| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਉਦਾਨ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Udāna-aṭṭhakathā |
੩. ਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
3. Gopālakasuttavaṇṇanā
੩੩. ਤਤਿਯੇ ਕੋਸਲੇਸੂਤਿ ਕੋਸਲਾ ਨਾਮ ਜਾਨਪਦਿਨੋ ਰਾਜਕੁਮਾਰਾ, ਤੇਸਂ ਨਿવਾਸੋ ਏਕੋਪਿ ਜਨਪਦੋ ‘‘ਕੋਸਲਾ’’ਤ੍વੇવ વੁਚ੍ਚਤਿ, ਤੇਸੁ ਕੋਸਲੇਸੁ ਜਨਪਦੇ। ਚਾਰਿਕਂ ਚਰਤੀਤਿ ਅਤੁਰਿਤਚਾਰਿਕਾવਸੇਨ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਤਿ। ਮਹਤਾਤਿ ਗੁਣਮਹਤ੍ਤੇਨਪਿ ਮਹਤਾ, ਅਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਸਙ੍ਖ੍ਯਤ੍ਤਾ ਸਙ੍ਖ੍ਯਾਮਹਤ੍ਤੇਨਪਿ ਮਹਤਾ। ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨਾਤਿ ਦਿਟ੍ਠਿਸੀਲਸਾਮਞ੍ਞਸਂਹਤੇਨ ਸਮਣਗਣੇਨ। ਸਦ੍ਧਿਨ੍ਤਿ ਏਕਤੋ। ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮਾਤਿ ਮਗ੍ਗਤੋ ਅਪਕ੍ਕਮਿਤ੍વਾ। ਅਞ੍ਞਤਰਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲਨ੍ਤਿ ਘਨਪਤ੍ਤਸਾਖਾવਿਟਪਸਮ੍ਪਨ੍ਨਸ੍ਸ ਸਨ੍ਦਚ੍ਛਾਯਸ੍ਸ ਮਹਤੋ ਰੁਕ੍ਖਸ੍ਸ ਸਮੀਪਸਙ੍ਖਾਤਂ ਮੂਲਂ।
33. Tatiye kosalesūti kosalā nāma jānapadino rājakumārā, tesaṃ nivāso ekopi janapado ‘‘kosalā’’tveva vuccati, tesu kosalesu janapade. Cārikaṃ caratīti aturitacārikāvasena janapadacārikaṃ carati. Mahatāti guṇamahattenapi mahatā, aparicchinnasaṅkhyattā saṅkhyāmahattenapi mahatā. Bhikkhusaṅghenāti diṭṭhisīlasāmaññasaṃhatena samaṇagaṇena. Saddhinti ekato. Maggā okkammāti maggato apakkamitvā. Aññataraṃ rukkhamūlanti ghanapattasākhāviṭapasampannassa sandacchāyassa mahato rukkhassa samīpasaṅkhātaṃ mūlaṃ.
ਅਞ੍ਞਤਰੋ ਗੋਪਾਲਕੋਤਿ ਏਕੋ ਗੋਗਣਰਕ੍ਖਕੋ, ਨਾਮੇਨ ਪਨ ਨਨ੍ਦੋ ਨਾਮ। ਸੋ ਕਿਰ ਅਡ੍ਢੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਮਹਾਭੋਗੋ, ਯਥਾ ਕੇਣਿਯੋ ਜਟਿਲੋ ਪਬ੍ਬਜ੍ਜਾવਸੇਨ, ਏવਂ ਅਨਾਥਪਿਣ੍ਡਿਕਸ੍ਸ ਗੋਯੂਥਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ ਗੋਪਾਲਕਤ੍ਤੇਨ ਰਾਜਪੀਲ਼ਂ ਅਪਹਰਨ੍ਤੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਂ ਰਕ੍ਖਤਿ। ਸੋ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਪਞ੍ਚ ਗੋਰਸੇ ਗਹੇਤ੍વਾ, ਮਹਾਸੇਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਆਗਨ੍ਤ੍વਾ ਨਿਯ੍ਯਾਤੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਪਸ੍ਸਤਿ, ਧਮ੍ਮਂ ਸੁਣਾਤਿ, ਅਤ੍ਤਨੋ વਸਨਟ੍ਠਾਨਂ ਆਗਮਨਤ੍ਥਾਯ ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਯਾਚਤਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸੇવ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ ਅਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਅਪਰਭਾਗੇ ਮਹਤਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘੇਨ ਪਰਿવੁਤੋ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ, ‘‘ਇਦਾਨਿਸ੍ਸ ਞਾਣਂ ਪਰਿਪਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ ਞਤ੍વਾ ਤਸ੍ਸ વਸਨਟ੍ਠਾਨਸ੍ਸ ਅવਿਦੂਰੇ ਮਗ੍ਗਾ ਓਕ੍ਕਮ੍ਮ ਅਞ੍ਞਤਰਸ੍ਮਿਂ ਰੁਕ੍ਖਮੂਲੇ ਨਿਸੀਦਿ ਤਸ੍ਸ ਆਗਮਨਂ ਆਗਮਯਮਾਨੋ। ਨਨ੍ਦੋਪਿ ਖੋ ‘‘ਸਤ੍ਥਾ ਕਿਰ ਜਨਪਦਚਾਰਿਕਂ ਚਰਨ੍ਤੋ ਇਤੋ ਆਗਚ੍ਛਤੀ’’ਤਿ ਸੁਤ੍વਾ, ਹਟ੍ਠਤੁਟ੍ਠੋ વੇਗੇਨ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ਸਤ੍ਥਾਰਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਕਤਪਟਿਸਨ੍ਥਾਰੋ ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸੀਦਿ, ਅਥਸ੍ਸ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਂ ਦੇਸੇਸਿ। ਸੋ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਨਿਮਨ੍ਤੇਤ੍વਾ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਪਾਯਾਸਦਾਨਮਦਾਸਿ, ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਭਗવਾ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ – ‘‘ਏਕਮਨ੍ਤਂ ਨਿਸਿਨ੍ਨਂ ਖੋ ਤਂ ਗੋਪਾਲਕਂ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸਿ…ਪੇ॰… ਉਟ੍ਠਾਯਾਸਨਾ ਪਕ੍ਕਾਮੀ’’ਤਿ।
Aññataro gopālakoti eko gogaṇarakkhako, nāmena pana nando nāma. So kira aḍḍho mahaddhano mahābhogo, yathā keṇiyo jaṭilo pabbajjāvasena, evaṃ anāthapiṇḍikassa goyūthaṃ rakkhanto gopālakattena rājapīḷaṃ apaharanto attano kuṭumbaṃ rakkhati. So kālena kālaṃ pañca gorase gahetvā, mahāseṭṭhissa santikaṃ āgantvā niyyātetvā satthu santikaṃ gantvā, satthāraṃ passati, dhammaṃ suṇāti, attano vasanaṭṭhānaṃ āgamanatthāya satthāraṃ yācati. Satthā tasseva ñāṇaparipākaṃ āgamayamāno agantvā, aparabhāge mahatā bhikkhusaṅghena parivuto janapadacārikaṃ caranto, ‘‘idānissa ñāṇaṃ paripakka’’nti ñatvā tassa vasanaṭṭhānassa avidūre maggā okkamma aññatarasmiṃ rukkhamūle nisīdi tassa āgamanaṃ āgamayamāno. Nandopi kho ‘‘satthā kira janapadacārikaṃ caranto ito āgacchatī’’ti sutvā, haṭṭhatuṭṭho vegena gantvā, satthāraṃ upasaṅkamitvā vanditvā katapaṭisanthāro ekamantaṃ nisīdi, athassa bhagavā dhammaṃ desesi. So sotāpattiphale patiṭṭhahitvā bhagavantaṃ nimantetvā sattāhaṃ pāyāsadānamadāsi, sattame divase bhagavā anumodanaṃ katvā pakkāmi. Tena vuttaṃ – ‘‘ekamantaṃ nisinnaṃ kho taṃ gopālakaṃ bhagavā dhammiyā kathāya sandassesi…pe… uṭṭhāyāsanā pakkāmī’’ti.
ਤਤ੍ਥ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸੇਸੀਤਿ ‘‘ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਕੁਸਲਾ, ਇਮੇ ਧਮ੍ਮਾ ਅਕੁਸਲਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਕੁਸਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਕਮ੍ਮવਿਪਾਕੇ ਇਧਲੋਕਪਰਲੋਕੇ ਪਚ੍ਚਕ੍ਖਤੋ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ਅਨੁਪੁਬ੍ਬਿਕਥਾવਸਾਨੇ ਚਤ੍ਤਾਰਿ ਅਰਿਯਸਚ੍ਚਾਨਿ ਸਮ੍ਮਾ ਦਸ੍ਸੇਸਿ। ਸਮਾਦਪੇਸੀਤਿ ‘‘ਸਚ੍ਚਾਧਿਗਮਾਯ ਇਮੇ ਨਾਮ ਧਮ੍ਮਾ ਅਤ੍ਤਨਿ ਉਪ੍ਪਾਦੇਤਬ੍ਬਾ’’ਤਿ ਸੀਲਾਦਿਧਮ੍ਮੇ ਸਮ੍ਮਾ ਗਣ੍ਹਾਪੇਤ੍વਾ ਤੇਸੁ ਤਂ ਪਤਿਟ੍ਠਪੇਸਿ। ਸਮੁਤ੍ਤੇਜੇਸੀਤਿ ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮਾਦਿਨ੍ਨਾ ਅਨੁਕ੍ਕਮੇਨ ਭਾવਿਯਮਾਨਾ ਨਿਬ੍ਬੇਧਭਾਗਿਯਾ ਹੁਤ੍વਾ ਤਿਕ੍ਖવਿਸਦਾ ਯਥਾ ਖਿਪ੍ਪਂ ਅਰਿਯਮਗ੍ਗਂ ਆવਹਨ੍ਤਿ, ਤਥਾ ਸਮ੍ਮਾ ਉਤ੍ਤੇਜੇਸਿ ਸਮ੍ਮਦੇવ ਤੇਜੇਸਿ। ਸਮ੍ਪਹਂਸੇਸੀਤਿ ਭਾવਨਾਯ ਪੁਬ੍ਬੇਨਾਪਰਂ વਿਸੇਸਭਾવਦਸ੍ਸਨੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਪਮੋਦਾਪਨવਸੇਨ ਸੁਟ੍ਠੁ ਪਹਂਸੇਸਿ। ਅਪਿਚੇਤ੍ਥ ਸਾવਜ੍ਜਾਨવਜ੍ਜਧਮ੍ਮੇਸੁ ਦੁਕ੍ਖਾਦੀਸੁ ਚ ਸਮ੍ਮੋਹવਿਨੋਦਨੇਨ ਸਨ੍ਦਸ੍ਸਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਯਂ ਪਮਾਦਾਪਨੋਦਨੇਨ ਸਮਾਦਪਨਂ, ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸਾਲਸਿਯਾਪਤ੍ਤਿવਿਨੋਦਨੇਨ ਸਮੁਤ੍ਤੇਜਨਂ, ਸਮ੍ਮਾਪਟਿਪਤ੍ਤਿਸਿਦ੍ਧਿਯਾ ਸਮ੍ਪਹਂਸਨਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਏવਂ ਸੋ ਭਗવਤੋ ਸਾਮੁਕ੍ਕਂਸਿਕਾਯ ਧਮ੍ਮਦੇਸਨਾਯ ਸੋਤਾਪਤ੍ਤਿਫਲੇ ਪਤਿਟ੍ਠਹਿ। ਅਧਿવਾਸੇਸੀਤਿ ਤੇਨ ਦਿਟ੍ਠਸਚ੍ਚੇਨ ‘‘ਅਧਿવਾਸੇਤੁ ਮੇ, ਭਨ੍ਤੇ ਭਗવਾ’’ਤਿਆਦਿਨਾ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤੋ ਕਾਯਙ੍ਗવਾਚਙ੍ਗਂ ਅਚੋਪੇਨ੍ਤੋ ਚਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਅਧਿવਾਸੇਸਿ ਸਾਦਿਯਿ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਤੁਣ੍ਹੀਭਾવੇਨਾ’’ਤਿ।
Tattha sandassesīti ‘‘ime dhammā kusalā, ime dhammā akusalā’’tiādinā kusalādidhamme kammavipāke idhalokaparaloke paccakkhato dassento anupubbikathāvasāne cattāri ariyasaccāni sammā dassesi. Samādapesīti ‘‘saccādhigamāya ime nāma dhammā attani uppādetabbā’’ti sīlādidhamme sammā gaṇhāpetvā tesu taṃ patiṭṭhapesi. Samuttejesīti te dhammā samādinnā anukkamena bhāviyamānā nibbedhabhāgiyā hutvā tikkhavisadā yathā khippaṃ ariyamaggaṃ āvahanti, tathā sammā uttejesi sammadeva tejesi. Sampahaṃsesīti bhāvanāya pubbenāparaṃ visesabhāvadassanena cittassa pamodāpanavasena suṭṭhu pahaṃsesi. Apicettha sāvajjānavajjadhammesu dukkhādīsu ca sammohavinodanena sandassanaṃ, sammāpaṭipattiyaṃ pamādāpanodanena samādapanaṃ, cittassālasiyāpattivinodanena samuttejanaṃ, sammāpaṭipattisiddhiyā sampahaṃsanaṃ veditabbaṃ. Evaṃ so bhagavato sāmukkaṃsikāya dhammadesanāya sotāpattiphale patiṭṭhahi. Adhivāsesīti tena diṭṭhasaccena ‘‘adhivāsetu me, bhante bhagavā’’tiādinā nimantito kāyaṅgavācaṅgaṃ acopento citteneva adhivāsesi sādiyi. Tenevāha ‘‘tuṇhībhāvenā’’ti.
ਅਪ੍ਪੋਦਕਪਾਯਾਸਨ੍ਤਿ ਨਿਰੁਦਕਪਾਯਾਸਂ। ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾਤਿ ਸਮ੍ਪਾਦੇਤ੍વਾ ਸਜ੍ਜੇਤ੍વਾ। ਨવਞ੍ਚ ਸਪ੍ਪਿਨ੍ਤਿ ਨવਨੀਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਤਾવਦੇવ વਿਲੀਨਂ ਮਣ੍ਡਸਪ੍ਪਿਞ੍ਚ ਪਟਿਯਾਦਾਪੇਤ੍વਾ। ਸਹਤ੍ਥਾਤਿ ਆਦਰਜਾਤੋ ਸਹਤ੍ਥੇਨੇવ ਪਰਿવਿਸਨ੍ਤੋ। ਸਨ੍ਤਪ੍ਪੇਸੀਤਿ ਪਟਿਯਤ੍ਤਂ ਭੋਜਨਂ ਭੋਜੇਸਿ। ਸਮ੍ਪવਾਰੇਸੀਤਿ ‘‘ਅਲਂ ਅਲ’’ਨ੍ਤਿ વਾਚਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਸਿ। ਭੁਤ੍ਤਾવਿਨ੍ਤਿ ਕਤਭਤ੍ਤਕਿਚ੍ਚਂ। ਓਨੀਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿਨ੍ਤਿ ਪਤ੍ਤਤੋ ਅਪਨੀਤਪਾਣਿਂ, ‘‘ਧੋਤਪਤ੍ਤਪਾਣਿ’’ਨ੍ਤਿਪਿ ਪਾਠੋ, ਧੋਤਪਤ੍ਤਹਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਨੀਚਨ੍ਤਿ ਅਨੁਚ੍ਚਂ ਆਸਨਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਸਨੇਯੇવ ਨਿਸੀਦਨਂ ਅਰਿਯਦੇਸવਾਸੀਨਂ ਚਾਰਿਤ੍ਤਂ, ਸੋ ਪਨ ਸਤ੍ਥੁ ਸਨ੍ਤਿਕੇ ਉਪਚਾਰવਸੇਨ ਪਞ੍ਞਤ੍ਤਸ੍ਸ ਦਾਰੁਫਲਕਾਸਨਸ੍ਸ ਸਮੀਪੇ ਨਿਸੀਦਿ। ਧਮ੍ਮਿਯਾ ਕਥਾਯਾਤਿਆਦਿ ਸਤ੍ਤਮੇ ਦਿવਸੇ ਕਤਂ ਅਨੁਮੋਦਨਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ । ਸੋ ਕਿਰ ਸਤ੍ਤਾਹਂ ਭਗવਨ੍ਤਂ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਞ੍ਚ ਤਤ੍ਥ વਸਾਪੇਤ੍વਾ ਮਹਾਦਾਨਂ ਪવਤ੍ਤੇਸਿ। ਸਤ੍ਤਮੇ ਪਨ ਦਿવਸੇ ਅਪ੍ਪੋਦਕਪਾਯਾਸਦਾਨਂ ਅਦਾਸਿ। ਸਤ੍ਥਾ ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਮਿਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਉਪਰਿਮਗ੍ਗਤ੍ਥਾਯ ਞਾਣਪਰਿਪਾਕਾਭਾવਤੋ ਅਨੁਮੋਦਨਮੇવ ਕਤ੍વਾ ਪਕ੍ਕਾਮਿ।
Appodakapāyāsanti nirudakapāyāsaṃ. Paṭiyādāpetvāti sampādetvā sajjetvā. Navañca sappinti navanītaṃ gahetvā tāvadeva vilīnaṃ maṇḍasappiñca paṭiyādāpetvā. Sahatthāti ādarajāto sahattheneva parivisanto. Santappesīti paṭiyattaṃ bhojanaṃ bhojesi. Sampavāresīti ‘‘alaṃ ala’’nti vācāya paṭikkhipāpesi. Bhuttāvinti katabhattakiccaṃ. Onītapattapāṇinti pattato apanītapāṇiṃ, ‘‘dhotapattapāṇi’’ntipi pāṭho, dhotapattahatthanti attho. Nīcanti anuccaṃ āsanaṃ gahetvā āsaneyeva nisīdanaṃ ariyadesavāsīnaṃ cārittaṃ, so pana satthu santike upacāravasena paññattassa dāruphalakāsanassa samīpe nisīdi. Dhammiyā kathāyātiādi sattame divase kataṃ anumodanaṃ sandhāya vuttaṃ . So kira sattāhaṃ bhagavantaṃ bhikkhusaṅghañca tattha vasāpetvā mahādānaṃ pavattesi. Sattame pana divase appodakapāyāsadānaṃ adāsi. Satthā tassa tasmiṃ attabhāve uparimaggatthāya ñāṇaparipākābhāvato anumodanameva katvā pakkāmi.
ਸੀਮਨ੍ਤਰਿਕਾਯਾਤਿ ਸੀਮਨ੍ਤਰੇ, ਤਸ੍ਸ ਗਾਮਸ੍ਸ ਅਨ੍ਤਰਂ। ਗਾਮવਾਸਿਨੋ ਕਿਰ ਏਕਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਤੇਨ ਸਦ੍ਧਿਂ ਕਲਹਂ ਅਕਂਸੁ। ਸੋ ਤੇ ਅਭਿਭવਿਤ੍વਾ ਤਂ ਤਲ਼ਾਕਂ ਗਣ੍ਹਿ। ਤੇਨ ਬਦ੍ਧਾਘਾਤੋ ਏਕੋ ਪੁਰਿਸੋ ਤਂ ਸਤ੍ਥੁ ਪਤ੍ਤਂ ਗਹੇਤ੍વਾ ਦੂਰਂ ਅਨੁਗਨ੍ਤ੍વਾ ‘‘ਨਿવਤ੍ਤਾਹਿ ਉਪਾਸਕਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਭਗવਨ੍ਤਂ વਨ੍ਦਿਤ੍વਾ ਪਦਕ੍ਖਿਣਂ ਕਤ੍વਾ ਭਿਕ੍ਖੁਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਚ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਕਤ੍વਾ ਯਾવ ਦਸ੍ਸਨੂਪਚਾਰਸਮਤਿਕ੍ਕਮਾ ਦਸਨਖਸਮੋਧਾਨਸਮੁਜ੍ਜਲਂ ਅਞ੍ਜਲਿਂ ਸਿਰਸਿ ਪਗ੍ਗਯ੍ਹ ਪਟਿਨਿવਤ੍ਤਿਤ੍વਾ ਦ੍વਿਨ੍ਨਂ ਗਾਮਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰੇ ਅਰਞ੍ਞਪ੍ਪਦੇਸੇ ਏਕਕਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਂ ਸਰੇਨ વਿਜ੍ਝਿਤ੍વਾ ਮਾਰੇਸਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ਅਚਿਰਪਕ੍ਕਨ੍ਤਸ੍ਸ…ਪੇ॰… વੋਰੋਪੇਸੀ’’ਤਿ। ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਰਣੀਯੇਨ ਓਹੀਯਿਤ੍વਾ ਪਚ੍ਛਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਾ ਭਿਕ੍ਖੂ ਤਂ ਤਥਾ ਮਤਂ ਦਿਸ੍વਾ ਭਗવਤੋ ਤਮਤ੍ਥਂ ਆਰੋਚੇਸੁਂ, ਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਅਥ ਖੋ ਸਮ੍ਬਹੁਲਾ ਭਿਕ੍ਖੂ’’ਤਿਆਦਿ।
Sīmantarikāyāti sīmantare, tassa gāmassa antaraṃ. Gāmavāsino kira ekaṃ taḷākaṃ nissāya tena saddhiṃ kalahaṃ akaṃsu. So te abhibhavitvā taṃ taḷākaṃ gaṇhi. Tena baddhāghāto eko puriso taṃ satthu pattaṃ gahetvā dūraṃ anugantvā ‘‘nivattāhi upāsakā’’ti vutte bhagavantaṃ vanditvā padakkhiṇaṃ katvā bhikkhusaṅghassa ca añjaliṃ katvā yāva dassanūpacārasamatikkamā dasanakhasamodhānasamujjalaṃ añjaliṃ sirasi paggayha paṭinivattitvā dvinnaṃ gāmānaṃ antare araññappadese ekakaṃ gacchantaṃ sarena vijjhitvā māresi. Tena vuttaṃ acirapakkantassa…pe… voropesī’’ti. Kenacideva karaṇīyena ohīyitvā pacchā gacchantā bhikkhū taṃ tathā mataṃ disvā bhagavato tamatthaṃ ārocesuṃ, taṃ sandhāya vuttaṃ ‘‘atha kho sambahulā bhikkhū’’tiādi.
ਏਤਮਤ੍ਥਂ વਿਦਿਤ੍વਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਦਿਟ੍ਠਿਸਮ੍ਪਨ੍ਨਂ ਅਰਿਯਸਾવਕਂ ਨਨ੍ਦਂ ਮਾਰੇਨ੍ਤੇਨ ਪੁਰਿਸੇਨ ਆਨਨ੍ਤਰਿਯਕਮ੍ਮਂ ਬਹੁਲਂ ਅਪੁਞ੍ਞਂ ਪਸੁਤਂ, ਤਸ੍ਮਾ ਯਂ ਚੋਰੇਹਿ ਚ વੇਰੀਹਿ ਚ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ, ਤਤੋਪਿ ਘੋਰਤਰਂ ਇਮੇਸਂ ਸਤ੍ਤਾਨਂ ਮਿਚ੍ਛਾਪਣਿਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਕਰੋਤੀਤਿ ਇਮਮਤ੍ਥਂ ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਤਦਤ੍ਥਦੀਪਨਂ ਇਮਂ ਉਦਾਨਂ ਉਦਾਨੇਸਿ।
Etamatthaṃ viditvāti yasmā diṭṭhisampannaṃ ariyasāvakaṃ nandaṃ mārentena purisena ānantariyakammaṃ bahulaṃ apuññaṃ pasutaṃ, tasmā yaṃ corehi ca verīhi ca kattabbaṃ, tatopi ghorataraṃ imesaṃ sattānaṃ micchāpaṇihitaṃ cittaṃ karotīti imamatthaṃ jānitvā tadatthadīpanaṃ imaṃ udānaṃ udānesi.
ਤਤ੍ਥ ਦਿਸੋ ਦਿਸਨ੍ਤਿ ਦੂਸਕੋ ਦੂਸਨੀਯਂ ਚੋਰੋ ਚੋਰਂ, ਦਿਸ੍વਾਤਿ વਚਨਸੇਸੋ। ਯਂ ਤਂ ਕਯਿਰਾਤਿ ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਦੁਤਿਯਪਦੇਪਿ ਏਸੇવ ਨਯੋ। ਇਦਂ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ – ਏਕੋ ਏਕਸ੍ਸ ਮਿਤ੍ਤਦੁਬ੍ਭੀ ਚੋਰੋ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਖੇਤ੍ਤવਤ੍ਥੁਗੋਮਹਿਂਸਾਦੀਸੁ ਅਪਰਜ੍ਝਨ੍ਤੋ ਯਸ੍ਸ ਅਪਰਜ੍ਝਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥੇવ ਅਤ੍ਤਨਿ ਅਪਰਜ੍ਝਨ੍ਤਂ ਚੋਰਂ ਦਿਸ੍વਾ, વੇਰੀ વਾ ਪਨ ਕੇਨਚਿਦੇવ ਕਾਰਣੇਨ ਬਦ੍ਧવੇਰਂ વੇਰਿਂ ਦਿਸ੍વਾ ਅਤ੍ਤਨੋ ਕਕ੍ਖਲ਼ਤਾਯ ਦਾਰੁਣਤਾਯ ਯਂ ਤਸ੍ਸ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਕਰੇਯ੍ਯ, ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਂ વਾ ਪੀਲ਼ੇਯ੍ਯ, ਖੇਤ੍ਤਾਦੀਨਿ વਾ ਨਾਸੇਯ੍ਯ, ਜੀવਿਤਾ વਾ વੋਰੋਪੇਯ੍ਯ , ਦਸਸੁ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾਠਪਿਤਤ੍ਤਾ ਮਿਚ੍ਛਾਪਣਿਹਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਪਾਪਿਯੋ ਨਂ ਤਤੋ ਕਰੇ, ਨਂ ਪੁਰਿਸਂ ਪਾਪਤਰਂ ਤਤੋ ਕਰੇਯ੍ਯ। વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਕਾਰੋ ਹਿ ਦਿਸੋ વਾ વੇਰੀ વਾ ਦਿਸਸ੍ਸ વਾ વੇਰਿਨੋ વਾ ਇਮਸ੍ਮਿਂਯੇવ ਅਤ੍ਤਭਾવੇ ਦੁਕ੍ਖਂ વਾ ਉਪ੍ਪਾਦੇਯ੍ਯ, ਜੀવਿਤਕ੍ਖਯਂ વਾ ਕਰੇਯ੍ਯ। ਇਦਂ ਪਨ ਅਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥੇਸੁ ਮਿਚ੍ਛਾਠਪਿਤਂ ਚਿਤ੍ਤਂ ਦਿਟ੍ਠੇવ ਧਮ੍ਮੇ ਅਨਯਬ੍ਯਸਨਂ ਪਾਪੇਤਿ, ਅਤ੍ਤਭਾવਸਤਸਹਸ੍ਸੇਸੁਪਿ ਚਤੂਸੁ ਅਪਾਯੇਸੁ ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਸੀਸਮਸ੍ਸ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤੁਂ ਨ ਦੇਤੀਤਿ।
Tattha diso disanti dūsako dūsanīyaṃ coro coraṃ, disvāti vacanaseso. Yaṃ taṃ kayirāti yaṃ tassa anayabyasanaṃ kareyya, dutiyapadepi eseva nayo. Idaṃ vuttaṃ hoti – eko ekassa mittadubbhī coro puttadārakhettavatthugomahiṃsādīsu aparajjhanto yassa aparajjhati, tampi tatheva attani aparajjhantaṃ coraṃ disvā, verī vā pana kenacideva kāraṇena baddhaveraṃ veriṃ disvā attano kakkhaḷatāya dāruṇatāya yaṃ tassa anayabyasanaṃ kareyya, puttadāraṃ vā pīḷeyya, khettādīni vā nāseyya, jīvitā vā voropeyya , dasasu akusalakammapathesu micchāṭhapitattā micchāpaṇihitaṃ cittaṃ pāpiyo naṃ tato kare, naṃ purisaṃ pāpataraṃ tato kareyya. Vuttappakāro hi diso vā verī vā disassa vā verino vā imasmiṃyeva attabhāve dukkhaṃ vā uppādeyya, jīvitakkhayaṃ vā kareyya. Idaṃ pana akusalakammapathesu micchāṭhapitaṃ cittaṃ diṭṭheva dhamme anayabyasanaṃ pāpeti, attabhāvasatasahassesupi catūsu apāyesu khipitvā sīsamassa ukkhipituṃ na detīti.
ਤਤਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Tatiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ • Khuddakanikāya / ਉਦਾਨਪਾਲ਼ਿ • Udānapāḷi / ੩. ਗੋਪਾਲਕਸੁਤ੍ਤਂ • 3. Gopālakasuttaṃ
