadhamahāmatte āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘yaṃ no mayaṃ bhavantaṃ ānandaṃ apucchimhā taṃ no bhavaṃ ānando na byākāsī’’ti. ‘‘Nanu te, brāhmaṇa, avocumhā – ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido . Maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’’ti.

    గోపకమోగ్గల్లానసుత్తం నిట్ఠితం అట్ఠమం.

    Gopakamoggallānasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. పటిధావేయ్యాథాతి (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    2. paṭidhāveyyāthāti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. గరుకరోథ (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    4. గరుకత్వా (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    5. garukarotha (sī. syā. kaṃ. pī.)
    6. garukatvā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    7. సాత్థా సబ్యఞ్జనా (సీ॰ స్యా॰ కం॰)
    8. ధతా (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    9. sātthā sabyañjanā (sī. syā. kaṃ.)
    10. dhatā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    11. (ఇతరీతరేహి) దీ॰ ని॰ ౩.౩౪౫
    12. (itarītarehi) dī. ni. 3.345
    13. తిరోకుడ్డం (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    14. పరామసతి (క॰)
    15. tirokuḍḍaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    16. parāmasati (ka.)
    17. మఞ్ఞసి ఏవం సేనాపతి (స్యా॰ కం॰ పీ॰), మఞ్ఞసి సేనాపతి (సీ॰), మఞ్ఞసి భవం సేనాపతి (క॰)
    18. తగ్ఘ మే (క॰)
    19. మనుస్సరాహసేయ్యకం (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    20. maññasi evaṃ senāpati (syā. kaṃ. pī.), maññasi senāpati (sī.), maññasi bhavaṃ senāpati (ka.)
    21. taggha me (ka.)
    22. manussarāhaseyyakaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    23. తత్ర చ సో (సీ॰ పీ॰)
    24. tatra ca so (sī. pī.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౮. గోపకమోగ్గల్లానసుత్తవణ్ణనా • 8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౮. గోపకమోగ్గల్లానసుత్తవణ్ణనా • 8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact