| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಉದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Udāna-aṭṭhakathā |
೩. ಗೋಪಾಲಕಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
3. Gopālakasuttavaṇṇanā
೩೩. ತತಿಯೇ ಕೋಸಲೇಸೂತಿ ಕೋಸಲಾ ನಾಮ ಜಾನಪದಿನೋ ರಾಜಕುಮಾರಾ, ತೇಸಂ ನಿವಾಸೋ ಏಕೋಪಿ ಜನಪದೋ ‘‘ಕೋಸಲಾ’’ತ್ವೇವ ವುಚ್ಚತಿ, ತೇಸು ಕೋಸಲೇಸು ಜನಪದೇ। ಚಾರಿಕಂ ಚರತೀತಿ ಅತುರಿತಚಾರಿಕಾವಸೇನ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಚರತಿ। ಮಹತಾತಿ ಗುಣಮಹತ್ತೇನಪಿ ಮಹತಾ, ಅಪರಿಚ್ಛಿನ್ನಸಙ್ಖ್ಯತ್ತಾ ಸಙ್ಖ್ಯಾಮಹತ್ತೇನಪಿ ಮಹತಾ। ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನಾತಿ ದಿಟ್ಠಿಸೀಲಸಾಮಞ್ಞಸಂಹತೇನ ಸಮಣಗಣೇನ। ಸದ್ಧಿನ್ತಿ ಏಕತೋ। ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮಾತಿ ಮಗ್ಗತೋ ಅಪಕ್ಕಮಿತ್ವಾ। ಅಞ್ಞತರಂ ರುಕ್ಖಮೂಲನ್ತಿ ಘನಪತ್ತಸಾಖಾವಿಟಪಸಮ್ಪನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ದಚ್ಛಾಯಸ್ಸ ಮಹತೋ ರುಕ್ಖಸ್ಸ ಸಮೀಪಸಙ್ಖಾತಂ ಮೂಲಂ।
33. Tatiye kosalesūti kosalā nāma jānapadino rājakumārā, tesaṃ nivāso ekopi janapado ‘‘kosalā’’tveva vuccati, tesu kosalesu janapade. Cārikaṃ caratīti aturitacārikāvasena janapadacārikaṃ carati. Mahatāti guṇamahattenapi mahatā, aparicchinnasaṅkhyattā saṅkhyāmahattenapi mahatā. Bhikkhusaṅghenāti diṭṭhisīlasāmaññasaṃhatena samaṇagaṇena. Saddhinti ekato. Maggā okkammāti maggato apakkamitvā. Aññataraṃ rukkhamūlanti ghanapattasākhāviṭapasampannassa sandacchāyassa mahato rukkhassa samīpasaṅkhātaṃ mūlaṃ.
ಅಞ್ಞತರೋ ಗೋಪಾಲಕೋತಿ ಏಕೋ ಗೋಗಣರಕ್ಖಕೋ, ನಾಮೇನ ಪನ ನನ್ದೋ ನಾಮ। ಸೋ ಕಿರ ಅಡ್ಢೋ ಮಹದ್ಧನೋ ಮಹಾಭೋಗೋ, ಯಥಾ ಕೇಣಿಯೋ ಜಟಿಲೋ ಪಬ್ಬಜ್ಜಾವಸೇನ, ಏವಂ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಗೋಯೂಥಂ ರಕ್ಖನ್ತೋ ಗೋಪಾಲಕತ್ತೇನ ರಾಜಪೀಳಂ ಅಪಹರನ್ತೋ ಅತ್ತನೋ ಕುಟುಮ್ಬಂ ರಕ್ಖತಿ। ಸೋ ಕಾಲೇನ ಕಾಲಂ ಪಞ್ಚ ಗೋರಸೇ ಗಹೇತ್ವಾ, ಮಹಾಸೇಟ್ಠಿಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ನಿಯ್ಯಾತೇತ್ವಾ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತ್ವಾ, ಸತ್ಥಾರಂ ಪಸ್ಸತಿ, ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಾತಿ, ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಆಗಮನತ್ಥಾಯ ಸತ್ಥಾರಂ ಯಾಚತಿ। ಸತ್ಥಾ ತಸ್ಸೇವ ಞಾಣಪರಿಪಾಕಂ ಆಗಮಯಮಾನೋ ಅಗನ್ತ್ವಾ, ಅಪರಭಾಗೇ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಪರಿವುತೋ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಚರನ್ತೋ, ‘‘ಇದಾನಿಸ್ಸ ಞಾಣಂ ಪರಿಪಕ್ಕ’’ನ್ತಿ ಞತ್ವಾ ತಸ್ಸ ವಸನಟ್ಠಾನಸ್ಸ ಅವಿದೂರೇ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮ್ಮ ಅಞ್ಞತರಸ್ಮಿಂ ರುಕ್ಖಮೂಲೇ ನಿಸೀದಿ ತಸ್ಸ ಆಗಮನಂ ಆಗಮಯಮಾನೋ। ನನ್ದೋಪಿ ಖೋ ‘‘ಸತ್ಥಾ ಕಿರ ಜನಪದಚಾರಿಕಂ ಚರನ್ತೋ ಇತೋ ಆಗಚ್ಛತೀ’’ತಿ ಸುತ್ವಾ, ಹಟ್ಠತುಟ್ಠೋ ವೇಗೇನ ಗನ್ತ್ವಾ, ಸತ್ಥಾರಂ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಕತಪಟಿಸನ್ಥಾರೋ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ, ಅಥಸ್ಸ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸಿ। ಸೋ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ನಿಮನ್ತೇತ್ವಾ ಸತ್ತಾಹಂ ಪಾಯಾಸದಾನಮದಾಸಿ, ಸತ್ತಮೇ ದಿವಸೇ ಭಗವಾ ಅನುಮೋದನಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನಂ ಖೋ ತಂ ಗೋಪಾಲಕಂ ಭಗವಾ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ…ಪೇ॰… ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಾಮೀ’’ತಿ।
Aññataro gopālakoti eko gogaṇarakkhako, nāmena pana nando nāma. So kira aḍḍho mahaddhano mahābhogo, yathā keṇiyo jaṭilo pabbajjāvasena, evaṃ anāthapiṇḍikassa goyūthaṃ rakkhanto gopālakattena rājapīḷaṃ apaharanto attano kuṭumbaṃ rakkhati. So kālena kālaṃ pañca gorase gahetvā, mahāseṭṭhissa santikaṃ āgantvā niyyātetvā satthu santikaṃ gantvā, satthāraṃ passati, dhammaṃ suṇāti, attano vasanaṭṭhānaṃ āgamanatthāya satthāraṃ yācati. Satthā tasseva ñāṇaparipākaṃ āgamayamāno agantvā, aparabhāge mahatā bhikkhusaṅghena parivuto janapadacārikaṃ caranto, ‘‘idānissa ñāṇaṃ paripakka’’nti ñatvā tassa vasanaṭṭhānassa avidūre maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi tassa āgamanaṃ āgamayamāno. Nandopi kho ‘‘satthā kira janapadacārikaṃ caranto ito āgacchatī’’ti sutvā, haṭṭhatuṭṭho vegena gantvā, satthāraṃ upasaṅkamitvā vanditvā katapaṭisanthāro ekamantaṃ nisīdi, athassa bhagavā dhammaṃ desesi. So sotāpattiphale patiṭṭhahitvā bhagavantaṃ nimantetvā sattāhaṃ pāyāsadānamadāsi, sattame divase bhagavā anumodanaṃ katvā pakkāmi. Tena vuttaṃ – ‘‘ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ gopālakaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi…pe… uṭṭhāyāsanā pakkāmī’’ti.
ತತ್ಥ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸೀತಿ ‘‘ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಕುಸಲಾ, ಇಮೇ ಧಮ್ಮಾ ಅಕುಸಲಾ’’ತಿಆದಿನಾ ಕುಸಲಾದಿಧಮ್ಮೇ ಕಮ್ಮವಿಪಾಕೇ ಇಧಲೋಕಪರಲೋಕೇ ಪಚ್ಚಕ್ಖತೋ ದಸ್ಸೇನ್ತೋ ಅನುಪುಬ್ಬಿಕಥಾವಸಾನೇ ಚತ್ತಾರಿ ಅರಿಯಸಚ್ಚಾನಿ ಸಮ್ಮಾ ದಸ್ಸೇಸಿ। ಸಮಾದಪೇಸೀತಿ ‘‘ಸಚ್ಚಾಧಿಗಮಾಯ ಇಮೇ ನಾಮ ಧಮ್ಮಾ ಅತ್ತನಿ ಉಪ್ಪಾದೇತಬ್ಬಾ’’ತಿ ಸೀಲಾದಿಧಮ್ಮೇ ಸಮ್ಮಾ ಗಣ್ಹಾಪೇತ್ವಾ ತೇಸು ತಂ ಪತಿಟ್ಠಪೇಸಿ। ಸಮುತ್ತೇಜೇಸೀತಿ ತೇ ಧಮ್ಮಾ ಸಮಾದಿನ್ನಾ ಅನುಕ್ಕಮೇನ ಭಾವಿಯಮಾನಾ ನಿಬ್ಬೇಧಭಾಗಿಯಾ ಹುತ್ವಾ ತಿಕ್ಖವಿಸದಾ ಯಥಾ ಖಿಪ್ಪಂ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಆವಹನ್ತಿ, ತಥಾ ಸಮ್ಮಾ ಉತ್ತೇಜೇಸಿ ಸಮ್ಮದೇವ ತೇಜೇಸಿ। ಸಮ್ಪಹಂಸೇಸೀತಿ ಭಾವನಾಯ ಪುಬ್ಬೇನಾಪರಂ ವಿಸೇಸಭಾವದಸ್ಸನೇನ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ಪಮೋದಾಪನವಸೇನ ಸುಟ್ಠು ಪಹಂಸೇಸಿ। ಅಪಿಚೇತ್ಥ ಸಾವಜ್ಜಾನವಜ್ಜಧಮ್ಮೇಸು ದುಕ್ಖಾದೀಸು ಚ ಸಮ್ಮೋಹವಿನೋದನೇನ ಸನ್ದಸ್ಸನಂ, ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿಯಂ ಪಮಾದಾಪನೋದನೇನ ಸಮಾದಪನಂ, ಚಿತ್ತಸ್ಸಾಲಸಿಯಾಪತ್ತಿವಿನೋದನೇನ ಸಮುತ್ತೇಜನಂ, ಸಮ್ಮಾಪಟಿಪತ್ತಿಸಿದ್ಧಿಯಾ ಸಮ್ಪಹಂಸನಂ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಏವಂ ಸೋ ಭಗವತೋ ಸಾಮುಕ್ಕಂಸಿಕಾಯ ಧಮ್ಮದೇಸನಾಯ ಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲೇ ಪತಿಟ್ಠಹಿ। ಅಧಿವಾಸೇಸೀತಿ ತೇನ ದಿಟ್ಠಸಚ್ಚೇನ ‘‘ಅಧಿವಾಸೇತು ಮೇ, ಭನ್ತೇ ಭಗವಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಿಮನ್ತಿತೋ ಕಾಯಙ್ಗವಾಚಙ್ಗಂ ಅಚೋಪೇನ್ತೋ ಚಿತ್ತೇನೇವ ಅಧಿವಾಸೇಸಿ ಸಾದಿಯಿ। ತೇನೇವಾಹ ‘‘ತುಣ್ಹೀಭಾವೇನಾ’’ತಿ।
Tattha sandassesīti ‘‘ime dhammā kusalā, ime dhammā akusalā’’tiādinā kusalādidhamme kammavipāke idhalokaparaloke paccakkhato dassento anupubbikathāvasāne cattāri ariyasaccāni sammā dassesi. Samādapesīti ‘‘saccādhigamāya ime nāma dhammā attani uppādetabbā’’ti sīlādidhamme sammā gaṇhāpetvā tesu taṃ patiṭṭhapesi. Samuttejesīti te dhammā samādinnā anukkamena bhāviyamānā nibbedhabhāgiyā hutvā tikkhavisadā yathā khippaṃ ariyamaggaṃ āvahanti, tathā sammā uttejesi sammadeva tejesi. Sampahaṃsesīti bhāvanāya pubbenāparaṃ visesabhāvadassanena cittassa pamodāpanavasena suṭṭhu pahaṃsesi. Apicettha sāvajjānavajjadhammesu dukkhādīsu ca sammohavinodanena sandassanaṃ, sammāpaṭipattiyaṃ pamādāpanodanena samādapanaṃ, cittassālasiyāpattivinodanena samuttejanaṃ, sammāpaṭipattisiddhiyā sampahaṃsanaṃ veditabbaṃ. Evaṃ so bhagavato sāmukkaṃsikāya dhammadesanāya sotāpattiphale patiṭṭhahi. Adhivāsesīti tena diṭṭhasaccena ‘‘adhivāsetu me, bhante bhagavā’’tiādinā nimantito kāyaṅgavācaṅgaṃ acopento citteneva adhivāsesi sādiyi. Tenevāha ‘‘tuṇhībhāvenā’’ti.
ಅಪ್ಪೋದಕಪಾಯಾಸನ್ತಿ ನಿರುದಕಪಾಯಾಸಂ। ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾತಿ ಸಮ್ಪಾದೇತ್ವಾ ಸಜ್ಜೇತ್ವಾ। ನವಞ್ಚ ಸಪ್ಪಿನ್ತಿ ನವನೀತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ತಾವದೇವ ವಿಲೀನಂ ಮಣ್ಡಸಪ್ಪಿಞ್ಚ ಪಟಿಯಾದಾಪೇತ್ವಾ। ಸಹತ್ಥಾತಿ ಆದರಜಾತೋ ಸಹತ್ಥೇನೇವ ಪರಿವಿಸನ್ತೋ। ಸನ್ತಪ್ಪೇಸೀತಿ ಪಟಿಯತ್ತಂ ಭೋಜನಂ ಭೋಜೇಸಿ। ಸಮ್ಪವಾರೇಸೀತಿ ‘‘ಅಲಂ ಅಲ’’ನ್ತಿ ವಾಚಾಯ ಪಟಿಕ್ಖಿಪಾಪೇಸಿ। ಭುತ್ತಾವಿನ್ತಿ ಕತಭತ್ತಕಿಚ್ಚಂ। ಓನೀತಪತ್ತಪಾಣಿನ್ತಿ ಪತ್ತತೋ ಅಪನೀತಪಾಣಿಂ, ‘‘ಧೋತಪತ್ತಪಾಣಿ’’ನ್ತಿಪಿ ಪಾಠೋ, ಧೋತಪತ್ತಹತ್ಥನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ನೀಚನ್ತಿ ಅನುಚ್ಚಂ ಆಸನಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಆಸನೇಯೇವ ನಿಸೀದನಂ ಅರಿಯದೇಸವಾಸೀನಂ ಚಾರಿತ್ತಂ, ಸೋ ಪನ ಸತ್ಥು ಸನ್ತಿಕೇ ಉಪಚಾರವಸೇನ ಪಞ್ಞತ್ತಸ್ಸ ದಾರುಫಲಕಾಸನಸ್ಸ ಸಮೀಪೇ ನಿಸೀದಿ। ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯಾತಿಆದಿ ಸತ್ತಮೇ ದಿವಸೇ ಕತಂ ಅನುಮೋದನಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ । ಸೋ ಕಿರ ಸತ್ತಾಹಂ ಭಗವನ್ತಂ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಞ್ಚ ತತ್ಥ ವಸಾಪೇತ್ವಾ ಮಹಾದಾನಂ ಪವತ್ತೇಸಿ। ಸತ್ತಮೇ ಪನ ದಿವಸೇ ಅಪ್ಪೋದಕಪಾಯಾಸದಾನಂ ಅದಾಸಿ। ಸತ್ಥಾ ತಸ್ಸ ತಸ್ಮಿಂ ಅತ್ತಭಾವೇ ಉಪರಿಮಗ್ಗತ್ಥಾಯ ಞಾಣಪರಿಪಾಕಾಭಾವತೋ ಅನುಮೋದನಮೇವ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ।
Appodakapāyāsanti nirudakapāyāsaṃ. Paṭiyādāpetvāti sampādetvā sajjetvā. Navañca sappinti navanītaṃ gahetvā tāvadeva vilīnaṃ maṇḍasappiñca paṭiyādāpetvā. Sahatthāti ādarajāto sahattheneva parivisanto. Santappesīti paṭiyattaṃ bhojanaṃ bhojesi. Sampavāresīti ‘‘alaṃ ala’’nti vācāya paṭikkhipāpesi. Bhuttāvinti katabhattakiccaṃ. Onītapattapāṇinti pattato apanītapāṇiṃ, ‘‘dhotapattapāṇi’’ntipi pāṭho, dhotapattahatthanti attho. Nīcanti anuccaṃ āsanaṃ gahetvā āsaneyeva nisīdanaṃ ariyadesavāsīnaṃ cārittaṃ, so pana satthu santike upacāravasena paññattassa dāruphalakāsanassa samīpe nisīdi. Dhammiyā kathāyātiādi sattame divase kataṃ anumodanaṃ sandhāya vuttaṃ . So kira sattāhaṃ bhagavantaṃ bhikkhusaṅghañca tattha vasāpetvā mahādānaṃ pavattesi. Sattame pana divase appodakapāyāsadānaṃ adāsi. Satthā tassa tasmiṃ attabhāve uparimaggatthāya ñāṇaparipākābhāvato anumodanameva katvā pakkāmi.
ಸೀಮನ್ತರಿಕಾಯಾತಿ ಸೀಮನ್ತರೇ, ತಸ್ಸ ಗಾಮಸ್ಸ ಅನ್ತರಂ। ಗಾಮವಾಸಿನೋ ಕಿರ ಏಕಂ ತಳಾಕಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ತೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಕಲಹಂ ಅಕಂಸು। ಸೋ ತೇ ಅಭಿಭವಿತ್ವಾ ತಂ ತಳಾಕಂ ಗಣ್ಹಿ। ತೇನ ಬದ್ಧಾಘಾತೋ ಏಕೋ ಪುರಿಸೋ ತಂ ಸತ್ಥು ಪತ್ತಂ ಗಹೇತ್ವಾ ದೂರಂ ಅನುಗನ್ತ್ವಾ ‘‘ನಿವತ್ತಾಹಿ ಉಪಾಸಕಾ’’ತಿ ವುತ್ತೇ ಭಗವನ್ತಂ ವನ್ದಿತ್ವಾ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಸ್ಸ ಚ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಕತ್ವಾ ಯಾವ ದಸ್ಸನೂಪಚಾರಸಮತಿಕ್ಕಮಾ ದಸನಖಸಮೋಧಾನಸಮುಜ್ಜಲಂ ಅಞ್ಜಲಿಂ ಸಿರಸಿ ಪಗ್ಗಯ್ಹ ಪಟಿನಿವತ್ತಿತ್ವಾ ದ್ವಿನ್ನಂ ಗಾಮಾನಂ ಅನ್ತರೇ ಅರಞ್ಞಪ್ಪದೇಸೇ ಏಕಕಂ ಗಚ್ಛನ್ತಂ ಸರೇನ ವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ ಮಾರೇಸಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತಸ್ಸ…ಪೇ॰… ವೋರೋಪೇಸೀ’’ತಿ। ಕೇನಚಿದೇವ ಕರಣೀಯೇನ ಓಹೀಯಿತ್ವಾ ಪಚ್ಛಾ ಗಚ್ಛನ್ತಾ ಭಿಕ್ಖೂ ತಂ ತಥಾ ಮತಂ ದಿಸ್ವಾ ಭಗವತೋ ತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ, ತಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ ‘‘ಅಥ ಖೋ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಭಿಕ್ಖೂ’’ತಿಆದಿ।
Sīmantarikāyāti sīmantare, tassa gāmassa antaraṃ. Gāmavāsino kira ekaṃ taḷākaṃ nissāya tena saddhiṃ kalahaṃ akaṃsu. So te abhibhavitvā taṃ taḷākaṃ gaṇhi. Tena baddhāghāto eko puriso taṃ satthu pattaṃ gahetvā dūraṃ anugantvā ‘‘nivattāhi upāsakā’’ti vutte bhagavantaṃ vanditvā padakkhiṇaṃ katvā bhikkhusaṅghassa ca añjaliṃ katvā yāva dassanūpacārasamatikkamā dasanakhasamodhānasamujjalaṃ añjaliṃ sirasi paggayha paṭinivattitvā dvinnaṃ gāmānaṃ antare araññappadese ekakaṃ gacchantaṃ sarena vijjhitvā māresi. Tena vuttaṃ acirapakkantassa…pe… voropesī’’ti. Kenacideva karaṇīyena ohīyitvā pacchā gacchantā bhikkhū taṃ tathā mataṃ disvā bhagavato tamatthaṃ ārocesuṃ, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘atha kho sambahulā bhikkhū’’tiādi.
ಏತಮತ್ಥಂ ವಿದಿತ್ವಾತಿ ಯಸ್ಮಾ ದಿಟ್ಠಿಸಮ್ಪನ್ನಂ ಅರಿಯಸಾವಕಂ ನನ್ದಂ ಮಾರೇನ್ತೇನ ಪುರಿಸೇನ ಆನನ್ತರಿಯಕಮ್ಮಂ ಬಹುಲಂ ಅಪುಞ್ಞಂ ಪಸುತಂ, ತಸ್ಮಾ ಯಂ ಚೋರೇಹಿ ಚ ವೇರೀಹಿ ಚ ಕತ್ತಬ್ಬಂ, ತತೋಪಿ ಘೋರತರಂ ಇಮೇಸಂ ಸತ್ತಾನಂ ಮಿಚ್ಛಾಪಣಿಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಕರೋತೀತಿ ಇಮಮತ್ಥಂ ಜಾನಿತ್ವಾ ತದತ್ಥದೀಪನಂ ಇಮಂ ಉದಾನಂ ಉದಾನೇಸಿ।
Etamatthaṃ viditvāti yasmā diṭṭhisampannaṃ ariyasāvakaṃ nandaṃ mārentena purisena ānantariyakammaṃ bahulaṃ apuññaṃ pasutaṃ, tasmā yaṃ corehi ca verīhi ca kattabbaṃ, tatopi ghorataraṃ imesaṃ sattānaṃ micchāpaṇihitaṃ cittaṃ karotīti imamatthaṃ jānitvā tadatthadīpanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ತತ್ಥ ದಿಸೋ ದಿಸನ್ತಿ ದೂಸಕೋ ದೂಸನೀಯಂ ಚೋರೋ ಚೋರಂ, ದಿಸ್ವಾತಿ ವಚನಸೇಸೋ। ಯಂ ತಂ ಕಯಿರಾತಿ ಯಂ ತಸ್ಸ ಅನಯಬ್ಯಸನಂ ಕರೇಯ್ಯ, ದುತಿಯಪದೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಇದಂ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ – ಏಕೋ ಏಕಸ್ಸ ಮಿತ್ತದುಬ್ಭೀ ಚೋರೋ ಪುತ್ತದಾರಖೇತ್ತವತ್ಥುಗೋಮಹಿಂಸಾದೀಸು ಅಪರಜ್ಝನ್ತೋ ಯಸ್ಸ ಅಪರಜ್ಝತಿ, ತಮ್ಪಿ ತಥೇವ ಅತ್ತನಿ ಅಪರಜ್ಝನ್ತಂ ಚೋರಂ ದಿಸ್ವಾ, ವೇರೀ ವಾ ಪನ ಕೇನಚಿದೇವ ಕಾರಣೇನ ಬದ್ಧವೇರಂ ವೇರಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಕಕ್ಖಳತಾಯ ದಾರುಣತಾಯ ಯಂ ತಸ್ಸ ಅನಯಬ್ಯಸನಂ ಕರೇಯ್ಯ, ಪುತ್ತದಾರಂ ವಾ ಪೀಳೇಯ್ಯ, ಖೇತ್ತಾದೀನಿ ವಾ ನಾಸೇಯ್ಯ, ಜೀವಿತಾ ವಾ ವೋರೋಪೇಯ್ಯ , ದಸಸು ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥೇಸು ಮಿಚ್ಛಾಠಪಿತತ್ತಾ ಮಿಚ್ಛಾಪಣಿಹಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಾಪಿಯೋ ನಂ ತತೋ ಕರೇ, ನಂ ಪುರಿಸಂ ಪಾಪತರಂ ತತೋ ಕರೇಯ್ಯ। ವುತ್ತಪ್ಪಕಾರೋ ಹಿ ದಿಸೋ ವಾ ವೇರೀ ವಾ ದಿಸಸ್ಸ ವಾ ವೇರಿನೋ ವಾ ಇಮಸ್ಮಿಂಯೇವ ಅತ್ತಭಾವೇ ದುಕ್ಖಂ ವಾ ಉಪ್ಪಾದೇಯ್ಯ, ಜೀವಿತಕ್ಖಯಂ ವಾ ಕರೇಯ್ಯ। ಇದಂ ಪನ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥೇಸು ಮಿಚ್ಛಾಠಪಿತಂ ಚಿತ್ತಂ ದಿಟ್ಠೇವ ಧಮ್ಮೇ ಅನಯಬ್ಯಸನಂ ಪಾಪೇತಿ, ಅತ್ತಭಾವಸತಸಹಸ್ಸೇಸುಪಿ ಚತೂಸು ಅಪಾಯೇಸು ಖಿಪಿತ್ವಾ ಸೀಸಮಸ್ಸ ಉಕ್ಖಿಪಿತುಂ ನ ದೇತೀತಿ।
Tattha diso disanti dūsako dūsanīyaṃ coro coraṃ, disvāti vacanaseso. Yaṃ taṃ kayirāti yaṃ tassa anayabyasanaṃ kareyya, dutiyapadepi eseva nayo. Idaṃ vuttaṃ hoti – eko ekassa mittadubbhī coro puttadārakhettavatthugomahiṃsādīsu aparajjhanto yassa aparajjhati, tampi tatheva attani aparajjhantaṃ coraṃ disvā, verī vā pana kenacideva kāraṇena baddhaveraṃ veriṃ disvā attano kakkhaḷatāya dāruṇatāya yaṃ tassa anayabyasanaṃ kareyya, puttadāraṃ vā pīḷeyya, khettādīni vā nāseyya, jīvitā vā voropeyya , dasasu akusalakammapathesu micchāṭhapitattā micchāpaṇihitaṃ cittaṃ pāpiyo naṃ tato kare, naṃ purisaṃ pāpataraṃ tato kareyya. Vuttappakāro hi diso vā verī vā disassa vā verino vā imasmiṃyeva attabhāve dukkhaṃ vā uppādeyya, jīvitakkhayaṃ vā kareyya. Idaṃ pana akusalakammapathesu micchāṭhapitaṃ cittaṃ diṭṭheva dhamme anayabyasanaṃ pāpeti, attabhāvasatasahassesupi catūsu apāyesu khipitvā sīsamassa ukkhipituṃ na detīti.
ತತಿಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Tatiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಉದಾನಪಾಳಿ • Udānapāḷi / ೩. ಗೋಪಾಲಕಸುತ್ತಂ • 3. Gopālakasuttaṃ
