Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ • Majjhimanikāya |
೮. ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತಂ
8. Gopakamoggallānasuttaṃ
೭೯. ಏವಂ ಮೇ ಸುತಂ – ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ ಅಚಿರಪರಿನಿಬ್ಬುತೇ ಭಗವತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಾಜಾ ಮಾಗಧೋ ಅಜಾತಸತ್ತು ವೇದೇಹಿಪುತ್ತೋ ರಾಜಗಹಂ ಪಟಿಸಙ್ಖಾರಾಪೇತಿ ರಞ್ಞೋ ಪಜ್ಜೋತಸ್ಸ ಆಸಙ್ಕಮಾನೋ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಪುಬ್ಬಣ್ಹಸಮಯಂ ನಿವಾಸೇತ್ವಾ ಪತ್ತಚೀವರಮಾದಾಯ ರಾಜಗಹಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಪಾವಿಸಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅತಿಪ್ಪಗೋ ಖೋ ತಾವ ರಾಜಗಹೇ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರಿತುಂ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।
79. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe aciraparinibbute bhagavati. Tena kho pana samayena rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājagahaṃ paṭisaṅkhārāpeti rañño pajjotassa āsaṅkamāno. Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘atippago kho tāva rājagahe piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yena gopakamoggallāno brāhmaṇo tenupasaṅkameyya’’nti.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ। ಅದ್ದಸಾ ಖೋ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ದೂರತೋವ ಆಗಚ್ಛನ್ತಂ। ದಿಸ್ವಾನ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಏತು ಖೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ। ಸ್ವಾಗತಂ ಭೋತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ। ಚಿರಸ್ಸಂ ಖೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ ಇಮಂ ಪರಿಯಾಯಮಕಾಸಿ ಯದಿದಂ ಇಧಾಗಮನಾಯ। ನಿಸೀದತು ಭವಂ ಆನನ್ದೋ, ಇದಮಾಸನಂ ಪಞ್ಞತ್ತ’’ನ್ತಿ। ನಿಸೀದಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ। ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋಪಿ ಖೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಞ್ಞತರಂ ನೀಚಂ ಆಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಸೋ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೇತಾ, ಅಸಞ್ಜಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಞ್ಜನೇತಾ, ಅನಕ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾತಾ, ಮಗ್ಗಞ್ಞೂ, ಮಗ್ಗವಿದೂ, ಮಗ್ಗಕೋವಿದೋ; ಮಗ್ಗಾನುಗಾ ಚ ಪನ ಏತರಹಿ ಸಾವಕಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಸಮನ್ನಾಗತಾ’’ತಿ। ಅಯಞ್ಚ ಹಿದಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ ಅಹೋಸಿ।
Atha kho āyasmā ānando yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yena gopakamoggallāno brāhmaṇo tenupasaṅkami. Addasā kho gopakamoggallāno brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘etu kho bhavaṃ ānando. Svāgataṃ bhoto ānandassa. Cirassaṃ kho bhavaṃ ānando imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu bhavaṃ ānando, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi kho āyasmā ānando paññatte āsane. Gopakamoggallānopi kho brāhmaṇo aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho gopakamoggallāno brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhavaṃ gotamo ahosi arahaṃ sammāsambuddho’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido; maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’ti. Ayañca hidaṃ āyasmato ānandassa gopakamoggallānena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā ahosi.
ಅಥ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ರಾಜಗಹೇ ಕಮ್ಮನ್ತೇ ಅನುಸಞ್ಞಾಯಮಾನೋ ಯೇನ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸ್ಸ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಸ್ಸ ಕಮ್ಮನ್ತೋ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಆನನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮತಾ ಆನನ್ದೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಸಮ್ಮೋದಿ। ಸಮ್ಮೋದನೀಯಂ ಕಥಂ ಸಾರಣೀಯಂ ವೀತಿಸಾರೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಾಯನುತ್ಥ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏತರಹಿ ಕಥಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾ, ಕಾ ಚ ಪನ ವೋ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ’’ತಿ? ‘‘ಇಧ ಮಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಏವಮಾಹ – ‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ’ತಿ। ಏವಂ ವುತ್ತೇ ಅಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಂ ಬ್ರಾಹ್ಮಣಂ ಏತದವೋಚಂ – ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಸೋ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೇತಾ, ಅಸಞ್ಜಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಞ್ಜನೇತಾ, ಅನಕ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾತಾ, ಮಗ್ಗಞ್ಞೂ, ಮಗ್ಗವಿದೂ, ಮಗ್ಗಕೋವಿದೋ; ಮಗ್ಗಾನುಗಾ ಚ ಪನ ಏತರಹಿ ಸಾವಕಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಸಮನ್ನಾಗತಾ’ತಿ। ಅಯಂ ಖೋ ನೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೇನ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅನ್ತರಾಕಥಾ ವಿಪ್ಪಕತಾ। ಅಥ ತ್ವಂ ಅನುಪ್ಪತ್ತೋ’’ತಿ।
Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto rājagahe kammante anusaññāyamāno yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kāyanuttha, bho ānanda, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Idha maṃ, brāhmaṇa, gopakamoggallāno brāhmaṇo evamāha – ‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhavaṃ gotamo ahosi arahaṃ sammāsambuddho’ti. Evaṃ vutte ahaṃ, brāhmaṇa, gopakamoggallānaṃ brāhmaṇaṃ etadavocaṃ – ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido; maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’ti. Ayaṃ kho no, brāhmaṇa, gopakamoggallānena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā. Atha tvaṃ anuppatto’’ti.
೮೦. ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ 1? ‘‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಅತ್ಥಿ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ‘ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’ತಿ, ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಂ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ ಚ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಕೋ ಹೇತು ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ’’ತಿ? ‘‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅಪ್ಪಟಿಸರಣಾ; ಸಪ್ಪಟಿಸರಣಾ ಮಯಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ; ಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸರಣಾ’’ತಿ।
80. ‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ‘ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’’ti 2? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ‘ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’’ti. ‘‘Atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ‘ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ‘ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’’ti. ‘‘Evaṃ appaṭisaraṇe ca pana, bho ānanda, ko hetu sāmaggiyā’’ti? ‘‘Na kho mayaṃ, brāhmaṇa, appaṭisaraṇā; sappaṭisaraṇā mayaṃ, brāhmaṇa; dhammappaṭisaraṇā’’ti.
‘‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ; ‘ಅತ್ಥಿ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ, ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ – ವದೇಸಿ; ‘ಏವಂ ಅಪ್ಪಟಿಸರಣೇ ಚ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಕೋ ಹೇತು ಸಾಮಗ್ಗಿಯಾ’ತಿ ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನ ಖೋ ಮಯಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ , ಅಪ್ಪಟಿಸರಣಾ; ಸಪ್ಪಟಿಸರಣಾ ಮಯಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ; ಧಮ್ಮಪ್ಪಟಿಸರಣಾ’ತಿ ವದೇಸಿ। ಇಮಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಕಥಂ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ?
‘‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti – vadesi; ‘evaṃ appaṭisaraṇe ca pana, bho ānanda, ko hetu sāmaggiyā’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho mayaṃ, brāhmaṇa , appaṭisaraṇā; sappaṭisaraṇā mayaṃ, brāhmaṇa; dhammappaṭisaraṇā’ti vadesi. Imassa pana, bho ānanda, bhāsitassa kathaṃ attho daṭṭhabbo’’ti?
೮೧. ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಸಿಕ್ಖಾಪದಂ ಪಞ್ಞತ್ತಂ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಂ ಉದ್ದಿಟ್ಠಂ। ತೇ ಮಯಂ ತದಹುಪೋಸಥೇ ಯಾವತಿಕಾ ಏಕಂ ಗಾಮಖೇತ್ತಂ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮ ತೇ ಸಬ್ಬೇ ಏಕಜ್ಝಂ ಸನ್ನಿಪತಾಮ; ಸನ್ನಿಪತಿತ್ವಾ ಯಸ್ಸ ತಂ ಪವತ್ತತಿ ತಂ ಅಜ್ಝೇಸಾಮ। ತಸ್ಮಿಂ ಚೇ ಭಞ್ಞಮಾನೇ ಹೋತಿ ಭಿಕ್ಖುಸ್ಸ ಆಪತ್ತಿ ಹೋತಿ ವೀತಿಕ್ಕಮೋ ತಂ ಮಯಂ ಯಥಾಧಮ್ಮಂ ಯಥಾನುಸಿಟ್ಠಂ ಕಾರೇಮಾತಿ।
81. ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ, pātimokkhaṃ uddiṭṭhaṃ. Te mayaṃ tadahuposathe yāvatikā ekaṃ gāmakhettaṃ upanissāya viharāma te sabbe ekajjhaṃ sannipatāma; sannipatitvā yassa taṃ pavattati taṃ ajjhesāma. Tasmiṃ ce bhaññamāne hoti bhikkhussa āpatti hoti vītikkamo taṃ mayaṃ yathādhammaṃ yathānusiṭṭhaṃ kāremāti.
