| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / උදානපාළි • Udānapāḷi |
3. ගොපාලකසුත්‌තං
3. Gopālakasuttaṃ
33. එවං මෙ සුතං – එකං සමයං භගවා කොසලෙසු චාරිකං චරති මහතා භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන සද්‌ධිං. අථ ඛො භගවා මග්‌ගා ඔක්‌කම්‌ම යෙන අඤ්‌ඤතරං රුක්‌ඛමූලං තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි.
33. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā kosalesu cārikaṃ carati mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ. Atha kho bhagavā maggā okkamma yena aññataraṃ rukkhamūlaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi.
අථ ඛො අඤ්‌ඤතරො ගොපාලකො යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි ; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො තං ගොපාලකං භගවා ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සෙසි සමාදපෙසි 1 සමුත්‌තෙජෙසි සම්‌පහංසෙසි.
Atha kho aññataro gopālako yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ gopālakaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi samādapesi 2 samuttejesi sampahaṃsesi.
අථ ඛො සො ගොපාලකො භගවතා ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සිතො සමාදපිතො 3 සමුත්‌තෙජිතො සම්‌පහංසිතො භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘අධිවාසෙතු මෙ, භන්‌තෙ, භගවා ස්‌වාතනාය භත්‌තං සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙනා’’ති. අධිවාසෙසි භගවා තුණ්‌හීභාවෙන. අථ ඛො සො ගොපාලකො භගවතො අධිවාසනං විදිත්‌වා උට්‌ඨායාසනා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමි.
Atha kho so gopālako bhagavatā dhammiyā kathāya sandassito samādapito 4 samuttejito sampahaṃsito bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘adhivāsetu me, bhante, bhagavā svātanāya bhattaṃ saddhiṃ bhikkhusaṅghenā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena. Atha kho so gopālako bhagavato adhivāsanaṃ viditvā uṭṭhāyāsanā bhagavantaṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi.
අථ ඛො සො ගොපාලකො තස්‌සා රත්‌තියා අච්‌චයෙන සකෙ නිවෙසනෙ පහූතං අප්‌පොදකපායසං 5 පටියාදාපෙත්‌වා නවඤ්‌ච සප්‌පිං භගවතො කාලං ආරොචෙසි – ‘‘කාලො, භන්‌තෙ, නිට්‌ඨිතං භත්‌ත’’න්‌ති. අථ ඛො භගවා පුබ්‌බණ්‌හසමයං නිවාසෙත්‌වා පත්‌තචීවරමාදාය සද්‌ධිං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝෙන යෙන තස්‌ස ගොපාලකස්‌ස නිවෙසනං තෙනුපසඞ්‌කමි; උපසඞ්‌කමිත්‌වා පඤ්‌ඤත්‌තෙ ආසනෙ නිසීදි. අථ ඛො සො ගොපාලකො බුද්‌ධප්‌පමුඛං භික්‌ඛුසඞ්‌ඝං අප්‌පොදකපායසෙන 6 නවෙන ච සප්‌පිනා සහත්‌ථා සන්‌තප්‌පෙසි සම්‌පවාරෙසි. අථ ඛො සො ගොපාලකො භගවන්‌තං භුත්‌තාවිං ඔනීතපත්‌තපාණිං අඤ්‌ඤතරං නීචං ආසනං ගහෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදි. එකමන්‌තං නිසින්‌නං ඛො තං ගොපාලකං භගවා ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සෙත්‌වා සමාදපෙත්‌වා සමුත්‌තෙජෙත්‌වා සම්‌පහංසෙත්‌වා උට්‌ඨායාසනා පක්‌කාමි. අථ ඛො අචිරපක්‌කන්‌තස්‌ස භගවතො තං ගොපාලකං අඤ්‌ඤතරො පුරිසො සීමන්‌තරිකාය ජීවිතා වොරොපෙසි.
Atha kho so gopālako tassā rattiyā accayena sake nivesane pahūtaṃ appodakapāyasaṃ 7 paṭiyādāpetvā navañca sappiṃ bhagavato kālaṃ ārocesi – ‘‘kālo, bhante, niṭṭhitaṃ bhatta’’nti. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya saddhiṃ bhikkhusaṅghena yena tassa gopālakassa nivesanaṃ tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdi. Atha kho so gopālako buddhappamukhaṃ bhikkhusaṅghaṃ appodakapāyasena 8 navena ca sappinā sahatthā santappesi sampavāresi. Atha kho so gopālako bhagavantaṃ bhuttāviṃ onītapattapāṇiṃ aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ gopālakaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho acirapakkantassa bhagavato taṃ gopālakaṃ aññataro puriso sīmantarikāya jīvitā voropesi.
අථ ඛො සම්‌බහුලා භික්‌ඛූ යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමිංසු; උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං නිසීදිංසු. එකමන්‌තං නිසින්‌නා ඛො තෙ භික්‌ඛූ භගවන්‌තං එතදවොචුං – ‘‘යෙන, භන්‌තෙ, ගොපාලකෙන අජ්‌ජ බුද්‌ධප්‌පමුඛො භික්‌ඛුසඞ්‌ඝො අප්‌පොදකපායසෙන නවෙන ච සප්‌පිනා සහත්‌ථා සන්‌තප්‌පිතො සම්‌පවාරිතො සො කිර, භන්‌තෙ, ගොපාලකො අඤ්‌ඤතරෙන පුරිසෙන සීමන්‌තරිකාය ජීවිතා වොරොපිතො’’ති.
Atha kho sambahulā bhikkhū yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘yena, bhante, gopālakena ajja buddhappamukho bhikkhusaṅgho appodakapāyasena navena ca sappinā sahatthā santappito sampavārito so kira, bhante, gopālako aññatarena purisena sīmantarikāya jīvitā voropito’’ti.
අථ ඛො භගවා එතමත්‌ථං විදිත්‌වා තායං වෙලායං ඉමං උදානං උදානෙසි –
Atha kho bhagavā etamatthaṃ viditvā tāyaṃ velāyaṃ imaṃ udānaṃ udānesi –
‘‘දිසො දිසං යං තං කයිරා, වෙරී වා පන වෙරිනං;
‘‘Diso disaṃ yaṃ taṃ kayirā, verī vā pana verinaṃ;
මිච්‌ඡාපණිහිතං චිත්‌තං, පාපියො නං තතො කරෙ’’ති. තතියං;
Micchāpaṇihitaṃ cittaṃ, pāpiyo naṃ tato kare’’ti. tatiyaṃ;
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / උදාන-අට්‌ඨකථා • Udāna-aṭṭhakathā / 3. ගොපාලකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 3. Gopālakasuttavaṇṇanā
