Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ੮. ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ

    8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā

    ੭੯. ਕਮ੍ਮਂਯੇવ ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ, ਸੋ ਏਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਕਮ੍ਮਕਰਣਟ੍ਠਾਨਂ ‘‘ਕਮ੍ਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ। ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀਤਿ ਬੁਦ੍ਧਗੁਣੇਹਿ। ਤੇ ਪਨ ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਪ੍ਪਮੁਖਾਤਿ ਕਤ੍વਾ ਆਹ ‘‘ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਞ੍ਞਾਣਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿ। ਸਬ੍ਬੇਨ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਸਬ੍ਬਪ੍ਪਕਾਰੇਨ ਅਨવਸੇਸਂ, ਏਤ੍ਤਕੋ ਗੁਣਾਨਂ ਪਕਾਰਭੇਦੋ, ਤੇਸੁ ਕਿਞ੍ਚਿਪਿ ਪਕਾਰਂ ਅਨવਸੇਸੇਤ੍વਾ। ਸਬ੍ਬਕੋਟ੍ਠਾਸੇਹਿ ਸਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਤਕਾ ਗੁਣਭਾਗਾ, ਤੇਹਿ ਸਬ੍ਬੇਹਿ ਅਨવਸੇਸਂ ਨਿਸ੍ਸੇਸਮੇવ ਕਤ੍વਾ। ਯੋਪਿ ਅਹੋਸੀਤਿ ਯੋਪਿ ਕੋਸਮ੍ਬਿવਾਸੀਨਂ ਭਿਕ੍ਖੂਨਂ વਸੇਨ ਕੋਸਮ੍ਬਿਯਂ ਕਲਹੋ ਅਹੋਸਿ। ਸੋਪਿ ਤਤ੍ਥੇવ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇਯੇવ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਮਤ੍ਤੋ વੂਪਸਮਿਤੋ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਕਾਲੇ ਪਨਸ੍ਸਾਤਿ ਅਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤਕਾਲੇ ਪਨ। ਭਿਯ੍ਯੋਸੋਮਤ੍ਤਾਯ ਭਿਕ੍ਖੂ ਸਮਗ੍ਗਾ ਜਾਤਾ, ਕਥਞ੍ਚ ਸਂવੇਗੋ ਜਾਤੋਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਅਟ੍ਠਸਟ੍ਠੀ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਾਤਿਸਯਂ ਅਭਿਣ੍ਹਞ੍ਚ ਉਪਸਮਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਅਤਿવਿਯ ਉਪਸਨ੍ਤੁਪਸਨ੍ਤਾ। ਅਨੁਸਂਯਾਯਮਾਨੋਤਿ ਅਨੁ ਅਨੁ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਜਾਨਨ੍ਤੋ વਿਚਾਰੇਨ੍ਤੋ વੋਸਾਸਮਾਨੋ। ‘‘ਅਨੁਸਞ੍ਞਾਯਮਾਨੋ’’ਤਿ વਾ ਪਾਠੋ। ਤਤ੍ਥ ਯ-ਕਾਰਸ੍ਸ ਞ-ਕਾਰਂ ਕਤ੍વਾ ਨਿਦ੍ਦੇਸੋਤਿ ਆਹ ‘‘ਅਨੁવਿਚਰਮਾਨੋ’’ਤਿ।