‘‘ನ ಕಿರ ನೋ ಭವನ್ತೋ ಕಾರೇನ್ತಿ; ಧಮ್ಮೋ ನೋ ಕಾರೇತಿ’’। ‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಥ ಗರುಂ ಕರೋಥ 3 ಮಾನೇಥ ಪೂಜೇಥ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ 4 ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಥಾ’’ತಿ? ‘‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮಾ’’ತಿ।
‘‘Na kira no bhavanto kārenti; dhammo no kāreti’’. ‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi yaṃ tumhe etarahi sakkarotha garuṃ karotha 5 mānetha pūjetha; sakkatvā garuṃ katvā 6 upanissāya viharathā’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi yaṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’’ti.
‘‘‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭೋತಾ ಗೋತಮೇನ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ವೋ ಮಮಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ; ‘ಅತ್ಥಿ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಸಙ್ಘೇನ ಸಮ್ಮತೋ, ಸಮ್ಬಹುಲೇಹಿ ಥೇರೇಹಿ ಭಿಕ್ಖೂಹಿ ಠಪಿತೋ – ಅಯಂ ನೋ ಭಗವತೋ ಅಚ್ಚಯೇನ ಪಟಿಸರಣಂ ಭವಿಸ್ಸತೀತಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಪಟಿಪಾದೇಯ್ಯಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ; ‘ಅತ್ಥಿ ನು ಖೋ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ತುಮ್ಹೇ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಥ ಗರುಂ ಕರೋಥ ಮಾನೇಥ ಪೂಜೇಥ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಥಾ’ತಿ – ಇತಿ ಪುಟ್ಠೋ ಸಮಾನೋ ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ಯಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮಾ’ತಿ ವದೇಸಿ। ಇಮಸ್ಸ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಭಾಸಿತಸ್ಸ ಕಥಂ ಅತ್ಥೋ ದಟ್ಠಬ್ಬೋ’’ತಿ?
‘‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi yaṃ tumhe etarahi sakkarotha garuṃ karotha mānetha pūjetha; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharathā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi yaṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’ti vadesi. Imassa pana, bho ānanda, bhāsitassa kathaṃ attho daṭṭhabbo’’ti?
೮೨. ‘‘ಅತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದಸ ಪಸಾದನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಕ್ಖಾತಾ। ಯಸ್ಮಿಂ ನೋ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ತಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮ। ಕತಮೇ ದಸ?
82. ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa pasādanīyā dhammā akkhātā. Yasmiṃ no ime dhammā saṃvijjanti taṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāma. Katame dasa?
‘‘ಇಧ , ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು ಸೀಲವಾ ಹೋತಿ, ಪಾತಿಮೋಕ್ಖಸಂವರಸಂವುತೋ ವಿಹರತಿ ಆಚಾರಗೋಚರಸಮ್ಪನ್ನೋ, ಅಣುಮತ್ತೇಸು ವಜ್ಜೇಸು ಭಯದಸ್ಸಾವೀ, ಸಮಾದಾಯ ಸಿಕ್ಖತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇಸು।
‘‘Idha , brāhmaṇa, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu.
‘‘ಸನ್ತುಟ್ಠೋ ಹೋತಿ ( ) 11 ಚೀವರಪಿಣ್ಡಪಾತಸೇನಾಸನಗಿಲಾನಪ್ಪಚ್ಚಯಭೇಸಜ್ಜಪರಿಕ್ಖಾರೇಹಿ।
‘‘Santuṭṭho hoti ( ) 12 cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi.
‘‘ಚತುನ್ನಂ ಝಾನಾನಂ ಆಭಿಚೇತಸಿಕಾನಂ ದಿಟ್ಠಧಮ್ಮಸುಖವಿಹಾರಾನಂ ನಿಕಾಮಲಾಭೀ ಹೋತಿ ಅಕಿಚ್ಛಲಾಭೀ ಅಕಸಿರಲಾಭೀ।
‘‘Catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī.
‘‘ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಇದ್ಧಿವಿಧಂ ಪಚ್ಚನುಭೋತಿ – ಏಕೋಪಿ ಹುತ್ವಾ ಬಹುಧಾ ಹೋತಿ, ಬಹುಧಾಪಿ ಹುತ್ವಾ ಏಕೋ ಹೋತಿ; ಆವಿಭಾವಂ ತಿರೋಭಾವಂ; ತಿರೋಕುಟ್ಟಂ 13 ತಿರೋಪಾಕಾರಂ ತಿರೋಪಬ್ಬತಂ ಅಸಜ್ಜಮಾನೋ ಗಚ್ಛತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಆಕಾಸೇ; ಪಥವಿಯಾಪಿ ಉಮ್ಮುಜ್ಜನಿಮುಜ್ಜಂ ಕರೋತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಉದಕೇ; ಉದಕೇಪಿ ಅಭಿಜ್ಜಮಾನೇ ಗಚ್ಛತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪಥವಿಯಂ; ಆಕಾಸೇಪಿ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇನ ಕಮತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ ಪಕ್ಖೀ ಸಕುಣೋ; ಇಮೇಪಿ ಚನ್ದಿಮಸೂರಿಯೇ ಏವಂಮಹಿದ್ಧಿಕೇ ಏವಂಮಹಾನುಭಾವೇ ಪಾಣಿನಾ ಪರಿಮಸತಿ 14 ಪರಿಮಜ್ಜತಿ, ಯಾವ ಬ್ರಹ್ಮಲೋಕಾಪಿ ಕಾಯೇನ ವಸಂ ವತ್ತೇತಿ।
‘‘Anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ 15 tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse; pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake; udakepi abhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ; ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇo; imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parimasati 16 parimajjati, yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti.
‘‘ದಿಬ್ಬಾಯ ಸೋತಧಾತುಯಾ ವಿಸುದ್ಧಾಯ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಿಕಾಯ ಉಭೋ ಸದ್ದೇ ಸುಣಾತಿ – ದಿಬ್ಬೇ ಚ ಮಾನುಸೇ ಚ, ಯೇ ದೂರೇ ಸನ್ತಿಕೇ ಚ।
‘‘Dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇāti – dibbe ca mānuse ca, ye dūre santike ca.
‘‘ಪರಸತ್ತಾನಂ ಪರಪುಗ್ಗಲಾನಂ ಚೇತಸಾ ಚೇತೋ ಪರಿಚ್ಚ ಪಜಾನಾತಿ। ಸರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತರಾಗಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವೀತರಾಗಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತದೋಸಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವೀತದೋಸಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವೀತಮೋಹಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವೀತಮೋಹಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಂಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಂಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವಿಕ್ಖಿತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ , ಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಮಹಗ್ಗತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಅಮಹಗ್ಗತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಉತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಉತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅನುತ್ತರಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಅನುತ್ತರಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅಸಮಾಹಿತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಅಸಮಾಹಿತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ, ಅವಿಮುತ್ತಂ ವಾ ಚಿತ್ತಂ ‘ಅವಿಮುತ್ತಂ ಚಿತ್ತ’ನ್ತಿ ಪಜಾನಾತಿ।
‘‘Parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti. Sarāgaṃ vā cittaṃ ‘sarāgaṃ citta’nti pajānāti, vītarāgaṃ vā cittaṃ ‘vītarāgaṃ citta’nti pajānāti, sadosaṃ vā cittaṃ ‘sadosaṃ citta’nti pajānāti, vītadosaṃ vā cittaṃ ‘vītadosaṃ citta’nti pajānāti, samohaṃ vā cittaṃ ‘samohaṃ citta’nti pajānāti, vītamohaṃ vā cittaṃ ‘vītamohaṃ citta’nti pajānāti, saṃkhittaṃ vā cittaṃ ‘saṃkhittaṃ citta’nti pajānāti, vikkhittaṃ vā cittaṃ ‘vikkhittaṃ citta’nti pajānāti , mahaggataṃ vā cittaṃ ‘mahaggataṃ citta’nti pajānāti, amahaggataṃ vā cittaṃ ‘amahaggataṃ citta’nti pajānāti, sauttaraṃ vā cittaṃ ‘sauttaraṃ citta’nti pajānāti, anuttaraṃ vā cittaṃ ‘anuttaraṃ citta’nti pajānāti, samāhitaṃ vā cittaṃ ‘samāhitaṃ citta’nti pajānāti, asamāhitaṃ vā cittaṃ ‘asamāhitaṃ citta’nti pajānāti, vimuttaṃ vā cittaṃ ‘vimuttaṃ citta’nti pajānāti, avimuttaṃ vā cittaṃ ‘avimuttaṃ citta’nti pajānāti.
‘‘ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ, ಸೇಯ್ಯಥಿದಂ – ಏಕಮ್ಪಿ ಜಾತಿಂ ದ್ವೇಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತಸ್ಸೋಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಚಪಿ ಜಾತಿಯೋ ದಸಪಿ ಜಾತಿಯೋ ವೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ತಿಂಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಚತ್ತಾರೀಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಪಞ್ಞಾಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಯೋ ಜಾತಿಸತಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಜಾತಿಸತಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ ಅನೇಕೇಪಿ ಸಂವಟ್ಟವಿವಟ್ಟಕಪ್ಪೇ – ‘ಅಮುತ್ರಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಅಮುತ್ರ ಉದಪಾದಿಂ; ತತ್ರಾಪಾಸಿಂ ಏವಂನಾಮೋ ಏವಂಗೋತ್ತೋ ಏವಂವಣ್ಣೋ ಏವಮಾಹಾರೋ ಏವಂಸುಖದುಕ್ಖಪ್ಪಟಿಸಂವೇದೀ ಏವಮಾಯುಪರಿಯನ್ತೋ, ಸೋ ತತೋ ಚುತೋ ಇಧೂಪಪನ್ನೋ’ತಿ। ಇತಿ ಸಾಕಾರಂ ಸಉದ್ದೇಸಂ ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಪುಬ್ಬೇನಿವಾಸಂ ಅನುಸ್ಸರತಿ।
‘‘Anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattārīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.
‘‘ದಿಬ್ಬೇನ ಚಕ್ಖುನಾ ವಿಸುದ್ಧೇನ ಅತಿಕ್ಕನ್ತಮಾನುಸಕೇನ ಸತ್ತೇ ಪಸ್ಸತಿ ಚವಮಾನೇ ಉಪಪಜ್ಜಮಾನೇ ಹೀನೇ ಪಣೀತೇ ಸುವಣ್ಣೇ ದುಬ್ಬಣ್ಣೇ, ಸುಗತೇ ದುಗ್ಗತೇ ಯಥಾಕಮ್ಮೂಪಗೇ ಸತ್ತೇ ಪಜಾನಾತಿ।
‘‘Dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.
‘‘ಆಸವಾನಂ ಖಯಾ ಅನಾಸವಂ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಂ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಸಯಂ ಅಭಿಞ್ಞಾ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ।
‘‘Āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati.
‘‘ಇಮೇ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ತೇನ ಭಗವತಾ ಜಾನತಾ ಪಸ್ಸತಾ ಅರಹತಾ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೇನ ದಸ ಪಸಾದನೀಯಾ ಧಮ್ಮಾ ಅಕ್ಖಾತಾ। ಯಸ್ಮಿಂ ನೋ ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಂವಿಜ್ಜನ್ತಿ ತಂ ಮಯಂ ಏತರಹಿ ಸಕ್ಕರೋಮ ಗರುಂ ಕರೋಮ ಮಾನೇಮ ಪೂಜೇಮ; ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರಾಮಾ’’ತಿ।
‘‘Ime kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa pasādanīyā dhammā akkhātā. Yasmiṃ no ime dhammā saṃvijjanti taṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’’ti.
೮೩. ಏವಂ ವುತ್ತೇ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ಉಪನನ್ದಂ ಸೇನಾಪತಿಂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ತಂ ಕಿಂ ಮಞ್ಞತಿ ಭವಂ ಸೇನಾಪತಿ 17 ಯದಿಮೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬಂ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ಗರುಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಮಾನೇತಬ್ಬಂ ಮಾನೇನ್ತಿ , ಪೂಜೇತಬ್ಬಂ ಪೂಜೇನ್ತಿ’’? ‘‘ತಗ್ಘಿಮೇ 18 ಭೋನ್ತೋ ಸಕ್ಕಾತಬ್ಬಂ ಸಕ್ಕರೋನ್ತಿ, ಗರುಂ ಕಾತಬ್ಬಂ ಗರುಂ ಕರೋನ್ತಿ, ಮಾನೇತಬ್ಬಂ ಮಾನೇನ್ತಿ, ಪೂಜೇತಬ್ಬಂ ಪೂಜೇನ್ತಿ। ಇಮಞ್ಚ ಹಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ನ ಸಕ್ಕರೇಯ್ಯುಂ ನ ಗರುಂ ಕರೇಯ್ಯುಂ ನ ಮಾನೇಯ್ಯುಂ ನ ಪೂಜೇಯ್ಯುಂ; ಅಥ ಕಿಞ್ಚರಹಿ ತೇ ಭೋನ್ತೋ ಸಕ್ಕರೇಯ್ಯುಂ ಗರುಂ ಕರೇಯ್ಯುಂ ಮಾನೇಯ್ಯುಂ ಪೂಜೇಯ್ಯುಂ, ಸಕ್ಕತ್ವಾ ಗರುಂ ಕತ್ವಾ ಮಾನೇತ್ವಾ ಪೂಜೇತ್ವಾ ಉಪನಿಸ್ಸಾಯ ವಿಹರೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ? ಅಥ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಹಂ ಪನ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ ಏತರಹಿ ವಿಹರತೀ’’ತಿ? ‘‘ವೇಳುವನೇ ಖೋಹಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏತರಹಿ ವಿಹರಾಮೀ’’ತಿ। ‘‘ಕಚ್ಚಿ ಪನ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ವೇಳುವನಂ ರಮಣೀಯಞ್ಚೇವ ಅಪ್ಪಸದ್ದಞ್ಚ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಞ್ಚ ವಿಜನವಾತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ 19 ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪ’’ನ್ತಿ? ‘‘ತಗ್ಘ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ವೇಳುವನಂ ರಮಣೀಯಞ್ಚೇವ ಅಪ್ಪಸದ್ದಞ್ಚ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಞ್ಚ ವಿಜನವಾತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಂ, ಯಥಾ ತಂ ತುಮ್ಹಾದಿಸೇಹಿ ರಕ್ಖಕೇಹಿ ಗೋಪಕೇಹೀ’’ತಿ। ‘‘ತಗ್ಘ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ವೇಳುವನಂ ರಮಣೀಯಞ್ಚೇವ ಅಪ್ಪಸದ್ದಞ್ಚ ಅಪ್ಪನಿಗ್ಘೋಸಞ್ಚ ವಿಜನವಾತಂ ಮನುಸ್ಸರಾಹಸ್ಸೇಯ್ಯಕಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಸಾರುಪ್ಪಂ, ಯಥಾ ತಂ ಭವನ್ತೇಹಿ ಝಾಯೀಹಿ ಝಾನಸೀಲೀಹಿ। ಝಾಯಿನೋ ಚೇವ ಭವನ್ತೋ ಝಾನಸೀಲಿನೋ ಚ’’।
83. Evaṃ vutte vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto upanandaṃ senāpatiṃ āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññati bhavaṃ senāpati 20 yadime bhonto sakkātabbaṃ sakkaronti, garuṃ kātabbaṃ garuṃ karonti, mānetabbaṃ mānenti , pūjetabbaṃ pūjenti’’? ‘‘Tagghime 21 bhonto sakkātabbaṃ sakkaronti, garuṃ kātabbaṃ garuṃ karonti, mānetabbaṃ mānenti, pūjetabbaṃ pūjenti. Imañca hi te bhonto na sakkareyyuṃ na garuṃ kareyyuṃ na māneyyuṃ na pūjeyyuṃ; atha kiñcarahi te bhonto sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ, sakkatvā garuṃ katvā mānetvā pūjetvā upanissāya vihareyyu’’nti? Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kahaṃ pana bhavaṃ ānando etarahi viharatī’’ti? ‘‘Veḷuvane khohaṃ, brāhmaṇa, etarahi viharāmī’’ti. ‘‘Kacci pana, bho ānanda, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ 22 paṭisallānasāruppa’’nti? ‘‘Taggha, brāhmaṇa, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ, yathā taṃ tumhādisehi rakkhakehi gopakehī’’ti. ‘‘Taggha, bho ānanda, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ, yathā taṃ bhavantehi jhāyīhi jhānasīlīhi. Jhāyino ceva bhavanto jhānasīlino ca’’.
‘‘ಏಕಮಿದಾಹಂ , ಭೋ ಆನನ್ದ, ಸಮಯಂ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ವೇಸಾಲಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಮಹಾವನೇ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾಯಂ। ಅಥ ಖ್ವಾಹಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಯೇನ ಮಹಾವನಂ ಕೂಟಾಗಾರಸಾಲಾ ಯೇನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂ। ತತ್ರ ಚ ಪನ ಸೋ 23 ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅನೇಕಪರಿಯಾಯೇನ ಝಾನಕಥಂ ಕಥೇಸಿ। ಝಾಯೀ ಚೇವ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಅಹೋಸಿ ಝಾನಸೀಲೀ ಚ। ಸಬ್ಬಞ್ಚ ಪನ ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸೀ’’ತಿ।
‘‘Ekamidāhaṃ , bho ānanda, samayaṃ so bhavaṃ gotamo vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha khvāhaṃ, bho ānanda, yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā yena so bhavaṃ gotamo tenupasaṅkamiṃ. Tatra ca pana so 24 bhavaṃ gotamo anekapariyāyena jhānakathaṃ kathesi. Jhāyī ceva so bhavaṃ gotamo ahosi jhānasīlī ca. Sabbañca pana so bhavaṃ gotamo jhānaṃ vaṇṇesī’’ti.
೮೪. ‘‘ನ ಚ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಸಬ್ಬಂ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸಿ, ನಪಿ ಸೋ ಭಗವಾ ಸಬ್ಬಂ ಝಾನಂ ನ ವಣ್ಣೇಸೀತಿ। ಕಥಂ ರೂಪಞ್ಚ , ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ನ ವಣ್ಣೇಸಿ? ಇಧ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಚ್ಚೋ ಕಾಮರಾಗಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ಕಾಮರಾಗಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಕಾಮರಾಗಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಕಾಮರಾಗಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಬ್ಯಾಪಾದಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ಬ್ಯಾಪಾದಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಬ್ಯಾಪಾದಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಬ್ಯಾಪಾದಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಥಿನಮಿದ್ಧಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ಥಿನಮಿದ್ಧಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಥಿನಮಿದ್ಧಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಥಿನಮಿದ್ಧಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಚ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ಉದ್ಧಚ್ಚಕುಕ್ಕುಚ್ಚಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪರಿಯುಟ್ಠಿತೇನ ಚೇತಸಾ ವಿಹರತಿ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಪರೇತೇನ, ಉಪ್ಪನ್ನಾಯ ಚ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಾಯ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಯಥಾಭೂತಂ ನಪ್ಪಜಾನಾತಿ; ಸೋ ವಿಚಿಕಿಚ್ಛಂಯೇವ ಅನ್ತರಂ ಕರಿತ್ವಾ ಝಾಯತಿ ಪಜ್ಝಾಯತಿ ನಿಜ್ಝಾಯತಿ ಅಪಜ್ಝಾಯತಿ। ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ನ ವಣ್ಣೇಸಿ।
84. ‘‘Na ca kho, brāhmaṇa, so bhagavā sabbaṃ jhānaṃ vaṇṇesi, napi so bhagavā sabbaṃ jhānaṃ na vaṇṇesīti. Kathaṃ rūpañca , brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ na vaṇṇesi? Idha, brāhmaṇa, ekacco kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so kāmarāgaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati byāpādaparetena, uppannassa ca byāpādassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so byāpādaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so thinamiddhaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so uddhaccakukkuccaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so vicikicchaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ na vaṇṇesi.
‘‘ಕಥಂ ರೂಪಞ್ಚ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸಿ? ಇಧ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಿಕ್ಖು ವಿವಿಚ್ಚೇವ ಕಾಮೇಹಿ ವಿವಿಚ್ಚ ಅಕುಸಲೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸವಿತಕ್ಕಂ ಸವಿಚಾರಂ ವಿವೇಕಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ಪಠಮಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ವಿತಕ್ಕವಿಚಾರಾನಂ ವೂಪಸಮಾ ಅಜ್ಝತ್ತಂ ಸಮ್ಪಸಾದನಂ ಚೇತಸೋ ಏಕೋದಿಭಾವಂ ಅವಿತಕ್ಕಂ ಅವಿಚಾರಂ ಸಮಾಧಿಜಂ ಪೀತಿಸುಖಂ ದುತಿಯಂ ಝಾನಂ…ಪೇ॰… ತತಿಯಂ ಝಾನಂ… ಚತುತ್ಥಂ ಝಾನಂ ಉಪಸಮ್ಪಜ್ಜ ವಿಹರತಿ। ಏವರೂಪಂ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಸೋ ಭಗವಾ ಝಾನಂ ವಣ್ಣೇಸೀ’’ತಿ।
‘‘Kathaṃ rūpañca, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ vaṇṇesi? Idha, brāhmaṇa, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ vaṇṇesī’’ti.
‘‘ಗಾರಯ್ಹಂ ಕಿರ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಸೋ ಭವಂ ಗೋತಮೋ ಝಾನಂ ಗರಹಿ, ಪಾಸಂಸಂ ಪಸಂಸಿ। ಹನ್ದ, ಚ ದಾನಿ ಮಯಂ, ಭೋ ಆನನ್ದ, ಗಚ್ಛಾಮ; ಬಹುಕಿಚ್ಚಾ ಮಯಂ ಬಹುಕರಣೀಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಯಸ್ಸದಾನಿ ತ್ವಂ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಕಾಲಂ ಮಞ್ಞಸೀ’’ತಿ। ಅಥ ಖೋ ವಸ್ಸಕಾರೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಆನನ್ದಸ್ಸ ಭಾಸಿತಂ ಅಭಿನನ್ದಿತ್ವಾ ಅನುಮೋದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
‘‘Gārayhaṃ kira, bho ānanda, so bhavaṃ gotamo jhānaṃ garahi, pāsaṃsaṃ pasaṃsi. Handa, ca dāni mayaṃ, bho ānanda, gacchāma; bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, brāhmaṇa, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmato ānandassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.
ಅಥ ಖೋ ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನೋ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೋ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೇ ವಸ್ಸಕಾರೇ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇ ಮಗಧಮಹಾಮತ್ತೇ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಯಂ ನೋ ಮಯಂ ಭವನ್ತಂ ಆನನ್ದಂ ಅಪುಚ್ಛಿಮ್ಹಾ ತಂ ನೋ ಭವಂ ಆನನ್ದೋ ನ ಬ್ಯಾಕಾಸೀ’’ತಿ। ‘‘ನನು ತೇ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಅವೋಚುಮ್ಹಾ – ‘ನತ್ಥಿ ಖೋ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಏಕಭಿಕ್ಖುಪಿ ತೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಬ್ಬೇನಸಬ್ಬಂ ಸಬ್ಬಥಾಸಬ್ಬಂ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ ಸೋ ಭಗವಾ ಅಹೋಸಿ ಅರಹಂ ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧೋ। ಸೋ ಹಿ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ, ಭಗವಾ ಅನುಪ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಉಪ್ಪಾದೇತಾ, ಅಸಞ್ಜಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಸಞ್ಜನೇತಾ, ಅನಕ್ಖಾತಸ್ಸ ಮಗ್ಗಸ್ಸ ಅಕ್ಖಾತಾ, ಮಗ್ಗಞ್ಞೂ, ಮಗ್ಗವಿದೂ, ಮಗ್ಗಕೋವಿದೋ । ಮಗ್ಗಾನುಗಾ ಚ ಪನ ಏತರಹಿ ಸಾವಕಾ ವಿಹರನ್ತಿ ಪಚ್ಛಾ ಸಮನ್ನಾಗತಾ’’’ತಿ।
Atha kho gopakamoggallāno brāhmaṇo acirapakkante vassakāre brāhmaṇe magadhamahāmatte āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘yaṃ no mayaṃ bhavantaṃ ānandaṃ apucchimhā taṃ no bhavaṃ ānando na byākāsī’’ti. ‘‘Nanu te, brāhmaṇa, avocumhā – ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido . Maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’’ti.
ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತಂ ನಿಟ್ಠಿತಂ ಅಟ್ಠಮಂ।
Gopakamoggallānasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಮಜ್ಝಿಮನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ೮. ಗೋಪಕಮೋಗ್ಗಲ್ಲಾನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā