Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ထေရဂာထာ-အဋ္ဌကထာ • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ၃. ဂောသာလတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ

    3. Gosālattheragāthāvaṇṇanā

    အဟံ ခော ဝေဠုဂုမ္ဗသ္မိန္တိ အာယသ္မတော ဂောသာလတ္ထေရသ္သ ဂာထာ။ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? သောပိ ပုရိမဗုဒ္ဓေသု ကတာဓိကာရော တတ္ထ တတ္ထ ဝိဝဋ္ဋူပနိသ္သယံ ကုသလံ အာစိနန္တော ဣတော ဧကနဝုတေ ကပ္ပေ အညတရသ္မိံ ပဗ္ဗတေ ရုက္ခသာခာယံ ဩလမ္ဗမာနံ ပစ္စေကဗုဒ္ဓသ္သ ပံသုကူလစီဝရံ ဒိသ္ဝာ ‘‘အရဟဒ္ဓဇော ဝတာယ’’န္တိ ပသန္နစိတ္တော ပုပ္ဖေဟိ ပူဇေဟိ။ သော တေန ပုညကမ္မေန တာဝတိံသဘဝနေ နိဗ္ဗတ္တော ။ တတော ပဋ္ဌာယ ဒေဝမနုသ္သေသုယေဝ သံသရန္တော ဣမသ္မိံ ဗုဒ္ဓုပ္ပာဒေ မဂဓရဋ္ဌေ ဣဗ္ဘကုလေ နိဗ္ဗတ္တော ဂောသာလော နာမ နာမေန။ သောဏေန ပန ကောဋိကဏ္ဏေန ကတပရိစယတ္တာ တသ္သ ပဗ္ဗဇိတဘာဝံ သုတ္ဝာ ‘‘သောပိ နာမ မဟာဝိဘဝော ပဗ္ဗဇိသ္သတိ , ကိမင္ဂံ ပနာဟ’’န္တိ သဉ္ဇာတသံဝေဂော ဘဂဝတော သန္တိကေ ပဗ္ဗဇိတ္ဝာ စရိယာနုကူလံ ကမ္မဋ္ဌာနံ ဂဟေတ္ဝာ သပ္ပာယံ ဝသနဋ္ဌာနံ ဂဝေသန္တော အတ္တနော ဇာတဂာမသ္သ အဝိဒူရေ ဧကသ္မိံ သာနုပဗ္ဗတေ ဝိဟာသိ။ တသ္သ မာတာ ဒိဝသေ ဒိဝသေ ဘိက္ခံ ဒေတိ။ အထေကဒိဝသံ ဂာမံ ပိဏ္ဍာယ ပဝိဋ္ဌသ္သ မာတာ မဓုသက္ခရာဘိသင္ခတံ ပာယာသံ အဒာသိ။ သော တံ ဂဟေတ္ဝာ တသ္သ ပဗ္ဗတသ္သ ဆာယာယံ အညတရသ္သ ဝေဠုဂုမ္ဗသ္သ မူလေ နိသီဒိတ္ဝာ ပရိဘုဉ္ဇိတ္ဝာ ဓောဝိတပတ္တပာဏီ ဝိပသ္သနံ အာရဘိ။ ဘောဇနသပ္ပာယလာဘေန ကာယစိတ္တာနံ ကလ္လတာယ သမာဟိတော ဥဒယဗ္ဗယဉာဏာဒိကေ တိက္ခေ သူရေ ဝဟန္တေ အပ္ပကသိရေနေဝ ဝိပသ္သနံ ဥသ္သုက္ကာပေတ္ဝာ မဂ္ဂပဋိပာဋိယာ ဘာဝနံ မတ္ထကံ ပာပေန္တော သဟ ပဋိသမ္ဘိဒာဟိ အရဟတ္တံ သစ္ဆာကာသိ။ တေန ဝုတ္တံ အပဒာနေ (အပ. ထေရ ၂.၅၀.၈-၁၄) –

    Ahaṃ kho veḷugumbasminti āyasmato gosālattherassa gāthā. Kā uppatti? Sopi purimabuddhesu katādhikāro tattha tattha vivaṭṭūpanissayaṃ kusalaṃ ācinanto ito ekanavute kappe aññatarasmiṃ pabbate rukkhasākhāyaṃ olambamānaṃ paccekabuddhassa paṃsukūlacīvaraṃ disvā ‘‘arahaddhajo vatāya’’nti pasannacitto pupphehi pūjehi. So tena puññakammena tāvatiṃsabhavane nibbatto . Tato paṭṭhāya devamanussesuyeva saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde magadharaṭṭhe ibbhakule nibbatto gosālo nāma nāmena. Soṇena pana koṭikaṇṇena kataparicayattā tassa pabbajitabhāvaṃ sutvā ‘‘sopi nāma mahāvibhavo pabbajissati , kimaṅgaṃ panāha’’nti sañjātasaṃvego bhagavato santike pabbajitvā cariyānukūlaṃ kammaṭṭhānaṃ gahetvā sappāyaṃ vasanaṭṭhānaṃ gavesanto attano jātagāmassa avidūre ekasmiṃ sānupabbate vihāsi. Tassa mātā divase divase bhikkhaṃ deti. Athekadivasaṃ gāmaṃ piṇḍāya paviṭṭhassa mātā madhusakkharābhisaṅkhataṃ pāyāsaṃ adāsi. So taṃ gahetvā tassa pabbatassa chāyāyaṃ aññatarassa veḷugumbassa mūle nisīditvā paribhuñjitvā dhovitapattapāṇī vipassanaṃ ārabhi. Bhojanasappāyalābhena kāyacittānaṃ kallatāya samāhito udayabbayañāṇādike tikkhe sūre vahante appakasireneva vipassanaṃ ussukkāpetvā maggapaṭipāṭiyā bhāvanaṃ matthakaṃ pāpento saha paṭisambhidāhi arahattaṃ sacchākāsi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.50.8-14) –

    ‘‘ဟိမဝန္တသ္သ အဝိဒူရေ၊ ဥဒင္ဂဏော နာမ ပဗ္ဗတော။

    ‘‘Himavantassa avidūre, udaṅgaṇo nāma pabbato;

    တတ္ထဒ္ဒသံ ပံသုကူလံ၊ ဒုမဂ္ဂမ္ဟိ ဝိလမ္ဗိတံ။

    Tatthaddasaṃ paṃsukūlaṃ, dumaggamhi vilambitaṃ.

    ‘‘တီဏိ ကိင္ကဏိပုပ္ဖာနိ၊ ဩစိနိတ္ဝာနဟံ တဒာ။

    ‘‘Tīṇi kiṅkaṇipupphāni, ocinitvānahaṃ tadā;

    ဟေဋ္ဌာ ပဟဋ္ဌေန စိတ္တေန၊ ပံသုကူလံ အပူဇယိံ။

    Heṭṭhā pahaṭṭhena cittena, paṃsukūlaṃ apūjayiṃ.

    ‘‘တေန ကမ္မေန သုကတေန၊ စေတနာပဏိဓီဟိ စ။

    ‘‘Tena kammena sukatena, cetanāpaṇidhīhi ca;

    ဇဟိတ္ဝာ မာနုသံ ဒေဟံ၊ တာဝတိံသံ အဂစ္ဆဟံ။

    Jahitvā mānusaṃ dehaṃ, tāvatiṃsaṃ agacchahaṃ.

    ‘‘ဧကနဝုတေ ဣတော ကပ္ပေ၊ ယံ ကမ္မမကရိံ တဒာ။

    ‘‘Ekanavute ito kappe, yaṃ kammamakariṃ tadā;

    ဒုဂ္ဂတိံ နာဘိဇာနာမိ၊ ပူဇိတ္ဝာ အရဟဒ္ဓဇံ။

    Duggatiṃ nābhijānāmi, pūjitvā arahaddhajaṃ.

    ‘‘ကိလေသာ ဈာပိတာ မယ္ဟံ။ပေ.။ ကတံ ဗုဒ္ဓသ္သ သာသန’’န္တိ။

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    အရဟတ္တံ ပန အဓိဂန္တ္ဝာ ဒိဋ္ဌဓမ္မသုခဝိဟာရတ္ထံ ပဗ္ဗတသာနုမေဝ ဂန္တုကာမော အတ္တနော ပဋိပတ္တိံ ပဝေဒေန္တော ‘‘အဟံ ခော ဝေဠုဂုမ္ဗသ္မိ’’န္တိ ဂာထံ အဘာသိ။

    Arahattaṃ pana adhigantvā diṭṭhadhammasukhavihāratthaṃ pabbatasānumeva gantukāmo attano paṭipattiṃ pavedento ‘‘ahaṃ kho veḷugumbasmi’’nti gāthaṃ abhāsi.

    ၂၃. တတ္ထ ဝေဠုဂုမ္ဗသ္မိန္တိ ဝေဠုဂစ္ဆသ္သ သမီပေ, တသ္သ ဆာယာယံ။ ဘုတ္ဝာန မဓုပာယသန္တိ မဓုပသိတ္တပာယာသံ ဘုဉ္ဇိတ္ဝာ။ ပဒက္ခိဏန္တိ ပဒက္ခိဏဂ္ဂာဟေန, သတ္ထု ဩဝာဒသ္သ သမ္မာ သမ္ပဋိစ္ဆနေနာတိ အတ္ထော။ သမ္မသန္တော ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယန္တိ ပဉ္စန္နံ ဥပာဒာနက္ခန္ဓာနံ ဥဒယဗ္ဗယဉ္စ ဝိပသ္သန္တော, ယဒိပိ ဣဒာနိ ကတကိစ္စော, ဖလသမာပတ္တိံ ပန သမာပဇ္ဇိတုံ ဝိပသ္သနံ ပဋ္ဌပေန္တောတိ အဓိပ္ပာယော။ သာနုံ ပဋိဂမိသ္သာမီတိ ပုဗ္ဗေ မယာ ဝုတ္ထပဗ္ဗတသာနုမေဝ ဥဒ္ဒိသ္သ ဂစ္ဆိသ္သာမိ။ ဝိဝေကမနုဗ္ရူဟယန္တိ ပဋိပသ္သဒ္ဓိဝိဝေကံ ဖလသမာပတ္တိကာယဝိဝေကဉ္စ ပရိဗ္ရူဟယန္တော, တသ္သ ဝာ ပရိဗ္ရူဟနဟေတု ဂမိသ္သာမီတိ။ ဧဝံ ပန ဝတ္ဝာ ထေရော တတ္ထေဝ ဂတော, အယမေဝ စ ဣမသ္သ ထေရသ္သ အညာဗ္ယာကရဏဂာထာ အဟောသိ။

    23. Tattha veḷugumbasminti veḷugacchassa samīpe, tassa chāyāyaṃ. Bhutvāna madhupāyasanti madhupasittapāyāsaṃ bhuñjitvā. Padakkhiṇanti padakkhiṇaggāhena, satthu ovādassa sammā sampaṭicchanenāti attho. Sammasanto khandhānaṃudayabbayanti pañcannaṃ upādānakkhandhānaṃ udayabbayañca vipassanto, yadipi idāni katakicco, phalasamāpattiṃ pana samāpajjituṃ vipassanaṃ paṭṭhapentoti adhippāyo. Sānuṃ paṭigamissāmīti pubbe mayā vutthapabbatasānumeva uddissa gacchissāmi. Vivekamanubrūhayanti paṭipassaddhivivekaṃ phalasamāpattikāyavivekañca paribrūhayanto, tassa vā paribrūhanahetu gamissāmīti. Evaṃ pana vatvā thero tattheva gato, ayameva ca imassa therassa aññābyākaraṇagāthā ahosi.

    ဂောသာလတ္ထေရဂာထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Gosālattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ထေရဂာထာပာဠိ • Theragāthāpāḷi / ၃. ဂောသာလတ္ထေရဂာထာ • 3. Gosālattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact