Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மிலிந்த³பஞ்ஹபாளி • Milindapañhapāḷi |
2. கோ³தமிவத்த²தா³னபஞ்ஹோ
2. Gotamivatthadānapañho
2. ‘‘ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, பா⁴ஸிதம்பேதங் ப⁴க³வதா மாதுச்சா²ய மஹாபஜாபதியா கோ³தமியா வஸ்ஸிகஸாடிகாய தீ³யமானாய ‘ஸங்கே⁴ கோ³தமி தே³ஹி, ஸங்கே⁴ தே தி³ன்னே அஹஞ்சேவ பூஜிதோ ப⁴விஸ்ஸாமி ஸங்கோ⁴ சா’தி. கிங் நு கோ², ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, ததா²க³தோ ஸங்க⁴ரதனதோ ந பா⁴ரிகோ ந க³ருகோ ந த³க்கி²ணெய்யோ, யங் ததா²க³தோ ஸகாய மாதுச்சா²ய ஸயங் பிஞ்ஜிதங் 1 ஸயங் லுஞ்சிதங் ஸயங் போதி²தங் ஸயங் கந்திதங் ஸயங் வாயிதங் வஸ்ஸிகஸாடிகங் அத்தனோ தீ³யமானங் ஸங்க⁴ஸ்ஸ தா³பேஸி. யதி³, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, ததா²க³தோ ஸங்க⁴ரதனதோ உத்தரோ ப⁴வெய்ய அதி⁴கோ வா விஸிட்டோ² வா, ‘மயி தி³ன்னே மஹப்ப²லங் ப⁴விஸ்ஸதீ’தி ந ததா²க³தோ மாதுச்சா²ய ஸயங் பிஞ்ஜிதங் ஸயங் லுஞ்சிதங் ஸயங் போதி²தங் வஸ்ஸிகஸாடிகங் ஸங்கே⁴ தா³பெய்ய, யஸ்மா ச கோ² ப⁴ந்தே நாக³ஸேன ததா²க³தோ அத்தானங் ந பத்த²யதி 2 ந உபனிஸ்ஸயதி, தஸ்மா ததா²க³தோ மாதுச்சா²ய தங் வஸ்ஸிகஸாடிகங் ஸங்க⁴ஸ்ஸ தா³பேஸீ’’தி.
2. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā mātucchāya mahāpajāpatiyā gotamiyā vassikasāṭikāya dīyamānāya ‘saṅghe gotami dehi, saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’ti. Kiṃ nu kho, bhante nāgasena, tathāgato saṅgharatanato na bhāriko na garuko na dakkhiṇeyyo, yaṃ tathāgato sakāya mātucchāya sayaṃ piñjitaṃ 3 sayaṃ luñcitaṃ sayaṃ pothitaṃ sayaṃ kantitaṃ sayaṃ vāyitaṃ vassikasāṭikaṃ attano dīyamānaṃ saṅghassa dāpesi. Yadi, bhante nāgasena, tathāgato saṅgharatanato uttaro bhaveyya adhiko vā visiṭṭho vā, ‘mayi dinne mahapphalaṃ bhavissatī’ti na tathāgato mātucchāya sayaṃ piñjitaṃ sayaṃ luñcitaṃ sayaṃ pothitaṃ vassikasāṭikaṃ saṅghe dāpeyya, yasmā ca kho bhante nāgasena tathāgato attānaṃ na patthayati 4 na upanissayati, tasmā tathāgato mātucchāya taṃ vassikasāṭikaṃ saṅghassa dāpesī’’ti.
‘‘பா⁴ஸிதம்பேதங், மஹாராஜ, ப⁴க³வதா மாதுச்சா²ய மஹாபஜாபதியா கோ³தமியா வஸ்ஸிகஸாடிகாய தீ³யமானாய ‘ஸங்கே⁴ கோ³தமி தே³ஹி, ஸங்கே⁴ தே தி³ன்னே அஹஞ்சேவ பூஜிதோ ப⁴விஸ்ஸாமி ஸங்கோ⁴ சா’தி. தங் பன ந அத்தனோ பதிமானநஸ்ஸ அவிபாகதாய ந அத³க்கி²ணெய்யதாய, அபி ச கோ², மஹாராஜ, ஹிதத்தா²ய அனுகம்பாய அனாக³தமத்³தா⁴னங் ஸங்கோ⁴ மமச்சயேன சித்தீகதோ ப⁴விஸ்ஸதீதி விஜ்ஜமானே யேவ கு³ணே பரிகித்தயந்தோ ஏவமாஹ ‘ஸங்கே⁴ கோ³தமி தே³ஹி, ஸங்கே⁴ தே தி³ன்னே அஹஞ்சேவ பூஜிதோ ப⁴விஸ்ஸாமி ஸங்கோ⁴ சா’தி.
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā mātucchāya mahāpajāpatiyā gotamiyā vassikasāṭikāya dīyamānāya ‘saṅghe gotami dehi, saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’ti. Taṃ pana na attano patimānanassa avipākatāya na adakkhiṇeyyatāya, api ca kho, mahārāja, hitatthāya anukampāya anāgatamaddhānaṃ saṅgho mamaccayena cittīkato bhavissatīti vijjamāne yeva guṇe parikittayanto evamāha ‘saṅghe gotami dehi, saṅghe te dinne ahañceva pūjito bhavissāmi saṅgho cā’ti.
‘‘யதா², மஹாராஜ, பிதா த⁴ரமானோ யேவ அமச்சப⁴டப³லதோ³வாரிகஅனீகட்ட²பாரிஸஜ்ஜஜனமஜ்ஜே² ரஞ்ஞோ ஸந்திகே புத்தஸ்ஸ விஜ்ஜமானங் யேவ கு³ணங் பகித்தேதி 5 ‘இத⁴ ட²பிதோ அனாக³தமத்³தா⁴னங் ஜனமஜ்ஜே² பூஜிதோ ப⁴விஸ்ஸதீ’தி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, ததா²க³தோ ஹிதத்தா²ய அனுகம்பாய அனாக³தமத்³தா⁴னங் ஸங்கோ⁴ மமச்சயேன சித்தீகதோ ப⁴விஸ்ஸதீதி விஜ்ஜமானே யேவ கு³ணே பகித்தயந்தோ ஏவமாஹ ‘ஸங்கே⁴ கோ³தமி தே³ஹி, ஸங்கே⁴ தே தி³ன்னே அஹஞ்சேவ புஜிதோ ப⁴விஸ்ஸாமி ஸங்கோ⁴ சா’தி.
‘‘Yathā, mahārāja, pitā dharamāno yeva amaccabhaṭabaladovārikaanīkaṭṭhapārisajjajanamajjhe rañño santike puttassa vijjamānaṃ yeva guṇaṃ pakitteti 6 ‘idha ṭhapito anāgatamaddhānaṃ janamajjhe pūjito bhavissatī’ti. Evameva kho, mahārāja, tathāgato hitatthāya anukampāya anāgatamaddhānaṃ saṅgho mamaccayena cittīkato bhavissatīti vijjamāne yeva guṇe pakittayanto evamāha ‘saṅghe gotami dehi, saṅghe te dinne ahañceva pujito bhavissāmi saṅgho cā’ti.
‘‘ந கோ², மஹாராஜ, தாவதகேன வஸ்ஸிகஸாடிகானுப்பதா³னமத்தகேன ஸங்கோ⁴ ததா²க³ததோ அதி⁴கோ நாம ஹோதி விஸிட்டோ² வா. யதா², மஹாராஜ, மாதாபிதரோ புத்தானங் உச்சா²தெ³ந்தி பரிமத்³த³ந்தி நஹாபெந்தி ஸம்பா³ஹெந்தி, அபி நு கோ², மஹாராஜ, தாவதகேன உச்சா²த³னபரிமத்³த³னநஹாபனஸம்பா³ஹனமத்தகேன ‘புத்தோ மாதாபிதூஹி அதி⁴கோ நாம ஹோதி விஸிட்டோ² வா’தி? ‘‘ந ஹி, ப⁴ந்தே, அகாமகரணீயா ப⁴ந்தே புத்தா மாதாபிதூனங், தஸ்மா மாதாபிதரோ புத்தானங் உச்சா²த³னபரிமத்³த³னநஹாபனஸம்பா³ஹனங் கரொந்தீ’’தி. ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, ந தாவதகேன வஸ்ஸிகஸாடிகானுப்பதா³னமத்தகேன ஸங்கோ⁴ ததா²க³ததோ அதி⁴கோ நாம ஹோதி விஸிட்டோ² வாதி. அபி ச ததா²க³தோ அகாமகரணீயங் கரொந்தோ மாதுச்சா²ய தங் வஸ்ஸிகஸாடிகங் ஸங்க⁴ஸ்ஸ தா³பேஸி.
