Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya

    ੮. ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤਂ

    8. Gopakamoggallānasuttaṃ

    ੭੯. ਏવਂ ਮੇ ਸੁਤਂ – ਏਕਂ ਸਮਯਂ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਰਾਜਗਹੇ વਿਹਰਤਿ વੇਲ਼ੁવਨੇ ਕਲਨ੍ਦਕਨਿવਾਪੇ ਅਚਿਰਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੇ ਭਗવਤਿ। ਤੇਨ ਖੋ ਪਨ ਸਮਯੇਨ ਰਾਜਾ ਮਾਗਧੋ ਅਜਾਤਸਤ੍ਤੁ વੇਦੇਹਿਪੁਤ੍ਤੋ ਰਾਜਗਹਂ ਪਟਿਸਙ੍ਖਾਰਾਪੇਤਿ ਰਞ੍ਞੋ ਪਜ੍ਜੋਤਸ੍ਸ ਆਸਙ੍ਕਮਾਨੋ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਪੁਬ੍ਬਣ੍ਹਸਮਯਂ ਨਿવਾਸੇਤ੍વਾ ਪਤ੍ਤਚੀવਰਮਾਦਾਯ ਰਾਜਗਹਂ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਪਾવਿਸਿ। ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਏਤਦਹੋਸਿ – ‘‘ਅਤਿਪ੍ਪਗੋ ਖੋ ਤਾવ ਰਾਜਗਹੇ ਪਿਣ੍ਡਾਯ ਚਰਿਤੁਂ। ਯਂਨੂਨਾਹਂ ਯੇਨ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਯੇਨ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮੇਯ੍ਯ’’ਨ੍ਤਿ।

    79. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā ānando rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe aciraparinibbute bhagavati. Tena kho pana samayena rājā māgadho ajātasattu vedehiputto rājagahaṃ paṭisaṅkhārāpeti rañño pajjotassa āsaṅkamāno. Atha kho āyasmā ānando pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho āyasmato ānandassa etadahosi – ‘‘atippago kho tāva rājagahe piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yena gopakamoggallāno brāhmaṇo tenupasaṅkameyya’’nti.

    ਅਥ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਯੇਨ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਯੇਨ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ। ਅਦ੍ਦਸਾ ਖੋ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਦੂਰਤੋવ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ। ਦਿਸ੍વਾਨ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਏਤੁ ਖੋ ਭવਂ ਆਨਨ੍ਦੋ। ਸ੍વਾਗਤਂ ਭੋਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ। ਚਿਰਸ੍ਸਂ ਖੋ ਭવਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ਇਮਂ ਪਰਿਯਾਯਮਕਾਸਿ ਯਦਿਦਂ ਇਧਾਗਮਨਾਯ। ਨਿਸੀਦਤੁ ਭવਂ ਆਨਨ੍ਦੋ, ਇਦਮਾਸਨਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ। ਨਿਸੀਦਿ ਖੋ ਆਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤੇ ਆਸਨੇ। ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋਪਿ ਖੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਨੀਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਨਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾਸਬ੍ਬਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਹੋਸਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਨਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾਸਬ੍ਬਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਹੋਸਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਸੋ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਗવਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ, ਮਗ੍ਗવਿਦੂ, ਮਗ੍ਗਕੋવਿਦੋ; ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨ ਏਤਰਹਿ ਸਾવਕਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’ਤਿ। ਅਯਞ੍ਚ ਹਿਦਂ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤਰਾਕਥਾ વਿਪ੍ਪਕਤਾ ਅਹੋਸਿ।

    Atha kho āyasmā ānando yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yena gopakamoggallāno brāhmaṇo tenupasaṅkami. Addasā kho gopakamoggallāno brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘etu kho bhavaṃ ānando. Svāgataṃ bhoto ānandassa. Cirassaṃ kho bhavaṃ ānando imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu bhavaṃ ānando, idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi kho āyasmā ānando paññatte āsane. Gopakamoggallānopi kho brāhmaṇo aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho gopakamoggallāno brāhmaṇo āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhavaṃ gotamo ahosi arahaṃ sammāsambuddho’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido; maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’ti. Ayañca hidaṃ āyasmato ānandassa gopakamoggallānena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā ahosi.

    ਅਥ ਖੋ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਰਾਜਗਹੇ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੇ ਅਨੁਸਞ੍ਞਾਯਮਾਨੋ ਯੇਨ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸ੍ਸ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਯੇਨਾਯਸ੍ਮਾ ਆਨਨ੍ਦੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿ; ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਆਯਸ੍ਮਤਾ ਆਨਨ੍ਦੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਸਮ੍ਮੋਦਿ। ਸਮ੍ਮੋਦਨੀਯਂ ਕਥਂ ਸਾਰਣੀਯਂ વੀਤਿਸਾਰੇਤ੍વਾ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ। ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨੋ ਖੋ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਾਯਨੁਤ੍ਥ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਤਰਹਿ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਨਿਸਿਨ੍ਨਾ, ਕਾ ਚ ਪਨ વੋ ਅਨ੍ਤਰਾਕਥਾ વਿਪ੍ਪਕਤਾ’’ਤਿ? ‘‘ਇਧ ਮਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਏવਮਾਹ – ‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਨਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾਸਬ੍ਬਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਹੋਸਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ’ਤਿ। ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ ਅਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਂ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਂ ਏਤਦવੋਚਂ – ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਨਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾਸਬ੍ਬਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਹੋਸਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਸੋ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਗવਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ, ਮਗ੍ਗવਿਦੂ, ਮਗ੍ਗਕੋવਿਦੋ; ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨ ਏਤਰਹਿ ਸਾવਕਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’ਤਿ। ਅਯਂ ਖੋ ਨੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਨ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਅਨ੍ਤਰਾਕਥਾ વਿਪ੍ਪਕਤਾ। ਅਥ ਤ੍વਂ ਅਨੁਪ੍ਪਤ੍ਤੋ’’ਤਿ।

    Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto rājagahe kammante anusaññāyamāno yena gopakamoggallānassa brāhmaṇassa kammanto, yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmatā ānandena saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kāyanuttha, bho ānanda, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Idha maṃ, brāhmaṇa, gopakamoggallāno brāhmaṇo evamāha – ‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhavaṃ gotamo ahosi arahaṃ sammāsambuddho’ti. Evaṃ vutte ahaṃ, brāhmaṇa, gopakamoggallānaṃ brāhmaṇaṃ etadavocaṃ – ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido; maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’ti. Ayaṃ kho no, brāhmaṇa, gopakamoggallānena brāhmaṇena saddhiṃ antarākathā vippakatā. Atha tvaṃ anuppatto’’ti.

    ੮੦. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਨ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਠਪਿਤੋ – ‘ਅਯਂ વੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ, ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ 1? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਠਪਿਤੋ – ‘ਅਯਂ વੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ, ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਠਪਿਤੋ – ‘ਅਯਂ ਨੋ ਭਗવਤੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ, ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਠਪਿਤੋ – ‘ਅਯਂ ਨੋ ਭਗવਤੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀ’ਤਿ, ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਮਾ’’ਤਿ। ‘‘ਏવਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣੇ ਚ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕੋ ਹੇਤੁ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨ ਖੋ ਮਯਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ; ਸਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ ਮਯਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ; ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ’’ਤਿ।

    80. ‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ‘ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’’ti 2? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ‘ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’’ti. ‘‘Atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ‘ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ‘ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatī’ti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’’ti. ‘‘Evaṃ appaṭisaraṇe ca pana, bho ānanda, ko hetu sāmaggiyā’’ti? ‘‘Na kho mayaṃ, brāhmaṇa, appaṭisaraṇā; sappaṭisaraṇā mayaṃ, brāhmaṇa; dhammappaṭisaraṇā’’ti.

    ‘‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਨ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ વੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ, ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’ਤਿ – ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ વੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ, ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ વਦੇਸਿ; ‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ ਨੋ ਭਗવਤੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ, ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’ਤਿ – ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ ਨੋ ਭਗવਤੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ, ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ – વਦੇਸਿ; ‘ਏવਂ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣੇ ਚ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਕੋ ਹੇਤੁ ਸਾਮਗ੍ਗਿਯਾ’ਤਿ ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਨ ਖੋ ਮਯਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ , ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ; ਸਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ ਮਯਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ; ਧਮ੍ਮਪ੍ਪਟਿਸਰਣਾ’ਤਿ વਦੇਸਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ?

    ‘‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti, yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti – vadesi; ‘evaṃ appaṭisaraṇe ca pana, bho ānanda, ko hetu sāmaggiyā’ti iti puṭṭho samāno ‘na kho mayaṃ, brāhmaṇa , appaṭisaraṇā; sappaṭisaraṇā mayaṃ, brāhmaṇa; dhammappaṭisaraṇā’ti vadesi. Imassa pana, bho ānanda, bhāsitassa kathaṃ attho daṭṭhabbo’’ti?

    ੮੧. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਂ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ। ਤੇ ਮਯਂ ਤਦਹੁਪੋਸਥੇ ਯਾવਤਿਕਾ ਏਕਂ ਗਾਮਖੇਤ੍ਤਂ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਾਮ ਤੇ ਸਬ੍ਬੇ ਏਕਜ੍ਝਂ ਸਨ੍ਨਿਪਤਾਮ; ਸਨ੍ਨਿਪਤਿਤ੍વਾ ਯਸ੍ਸ ਤਂ ਪવਤ੍ਤਤਿ ਤਂ ਅਜ੍ਝੇਸਾਮ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਚੇ ਭਞ੍ਞਮਾਨੇ ਹੋਤਿ ਭਿਕ੍ਖੁਸ੍ਸ ਆਪਤ੍ਤਿ ਹੋਤਿ વੀਤਿਕ੍ਕਮੋ ਤਂ ਮਯਂ ਯਥਾਧਮ੍ਮਂ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ ਕਾਰੇਮਾਤਿ।

    81. ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena bhikkhūnaṃ sikkhāpadaṃ paññattaṃ, pātimokkhaṃ uddiṭṭhaṃ. Te mayaṃ tadahuposathe yāvatikā ekaṃ gāmakhettaṃ upanissāya viharāma te sabbe ekajjhaṃ sannipatāma; sannipatitvā yassa taṃ pavattati taṃ ajjhesāma. Tasmiṃ ce bhaññamāne hoti bhikkhussa āpatti hoti vītikkamo taṃ mayaṃ yathādhammaṃ yathānusiṭṭhaṃ kāremāti.

    ‘‘ਨ ਕਿਰ ਨੋ ਭવਨ੍ਤੋ ਕਾਰੇਨ੍ਤਿ; ਧਮ੍ਮੋ ਨੋ ਕਾਰੇਤਿ’’। ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਥ ਗਰੁਂ ਕਰੋਥ 3 ਮਾਨੇਥ ਪੂਜੇਥ; ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ 4 ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਥਾ’’ਤਿ? ‘‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਮ ਗਰੁਂ ਕਰੋਮ ਮਾਨੇਮ ਪੂਜੇਮ; ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਾਮਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Na kira no bhavanto kārenti; dhammo no kāreti’’. ‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi yaṃ tumhe etarahi sakkarotha garuṃ karotha 5 mānetha pūjetha; sakkatvā garuṃ katvā 6 upanissāya viharathā’’ti? ‘‘Natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi yaṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’’ti.

    ‘‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਨ ਭੋਤਾ ਗੋਤਮੇਨ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ વੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’ਤਿ – ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ વੋ ਮਮਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ વਦੇਸਿ; ‘ਅਤ੍ਥਿ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ ਨੋ ਭਗવਤੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਥਾ’ਤਿ – ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਸਙ੍ਘੇਨ ਸਮ੍ਮਤੋ, ਸਮ੍ਬਹੁਲੇਹਿ ਥੇਰੇਹਿ ਭਿਕ੍ਖੂਹਿ ਠਪਿਤੋ – ਅਯਂ ਨੋ ਭਗવਤੋ ਅਚ੍ਚਯੇਨ ਪਟਿਸਰਣਂ ਭવਿਸ੍ਸਤੀਤਿ ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਪਟਿਪਾਦੇਯ੍ਯਾਮਾ’ਤਿ વਦੇਸਿ; ‘ਅਤ੍ਥਿ ਨੁ ਖੋ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਏਤਰਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਥ ਗਰੁਂ ਕਰੋਥ ਮਾਨੇਥ ਪੂਜੇਥ; ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਥਾ’ਤਿ – ਇਤਿ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਮਾਨੋ ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਯਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਮ ਗਰੁਂ ਕਰੋਮ ਮਾਨੇਮ ਪੂਜੇਮ; ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਾਮਾ’ਤਿ વਦੇਸਿ। ਇਮਸ੍ਸ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਭਾਸਿਤਸ੍ਸ ਕਥਂ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ’’ਤਿ?

    ‘‘‘Atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi tena bhotā gotamena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena ṭhapito – ayaṃ vo mamaccayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi pana, bho ānanda, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ tumhe etarahi paṭipādeyyāthā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi saṅghena sammato, sambahulehi therehi bhikkhūhi ṭhapito – ayaṃ no bhagavato accayena paṭisaraṇaṃ bhavissatīti yaṃ mayaṃ etarahi paṭipādeyyāmā’ti vadesi; ‘atthi nu kho, bho ānanda, ekabhikkhupi yaṃ tumhe etarahi sakkarotha garuṃ karotha mānetha pūjetha; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharathā’ti – iti puṭṭho samāno ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi yaṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’ti vadesi. Imassa pana, bho ānanda, bhāsitassa kathaṃ attho daṭṭhabbo’’ti?

    ੮੨. ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦਸ ਪਸਾਦਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਕ੍ਖਾਤਾ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਨੋ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂવਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਮ ਗਰੁਂ ਕਰੋਮ ਮਾਨੇਮ ਪੂਜੇਮ; ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਾਮ। ਕਤਮੇ ਦਸ?

    82. ‘‘Atthi kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa pasādanīyā dhammā akkhātā. Yasmiṃ no ime dhammā saṃvijjanti taṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāma. Katame dasa?

    ‘‘ਇਧ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਿਕ੍ਖੁ ਸੀਲવਾ ਹੋਤਿ, ਪਾਤਿਮੋਕ੍ਖਸਂવਰਸਂવੁਤੋ વਿਹਰਤਿ ਆਚਾਰਗੋਚਰਸਮ੍ਪਨ੍ਨੋ, ਅਣੁਮਤ੍ਤੇਸੁ વਜ੍ਜੇਸੁ ਭਯਦਸ੍ਸਾવੀ, ਸਮਾਦਾਯ ਸਿਕ੍ਖਤਿ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇਸੁ।

    ‘‘Idha , brāhmaṇa, bhikkhu sīlavā hoti, pātimokkhasaṃvarasaṃvuto viharati ācāragocarasampanno, aṇumattesu vajjesu bhayadassāvī, samādāya sikkhati sikkhāpadesu.

    ‘‘ਬਹੁਸ੍ਸੁਤੋ ਹੋਤਿ ਸੁਤਧਰੋ ਸੁਤਸਨ੍ਨਿਚਯੋ। ਯੇ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਆਦਿਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਮਜ੍ਝੇਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਪਰਿਯੋਸਾਨਕਲ੍ਯਾਣਾ, ਸਾਤ੍ਥਂ, ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਂ 7, ਕੇવਲਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਪਰਿਸੁਦ੍ਧਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਅਭਿવਦਨ੍ਤ੍ਨ੍ਤ੍ਤਿ ਤਥਾਰੂਪਾਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਾ ਬਹੁਸ੍ਸੁਤਾ ਹੋਨ੍ਤਿ ਧਾਤਾ 8 વਚਸਾ ਪਰਿਚਿਤਾ ਮਨਸਾਨੁਪੇਕ੍ਖਿਤਾ ਦਿਟ੍ਠਿਯਾ ਸੁਪ੍ਪਟਿવਿਦ੍ਧਾ।

    ‘‘Bahussuto hoti sutadharo sutasannicayo. Ye te dhammā ādikalyāṇā, majjhekalyāṇā, pariyosānakalyāṇā, sātthaṃ, sabyañjanaṃ 9, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ abhivadantntti tathārūpāssa dhammā bahussutā honti dhātā 10 vacasā paricitā manasānupekkhitā diṭṭhiyā suppaṭividdhā.

    ‘‘ਸਨ੍ਤੁਟ੍ਠੋ ਹੋਤਿ ( ) 11 ਚੀવਰਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸੇਨਾਸਨਗਿਲਾਨਪ੍ਪਚ੍ਚਯਭੇਸਜ੍ਜਪਰਿਕ੍ਖਾਰੇਹਿ।

    ‘‘Santuṭṭho hoti ( ) 12 cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārehi.

    ‘‘ਚਤੁਨ੍ਨਂ ਝਾਨਾਨਂ ਆਭਿਚੇਤਸਿਕਾਨਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਸੁਖવਿਹਾਰਾਨਂ ਨਿਕਾਮਲਾਭੀ ਹੋਤਿ ਅਕਿਚ੍ਛਲਾਭੀ ਅਕਸਿਰਲਾਭੀ।

    ‘‘Catunnaṃ jhānānaṃ ābhicetasikānaṃ diṭṭhadhammasukhavihārānaṃ nikāmalābhī hoti akicchalābhī akasiralābhī.

    ‘‘ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਇਦ੍ਧਿવਿਧਂ ਪਚ੍ਚਨੁਭੋਤਿ – ਏਕੋਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਬਹੁਧਾ ਹੋਤਿ, ਬਹੁਧਾਪਿ ਹੁਤ੍વਾ ਏਕੋ ਹੋਤਿ; ਆવਿਭਾવਂ ਤਿਰੋਭਾવਂ; ਤਿਰੋਕੁਟ੍ਟਂ 13 ਤਿਰੋਪਾਕਾਰਂ ਤਿਰੋਪਬ੍ਬਤਂ ਅਸਜ੍ਜਮਾਨੋ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਆਕਾਸੇ; ਪਥવਿਯਾਪਿ ਉਮ੍ਮੁਜ੍ਜਨਿਮੁਜ੍ਜਂ ਕਰੋਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਉਦਕੇ; ਉਦਕੇਪਿ ਅਭਿਜ੍ਜਮਾਨੇ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪਥવਿਯਂ; ਆਕਾਸੇਪਿ ਪਲ੍ਲਙ੍ਕੇਨ ਕਮਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਪਕ੍ਖੀ ਸਕੁਣੋ; ਇਮੇਪਿ ਚਨ੍ਦਿਮਸੂਰਿਯੇ ਏવਂਮਹਿਦ੍ਧਿਕੇ ਏવਂਮਹਾਨੁਭਾવੇ ਪਾਣਿਨਾ ਪਰਿਮਸਤਿ 14 ਪਰਿਮਜ੍ਜਤਿ, ਯਾવ ਬ੍ਰਹ੍ਮਲੋਕਾਪਿ ਕਾਯੇਨ વਸਂ વਤ੍ਤੇਤਿ।

    ‘‘Anekavihitaṃ iddhividhaṃ paccanubhoti – ekopi hutvā bahudhā hoti, bahudhāpi hutvā eko hoti; āvibhāvaṃ tirobhāvaṃ; tirokuṭṭaṃ 15 tiropākāraṃ tiropabbataṃ asajjamāno gacchati, seyyathāpi ākāse; pathaviyāpi ummujjanimujjaṃ karoti, seyyathāpi udake; udakepi abhijjamāne gacchati, seyyathāpi pathaviyaṃ; ākāsepi pallaṅkena kamati, seyyathāpi pakkhī sakuṇo; imepi candimasūriye evaṃmahiddhike evaṃmahānubhāve pāṇinā parimasati 16 parimajjati, yāva brahmalokāpi kāyena vasaṃ vatteti.

    ‘‘ਦਿਬ੍ਬਾਯ ਸੋਤਧਾਤੁਯਾ વਿਸੁਦ੍ਧਾਯ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਿਕਾਯ ਉਭੋ ਸਦ੍ਦੇ ਸੁਣਾਤਿ – ਦਿਬ੍ਬੇ ਚ ਮਾਨੁਸੇ ਚ, ਯੇ ਦੂਰੇ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਚ।

    ‘‘Dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya ubho sadde suṇāti – dibbe ca mānuse ca, ye dūre santike ca.

    ‘‘ਪਰਸਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਪੁਗ੍ਗਲਾਨਂ ਚੇਤਸਾ ਚੇਤੋ ਪਰਿਚ੍ਚ ਪਜਾਨਾਤਿ। ਸਰਾਗਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਰਾਗਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਰਾਗਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਰਾਗਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਦੋਸਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਦੋਸਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਦੋਸਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਦੋਸਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਮੋਹਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਮੋਹਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વੀਤਮੋਹਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વੀਤਮੋਹਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਂਖਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ , ਮਹਗ੍ਗਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਮਹਗ੍ਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਮਹਗ੍ਗਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਮਹਗ੍ਗਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਉਤ੍ਤਰਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਉਤ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਨੁਤ੍ਤਰਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਸਮਾਹਿਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅਸਮਾਹਿਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅਸਮਾਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, વਿਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘વਿਮੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ, ਅવਿਮੁਤ੍ਤਂ વਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ‘ਅવਿਮੁਤ੍ਤਂ ਚਿਤ੍ਤ’ਨ੍ਤਿ ਪਜਾਨਾਤਿ।