    79. Kammaṃyeva kammanto, so ettha atthīti kammakaraṇaṭṭhānaṃ ‘‘kammanto’’ti vuttaṃ. Tenāha ‘‘kammantaṭṭhāna’’nti. Tehi dhammehīti buddhaguṇehi. Te pana sabbaññutaññāṇappamukhāti katvā āha ‘‘sabbaññutaññāṇadhammehī’’ti. Sabbena sabbanti sabbappakārena anavasesaṃ, ettako guṇānaṃ pakārabhedo, tesu kiñcipi pakāraṃ anavasesetvā. Sabbakoṭṭhāsehi sabbanti yattakā guṇabhāgā, tehi sabbehi anavasesaṃ nissesameva katvā. Yopi ahosīti yopi kosambivāsīnaṃ bhikkhūnaṃ vasena kosambiyaṃ kalaho ahosi. Sopi tattheva uppannaṭṭhāneyeva uppannamatto vūpasamito. Parinibbutakāle panassāti assa sammāsambuddhassa parinibbutakāle pana. Bhiyyosomattāya bhikkhū samaggā jātā, kathañca saṃvego jātoti dassetuṃ ‘‘aṭṭhasaṭṭhī’’tiādi vuttaṃ. Sātisayaṃ abhiṇhañca upasamappattiyā ativiya upasantupasantā. Anusaṃyāyamānoti anu anu sammadeva jānanto vicārento vosāsamāno. ‘‘Anusaññāyamāno’’ti vā pāṭho. Tattha ya-kārassa ña-kāraṃ katvā niddesoti āha ‘‘anuvicaramāno’’ti.

    ੮੦. ਹੇਟ੍ਠਿਮਪੁਚ੍ਛਮੇવਾਤਿ ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤਪੁਚ੍ਛਮੇવ। ਸੋ ਹਿ ‘‘ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹੀ’’ਤਿਆਦਿਨਾ, ‘‘ਅਤ੍ਥਿ ਕੋਚਿ ਤੁਮ੍ਹਾਕਂ ਸਾਸਨਸ੍ਸ ਸਾਰਭੂਤੋ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਅਯਞ੍ਚ ਤਮੇવ ‘‘ਪਟਿਸਰਣੋ’’ਤਿ ਪਰਿਯਾਯੇਨ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣੇਤਿ ਯਂ ਤੁਮ੍ਹੇ ਭਿਕ੍ਖੁਂ ਪਟਿਬੋਧੇਯ੍ਯਾਥ, ਤਾਦਿਸਸ੍ਸ ਅਭਾવੇਨ ਅਪ੍ਪਟਿਸਰਣੇ। ਤਥਾਗਤੇਨ ਪવੇਦਿਤੋ ਧਮ੍ਮੋ ਪਟਿਸਰਣਂ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਪਟਿਸਰਣਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੋ ਅવਸ੍ਸਯੋ’’ਤਿ।

    80.Heṭṭhimapucchamevāti gopakamoggallānena pucchitapucchameva. So hi ‘‘tehi dhammehī’’tiādinā, ‘‘atthi koci tumhākaṃ sāsanassa sārabhūto bhikkhū’’ti pucchi. Ayañca tameva ‘‘paṭisaraṇo’’ti pariyāyena pucchi. Appaṭisaraṇeti yaṃ tumhe bhikkhuṃ paṭibodheyyātha, tādisassa abhāvena appaṭisaraṇe. Tathāgatena pavedito dhammo paṭisaraṇaṃ etesanti dhammapaṭisaraṇā. Tenāha ‘‘dhammo avassayo’’ti.

    ੮੧. ਆਗਚ੍ਛਤੀਤਿ વਾਚੁਗ੍ਗਤਭਾવੇਨ ਆਗਚ੍ਛਤਿ। વਤ੍ਥੁવੀਤਿਕ੍ਕਮਸਙ੍ਖਾਤੇ ਗਰੁਗਰੁਤਰਲਹੁਲਹੁਤਰਾਦਿਭੇਦੇ ਅਜ੍ਝਾਚਾਰੇ ਆਪਤ੍ਤਿਸਮਞ੍ਞਾਤਿ ਆਹ – ‘‘ਆਪਤ੍ਤਿ…ਪੇ॰… ਆਣਾਤਿਕ੍ਕਮਨਮੇવਾ’’ਤਿ। ਯਥਾਧਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਧਮ੍ਮਾਨੁਰੂਪਂ। ਯਥਾਸਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ ਯਥਾਨੁਸਿਟ੍ਠਂ। ਧਮ੍ਮੋ ਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨੋ-ਸਦ੍ਦੋ ਅવਧਾਰਣੇ ‘‘ਨ ਨੋ ਸਮਂ ਅਤ੍ਥਿ ਤਥਾਗਤੇਨਾ’’ਤਿਆਦੀਸੁ (ਖੁ॰ ਪਾ॰ ੬.੩; ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੨੨੬) વਿਯ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਧਮ੍ਮੋવ ਕਾਰੇਤੀ’’ਤਿ।

    81.Āgacchatīti vācuggatabhāvena āgacchati. Vatthuvītikkamasaṅkhāte garugarutaralahulahutarādibhede ajjhācāre āpattisamaññāti āha – ‘‘āpatti…pe… āṇātikkamanamevā’’ti. Yathādhammanti dhammānurūpaṃ. Yathāsiṭṭhanti yathānusiṭṭhaṃ. Dhammo noti ettha no-saddo avadhāraṇe ‘‘na no samaṃ atthi tathāgatenā’’tiādīsu (khu. pā. 6.3; su. ni. 226) viya. Tenevāha ‘‘dhammova kāretī’’ti.

    ੮੩. ‘‘ਯਥਾ ਤਂ ਤੁਮ੍ਹਾਦਿਸੇਹਿ ਰਕ੍ਖਕੇਹਿ ਗੋਪਕੇਹੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਪਸਨ੍ਨવੇਸੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਉਕ੍ਕਂਸਾਪੇਤੁਕਾਮੋ । ਅਰਿਯੂਪવਾਦਪਾਪਂ ਖਮਾਪਨੇ ਸਤਿ ਅਨ੍ਤਰਾਯਾਯ ਨ ਹੋਤੀਤਿ ਆਹ – ‘‘ਇਚ੍ਚੇਤਂ ਕੁਸਲ’’ਨ੍ਤਿ। ਗੋਨਙ੍ਗਲਮਕ੍ਕਟੋਤਿ ਗੋਨਙ੍ਗੁਟ੍ਠਮਕ੍ਕਟੋ।

    83. ‘‘Yathā taṃ tumhādisehi rakkhakehi gopakehī’’ti evaṃ pasannavesena attānaṃ ukkaṃsāpetukāmo . Ariyūpavādapāpaṃ khamāpane sati antarāyāya na hotīti āha – ‘‘iccetaṃ kusala’’nti. Gonaṅgalamakkaṭoti gonaṅguṭṭhamakkaṭo.

    ੮੪. ਅਯਂ ਉਕ੍ਕਂਸਾਪੇਤੁਂ ਇਚ੍ਛਿਤਂ ਯਥਾਰਦ੍ਧਮਤ੍ਥਂ વਿਸਂવਾਦੇਤਿ ਅવਣ੍ਣਿਤਮ੍ਪਿ વਣ੍ਣਿਤਂ ਕਤ੍વਾ ਕਥੇਨ੍ਤੋ; ਇਮਸ੍ਸ વਚਨਸ੍ਸ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੇਨ ਇਮਿਨਾ ਦਾਤਬ੍ਬਪਿਣ੍ਡਪਾਤਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਮਾ ਹੋਤੂਤਿ ਏવਂ ਪਿਣ੍ਡਪਾਤਂ ਰਕ੍ਖਿਤੁਂ ਨ ਖੋ ਪਨ ਸਕ੍ਕਾਤਿ ਯੋਜਨਾ। ਇਦਨ੍ਤਿ ‘‘ਨ ਖੋ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣ, ਸੋ ਭਗવਾ’’ਤਿਆਦਿਦੇਸਨਂ। ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਂ ਕਰਿਤ੍વਾਤਿ ਨਿਬ੍ਬਾਨਨ੍ਤੋਗਧਂ ਕਤ੍વਾ, ਅਨ੍ਤਰਂ વਾ ਤਸ੍ਸ ਨਿਜ੍ਝਾਨਸ੍ਸ ਕਾਰਣਂ ਕਤ੍વਾ। ਕਾਮਰਾਗવਸੇਨ ਹਿ ਤਂ ਨਿਜ੍ਝਾਨਂ ਹੋਤੀਤਿ। ਇਧਾਤਿ ਇਮਸ੍ਮਿਂ ਸੁਤ੍ਤਪਦੇਸੇ। ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਿਕਜ੍ਝਾਨਨ੍ਤਿ ਲੋਕਿਯਲੋਕੁਤ੍ਤਰਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਾਯੋ ਮਾ ਹੋਤੂਤਿ ਏવਂ ਕਤ੍વਾਪਿ ਰੂਪਾવਚਰਸ੍ਸ ਮਗ੍ਗਝਾਨਸ੍ਸ ਫਲਝਾਨਸ੍ਸਾਤਿ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸਪਿ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਨવਸੇਨ ਦੇਸਿਤਤ੍ਤਾ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਗਾਹਕਜ੍ਝਾਨਂ ਨਾਮ ਕਥਿਤਂ।

    84. Ayaṃ ukkaṃsāpetuṃ icchitaṃ yathāraddhamatthaṃ visaṃvādeti avaṇṇitampi vaṇṇitaṃ katvā kathento; imassa vacanassa paṭikkhepena iminā dātabbapiṇḍapātassa antarāyo mā hotūti evaṃ piṇḍapātaṃ rakkhituṃ na kho pana sakkāti yojanā. Idanti ‘‘na kho, brāhmaṇa, so bhagavā’’tiādidesanaṃ. Abbhantaraṃ karitvāti nibbānantogadhaṃ katvā, antaraṃ vā tassa nijjhānassa kāraṇaṃ katvā. Kāmarāgavasena hi taṃ nijjhānaṃ hotīti. Idhāti imasmiṃ suttapadese. Sabbasaṅgāhikajjhānanti lokiyalokuttarassa antarāyo mā hotūti evaṃ katvāpi rūpāvacarassa maggajhānassa phalajhānassāti sabbassapi saṅgaṇhanavasena desitattā sabbasaṅgāhakajjhānaṃ nāma kathitaṃ.

    ਯਂ ਨੋ ਮਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਨੋਤਿ ਨਿਪਾਤਮਤ੍ਤਂ। ਤਂ ਨੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਨੋਤਿ ਅਮ੍ਹਾਕਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਉਸੂਯਤਿ ਰਾਜਕਿਚ੍ਚਪਸੁਤਤਾਧੀਨਤਾਯ ਏਕਤ੍ਥਾਭਿਨਿવੇਸਭਾવਤੋ । ਮਨ੍ਦਪਞ੍ਞਤਾਯ વਸ੍ਸਕਾਰਗਤਇਸ੍ਸਾਭਿਭੂਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯ ਪਰਿਪੁਣ੍ਣਂ ਕਤ੍વਾ વੁਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਅਤ੍ਥਂ ਅਨੁਪਧਾਰੇਨ੍ਤੋ ਆਹ – ‘‘ਏਕਦੇਸਮੇવ ਕਥੇਸੀ’’ਤਿ। ਸੇਸਂ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।

    Yaṃ no mayanti ettha noti nipātamattaṃ. Taṃ noti ettha pana noti amhākanti attho. Usūyati rājakiccapasutatādhīnatāya ekatthābhinivesabhāvato . Mandapaññatāya vassakāragataissābhibhūtacittatāya paripuṇṇaṃ katvā vuttampi atthaṃ anupadhārento āha – ‘‘ekadesameva kathesī’’ti. Sesaṃ suviññeyyameva.

    ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾਯ ਲੀਨਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਨਾ ਸਮਤ੍ਤਾ।

    Gopakamoggallānasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ • Majjhimanikāya / ੮. ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤਂ • 8. Gopakamoggallānasuttaṃ

    ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਜ੍ਝਿਮਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ੮. ਗੋਪਕਮੋਗ੍ਗਲ੍ਲਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 8. Gopakamoggallānasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact