Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / သာရတ္ထဒီပနီ-ဋီကာ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ဂောတ္တေန အနုသ္သာဝနာနုဇာနနကထာဝဏ္ဏနာ
Gottena anussāvanānujānanakathāvaṇṇanā
၁၂၂. ‘‘ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော’’တိ နာမကိတ္တနသ္သ အနုသ္သာဝနာယ အာဂတတ္တာ ‘‘နာဟံ ဥသ္သဟာမိ ထေရသ္သ နာမံ ဂဟေတု’’န္တိ ဝုတ္တံ, ‘‘အာယသ္မတော ပိပ္ပလိသ္သ ဥပသမ္ပဒာပေက္ခော’’တိ ဧဝံ နာမံ ဂဟေတုံ န ဥသ္သဟာမီတိ အတ္ထော။ ‘‘ဂောတ္တေနပိ အနုသ္သာဝေတု’’န္တိ ဝစနတော ယေန ဝောဟာရေန ဝောဟရတိ, တေန ဝဋ္ဋတီတိ သိဒ္ဓံ။ ‘‘ကောနာမော တေ ဥပဇ္ဈာယော’’တိ ပုဋ္ဌေနပိ ဂောတ္တမေဝ နာမံ ကတ္ဝာ ဝတ္တဗ္ဗန္တိ သိဒ္ဓံ ဟောတိ, တသ္မာ စတုဗ္ဗိဓေသု နာမေသု ယေန ကေနစိ နာမေန အနုသ္သာဝနာ ကာတဗ္ဗာတိ ဝဒန္တိ။ ဧကသ္သ ဗဟူနိ နာမာနိ ဟောန္တိ, တတ္ထ ဧကံ နာမံ ဉတ္တိယာ, ဧကံ အနုသ္သာဝနာယ ကာတုံ န ဝဋ္ဋတိ, အတ္ထတော ဗ္ယဉ္ဇနတော စ အဘိန္နာဟိ အနုသ္သာဝနာဟိ ဘဝိတဗ္ဗန္တိ။ ကိဉ္စာပိ ‘‘ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော’’တိ ပာဠိယံ ‘‘အာယသ္မတော’’တိ ပဒံ ပစ္ဆာ ဝုတ္တံ, ကမ္မဝာစာပာဠိယံ ပန ‘‘အယံ ဗုဒ္ဓရက္ခိတော အာယသ္မတော ဓမ္မရက္ခိတသ္သာ’’တိ ပဌမံ လိခိတန္တိ တံ ဥပ္ပဋိပာဋိယာ ဝုတ္တန္တိ န ပစ္စေတဗ္ဗံ။ ပာဠိယဉ္ဟိ ‘‘ဣတ္ထန္နာမော ဣတ္ထန္နာမသ္သ အာယသ္မတော’’တိ အတ္ထမတ္တံ ဒသ္သိတံ, တသ္မာ ပာဠိယံ အဝုတ္တောပိ ‘‘အယံ ဗုဒ္ဓရက္ခိတော အာယသ္မတော ဓမ္မရက္ခိတသ္သာ’’တိ ကမ္မဝာစာပာဠိယံ ပယောဂော ဒသ္သိတော။ ‘‘န မေ ဒိဋ္ဌော ဣတော ပုဗ္ဗေ ဣစ္စာယသ္မာ သာရိပုတ္တော’’တိ စ ‘‘အာယသ္မာ သာရိပုတ္တော အတ္ထကုသလော’’တိ စ ပဌမံ ‘‘အာယသ္မာ’’တိ ပယောဂသ္သ ဒသ္သနတောတိ ဝဒန္တိ။ ကတ္ထစိ ‘‘အာယသ္မတော ဗုဒ္ဓရက္ခိတတ္ထေရသ္သာ’’တိ ဝတ္ဝာ ကတ္ထစိ ကေဝလံ ‘‘ဗုဒ္ဓရက္ခိတသ္သာ’’တိ သာဝေတိ, သာဝနံ ဟာပေတီတိ န ဝုစ္စတိ နာမသ္သ အဟာပိတတ္တာတိ ဧကေ။ သစေ ကတ္ထစိ ‘‘အာယသ္မတော ဗုဒ္ဓရက္ခိတသ္သာ’’တိ ဝတ္ဝာ ကတ္ထစိ ‘‘ဗုဒ္ဓရအခတသ္သာယသ္မတော’’တိ သာဝေတိ, ပာဌာနုရူပတ္တာ ခေတ္တမေဝ ဩတိဏ္ဏန္တိပိ ဧကေ။ ဗ္ယဉ္ဇနဘေဒပ္ပသင္ဂတော အနုသ္သာဝနာနံ တံ န ဝဋ္ဋတီတိ ဝဒန္တိ။ သစေ ပန သဗ္ဗဋ္ဌာနေပိ ဧတေနေဝ ပကာရေန ဝဒတိ, ဝဋ္ဋတိ။
122. ‘‘Itthannāmo itthannāmassa āyasmato’’ti nāmakittanassa anussāvanāya āgatattā ‘‘nāhaṃ ussahāmi therassa nāmaṃ gahetu’’nti vuttaṃ, ‘‘āyasmato pippalissa upasampadāpekkho’’ti evaṃ nāmaṃ gahetuṃ na ussahāmīti attho. ‘‘Gottenapi anussāvetu’’nti vacanato yena vohārena voharati, tena vaṭṭatīti siddhaṃ. ‘‘Konāmo te upajjhāyo’’ti puṭṭhenapi gottameva nāmaṃ katvā vattabbanti siddhaṃ hoti, tasmā catubbidhesu nāmesu yena kenaci nāmena anussāvanā kātabbāti vadanti. Ekassa bahūni nāmāni honti, tattha ekaṃ nāmaṃ ñattiyā, ekaṃ anussāvanāya kātuṃ na vaṭṭati, atthato byañjanato ca abhinnāhi anussāvanāhi bhavitabbanti. Kiñcāpi ‘‘itthannāmo itthannāmassa āyasmato’’ti pāḷiyaṃ ‘‘āyasmato’’ti padaṃ pacchā vuttaṃ, kammavācāpāḷiyaṃ pana ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassā’’ti paṭhamaṃ likhitanti taṃ uppaṭipāṭiyā vuttanti na paccetabbaṃ. Pāḷiyañhi ‘‘itthannāmo itthannāmassa āyasmato’’ti atthamattaṃ dassitaṃ, tasmā pāḷiyaṃ avuttopi ‘‘ayaṃ buddharakkhito āyasmato dhammarakkhitassā’’ti kammavācāpāḷiyaṃ payogo dassito. ‘‘Na me diṭṭho ito pubbe iccāyasmā sāriputto’’ti ca ‘‘āyasmā sāriputto atthakusalo’’ti ca paṭhamaṃ ‘‘āyasmā’’ti payogassa dassanatoti vadanti. Katthaci ‘‘āyasmato buddharakkhitattherassā’’ti vatvā katthaci kevalaṃ ‘‘buddharakkhitassā’’ti sāveti, sāvanaṃ hāpetīti na vuccati nāmassa ahāpitattāti eke. Sace katthaci ‘‘āyasmato buddharakkhitassā’’ti vatvā katthaci ‘‘buddharaakhatassāyasmato’’ti sāveti, pāṭhānurūpattā khettameva otiṇṇantipi eke. Byañjanabhedappasaṅgato anussāvanānaṃ taṃ na vaṭṭatīti vadanti. Sace pana sabbaṭṭhānepi eteneva pakārena vadati, vaṭṭati.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / ဝိနယပိဋက • Vinayapiṭaka / မဟာဝဂ္ဂပာဠိ • Mahāvaggapāḷi / ၆၀. ဂောတ္တေန အနုသ္သာဝနာနုဇာနနာ • 60. Gottena anussāvanānujānanā
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / ဝိနယပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဟာဝဂ္ဂ-အဋ္ဌကထာ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ဂမိကာဒိနိသ္သယဝတ္ထုကထာ • Gamikādinissayavatthukathā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝဇိရဗုဒ္ဓိ-ဋီကာ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ဂမိကာဒိနိသ္သယဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Gamikādinissayavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ဝိမတိဝိနောဒနီ-ဋီကာ • Vimativinodanī-ṭīkā / ဂမိကာဒိနိသ္သယဝတ္ထုကထာဝဏ္ဏနာ • Gamikādinissayavatthukathāvaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / ဝိနယပိဋက (ဋီကာ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ပာစိတ္ယာဒိယောဇနာပာဠိ • Pācityādiyojanāpāḷi / ၅၉. ဂမိကာဒိနိသ္သယဝတ္ထုကထာ • 59. Gamikādinissayavatthukathā