Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ • Aṅguttaranikāya |
༧. གོཔཱལསུཏྟཾ
7. Gopālasuttaṃ
༡༧. ‘‘ཨེཀཱདསཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ ཨབྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ 1། ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, གོཔཱལཀོ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ 2 ཧོཏི, ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ན ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ཨནཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི, ཡེ ཏེ ཨུསབྷཱ གོཔིཏརོ གོཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ན ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི ། ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ ཨབྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ།
17. ‘‘Ekādasahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato gopālako abhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ 3. Katamehi ekādasahi? Idha, bhikkhave, gopālako na rūpaññū hoti, na lakkhaṇakusalo hoti, na āsāṭikaṃ hāretā 4 hoti, na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, na dhūmaṃ kattā hoti, na titthaṃ jānāti, na pītaṃ jānāti, na vīthiṃ jānāti, na gocarakusalo hoti, anavasesadohī ca hoti, ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā te na atirekapūjāya pūjetā hoti . Imehi kho, bhikkhave, ekādasahi aṅgehi samannāgato gopālako abhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ.
‘‘ཨེཝམེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨབྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུཾ། ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི, ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ན ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, ཨནཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ན ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu abhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ. Katamehi ekādasahi? Idha , bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti, na lakkhaṇakusalo hoti, na āsāṭikaṃ hāretā hoti, na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, na dhūmaṃ kattā hoti, na titthaṃ jānāti, na pītaṃ jānāti, na vīthiṃ jānāti, na gocarakusalo hoti, anavasesadohī ca hoti, ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā te na atirekapūjāya pūjetā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ( ) 5 ‘ཙཏྟཱརི མཧཱབྷཱུཏཱནི, ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡརཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ ( ) 6 ‘cattāri mahābhūtāni, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpa’nti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na rūpaññū hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཀམྨལཀྑཎོ བཱལོ, ཀམྨལཀྑཎོ པཎྜིཏོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na lakkhaṇakusalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘kammalakkhaṇo bālo, kammalakkhaṇo paṇḍito’ti yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na lakkhaṇakusalo hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔྤནྣཾ ཀཱམཝིཏཀྐཾ ཨདྷིཝཱསེཏི ནཔྤཛཧཏི ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱིཀརོཏི ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཨུཔྤནྣཾ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ… ཨུཔྤནྣཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ… ཨུཔྤནྣུཔྤནྣེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ ཨདྷིཝཱསེཏི ནཔྤཛཧཏི ན ཝིནོདེཏི ན བྱནྟཱིཀརོཏི ན ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na āsāṭikaṃ hāretā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ adhivāseti nappajahati na vinodeti na byantīkaroti na anabhāvaṃ gameti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ… uppannuppanne pāpake akusale dhamme adhivāseti nappajahati na vinodeti na byantīkaroti na anabhāvaṃ gameti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na āsāṭikaṃ hāretā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ ན པཊིཔཛྫཏི; ན རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ནཱཔཛྫཏི། སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ཨནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ ན པཊིཔཛྫཏི; ན རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ནཱཔཛྫཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati; na rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ nāpajjati. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya nimittaggāhī hoti anubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya na paṭipajjati; na rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ nāpajjati. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na vaṇaṃ paṭicchādetā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན 7 ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ ཝིཏྠཱརེན པརེསཾ དེསེཏཱ ཧོཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na dhūmaṃ kattā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu na 8 yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ desetā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na dhūmaṃ kattā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ བཧུསྶུཏཱ ཨཱགཏཱགམཱ དྷམྨདྷརཱ ཝིནཡདྷརཱ མཱཏིཀཱདྷརཱ, ཏེ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ ན པརིཔུཙྪཏི ན པརིཔཉྷཏི – ‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, ཀཐཾ, ཨིམསྶ ཀོ ཨཏྠོ’ཏི? ཏསྶ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨཝིཝཊཉྩེཝ ན ཝིཝརནྟི, ཨནུཏྟཱནཱིཀཏཉྩ ན ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨནེཀཝིཧིཏེསུ ཙ ཀངྑཱཋཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ ཀངྑཾ ན པཊིཝིནོདེནྟི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na titthaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā, te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā na paripucchati na paripañhati – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ, imassa ko attho’ti? Tassa te āyasmanto avivaṭañceva na vivaranti, anuttānīkatañca na uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ na paṭivinodenti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na titthaṃ jānāti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏེ དྷམྨཝིནཡེ དེསིཡམཱནེ ན ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ན ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ , ན ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na pītaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne na labhati atthavedaṃ, na labhati dhammavedaṃ , na labhati dhammūpasaṃhitaṃ pāmojjaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na pītaṃ jānāti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na vīthiṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na vīthiṃ jānāti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ ནཔྤཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ན གོཙརཀུསལོ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu na gocarakusalo hoti? Idha , bhikkhave, bhikkhu cattāro satipaṭṭhāne yathābhūtaṃ nappajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu na gocarakusalo hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཝསེསདོཧཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ སདྡྷཱ གཧཔཏིཀཱ ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེནྟི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརེཧི། ཏཏྲ བྷིཀྑུ མཏྟཾ ན ཛཱནཱཏི པཊིགྒཧཎཱཡ། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨནཝསེསདོཧཱི ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu anavasesadohī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhuṃ saddhā gahapatikā abhihaṭṭhuṃ pavārenti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārehi. Tatra bhikkhu mattaṃ na jānāti paṭiggahaṇāya. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu anavasesadohī hoti.
‘‘ཀཐཉྩ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེ ན ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེསུ ན མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, ན མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ… ན མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ན ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, te na atirekapūjāya pūjetā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, tesu na mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca, na mettaṃ vacīkammaṃ… na mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, na te atirekapūjāya pūjetā hoti.
‘‘ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ ཨབྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུཾ།
‘‘Imehi kho, bhikkhave, ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu abhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ.
‘‘ཨེཀཱདསཧི, བྷིཀྑཝེ, ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ བྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ། ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, གོཔཱལཀོ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི, ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, སཱཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི, ཡེ ཏེ ཨུསབྷཱ གོཔིཏརོ གོཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི – ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི ཨངྒེཧི སམནྣཱགཏོ གོཔཱལཀོ བྷབྦོ གོགཎཾ པརིཧརིཏུཾ ཕཱཏིཾ ཀཱཏུཾ།
‘‘Ekādasahi, bhikkhave, aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ. Katamehi ekādasahi? Idha, bhikkhave, gopālako rūpaññū hoti, lakkhaṇakusalo hoti, āsāṭikaṃ hāretā hoti, vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, dhūmaṃ kattā hoti, titthaṃ jānāti, pītaṃ jānāti, vīthiṃ jānāti, gocarakusalo hoti, sāvasesadohī ca hoti, ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā te atirekapūjāya pūjetā hoti – imehi kho, bhikkhave, ekādasahi aṅgehi samannāgato gopālako bhabbo gogaṇaṃ pariharituṃ phātiṃ kātuṃ.
‘‘ཨེཝམེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ བྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུཾ། ཀཏམེཧི ཨེཀཱདསཧི? ཨིདྷ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི, ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི, ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི, ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི, དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི, ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི, པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི, ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི, གོཙརཀུསལོ ཧོཏི, སཱཝསེསདོཧཱི ཙ ཧོཏི, ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Evamevaṃ kho, bhikkhave, ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjituṃ. Katamehi ekādasahi? Idha , bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti, lakkhaṇakusalo hoti, āsāṭikaṃ hāretā hoti, vaṇaṃ paṭicchādetā hoti, dhūmaṃ kattā hoti, titthaṃ jānāti, pītaṃ jānāti, vīthiṃ jānāti, gocarakusalo hoti, sāvasesadohī ca hoti, ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā te atirekapūjāya pūjetā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཾ ཀིཉྩི རཱུཔཾ ‘ཙཏྟཱརི མཧཱབྷཱུཏཱནི, ཙཏུནྣཉྩ མཧཱབྷཱུཏཱནཾ ཨུཔཱདཱཡརཱུཔ’ནྟི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ རཱུཔཉྙཱུ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yaṃ kiñci rūpaṃ ‘cattāri mahābhūtāni, catunnañca mahābhūtānaṃ upādāyarūpa’nti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu rūpaññū hoti.
‘‘ཀཐཉྩ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ‘ཀམྨལཀྑཎོ བཱལོ, ཀམྨལཀྑཎོ པཎྜིཏོ’ཏི ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ལཀྑཎཀུསལོ ཧོཏི།
‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhu lakkhaṇakusalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ‘kammalakkhaṇo bālo, kammalakkhaṇo paṇḍito’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu lakkhaṇakusalo hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨུཔྤནྣཾ ཀཱམཝིཏཀྐཾ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི, ཨུཔྤནྣཾ བྱཱཔཱདཝིཏཀྐཾ… ཨུཔྤནྣཾ ཝིཧིཾསཱཝིཏཀྐཾ… ཨུཔྤནྣུཔྤནྣེ པཱཔཀེ ཨཀུསལེ དྷམྨེ ནཱདྷིཝཱསེཏི པཛཧཏི ཝིནོདེཏི བྱནྟཱིཀརོཏི ཨནབྷཱཝཾ གམེཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨཱསཱཊིཀཾ ཧཱརེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu āsāṭikaṃ hāretā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu uppannaṃ kāmavitakkaṃ nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti, uppannaṃ byāpādavitakkaṃ… uppannaṃ vihiṃsāvitakkaṃ… uppannuppanne pāpake akusale dhamme nādhivāseti pajahati vinodeti byantīkaroti anabhāvaṃ gameti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu āsāṭikaṃ hāretā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཀྑུནཱ རཱུཔཾ དིསྭཱ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ ཙཀྑུནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི; རཀྑཏི ཙཀྑུནྡྲིཡཾ, ཙཀྑུནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི། སོཏེན སདྡཾ སུཏྭཱ… གྷཱནེན གནྡྷཾ གྷཱཡིཏྭཱ… ཛིཝ྄ཧཱཡ རསཾ སཱཡིཏྭཱ… ཀཱཡེན ཕོཊྛབྦཾ ཕུསིཏྭཱ… མནསཱ དྷམྨཾ ཝིཉྙཱཡ ན ནིམིཏྟགྒཱཧཱི ཧོཏི ནཱནུབྱཉྫནགྒཱཧཱི; ཡཏྭཱདྷིཀརཎམེནཾ མནིནྡྲིཡཾ ཨསཾཝུཏཾ ཝིཧརནྟཾ ཨབྷིཛ྄ཛྷཱདོམནསྶཱ པཱཔཀཱ ཨཀུསལཱ དྷམྨཱ ཨནྭཱསྶཝེཡྻུཾ, ཏསྶ སཾཝརཱཡ པཊིཔཛྫཏི; རཀྑཏི མནིནྡྲིཡཾ, མནིནྡྲིཡེ སཾཝརཾ ཨཱཔཛྫཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཎཾ པཊིཙྪཱདེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu vaṇaṃ paṭicchādetā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā… ghānena gandhaṃ ghāyitvā… jivhāya rasaṃ sāyitvā… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī; yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ, tassa saṃvarāya paṭipajjati; rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu vaṇaṃ paṭicchādetā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡཐཱསུཏཾ ཡཐཱཔརིཡཏྟཾ དྷམྨཾ ཝིཏྠཱརེན པརེསཾ དེསེཏཱ ཧོཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ དྷཱུམཾ ཀཏྟཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu dhūmaṃ kattā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu yathāsutaṃ yathāpariyattaṃ dhammaṃ vitthārena paresaṃ desetā hoti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu dhūmaṃ kattā hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ བཧུསྶུཏཱ ཨཱགཏཱགམཱ དྷམྨདྷརཱ ཝིནཡདྷརཱ མཱཏིཀཱདྷརཱ, ཏེ ཀཱལེན ཀཱལཾ ཨུཔསངྐམིཏྭཱ པརིཔུཙྪཏི པརིཔཉྷཏི – ‘ཨིདཾ, བྷནྟེ, ཀཐཾ, ཨིམསྶ ཀོ ཨཏྠོ’ཏི? ཏསྶ ཏེ ཨཱཡསྨནྟོ ཨཝིཝཊཉྩེཝ ཝིཝརནྟི, ཨནུཏྟཱནཱིཀཏཉྩ ཨུཏྟཱནཱིཀརོནྟི, ཨནེཀཝིཧིཏེསུ ཙ ཀངྑཱཋཱནིཡེསུ དྷམྨེསུ ཀངྑཾ པཊིཝིནོདེནྟི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏིཏྠཾ ཛཱནཱཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu titthaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū bahussutā āgatāgamā dhammadharā vinayadharā mātikādharā, te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripucchati paripañhati – ‘idaṃ, bhante, kathaṃ, imassa ko attho’ti? Tassa te āyasmanto avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu titthaṃ jānāti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཏཐཱགཏཔྤཝེདིཏེ དྷམྨཝིནཡེ དེསིཡམཱནེ ལབྷཏི ཨཏྠཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཝེདཾ, ལབྷཏི དྷམྨཱུཔསཾཧིཏཾ པཱམོཛྫཾ། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ པཱིཏཾ ཛཱནཱཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu pītaṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu tathāgatappavedite dhammavinaye desiyamāne labhati atthavedaṃ, labhati dhammavedaṃ, labhati dhammūpasaṃhitaṃ pāmojjaṃ. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu pītaṃ jānāti.
‘‘ཀཐཉྩ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཨརིཡཾ ཨཊྛངྒིཀཾ མགྒཾ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཝཱིཐིཾ ཛཱནཱཏི།
‘‘Kathañca , bhikkhave, bhikkhu vīthiṃ jānāti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu vīthiṃ jānāti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཙཏྟཱརོ སཏིཔཊྛཱནེ ཡཐཱབྷཱུཏཾ པཛཱནཱཏི། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ གོཙརཀུསལོ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu gocarakusalo hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu cattāro satipaṭṭhāne yathābhūtaṃ pajānāti. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu gocarakusalo hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཝསེསདོཧཱི ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུཾ སདྡྷཱ གཧཔཏིཀཱ ཨབྷིཧཊྛུཾ པཝཱརེནྟི ཙཱིཝརཔིཎྜཔཱཏསེནཱསནགིལཱནཔཙྩཡབྷེསཛྫཔརིཀྑཱརེཧི། ཏཏྲ བྷིཀྑུ མཏྟཾ ཛཱནཱཏི པཊིགྒཧཎཱཡ། ཨེཝཾ ཁོ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ སཱཝསེསདོཧཱི ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu sāvasesadohī hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhuṃ saddhā gahapatikā abhihaṭṭhuṃ pavārenti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārehi. Tatra bhikkhu mattaṃ jānāti paṭiggahaṇāya. Evaṃ kho, bhikkhave, bhikkhu sāvasesadohī hoti.
‘‘ཀཐཉྩ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི? ཨིདྷ, བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེསུ མེཏྟཾ ཀཱཡཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ, མེཏྟཾ ཝཙཱིཀམྨཾ… མེཏྟཾ མནོཀམྨཾ པཙྩུཔཊྛཱཔེཏི ཨཱཝི ཙེཝ རཧོ ཙ། ཨེཝཾ ཁོ , བྷིཀྑཝེ, བྷིཀྑུ ཡེ ཏེ བྷིཀྑཱུ ཐེརཱ རཏྟཉྙཱུ ཙིརཔབྦཛིཏཱ སངྒྷཔིཏརོ སངྒྷཔརིཎཱཡཀཱ, ཏེ ཨཏིརེཀཔཱུཛཱཡ པཱུཛེཏཱ ཧོཏི།
‘‘Kathañca, bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, te atirekapūjāya pūjetā hoti? Idha, bhikkhave, bhikkhu ye te therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, tesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca, mettaṃ vacīkammaṃ… mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhāpeti āvi ceva raho ca. Evaṃ kho , bhikkhave, bhikkhu ye te bhikkhū therā rattaññū cirapabbajitā saṅghapitaro saṅghapariṇāyakā, te atirekapūjāya pūjetā hoti.
‘‘ཨིམེཧི ཁོ, བྷིཀྑཝེ, ཨེཀཱདསཧི དྷམྨེཧི སམནྣཱགཏོ བྷིཀྑུ བྷབྦོ ཨིམསྨིཾ དྷམྨཝིནཡེ ཝུདྡྷིཾ ཝིརཱུལ༹ྷིཾ ཝེཔུལླཾ ཨཱཔཛྫིཏུ’’ནྟི། སཏྟམཾ།
‘‘Imehi kho, bhikkhave, ekādasahi dhammehi samannāgato bhikkhu bhabbo imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjitu’’nti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / སུཏྟཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཨཊྛཀཐཱ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ༧. གོཔཱལསུཏྟཝཎྞནཱ • 7. Gopālasuttavaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / སུཏྟཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ཨངྒུཏྟརནིཀཱཡ (ཊཱིཀཱ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ༧. གོཔཱལསུཏྟཝཎྞནཱ • 7. Gopālasuttavaṇṇanā