‘‘Na kho, mahārāja, tāvatakena vassikasāṭikānuppadānamattakena saṅgho tathāgatato adhiko nāma hoti visiṭṭho vā. Yathā, mahārāja, mātāpitaro puttānaṃ ucchādenti parimaddanti nahāpenti sambāhenti, api nu kho, mahārāja, tāvatakena ucchādanaparimaddananahāpanasambāhanamattakena ‘putto mātāpitūhi adhiko nāma hoti visiṭṭho vā’ti? ‘‘Na hi, bhante, akāmakaraṇīyā bhante puttā mātāpitūnaṃ, tasmā mātāpitaro puttānaṃ ucchādanaparimaddananahāpanasambāhanaṃ karontī’’ti. Evameva kho, mahārāja, na tāvatakena vassikasāṭikānuppadānamattakena saṅgho tathāgatato adhiko nāma hoti visiṭṭho vāti. Api ca tathāgato akāmakaraṇīyaṃ karonto mātucchāya taṃ vassikasāṭikaṃ saṅghassa dāpesi.
‘‘யதா² வா பன, மஹாராஜ, கோசிதே³வ புரிஸோ ரஞ்ஞோ உபாயனங் ஆஹரெய்ய, தங் ராஜா உபாயனங் அஞ்ஞதரஸ்ஸ ப⁴டஸ்ஸ வா ப³லஸ்ஸ வா ஸேனாபதிஸ்ஸ வா புரோஹிதஸ்ஸ வா த³தெ³ய்ய. அபி நு கோ² ஸோ, மஹாராஜ, புரிஸோ தாவதகேன உபாயனபடிலாப⁴மத்தகேன ரஞ்ஞா அதி⁴கோ நாம ஹோதி விஸிட்டோ² வா’’தி? ‘‘ந ஹி, ப⁴ந்தே, ராஜப⁴த்திகோ, ப⁴ந்தே, ஸோ புரிஸோ ராஜூபஜீவீ, தட்டா²னே ட²பெந்தோ ராஜா உபாயனங் தே³தீ’’தி. ‘‘ஏவமேவ கோ², மஹாராஜ, ந தாவதகேன வஸ்ஸிகஸாடிகானுப்பதா³னமத்தகேன ஸங்கோ⁴ ததா²க³ததோ அதி⁴கோ நாம ஹோதி விஸிட்டோ² வா, அத² கோ² ததா²க³தப⁴த்திகோ ததா²க³தூபஜீவீ. தட்டா²னே ட²பெந்தோ ததா²க³தோ ஸங்க⁴ஸ்ஸ வஸ்ஸிகஸாடிகங் தா³பேஸி.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, kocideva puriso rañño upāyanaṃ āhareyya, taṃ rājā upāyanaṃ aññatarassa bhaṭassa vā balassa vā senāpatissa vā purohitassa vā dadeyya. Api nu kho so, mahārāja, puriso tāvatakena upāyanapaṭilābhamattakena raññā adhiko nāma hoti visiṭṭho vā’’ti? ‘‘Na hi, bhante, rājabhattiko, bhante, so puriso rājūpajīvī, taṭṭhāne ṭhapento rājā upāyanaṃ detī’’ti. ‘‘Evameva kho, mahārāja, na tāvatakena vassikasāṭikānuppadānamattakena saṅgho tathāgatato adhiko nāma hoti visiṭṭho vā, atha kho tathāgatabhattiko tathāgatūpajīvī. Taṭṭhāne ṭhapento tathāgato saṅghassa vassikasāṭikaṃ dāpesi.
‘‘அபி ச, மஹாராஜ, ததா²க³தஸ்ஸ ஏவங் அஹோஸி ‘ஸபா⁴வபடிபூஜனீயோ ஸங்கோ⁴, மம ஸந்தகேன ஸங்க⁴ங் படிபூஜெஸ்ஸாமீ’தி ஸங்க⁴ஸ்ஸ வஸ்ஸிகஸாடிகங் தா³பேஸி, ந, மஹாராஜ, ததா²க³தோ அத்தனோ யேவ படிபூஜனங் வண்ணேதி, அத² கோ² யே லோகே படிபூஜனாரஹா, தேஸம்பி ததா²க³தோ படிபூஜனங் வண்ணேதி.
‘‘Api ca, mahārāja, tathāgatassa evaṃ ahosi ‘sabhāvapaṭipūjanīyo saṅgho, mama santakena saṅghaṃ paṭipūjessāmī’ti saṅghassa vassikasāṭikaṃ dāpesi, na, mahārāja, tathāgato attano yeva paṭipūjanaṃ vaṇṇeti, atha kho ye loke paṭipūjanārahā, tesampi tathāgato paṭipūjanaṃ vaṇṇeti.
‘‘பா⁴ஸிதம்பேதங், மஹாராஜ, ப⁴க³வதா தே³வாதிதே³வேன மஜ்ஜி²மனிகாயவரலஞ்ச²கே த⁴ம்மதா³யாத³த⁴ம்மபரியாயே அப்பிச்ச²ப்படிபத்திங் பகித்தயமானேன ‘அஸு யேவ மே புரிமோ பி⁴க்கு² புஜ்ஜதரோ ச பாஸங்ஸதரோ சா’தி. ‘‘நத்தி², மஹாராஜ, ப⁴வேஸு கோசி ஸத்தோ ததா²க³ததோ த³க்கி²ணெய்யோ வா உத்தரோ வா அதி⁴கோ வா விஸிட்டோ² வா, ததா²க³தோவ உத்தரோ அதி⁴கோ விஸிட்டோ².
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena majjhimanikāyavaralañchake dhammadāyādadhammapariyāye appicchappaṭipattiṃ pakittayamānena ‘asu yeva me purimo bhikkhu pujjataro ca pāsaṃsataro cā’ti. ‘‘Natthi, mahārāja, bhavesu koci satto tathāgatato dakkhiṇeyyo vā uttaro vā adhiko vā visiṭṭho vā, tathāgatova uttaro adhiko visiṭṭho.
‘‘பா⁴ஸிதம்பேதங், மஹாராஜ, ஸங்யுத்தனிகாயவரே மாணவகா³மிகேன தே³வபுத்தேன ப⁴க³வதோ புரதோ ட²த்வா தே³வமனுஸ்ஸமஜ்ஜே² –
‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, saṃyuttanikāyavare māṇavagāmikena devaputtena bhagavato purato ṭhatvā devamanussamajjhe –
ஸேதோ ஹிமவதங் ஸெட்டோ², ஆதி³ச்சோ அக⁴கா³மினங்.
Seto himavataṃ seṭṭho, ādicco aghagāminaṃ.
‘‘‘ஸமுத்³தோ³ உத³தி⁴னங் ஸெட்டோ², நக்க²த்தானஞ்ச சந்தி³மா;
‘‘‘Samuddo udadhinaṃ seṭṭho, nakkhattānañca candimā;
ஸதே³வகஸ்ஸ லோகஸ்ஸ, பு³த்³தோ⁴ அக்³கோ³ பவுச்சதீ’தி.
Sadevakassa lokassa, buddho aggo pavuccatī’ti.
‘‘தா கோ² பனேதா, மஹாராஜ, மாணவகா³மிகேன தே³வபுத்தேன கா³தா² ஸுகீ³தா ந து³க்³கீ³தா, ஸுபா⁴ஸிதா ந து³ப்³பா⁴ஸிதா, அனுமதா ச ப⁴க³வதா, நனு, மஹாராஜ, தே²ரேனபி ஸாரிபுத்தேன த⁴ம்மஸேனாபதினா ப⁴ணிதங் –
‘‘Tā kho panetā, mahārāja, māṇavagāmikena devaputtena gāthā sugītā na duggītā, subhāsitā na dubbhāsitā, anumatā ca bhagavatā, nanu, mahārāja, therenapi sāriputtena dhammasenāpatinā bhaṇitaṃ –
‘‘‘ஏகோ மனோபஸாதோ³; ஸரணக³மனமஞ்ஜலிபணாமோ வா;
‘‘‘Eko manopasādo; Saraṇagamanamañjalipaṇāmo vā;
உஸ்ஸஹதே தாரயிதுங், மாரப³லனிஸூத³னே பு³த்³தே⁴’தி.
Ussahate tārayituṃ, mārabalanisūdane buddhe’ti.
‘‘ப⁴க³வதா ச ப⁴ணிதங் தே³வாதிதே³வேன ‘ஏகபுக்³க³லோ, பி⁴க்க²வே, லோகே உப்பஜ்ஜமானோ உப்பஜ்ஜதி ப³ஹுஜனஹிதாய ப³ஹுஜனஸுகா²ய லோகானுகம்பாய அத்தா²ய ஹிதாய ஸுகா²ய தே³வமனுஸ்ஸானங். கதமோ ஏகபுக்³க³லோ? ததா²க³தோ அரஹங் ஸம்மாஸம்பு³த்³தோ⁴…பே॰… தே³வமனுஸ்ஸான’’’ந்தி. ‘‘ஸாது⁴, ப⁴ந்தே நாக³ஸேன, ஏவமேதங் ததா² ஸம்படிச்சா²மீ’’தி.
‘‘Bhagavatā ca bhaṇitaṃ devātidevena ‘ekapuggalo, bhikkhave, loke uppajjamāno uppajjati bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Katamo ekapuggalo? Tathāgato arahaṃ sammāsambuddho…pe… devamanussāna’’’nti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’ti.
கோ³தமிவத்த²தா³னபஞ்ஹோ து³தியோ.
Gotamivatthadānapañho dutiyo.
Footnotes: