Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விமானவத்து²-அட்ட²கதா² • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
6. கோ³பாலவிமானவண்ணனா
6. Gopālavimānavaṇṇanā
தி³ஸ்வான தே³வங் படிபுச்சி² பி⁴க்கூ²தி கோ³பாலவிமானங். தஸ்ஸ கா உப்பத்தி? ப⁴க³வா ராஜக³ஹே விஹரதி வேளுவனே. தேன ஸமயேன ராஜக³ஹவாஸீ அஞ்ஞதரோ கோ³பாலகோ பாதராஸத்தா²ய பிலோதிகாய புடப³த்³த⁴ங் கும்மாஸங் க³ஹெத்வா நக³ரதோ நிக்க²மித்வா கா³வீனங் சரணட்டா²னபூ⁴தங் கோ³சரபூ⁴மிங் ஸம்பாபுணி. தங் ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ ‘‘அயங் இதா³னேவ காலங் கரிஸ்ஸதி, மய்ஹஞ்ச கும்மாஸங் த³த்வா தாவதிங்ஸேஸு உப்பஜ்ஜிஸ்ஸதீ’’தி ச ஞத்வா தஸ்ஸ ஸமீபங் அக³மாஸி. ஸோ வேலங் ஓலோகெத்வா தே²ரஸ்ஸ கும்மாஸங் தா³துகாமோ அஹோஸி. தேன ச ஸமயேன கா³வியோ மாஸக்கெ²த்தங் பவிஸந்தி. அத² ஸோ கோ³பாலோ சிந்தேஸி ‘‘கிங் நு கோ² தே²ரஸ்ஸ கும்மாஸங் த³தெ³ய்யங், உதா³ஹு கா³வியோ மாஸக்கெ²த்ததோ நீஹரெய்ய’’ந்தி. அத²ஸ்ஸ ஏதத³ஹோஸி ‘‘மாஸஸாமிகா மங் யங் இச்ச²ந்தி, தங் கரொந்து, தே²ரே பன க³தே கும்மாஸதா³னந்தராயோ மே ஸியா, ஹந்தா³ஹங் பட²மங் அய்யஸ்ஸ கும்மாஸங் த³ஸ்ஸாமீ’’தி தங் தே²ரஸ்ஸ உபனேஸி. படிக்³க³ஹேஸி தே²ரோ அனுகம்பங் உபாதா³ய.
Disvānadevaṃ paṭipucchi bhikkhūti gopālavimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā rājagahe viharati veḷuvane. Tena samayena rājagahavāsī aññataro gopālako pātarāsatthāya pilotikāya puṭabaddhaṃ kummāsaṃ gahetvā nagarato nikkhamitvā gāvīnaṃ caraṇaṭṭhānabhūtaṃ gocarabhūmiṃ sampāpuṇi. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno ‘‘ayaṃ idāneva kālaṃ karissati, mayhañca kummāsaṃ datvā tāvatiṃsesu uppajjissatī’’ti ca ñatvā tassa samīpaṃ agamāsi. So velaṃ oloketvā therassa kummāsaṃ dātukāmo ahosi. Tena ca samayena gāviyo māsakkhettaṃ pavisanti. Atha so gopālo cintesi ‘‘kiṃ nu kho therassa kummāsaṃ dadeyyaṃ, udāhu gāviyo māsakkhettato nīhareyya’’nti. Athassa etadahosi ‘‘māsasāmikā maṃ yaṃ icchanti, taṃ karontu, there pana gate kummāsadānantarāyo me siyā, handāhaṃ paṭhamaṃ ayyassa kummāsaṃ dassāmī’’ti taṃ therassa upanesi. Paṭiggahesi thero anukampaṃ upādāya.
அத² நங் கா³வியோ நிவத்தேதுங் பரிஸ்ஸயங் அனோலோகெத்வா வேகே³ன உபதா⁴வந்தங் பாதே³ன பு²ட்டோ² ஆஸீவிஸோ ட³ங்ஸி. தே²ரோபி தங் அனுகம்பமானோ தங் கும்மாஸங் பரிபு⁴ஞ்ஜிதுங் ஆரபி⁴. கோ³பாலகோபி கா³வியோ நிவத்தெத்வா ஆக³தோ தே²ரங் கும்மாஸங் பரிபு⁴ஞ்ஜந்தங் தி³ஸ்வா பஸன்னசித்தோ உளாரங் பீதிஸோமனஸ்ஸங் படிஸங்வேதெ³ந்தோ நிஸீதி³. தாவதே³வஸ்ஸ ஸகலஸரீரங் விஸங் அஜ்ஜொ²த்த²ரி. முஹுத்தமேவ வேகே³ முத்³த⁴பத்தே காலமகாஸி, காலகதோ ச தாவதிங்ஸேஸு த்³வாத³ஸயோஜனிகே கனகவிமானே நிப்³ப³த்தி. தங் ஆயஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ தி³ஸ்வா இமாஹி கா³தா²ஹி படிபுச்சி² –
Atha naṃ gāviyo nivattetuṃ parissayaṃ anoloketvā vegena upadhāvantaṃ pādena phuṭṭho āsīviso ḍaṃsi. Theropi taṃ anukampamāno taṃ kummāsaṃ paribhuñjituṃ ārabhi. Gopālakopi gāviyo nivattetvā āgato theraṃ kummāsaṃ paribhuñjantaṃ disvā pasannacitto uḷāraṃ pītisomanassaṃ paṭisaṃvedento nisīdi. Tāvadevassa sakalasarīraṃ visaṃ ajjhotthari. Muhuttameva vege muddhapatte kālamakāsi, kālakato ca tāvatiṃsesu dvādasayojanike kanakavimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno disvā imāhi gāthāhi paṭipucchi –
1159.
1159.
‘‘தி³ஸ்வான தே³வங் படிபுச்சி² பி⁴க்கு², உச்சே விமானம்ஹி சிரட்டி²திகே;
‘‘Disvāna devaṃ paṭipucchi bhikkhu, ucce vimānamhi ciraṭṭhitike;
ஆமுத்தஹத்தா²ப⁴ரணங் யஸஸ்ஸிங், தி³ப்³பே³ விமானம்ஹி யதா²பி சந்தி³மா.
Āmuttahatthābharaṇaṃ yasassiṃ, dibbe vimānamhi yathāpi candimā.
1160.
1160.
‘‘அலங்கதோ மல்யத⁴ரோ ஸுவத்தோ², ஸுகுண்ட³லீ கப்பிதகேஸமஸ்ஸு;
‘‘Alaṅkato malyadharo suvattho, sukuṇḍalī kappitakesamassu;
ஆமுத்தஹத்தா²ப⁴ரணோ யஸஸ்ஸீ, தி³ப்³பே³ விமானம்ஹி யதா²பி சந்தி³மா.
Āmuttahatthābharaṇo yasassī, dibbe vimānamhi yathāpi candimā.
1161.
1161.
‘‘தி³ப்³பா³ ச வீணா பவத³ந்தி வக்³கு³ங்; அட்ட²ட்ட²கா ஸிக்கி²தா ஸாது⁴ரூபா;
‘‘Dibbā ca vīṇā pavadanti vagguṃ; Aṭṭhaṭṭhakā sikkhitā sādhurūpā;
தி³ப்³பா³ ச கஞ்ஞா தித³ஸசரா உளாரா, நச்சந்தி கா³யந்தி பமோத³யந்தி.
Dibbā ca kaññā tidasacarā uḷārā, naccanti gāyanti pamodayanti.
1162.
1162.
‘‘தே³வித்³தி⁴பத்தோஸி மஹானுபா⁴வோ…பே॰…
‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…
வண்ணோ ச தே ஸப்³ப³தி³ஸா பபா⁴ஸதீ’’தி.
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
ஸோபி தஸ்ஸ ப்³யாகாஸி –
Sopi tassa byākāsi –
1163. ‘‘ஸோ தே³வபுத்தோ அத்தமனோ…பே॰…யஸ்ஸ கம்மஸ்ஸித³ங் ப²லங்’’.
1163. ‘‘So devaputto attamano…pe…yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
1164.
1164.
‘‘அஹங் மனுஸ்ஸேஸு மனுஸ்ஸபூ⁴தோ, ஸங்க³ம்ம ரக்கி²ஸ்ஸங் பரேஸங் தே⁴னுயோ;
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, saṅgamma rakkhissaṃ paresaṃ dhenuyo;
ததோ ச ஆகா³ ஸமணோ மமந்திகே, கா³வோ ச மாஸே அக³மங்ஸு கா²தி³துங்.
Tato ca āgā samaṇo mamantike, gāvo ca māse agamaṃsu khādituṃ.
1165.
1165.
‘‘த்³வயஜ்ஜ கிச்சங் உப⁴யஞ்ச காரியங், இச்சேவஹங் ப⁴ந்தே ததா³ விசிந்தயிங்;
‘‘Dvayajja kiccaṃ ubhayañca kāriyaṃ, iccevahaṃ bhante tadā vicintayiṃ;
ததோ ச ஸஞ்ஞங் படிலத்³த⁴ யோனிஸோ, ‘த³தா³மி ப⁴ந்தே’தி கி²பிங் அனந்தகங்.
Tato ca saññaṃ paṭiladdha yoniso, ‘dadāmi bhante’ti khipiṃ anantakaṃ.
1166.
1166.
‘‘ஸோ மாஸகெ²த்தங் துரிதோ அவாஸரிங், புரா அயங் ப⁴ஞ்ஜதி யஸ்ஸித³ங் த⁴னங்;
‘‘So māsakhettaṃ turito avāsariṃ, purā ayaṃ bhañjati yassidaṃ dhanaṃ;
ததோ ச கண்ஹோ உரகோ³ மஹாவிஸோ, அட³ங்ஸி பாதே³ துரிதஸ்ஸ மே ஸதோ.
Tato ca kaṇho urago mahāviso, aḍaṃsi pāde turitassa me sato.
1167.
1167.
‘‘ஸ்வாஹங் அட்டொம்ஹி து³க்கே²ன பீளிதோ, பி⁴க்கு² ச தங் ஸாமங் முஞ்சித்வானந்தகங்;
‘‘Svāhaṃ aṭṭomhi dukkhena pīḷito, bhikkhu ca taṃ sāmaṃ muñcitvānantakaṃ;
அஹாஸி கும்மாஸங் மமானுகம்பயா, ததோ சுதோ காலகதொம்ஹி தே³வதா.
Ahāsi kummāsaṃ mamānukampayā, tato cuto kālakatomhi devatā.
1168.
1168.
‘‘ததே³வ கம்மங் குஸலங் கதங் மயா, ஸுக²ஞ்ச கம்மங் அனுபோ⁴மி அத்தனா;
‘‘Tadeva kammaṃ kusalaṃ kataṃ mayā, sukhañca kammaṃ anubhomi attanā;
தயா ஹி ப⁴ந்தே அனுகம்பிதோ பு⁴ஸங், கதஞ்ஞுதாய அபி⁴வாத³யாமி தங்.
Tayā hi bhante anukampito bhusaṃ, kataññutāya abhivādayāmi taṃ.
1169.
1169.
‘‘ஸதே³வகே லோகே ஸமாரகே ச, அஞ்ஞோ முனி நத்தி² தயானுகம்பகோ;
‘‘Sadevake loke samārake ca, añño muni natthi tayānukampako;
தயா ஹி ப⁴ந்தே அனுகம்பிதோ பு⁴ஸங், கதஞ்ஞுதாய அபி⁴வாத³யாமி தங்.
Tayā hi bhante anukampito bhusaṃ, kataññutāya abhivādayāmi taṃ.
1170.
1170.
‘‘இமஸ்மிங் லோகே பரஸ்மிங் வா பன, அஞ்ஞோ முனீ நத்தி² தயானுகம்பகோ;
‘‘Imasmiṃ loke parasmiṃ vā pana, añño munī natthi tayānukampako;
தயா ஹி ப⁴ந்தே அனுகம்பிதோ பு⁴ஸங், கதஞ்ஞுதாய அபி⁴வாத³யாமி த’’ந்தி.
Tayā hi bhante anukampito bhusaṃ, kataññutāya abhivādayāmi ta’’nti.
அதா²யஸ்மா மஹாமொக்³க³ல்லானோ அத்தனா ச தே³வதாய ச கதி²தனியாமேனேவ தங் ப⁴க³வதோ ஆரோசேஸி. ஸத்தா² தமத்த²ங் பச்சனுபா⁴ஸித்வா தங் அட்டு²ப்பத்திங் கத்வா ஸம்பத்தபரிஸாய த⁴ம்மங் தே³ஸேதுங் ‘‘தி³ஸ்வான தே³வங் படிபுச்சி² பி⁴க்கூ²’’திஆதி³மாஹ.
Athāyasmā mahāmoggallāno attanā ca devatāya ca kathitaniyāmeneva taṃ bhagavato ārocesi. Satthā tamatthaṃ paccanubhāsitvā taṃ aṭṭhuppattiṃ katvā sampattaparisāya dhammaṃ desetuṃ ‘‘disvāna devaṃ paṭipucchi bhikkhū’’tiādimāha.
1159. தத்த² தே³வந்தி கோ³பாலதே³வபுத்தங். பி⁴க்கூ²தி ஆயஸ்மந்தங் மஹாமொக்³க³ல்லானங் ஸந்தா⁴ய ஸத்தா² வத³தி. ஸோ ஹி ஸப்³ப³ஸோ பி⁴ன்னகிலேஸதாய பி⁴க்கு². விமானஸ்ஸ ப³ஹுகாலாவட்டா²யிதாய கப்பட்டி²திகதாய ஏவ வா ‘‘சிரட்டி²திகே’’தி வுத்தங், ‘‘சிரட்டி²திக’’ந்திபி கேசி பட²ந்தி. தஞ்ஹி ‘‘தே³வ’’ந்தி இமினா ஸம்ப³ந்தி⁴தப்³ப³ங். ஸோபி ஹி ஸட்டி²ஸதஸஹஸ்ஸாதி⁴கா திஸ்ஸோ வஸ்ஸகோடியோ தத்த² அவட்டா²னதோ ‘‘சிரட்டி²திகே’’தி வத்தப்³ப³தங் லப⁴தி. யதா²பி சந்தி³மாதி யதா² சந்தி³மா தே³வபுத்தோ கந்தஸீதலமனோஹரகிரணஜாலஸமுஜ்ஜலே அத்தனோ தி³ப்³பே³ விமானம்ஹி விரோசதி, ஏவங் விரோசமானந்தி வசனஸேஸா.
1159. Tattha devanti gopāladevaputtaṃ. Bhikkhūti āyasmantaṃ mahāmoggallānaṃ sandhāya satthā vadati. So hi sabbaso bhinnakilesatāya bhikkhu. Vimānassa bahukālāvaṭṭhāyitāya kappaṭṭhitikatāya eva vā ‘‘ciraṭṭhitike’’ti vuttaṃ, ‘‘ciraṭṭhitika’’ntipi keci paṭhanti. Tañhi ‘‘deva’’nti iminā sambandhitabbaṃ. Sopi hi saṭṭhisatasahassādhikā tisso vassakoṭiyo tattha avaṭṭhānato ‘‘ciraṭṭhitike’’ti vattabbataṃ labhati. Yathāpi candimāti yathā candimā devaputto kantasītalamanoharakiraṇajālasamujjale attano dibbe vimānamhi virocati, evaṃ virocamānanti vacanasesā.
1160. அலங்கதோதிஆதி³ தஸ்ஸ தே³வபுத்தஸ்ஸ தே²ரேன புச்சி²தாகாரத³ஸ்ஸனங், தங் ஹெட்டா² வுத்தத்த²மேவ.
1160.Alaṅkatotiādi tassa devaputtassa therena pucchitākāradassanaṃ, taṃ heṭṭhā vuttatthameva.
1164. ஸங்க³ம்மாதி ஸங்க³மெத்வா, ஸங்க³ம்மாதி வா ஸங்க³ஹெத்வா. ஹெத்வத்தோ²பி ஹி இத⁴ அந்தோனீதோ, ப³ஹூ ஏகதோ ஹுத்வாதி அத்தோ². ஆகா³தி ஆக³ஞ்சி². மாஸேதி மாஸஸஸ்ஸானி.
1164.Saṅgammāti saṅgametvā, saṅgammāti vā saṅgahetvā. Hetvatthopi hi idha antonīto, bahū ekato hutvāti attho. Āgāti āgañchi. Māseti māsasassāni.
1165. த்³வயஜ்ஜாதி த்³வயங் அஜ்ஜ ஏதரஹி கிச்சங் காதப்³ப³ங். உப⁴யஞ்ச காரியந்தி வுத்தஸ்ஸேவத்த²ஸ்ஸ பரியாயவசனங். ஸஞ்ஞந்தி த⁴ம்மஸஞ்ஞங். தேனாஹ ‘‘யோனிஸோ’’தி படிலத்³தா⁴தி படிலபி⁴த்வா. கி²பிந்தி பனிக்³கா³ஹாபனவஸேன ஹத்தே² கி²பிங். அனந்தகந்தி நந்தகங் கும்மாஸங் பக்கி²பித்வா ப³ந்தி⁴த்வா ட²பிதங் பிலோதிகங். அ-காரோ செத்த² நிபாதமத்தங்.
1165.Dvayajjāti dvayaṃ ajja etarahi kiccaṃ kātabbaṃ. Ubhayañca kāriyanti vuttassevatthassa pariyāyavacanaṃ. Saññanti dhammasaññaṃ. Tenāha ‘‘yoniso’’ti paṭiladdhāti paṭilabhitvā. Khipinti paniggāhāpanavasena hatthe khipiṃ. Anantakanti nantakaṃ kummāsaṃ pakkhipitvā bandhitvā ṭhapitaṃ pilotikaṃ. A-kāro cettha nipātamattaṃ.
1166. ஸோதி ஸோ அஹங். துரிதோதி துரிதோ ஸம்ப⁴மந்தோ. அவாஸரிந்தி உபக³ச்சி², பாவிஸிங் வா. புரா அயங் ப⁴ஞ்ஜதி யஸ்ஸித³ங் த⁴னந்தி யஸ்ஸ கெ²த்தஸாமிகஸ்ஸ இத³ங் மாஸஸஸ்ஸங் த⁴னங், தங் அயங் கோ³க³ணோ ப⁴ஞ்ஜதி புரா தஸ்ஸ ப⁴ஞ்ஜனதோ, ஆமத்³த³னதோ புரேதரமேவாதி அத்தோ². ததோதி தத்த². துரிதஸ்ஸ மே ஸதோதி ஸம்ப⁴மந்தஸ்ஸ மே ஸமானஸ்ஸ, ஸஹஸா க³மனேன மக்³கே³ கண்ஹஸப்பங் அனோலோகெத்வா க³தஸ்ஸாதி அதி⁴ப்பாயோ.
1166.Soti so ahaṃ. Turitoti turito sambhamanto. Avāsarinti upagacchi, pāvisiṃ vā. Purā ayaṃ bhañjati yassidaṃ dhananti yassa khettasāmikassa idaṃ māsasassaṃ dhanaṃ, taṃ ayaṃ gogaṇo bhañjati purā tassa bhañjanato, āmaddanato puretaramevāti attho. Tatoti tattha. Turitassa me satoti sambhamantassa me samānassa, sahasā gamanena magge kaṇhasappaṃ anoloketvā gatassāti adhippāyo.
1167. அட்டொம்ஹி து³க்கே²ன பீளிதோதி தேன ஆஸீவிஸட³ங்ஸனேன அட்டோ அட்டிதோ உபத்³து³தோ மரணது³க்கே²ன பா³தி⁴தோ ப⁴வாமி. அஹாஸீதி அஜ்ஜோ²ஹரி, பரிபு⁴ஞ்ஜீதி அத்தோ². ததோ சுதோ காலகதொம்ஹி தே³வதாதி ததோ மனுஸ்ஸத்தபா⁴வதோ சுதோ மரணகாலப்பத்தியா, தத்த² வா ஆயுஸங்கா²ரஸ்ஸ கே²பனஸங்கா²தஸ்ஸ காலஸ்ஸ கதத்தா காலகதோ, தத³னந்தரமேவ ச அம்ஹி தே³வதா தே³வத்தபா⁴வப்பத்தியா தே³வதா ஹோமீதி அத்தோ².
1167.Aṭṭomhi dukkhena pīḷitoti tena āsīvisaḍaṃsanena aṭṭo aṭṭito upadduto maraṇadukkhena bādhito bhavāmi. Ahāsīti ajjhohari, paribhuñjīti attho. Tato cuto kālakatomhi devatāti tato manussattabhāvato cuto maraṇakālappattiyā, tattha vā āyusaṅkhārassa khepanasaṅkhātassa kālassa katattā kālakato, tadanantarameva ca amhi devatā devattabhāvappattiyā devatā homīti attho.
1169. தயாதி தயா ஸதி³ஸோ அஞ்ஞோ முனி மோனெய்யகு³ணயுத்தோ இஸி நத்தி². தயாதி வா நிஸ்ஸக்கே இத³ங் கரணவசனங். ஸேஸங் வுத்தனயமேவ.
1169.Tayāti tayā sadiso añño muni moneyyaguṇayutto isi natthi. Tayāti vā nissakke idaṃ karaṇavacanaṃ. Sesaṃ vuttanayameva.
கோ³பாலவிமானவண்ணனா நிட்டி²தா.
Gopālavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / விமானவத்து²பாளி • Vimānavatthupāḷi / 6. கோ³பாலவிமானவத்து² • 6. Gopālavimānavatthu