    ‘‘Parasattānaṃ parapuggalānaṃ cetasā ceto paricca pajānāti. Sarāgaṃ vā cittaṃ ‘sarāgaṃ citta’nti pajānāti, vītarāgaṃ vā cittaṃ ‘vītarāgaṃ citta’nti pajānāti, sadosaṃ vā cittaṃ ‘sadosaṃ citta’nti pajānāti, vītadosaṃ vā cittaṃ ‘vītadosaṃ citta’nti pajānāti, samohaṃ vā cittaṃ ‘samohaṃ citta’nti pajānāti, vītamohaṃ vā cittaṃ ‘vītamohaṃ citta’nti pajānāti, saṃkhittaṃ vā cittaṃ ‘saṃkhittaṃ citta’nti pajānāti, vikkhittaṃ vā cittaṃ ‘vikkhittaṃ citta’nti pajānāti , mahaggataṃ vā cittaṃ ‘mahaggataṃ citta’nti pajānāti, amahaggataṃ vā cittaṃ ‘amahaggataṃ citta’nti pajānāti, sauttaraṃ vā cittaṃ ‘sauttaraṃ citta’nti pajānāti, anuttaraṃ vā cittaṃ ‘anuttaraṃ citta’nti pajānāti, samāhitaṃ vā cittaṃ ‘samāhitaṃ citta’nti pajānāti, asamāhitaṃ vā cittaṃ ‘asamāhitaṃ citta’nti pajānāti, vimuttaṃ vā cittaṃ ‘vimuttaṃ citta’nti pajānāti, avimuttaṃ vā cittaṃ ‘avimuttaṃ citta’nti pajānāti.

    ‘‘ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਿਦਂ – ਏਕਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਂ ਦ੍વੇਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤਸ੍ਸੋਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਚਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਦਸਪਿ ਜਾਤਿਯੋ વੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਤਿਂਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਚਤ੍ਤਾਰੀਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਪਞ੍ਞਾਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਯੋ ਜਾਤਿਸਤਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਜਾਤਿਸਤਸਹਸ੍ਸਮ੍ਪਿ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ વਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ ਅਨੇਕੇਪਿ ਸਂવਟ੍ਟવਿવਟ੍ਟਕਪ੍ਪੇ – ‘ਅਮੁਤ੍ਰਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਅਮੁਤ੍ਰ ਉਦਪਾਦਿਂ; ਤਤ੍ਰਾਪਾਸਿਂ ਏવਂਨਾਮੋ ਏવਂਗੋਤ੍ਤੋ ਏવਂવਣ੍ਣੋ ਏવਮਾਹਾਰੋ ਏવਂਸੁਖਦੁਕ੍ਖਪ੍ਪਟਿਸਂવੇਦੀ ਏવਮਾਯੁਪਰਿਯਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਤਤੋ ਚੁਤੋ ਇਧੂਪਪਨ੍ਨੋ’ਤਿ। ਇਤਿ ਸਾਕਾਰਂ ਸਉਦ੍ਦੇਸਂ ਅਨੇਕવਿਹਿਤਂ ਪੁਬ੍ਬੇਨਿવਾਸਂ ਅਨੁਸ੍ਸਰਤਿ।

    ‘‘Anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattārīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati.

    ‘‘ਦਿਬ੍ਬੇਨ ਚਕ੍ਖੁਨਾ વਿਸੁਦ੍ਧੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਮਾਨੁਸਕੇਨ ਸਤ੍ਤੇ ਪਸ੍ਸਤਿ ਚવਮਾਨੇ ਉਪਪਜ੍ਜਮਾਨੇ ਹੀਨੇ ਪਣੀਤੇ ਸੁવਣ੍ਣੇ ਦੁਬ੍ਬਣ੍ਣੇ, ਸੁਗਤੇ ਦੁਗ੍ਗਤੇ ਯਥਾਕਮ੍ਮੂਪਗੇ ਸਤ੍ਤੇ ਪਜਾਨਾਤਿ।

    ‘‘Dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti.

    ‘‘ਆਸવਾਨਂ ਖਯਾ ਅਨਾਸવਂ ਚੇਤੋવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਪਞ੍ਞਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਸਯਂ ਅਭਿਞ੍ਞਾ ਸਚ੍ਛਿਕਤ੍વਾ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ।

    ‘‘Āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati.

    ‘‘ਇਮੇ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਤੇਨ ਭਗવਤਾ ਜਾਨਤਾ ਪਸ੍ਸਤਾ ਅਰਹਤਾ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੇਨ ਦਸ ਪਸਾਦਨੀਯਾ ਧਮ੍ਮਾ ਅਕ੍ਖਾਤਾ। ਯਸ੍ਮਿਂ ਨੋ ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਂવਿਜ੍ਜਨ੍ਤਿ ਤਂ ਮਯਂ ਏਤਰਹਿ ਸਕ੍ਕਰੋਮ ਗਰੁਂ ਕਰੋਮ ਮਾਨੇਮ ਪੂਜੇਮ; ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰਾਮਾ’’ਤਿ।

    ‘‘Ime kho, brāhmaṇa, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena dasa pasādanīyā dhammā akkhātā. Yasmiṃ no ime dhammā saṃvijjanti taṃ mayaṃ etarahi sakkaroma garuṃ karoma mānema pūjema; sakkatvā garuṃ katvā upanissāya viharāmā’’ti.

    ੮੩. ਏવਂ વੁਤ੍ਤੇ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਉਪਨਨ੍ਦਂ ਸੇਨਾਪਤਿਂ ਆਮਨ੍ਤੇਸਿ – ‘‘ਤਂ ਕਿਂ ਮਞ੍ਞਤਿ ਭવਂ ਸੇਨਾਪਤਿ 17 ਯਦਿਮੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਗਰੁਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਮਾਨੇਤਬ੍ਬਂ ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ , ਪੂਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ’’? ‘‘ਤਗ੍ਘਿਮੇ 18 ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਗਰੁਂ ਕਾਤਬ੍ਬਂ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਮਾਨੇਤਬ੍ਬਂ ਮਾਨੇਨ੍ਤਿ, ਪੂਜੇਤਬ੍ਬਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤਿ। ਇਮਞ੍ਚ ਹਿ ਤੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਨ ਸਕ੍ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਨ ਗਰੁਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਨ ਮਾਨੇਯ੍ਯੁਂ ਨ ਪੂਜੇਯ੍ਯੁਂ; ਅਥ ਕਿਞ੍ਚਰਹਿ ਤੇ ਭੋਨ੍ਤੋ ਸਕ੍ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਗਰੁਂ ਕਰੇਯ੍ਯੁਂ ਮਾਨੇਯ੍ਯੁਂ ਪੂਜੇਯ੍ਯੁਂ, ਸਕ੍ਕਤ੍વਾ ਗਰੁਂ ਕਤ੍વਾ ਮਾਨੇਤ੍વਾ ਪੂਜੇਤ੍વਾ ਉਪਨਿਸ੍ਸਾਯ વਿਹਰੇਯ੍ਯੁ’’ਨ੍ਤਿ? ਅਥ ਖੋ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਕਹਂ ਪਨ ਭવਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ਏਤਰਹਿ વਿਹਰਤੀ’’ਤਿ? ‘‘વੇਲ਼ੁવਨੇ ਖੋਹਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਤਰਹਿ વਿਹਰਾਮੀ’’ਤਿ। ‘‘ਕਚ੍ਚਿ ਪਨ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, વੇਲ਼ੁવਨਂ ਰਮਣੀਯਞ੍ਚੇવ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਞ੍ਚ વਿਜਨવਾਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਂ 19 ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪ’’ਨ੍ਤਿ? ‘‘ਤਗ੍ਘ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, વੇਲ਼ੁવਨਂ ਰਮਣੀਯਞ੍ਚੇવ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਞ੍ਚ વਿਜਨવਾਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਂ, ਯਥਾ ਤਂ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸੇਹਿ ਰਕ੍ਖਕੇਹਿ ਗੋਪਕੇਹੀ’’ਤਿ। ‘‘ਤਗ੍ਘ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, વੇਲ਼ੁવਨਂ ਰਮਣੀਯਞ੍ਚੇવ ਅਪ੍ਪਸਦ੍ਦਞ੍ਚ ਅਪ੍ਪਨਿਗ੍ਘੋਸਞ੍ਚ વਿਜਨવਾਤਂ ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸ੍ਸੇਯ੍ਯਕਂ ਪਟਿਸਲ੍ਲਾਨਸਾਰੁਪ੍ਪਂ, ਯਥਾ ਤਂ ਭવਨ੍ਤੇਹਿ ਝਾਯੀਹਿ ਝਾਨਸੀਲੀਹਿ। ਝਾਯਿਨੋ ਚੇવ ਭવਨ੍ਤੋ ਝਾਨਸੀਲਿਨੋ ਚ’’।

    83. Evaṃ vutte vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto upanandaṃ senāpatiṃ āmantesi – ‘‘taṃ kiṃ maññati bhavaṃ senāpati 20 yadime bhonto sakkātabbaṃ sakkaronti, garuṃ kātabbaṃ garuṃ karonti, mānetabbaṃ mānenti , pūjetabbaṃ pūjenti’’? ‘‘Tagghime 21 bhonto sakkātabbaṃ sakkaronti, garuṃ kātabbaṃ garuṃ karonti, mānetabbaṃ mānenti, pūjetabbaṃ pūjenti. Imañca hi te bhonto na sakkareyyuṃ na garuṃ kareyyuṃ na māneyyuṃ na pūjeyyuṃ; atha kiñcarahi te bhonto sakkareyyuṃ garuṃ kareyyuṃ māneyyuṃ pūjeyyuṃ, sakkatvā garuṃ katvā mānetvā pūjetvā upanissāya vihareyyu’’nti? Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kahaṃ pana bhavaṃ ānando etarahi viharatī’’ti? ‘‘Veḷuvane khohaṃ, brāhmaṇa, etarahi viharāmī’’ti. ‘‘Kacci pana, bho ānanda, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ 22 paṭisallānasāruppa’’nti? ‘‘Taggha, brāhmaṇa, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ, yathā taṃ tumhādisehi rakkhakehi gopakehī’’ti. ‘‘Taggha, bho ānanda, veḷuvanaṃ ramaṇīyañceva appasaddañca appanigghosañca vijanavātaṃ manussarāhasseyyakaṃ paṭisallānasāruppaṃ, yathā taṃ bhavantehi jhāyīhi jhānasīlīhi. Jhāyino ceva bhavanto jhānasīlino ca’’.

    ‘‘ਏਕਮਿਦਾਹਂ , ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਸਮਯਂ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ વੇਸਾਲਿਯਂ વਿਹਰਤਿ ਮਹਾવਨੇ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾਯਂ। ਅਥ ਖ੍વਾਹਂ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਯੇਨ ਮਹਾવਨਂ ਕੂਟਾਗਾਰਸਾਲਾ ਯੇਨ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਤੇਨੁਪਸਙ੍ਕਮਿਂ। ਤਤ੍ਰ ਚ ਪਨ ਸੋ 23 ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਨੇਕਪਰਿਯਾਯੇਨ ਝਾਨਕਥਂ ਕਥੇਸਿ। ਝਾਯੀ ਚੇવ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਅਹੋਸਿ ਝਾਨਸੀਲੀ ਚ। ਸਬ੍ਬਞ੍ਚ ਪਨ ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਝਾਨਂ વਣ੍ਣੇਸੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Ekamidāhaṃ , bho ānanda, samayaṃ so bhavaṃ gotamo vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Atha khvāhaṃ, bho ānanda, yena mahāvanaṃ kūṭāgārasālā yena so bhavaṃ gotamo tenupasaṅkamiṃ. Tatra ca pana so 24 bhavaṃ gotamo anekapariyāyena jhānakathaṃ kathesi. Jhāyī ceva so bhavaṃ gotamo ahosi jhānasīlī ca. Sabbañca pana so bhavaṃ gotamo jhānaṃ vaṇṇesī’’ti.

    ੮੪. ‘‘ਨ ਚ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੋ ਭਗવਾ ਸਬ੍ਬਂ ਝਾਨਂ વਣ੍ਣੇਸਿ, ਨਪਿ ਸੋ ਭਗવਾ ਸਬ੍ਬਂ ਝਾਨਂ ਨ વਣ੍ਣੇਸੀਤਿ। ਕਥਂ ਰੂਪਞ੍ਚ , ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੋ ਭਗવਾ ਝਾਨਂ ਨ વਣ੍ਣੇਸਿ? ਇਧ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਚ੍ਚੋ ਕਾਮਰਾਗਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਕਾਮਰਾਗਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਕਾਮਰਾਗਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ; ਸੋ ਕਾਮਰਾਗਂਯੇવ ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ। ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਬ੍ਯਾਪਾਦਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਬ੍ਯਾਪਾਦਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ; ਸੋ ਬ੍ਯਾਪਾਦਂਯੇવ ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ। ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ; ਸੋ ਥਿਨਮਿਦ੍ਧਂਯੇવ ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ। ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਚ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਸ੍ਸ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ; ਸੋ ਉਦ੍ਧਚ੍ਚਕੁਕ੍ਕੁਚ੍ਚਂਯੇવ ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ। વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰਿਯੁਟ੍ਠਿਤੇਨ ਚੇਤਸਾ વਿਹਰਤਿ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਪਰੇਤੇਨ, ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾਯ ਚ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਾਯ ਨਿਸ੍ਸਰਣਂ ਯਥਾਭੂਤਂ ਨਪ੍ਪਜਾਨਾਤਿ; ਸੋ વਿਚਿਕਿਚ੍ਛਂਯੇવ ਅਨ੍ਤਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾ ਝਾਯਤਿ ਪਜ੍ਝਾਯਤਿ ਨਿਜ੍ਝਾਯਤਿ ਅਪਜ੍ਝਾਯਤਿ। ਏવਰੂਪਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੋ ਭਗવਾ ਝਾਨਂ ਨ વਣ੍ਣੇਸਿ।

    84. ‘‘Na ca kho, brāhmaṇa, so bhagavā sabbaṃ jhānaṃ vaṇṇesi, napi so bhagavā sabbaṃ jhānaṃ na vaṇṇesīti. Kathaṃ rūpañca , brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ na vaṇṇesi? Idha, brāhmaṇa, ekacco kāmarāgapariyuṭṭhitena cetasā viharati kāmarāgaparetena, uppannassa ca kāmarāgassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so kāmarāgaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Byāpādapariyuṭṭhitena cetasā viharati byāpādaparetena, uppannassa ca byāpādassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so byāpādaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Thinamiddhapariyuṭṭhitena cetasā viharati thinamiddhaparetena, uppannassa ca thinamiddhassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so thinamiddhaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Uddhaccakukkuccapariyuṭṭhitena cetasā viharati uddhaccakukkuccaparetena, uppannassa ca uddhaccakukkuccassa nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so uddhaccakukkuccaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Vicikicchāpariyuṭṭhitena cetasā viharati vicikicchāparetena, uppannāya ca vicikicchāya nissaraṇaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti; so vicikicchaṃyeva antaraṃ karitvā jhāyati pajjhāyati nijjhāyati apajjhāyati. Evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ na vaṇṇesi.

    ‘‘ਕਥਂ ਰੂਪਞ੍ਚ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੋ ਭਗવਾ ਝਾਨਂ વਣ੍ਣੇਸਿ? ਇਧ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਿਕ੍ਖੁ વਿવਿਚ੍ਚੇવ ਕਾਮੇਹਿ વਿવਿਚ੍ਚ ਅਕੁਸਲੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸવਿਤਕ੍ਕਂ ਸવਿਚਾਰਂ વਿવੇਕਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। વਿਤਕ੍ਕવਿਚਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮਾ ਅਜ੍ਝਤ੍ਤਂ ਸਮ੍ਪਸਾਦਨਂ ਚੇਤਸੋ ਏਕੋਦਿਭਾવਂ ਅવਿਤਕ੍ਕਂ ਅવਿਚਾਰਂ ਸਮਾਧਿਜਂ ਪੀਤਿਸੁਖਂ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਉਪਸਮ੍ਪਜ੍ਜ વਿਹਰਤਿ। ਏવਰੂਪਂ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੋ ਭਗવਾ ਝਾਨਂ વਣ੍ਣੇਸੀ’’ਤਿ।

    ‘‘Kathaṃ rūpañca, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ vaṇṇesi? Idha, brāhmaṇa, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ…pe… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evarūpaṃ kho, brāhmaṇa, so bhagavā jhānaṃ vaṇṇesī’’ti.

    ‘‘ਗਾਰਯ੍ਹਂ ਕਿਰ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਸੋ ਭવਂ ਗੋਤਮੋ ਝਾਨਂ ਗਰਹਿ, ਪਾਸਂਸਂ ਪਸਂਸਿ। ਹਨ੍ਦ, ਚ ਦਾਨਿ ਮਯਂ, ਭੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਗਚ੍ਛਾਮ; ਬਹੁਕਿਚ੍ਚਾ ਮਯਂ ਬਹੁਕਰਣੀਯਾ’’ਤਿ। ‘‘ਯਸ੍ਸਦਾਨਿ ਤ੍વਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਕਾਲਂ ਮਞ੍ਞਸੀ’’ਤਿ। ਅਥ ਖੋ વਸ੍ਸਕਾਰੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੋ ਆਯਸ੍ਮਤੋ ਆਨਨ੍ਦਸ੍ਸ ਭਾਸਿਤਂ ਅਭਿਨਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਅਨੁਮੋਦਿਤ੍વਾ ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।

    ‘‘Gārayhaṃ kira, bho ānanda, so bhavaṃ gotamo jhānaṃ garahi, pāsaṃsaṃ pasaṃsi. Handa, ca dāni mayaṃ, bho ānanda, gacchāma; bahukiccā mayaṃ bahukaraṇīyā’’ti. ‘‘Yassadāni tvaṃ, brāhmaṇa, kālaṃ maññasī’’ti. Atha kho vassakāro brāhmaṇo magadhamahāmatto āyasmato ānandassa bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi.

    ਅਥ ਖੋ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੋ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੋ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤੇ વਸ੍ਸਕਾਰੇ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਮਗਧਮਹਾਮਤ੍ਤੇ ਆਯਸ੍ਮਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਏਤਦવੋਚ – ‘‘ਯਂ ਨੋ ਮਯਂ ਭવਨ੍ਤਂ ਆਨਨ੍ਦਂ ਅਪੁਚ੍ਛਿਮ੍ਹਾ ਤਂ ਨੋ ਭવਂ ਆਨਨ੍ਦੋ ਨ ਬ੍ਯਾਕਾਸੀ’’ਤਿ। ‘‘ਨਨੁ ਤੇ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਅવੋਚੁਮ੍ਹਾ – ‘ਨਤ੍ਥਿ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਏਕਭਿਕ੍ਖੁਪਿ ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਨਸਬ੍ਬਂ ਸਬ੍ਬਥਾਸਬ੍ਬਂ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ ਸੋ ਭਗવਾ ਅਹੋਸਿ ਅਰਹਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧੋ। ਸੋ ਹਿ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਭਗવਾ ਅਨੁਪ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਾ, ਅਸਞ੍ਜਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਸਞ੍ਜਨੇਤਾ, ਅਨਕ੍ਖਾਤਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਸ੍ਸ ਅਕ੍ਖਾਤਾ, ਮਗ੍ਗਞ੍ਞੂ, ਮਗ੍ਗવਿਦੂ, ਮਗ੍ਗਕੋવਿਦੋ । ਮਗ੍ਗਾਨੁਗਾ ਚ ਪਨ ਏਤਰਹਿ ਸਾવਕਾ વਿਹਰਨ੍ਤਿ ਪਚ੍ਛਾ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾ’’’ਤਿ।

    Atha kho gopakamoggallāno brāhmaṇo acirapakkante vassakāre brāhmaṇe magadhamahāmatte āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘yaṃ no mayaṃ bhavantaṃ ānandaṃ apucchimhā taṃ no bhavaṃ ānando na byākāsī’’ti. ‘‘Nanu te, brāhmaṇa, avocumhā – ‘natthi kho, brāhmaṇa, ekabhikkhupi tehi dhammehi sabbenasabbaṃ sabbathāsabbaṃ samannāgato yehi dhammehi samannāgato so bhagavā ahosi arahaṃ sammāsambuddho. So hi, brāhmaṇa, bhagavā anuppannassa maggassa uppādetā, asañjātassa maggassa sañjanetā, anakkhātassa maggassa akkhātā, maggaññū, maggavidū, maggakovido . Maggānugā ca pana etarahi sāvakā viharanti pacchā samannāgatā’’’ti.

    ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤਂ ਨਿਟ੍ਠਿਤਂ ਅਟ੍ਠਮਂ।

    Gopakamoggallānasuttaṃ niṭṭhitaṃ aṭṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ਪਟਿਧਾવੇਯ੍ਯਾਥਾਤਿ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    2. paṭidhāveyyāthāti (sī. syā. kaṃ. pī.)
    3. ਗਰੁਕਰੋਥ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    4. ਗਰੁਕਤ੍વਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    5. garukarotha (sī. syā. kaṃ. pī.)
    6. garukatvā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    7. ਸਾਤ੍ਥਾ ਸਬ੍ਯਞ੍ਜਨਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰)
    8. ਧਤਾ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    9. sātthā sabyañjanā (sī. syā. kaṃ.)
    10. dhatā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    11. (ਇਤਰੀਤਰੇਹਿ) ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੩੪੫
    12. (itarītarehi) dī. ni. 3.345
    13. ਤਿਰੋਕੁਡ੍ਡਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    14. ਪਰਾਮਸਤਿ (ਕ॰)
    15. tirokuḍḍaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    16. parāmasati (ka.)
    17. ਮਞ੍ਞਸਿ ਏવਂ ਸੇਨਾਪਤਿ (ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰), ਮਞ੍ਞਸਿ ਸੇਨਾਪਤਿ (ਸੀ॰), ਮਞ੍ਞਸਿ ਭવਂ ਸੇਨਾਪਤਿ (ਕ॰)
    18. ਤਗ੍ਘ ਮੇ (ਕ॰)
    19. ਮਨੁਸ੍ਸਰਾਹਸੇਯ੍ਯਕਂ (ਸੀ॰ ਸ੍ਯਾ॰ ਕਂ॰ ਪੀ॰)
    20. maññasi evaṃ senāpati (syā. kaṃ. pī.), maññasi senāpati (sī.), maññasi bhavaṃ senāpati (ka.)
    21. taggha me (ka.)
    22. manussarāhaseyyakaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    23. ਤਤ੍ਰ ਚ ਸੋ (ਸੀ॰ ਪੀ॰)
    24. tatra ca so (sī. pī.)



    Related texts:



    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੮. ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā

    ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ੮. ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact