| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / सुत्तनिपात-अट्ठकथा • Suttanipāta-aṭṭhakathā |
२. गुहट्ठकसुत्तवण्णना
2. Guhaṭṭhakasuttavaṇṇanā
७७९. सत्तो गुहायन्ति गुहट्ठकसुत्तं। का उप्पत्ति? भगवति किर सावत्थियं विहरन्ते आयस्मा पिण्डोलभारद्वाजो कोसम्बियं गंङ्गातीरे आवट्टकं नाम उतेनस्स उय्यानं, तत्थ अगमासि सीतले पदेसे दिवाविहारं निसीदितुकामो। अञ्ञदापि चायं गच्छतेव तत्थ पुब्बासेवनेन यथा गवम्पतित्थेरो तावतिंसभवनन्ति वुत्तनयमेतं वङ्गीससुत्तवण्णनायं। सो तत्थ गङ्गातीरे सीतले रुक्खमूले समापत्तिं अप्पेत्वा दिवाविहारं निसीदि। राजापि खो उतेनो तं दिवसंयेव उय्यानकीळिकं गन्त्वा बहुदेव दिवसभागं नच्चगीतादीहि उय्याने कीळित्वा पानमदमत्तो एकिस्सा इत्थिया अङ्के सीसं कत्वा सयि। सेसित्थियो ‘‘सुत्तो राजा’’ति उट्ठहित्वा उय्याने पुप्फफलादीनि गण्हन्तियो थेरं दिस्वा हिरोत्तप्पं उपट्ठापेत्वा ‘‘मा सद्दं अकत्था’’ति अञ्ञमञ्ञं निवारेत्वा अप्पसद्दा उपसङ्कमित्वा वन्दित्वा थेरं सम्परिवारेत्वा निसीदिंसु। थेरो समापत्तितो वुट्ठाय तासं धम्मं देसेसि, ता तुट्ठा ‘‘साधु साधू’’ति वत्वा सुणन्ति।
779.Sattoguhāyanti guhaṭṭhakasuttaṃ. Kā uppatti? Bhagavati kira sāvatthiyaṃ viharante āyasmā piṇḍolabhāradvājo kosambiyaṃ gaṃṅgātīre āvaṭṭakaṃ nāma utenassa uyyānaṃ, tattha agamāsi sītale padese divāvihāraṃ nisīditukāmo. Aññadāpi cāyaṃ gacchateva tattha pubbāsevanena yathā gavampatitthero tāvatiṃsabhavananti vuttanayametaṃ vaṅgīsasuttavaṇṇanāyaṃ. So tattha gaṅgātīre sītale rukkhamūle samāpattiṃ appetvā divāvihāraṃ nisīdi. Rājāpi kho uteno taṃ divasaṃyeva uyyānakīḷikaṃ gantvā bahudeva divasabhāgaṃ naccagītādīhi uyyāne kīḷitvā pānamadamatto ekissā itthiyā aṅke sīsaṃ katvā sayi. Sesitthiyo ‘‘sutto rājā’’ti uṭṭhahitvā uyyāne pupphaphalādīni gaṇhantiyo theraṃ disvā hirottappaṃ upaṭṭhāpetvā ‘‘mā saddaṃ akatthā’’ti aññamaññaṃ nivāretvā appasaddā upasaṅkamitvā vanditvā theraṃ samparivāretvā nisīdiṃsu. Thero samāpattito vuṭṭhāya tāsaṃ dhammaṃ desesi, tā tuṭṭhā ‘‘sādhu sādhū’’ti vatvā suṇanti.
रञ्ञो सीसं अङ्केनादाय निसिन्नित्थी ‘‘इमा मं ओहाय कीळन्ती’’ति तासु इस्सापकता ऊरुं चालेत्वा राजानं पबोधेसि। राजा पटिबुज्झित्वा इत्थागारं अपस्सन्तो ‘‘कुहिं इमा वसलियो’’ति आह। सा आह – ‘‘तुम्हेसु अबहुकता ‘समणं रमयिस्सामा’ति गता’’ति। सो कुद्धो थेराभिमुखो अगमासि। ता इत्थियो राजानं दिस्वा एकच्चा उट्ठहिंसु, एकच्चा ‘‘महाराज, पब्बजितस्स सन्तिके धम्मं सुणामा’’ति न उट्ठहिंसु। सो तेन भिय्योसोमत्ताय कुद्धो थेरं अवन्दित्वाव ‘‘किमत्थं आगतोसी’’ति आह। ‘‘विवेकत्थं महाराजा’’ति। सो ‘‘विवेकत्थाय आगता एवं इत्थागारपरिवुता निसीदन्ती’’ति वत्वा ‘‘तव विवेकं कथेही’’ति आह। थेरो विसारदोपि विवेककथाय ‘‘नायं अञ्ञातुकामो पुच्छती’’ति तुण्ही अहोसि। राजा ‘‘सचे न कथेसि, तम्बकिपिल्लिकेहि तं खादापेस्सामी’’ति अञ्ञतरस्मिं असोकरुक्खे तम्बकिपिल्लिकपुटं गण्हन्तो अत्तनोव उपरि विकिरि। सो सरीरं पुञ्छित्वा अञ्ञं पुटं गहेत्वा थेराभिमुखो अगमासि। थेरो ‘‘सचायं राजा मयि अपरज्झेय्य , अपायाभिमुखो भवेय्या’’ति तं अनुकम्पमानो इद्धिया आकासं अब्भुग्गन्त्वा गतो।
Rañño sīsaṃ aṅkenādāya nisinnitthī ‘‘imā maṃ ohāya kīḷantī’’ti tāsu issāpakatā ūruṃ cāletvā rājānaṃ pabodhesi. Rājā paṭibujjhitvā itthāgāraṃ apassanto ‘‘kuhiṃ imā vasaliyo’’ti āha. Sā āha – ‘‘tumhesu abahukatā ‘samaṇaṃ ramayissāmā’ti gatā’’ti. So kuddho therābhimukho agamāsi. Tā itthiyo rājānaṃ disvā ekaccā uṭṭhahiṃsu, ekaccā ‘‘mahārāja, pabbajitassa santike dhammaṃ suṇāmā’’ti na uṭṭhahiṃsu. So tena bhiyyosomattāya kuddho theraṃ avanditvāva ‘‘kimatthaṃ āgatosī’’ti āha. ‘‘Vivekatthaṃ mahārājā’’ti. So ‘‘vivekatthāya āgatā evaṃ itthāgāraparivutā nisīdantī’’ti vatvā ‘‘tava vivekaṃ kathehī’’ti āha. Thero visāradopi vivekakathāya ‘‘nāyaṃ aññātukāmo pucchatī’’ti tuṇhī ahosi. Rājā ‘‘sace na kathesi, tambakipillikehi taṃ khādāpessāmī’’ti aññatarasmiṃ asokarukkhe tambakipillikapuṭaṃ gaṇhanto attanova upari vikiri. So sarīraṃ puñchitvā aññaṃ puṭaṃ gahetvā therābhimukho agamāsi. Thero ‘‘sacāyaṃ rājā mayi aparajjheyya , apāyābhimukho bhaveyyā’’ti taṃ anukampamāno iddhiyā ākāsaṃ abbhuggantvā gato.
ततो इत्थियो आहंसु – ‘‘महाराज, अञ्ञे राजानो ईदिसं पब्बजितं दिस्वा पुप्फगन्धादीहि पूजेन्ति, त्वं तम्बकिपिल्लिकपुटेन आसादेतुं आरद्धो अहोसि, कुलवंसं नासेतुं उट्ठितो’’ति। सो अत्तनो दोसं ञत्वा तुण्ही हुत्वा उय्यानपालं पुच्छि – ‘‘अञ्ञम्पि दिवसं थेरो इधागच्छती’’ति? ‘‘आम, महाराजा’’ति। तेन हि यदा आगच्छति, तदा मे आरोचेय्यासीति। सो एकदिवसं थेरे आगते आरोचेसि। राजापि थेरं उपसङ्कमित्वा पञ्हं पुच्छित्वा पाणेहि सरणं गतो अहोसि। तम्बकिपिल्लिकपुटेन आसादितदिवसे पन थेरो आकासेनागन्त्वा पुन पथवियं निमुज्जित्वा भगवतो गन्धकुटियं उम्मुज्जि। भगवापि खो दक्खिणेन पस्सेन सतो सम्पजानो सीहसेय्यं कप्पयमानो थेरं दिस्वा ‘‘किं, भारद्वाज, अकाले आगतोसी’’ति आह। थेरो ‘‘आम भगवा’’ति वत्वा सब्बं तं पवत्तिं आरोचेसि। तं सुत्वा भगवा ‘‘किं करिस्सति तस्स विवेककथा कामगुणगिद्धस्सा’’ति वत्वा दक्खिणेन पस्सेन निपन्नो एव थेरस्स धम्मदेसनत्थं इमं सुत्तमभासि।
Tato itthiyo āhaṃsu – ‘‘mahārāja, aññe rājāno īdisaṃ pabbajitaṃ disvā pupphagandhādīhi pūjenti, tvaṃ tambakipillikapuṭena āsādetuṃ āraddho ahosi, kulavaṃsaṃ nāsetuṃ uṭṭhito’’ti. So attano dosaṃ ñatvā tuṇhī hutvā uyyānapālaṃ pucchi – ‘‘aññampi divasaṃ thero idhāgacchatī’’ti? ‘‘Āma, mahārājā’’ti. Tena hi yadā āgacchati, tadā me āroceyyāsīti. So ekadivasaṃ there āgate ārocesi. Rājāpi theraṃ upasaṅkamitvā pañhaṃ pucchitvā pāṇehi saraṇaṃ gato ahosi. Tambakipillikapuṭena āsāditadivase pana thero ākāsenāgantvā puna pathaviyaṃ nimujjitvā bhagavato gandhakuṭiyaṃ ummujji. Bhagavāpi kho dakkhiṇena passena sato sampajāno sīhaseyyaṃ kappayamāno theraṃ disvā ‘‘kiṃ, bhāradvāja, akāle āgatosī’’ti āha. Thero ‘‘āma bhagavā’’ti vatvā sabbaṃ taṃ pavattiṃ ārocesi. Taṃ sutvā bhagavā ‘‘kiṃ karissati tassa vivekakathā kāmaguṇagiddhassā’’ti vatvā dakkhiṇena passena nipanno eva therassa dhammadesanatthaṃ imaṃ suttamabhāsi.
तत्थ सत्तोति लग्गो। गुहायन्ति काये। कायो हि रागादीनं वाळानं वसनोकासतो ‘‘गुहा’’ति वुच्चति। बहुनाभिछन्नोति बहुना रागादिकिलेसजालेन अभिच्छन्नो। एतेन अज्झत्तबन्धनं वुत्तं। तिट्ठन्ति रागादिवसेन तिट्ठन्तो। नरोति सत्तो। मोहनस्मिं पगाळ्होति मोहनं वुच्चति कामगुणा। एत्थ हि देवमनुस्सा मुय्हन्ति, तेसु अज्झोगाळ्हो हुत्वा । एतेन बहिद्धाबन्धनं वुत्तं। दूरे विवेका हि तथाविधो सोति सो तथारूपो नरो तिविधापि कायविवेकादिका विवेका दूरे अनासन्ने। किंकारणा? कामा हि लोके न हि सुप्पहाया, यस्मा लोके कामा सुप्पहाया न होन्तीति वुत्तं होति।
Tattha sattoti laggo. Guhāyanti kāye. Kāyo hi rāgādīnaṃ vāḷānaṃ vasanokāsato ‘‘guhā’’ti vuccati. Bahunābhichannoti bahunā rāgādikilesajālena abhicchanno. Etena ajjhattabandhanaṃ vuttaṃ. Tiṭṭhanti rāgādivasena tiṭṭhanto. Naroti satto. Mohanasmiṃ pagāḷhoti mohanaṃ vuccati kāmaguṇā. Ettha hi devamanussā muyhanti, tesu ajjhogāḷho hutvā . Etena bahiddhābandhanaṃ vuttaṃ. Dūre vivekā hi tathāvidho soti so tathārūpo naro tividhāpi kāyavivekādikā vivekā dūre anāsanne. Kiṃkāraṇā? Kāmā hi loke na hi suppahāyā, yasmā loke kāmā suppahāyā na hontīti vuttaṃ hoti.
७८०. एवं पठमगाथाय ‘‘दूरे विवेका तथाविधो’’ति साधेत्वा पुन तथाविधानं सत्तानं धम्मतं आविकरोन्तो ‘‘इच्छानिदाना’’ति गाथमाह। तत्थ इच्छानिदानाति तण्हाहेतुका। भवसातबद्धाति सुखवेदनादिम्हि भवसाते बद्धा। ते दुप्पमुञ्चाति ते भवसातवत्थुभूता धम्मा, ते वा तत्थ बद्धा इच्छानिदाना सत्ता दुप्पमोचया। न हि अञ्ञमोक्खाति अञ्ञेन च मोचेतुं न सक्कोन्ति। कारणवचनं वा एतं, ते सत्ता दुप्पमुञ्चा। कस्मा? यस्मा अञ्ञेन मोचेतब्बा न होन्ति। यदि पन मुञ्चेय्युं, सकेन थामेन मुञ्चेय्युन्ति अयमस्स अत्थो। पच्छा पुरे वापि अपेक्खमानाति अनागते अतीते वा कामे अपेक्खमाना। इमेव कामे पुरिमेव जप्पन्ति इमे वा पच्चुप्पन्ने कामे पुरिमे वा दुविधेपि अतीतानागते बलवतण्हाय पत्थयमाना। इमेसञ्च द्विन्नं पदानं ‘‘ते दुप्पमुञ्चा न हि अञ्ञमोक्खा’’ति इमिना सह सम्बन्धो वेदितब्बो, इतरथा ‘‘अपेक्खमाना जप्पं किं करोन्ति किं वा कता’’ति न पञ्ञायेय्युं।
780. Evaṃ paṭhamagāthāya ‘‘dūre vivekā tathāvidho’’ti sādhetvā puna tathāvidhānaṃ sattānaṃ dhammataṃ āvikaronto ‘‘icchānidānā’’ti gāthamāha. Tattha icchānidānāti taṇhāhetukā. Bhavasātabaddhāti sukhavedanādimhi bhavasāte baddhā. Te duppamuñcāti te bhavasātavatthubhūtā dhammā, te vā tattha baddhā icchānidānā sattā duppamocayā. Na hi aññamokkhāti aññena ca mocetuṃ na sakkonti. Kāraṇavacanaṃ vā etaṃ, te sattā duppamuñcā. Kasmā? Yasmā aññena mocetabbā na honti. Yadi pana muñceyyuṃ, sakena thāmena muñceyyunti ayamassa attho. Pacchā pure vāpi apekkhamānāti anāgate atīte vā kāme apekkhamānā. Imeva kāme purimeva jappanti ime vā paccuppanne kāme purime vā duvidhepi atītānāgate balavataṇhāya patthayamānā. Imesañca dvinnaṃ padānaṃ ‘‘te duppamuñcā na hi aññamokkhā’’ti iminā saha sambandho veditabbo, itarathā ‘‘apekkhamānā jappaṃ kiṃ karonti kiṃ vā katā’’ti na paññāyeyyuṃ.
७८१-२. एवं पठमगाथाय ‘‘दूरे विवेका तथाविधो’’ति साधेत्वा दुतियगाथाय च तथाविधानं सत्तानं धम्मतं आविकत्वा इदानि नेसं पापकम्मकरणं आविकरोन्तो ‘‘कामेसु गिद्धा’’ति गाथमाह। तस्सत्थो – ते सत्ता कामेसु परिभोगतण्हाय गिद्धा परियेसनादिमनुयुत्तत्ता पसुता सम्मोहमापन्नत्ता पमूळ्हा अवगमनताय मच्छरिताय बुद्धादीनं वचनं अनादियनताय च अवदानिया। कायविसमादिम्हि विसमे निविट्ठा अन्तकाले मरणदुक्खूपनीता ‘‘किंसू भविस्साम इतो चुतासे’’ति परिदेवयन्तीति। यस्मा एतदेव, तस्मा हि सिक्खेथ…पे॰… माहु धीराति। तत्थ सिक्खेथाति तिस्सो सिक्खा आपज्जेय्य। इधेवाति इमस्मिंयेव सासने। सेसमुत्तानमेव।
781-2. Evaṃ paṭhamagāthāya ‘‘dūre vivekā tathāvidho’’ti sādhetvā dutiyagāthāya ca tathāvidhānaṃ sattānaṃ dhammataṃ āvikatvā idāni nesaṃ pāpakammakaraṇaṃ āvikaronto ‘‘kāmesu giddhā’’ti gāthamāha. Tassattho – te sattā kāmesu paribhogataṇhāya giddhā pariyesanādimanuyuttattā pasutā sammohamāpannattā pamūḷhā avagamanatāya maccharitāya buddhādīnaṃ vacanaṃ anādiyanatāya ca avadāniyā. Kāyavisamādimhi visame niviṭṭhā antakāle maraṇadukkhūpanītā ‘‘kiṃsū bhavissāma ito cutāse’’ti paridevayantīti. Yasmā etadeva, tasmā hi sikkhetha…pe… māhu dhīrāti. Tattha sikkhethāti tisso sikkhā āpajjeyya. Idhevāti imasmiṃyeva sāsane. Sesamuttānameva.
७८३. इदानि ये तथा न करोन्ति, तेसं ब्यसनप्पत्तिं दस्सेन्तो ‘‘पस्सामी’’ति गाथमाह। तत्थ पस्सामीति मंसचक्खुआदीहि पेक्खामि। लोकेति अपायादिम्हि। परिफन्दमानन्ति इतो चितो च फन्दमानं। पजं इमन्ति इमं सत्तकायं। तण्हगतन्ति तण्हाय गतं अभिभूतं, निपातितन्ति अधिप्पायो। भवेसूति कामभवादीसु। हीना नराति हीनकम्मन्ता नरा। मच्चुमुखे लपन्तीति अन्तकाले सम्पत्ते मरणमुखे परिदेवन्ति। अवीततण्हासेति अविगततण्हा। भवाभवेसूति कामभवादीसु। अथ वा भवाभवेसूति भवभवेसु, पुनप्पुनभवेसूति वुत्तं होति।
783. Idāni ye tathā na karonti, tesaṃ byasanappattiṃ dassento ‘‘passāmī’’ti gāthamāha. Tattha passāmīti maṃsacakkhuādīhi pekkhāmi. Loketi apāyādimhi. Pariphandamānanti ito cito ca phandamānaṃ. Pajaṃ imanti imaṃ sattakāyaṃ. Taṇhagatanti taṇhāya gataṃ abhibhūtaṃ, nipātitanti adhippāyo. Bhavesūti kāmabhavādīsu. Hīnā narāti hīnakammantā narā. Maccumukhe lapantīti antakāle sampatte maraṇamukhe paridevanti. Avītataṇhāseti avigatataṇhā. Bhavābhavesūti kāmabhavādīsu. Atha vā bhavābhavesūti bhavabhavesu, punappunabhavesūti vuttaṃ hoti.
७८४. इदानि यस्मा अवीततण्हा एवं फन्दन्ति च लपन्ति च, तस्मा तण्हाविनये समादपेन्तो ‘‘ममायिते’’ति गाथमाह। तत्थ ममायितेति तण्हादिट्ठिममत्तेहि ‘‘मम’’न्ति परिग्गहिते वत्थुस्मिं। पस्सथाति सोतारे आलपन्तो आह। एतम्पीति एतम्पि आदीनवं। सेसं पाकटमेव।
784. Idāni yasmā avītataṇhā evaṃ phandanti ca lapanti ca, tasmā taṇhāvinaye samādapento ‘‘mamāyite’’ti gāthamāha. Tattha mamāyiteti taṇhādiṭṭhimamattehi ‘‘mama’’nti pariggahite vatthusmiṃ. Passathāti sotāre ālapanto āha. Etampīti etampi ādīnavaṃ. Sesaṃ pākaṭameva.
७८५. एवमेत्थ पठमगाथाय अस्सादं, ततो पराहि चतूहि आदीनवञ्च दस्सेत्वा इदानि सउपायं निस्सरणं निस्सरणानिसंसञ्च दस्सेतुं सब्बाहि वा एताहि कामानं आदीनवं ओकारं संकिलेसञ्च दस्सेत्वा इदानि नेक्खम्मे आनिसंसं दस्सेतुं ‘‘उभोसु अन्तेसू’’ति गाथाद्वयमाह। तत्थ उभोसु अन्तेसूति फस्सफस्ससमुदयादीसु द्वीसु परिच्छेदेसु। विनेय्य छन्दन्ति छन्दरागं विनेत्वा। फस्सं परिञ्ञायाति चक्खुसम्फस्सादिफस्सं, फस्सानुसारेन वा तंसम्पयुत्ते सब्बेपि अरूपधम्मे, तेसं वत्थुद्वारारम्मणवसेन रूपधम्मे चाति सकलम्पि नामरूपं तीहि परिञ्ञाहि परिजानित्वा। अनानुगिद्धोति रूपादीसु सब्बधम्मेसु अगिद्धो। यदत्तगरही तदकुब्बमानोति यं अत्तना गरहति, तं अकुरुमानो। नलिप्पती दिट्ठसुतेसु धीरोति सो एवरूपो धितिसम्पन्नो धीरो दिट्ठेसु च सुतेसु च धम्मेसु द्विन्नं लेपानं एकेनपि लेपेन न लिप्पति। आकासमिव निरुपलित्तो अच्चन्तवोदानप्पत्तो होति।
785. Evamettha paṭhamagāthāya assādaṃ, tato parāhi catūhi ādīnavañca dassetvā idāni saupāyaṃ nissaraṇaṃ nissaraṇānisaṃsañca dassetuṃ sabbāhi vā etāhi kāmānaṃ ādīnavaṃ okāraṃ saṃkilesañca dassetvā idāni nekkhamme ānisaṃsaṃ dassetuṃ ‘‘ubhosu antesū’’ti gāthādvayamāha. Tattha ubhosu antesūti phassaphassasamudayādīsu dvīsu paricchedesu. Vineyya chandanti chandarāgaṃ vinetvā. Phassaṃ pariññāyāti cakkhusamphassādiphassaṃ, phassānusārena vā taṃsampayutte sabbepi arūpadhamme, tesaṃ vatthudvārārammaṇavasena rūpadhamme cāti sakalampi nāmarūpaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā. Anānugiddhoti rūpādīsu sabbadhammesu agiddho. Yadattagarahī tadakubbamānoti yaṃ attanā garahati, taṃ akurumāno. Nalippatī diṭṭhasutesu dhīroti so evarūpo dhitisampanno dhīro diṭṭhesu ca sutesu ca dhammesu dvinnaṃ lepānaṃ ekenapi lepena na lippati. Ākāsamiva nirupalitto accantavodānappatto hoti.
७८६. सञ्ञं परिञ्ञाति गाथाय पन अयं सङ्खेपत्थो – न केवलञ्च फस्समेव, अपिच खो पन कामसञ्ञादिभेदं सञ्ञम्पि, सञ्ञानुसारेन वा पुब्बे वुत्तनयेनेव नामरूपं तीहि परिञ्ञाहि परिजानित्वा इमाय पटिपदाय चतुब्बिधम्पि वितरेय्य ओघं, ततो सो तिण्णोघो तण्हादिट्ठिपरिग्गहेसु तण्हादिट्ठिलेपप्पहानेन नोपलित्तो खीणासवमुनि रागादिसल्लानं अब्बूळ्हत्ता अब्बूळ्हसल्लो सतिवेपुल्लप्पत्तिया अप्पमत्तो चरं, पुब्बभागे वा अप्पमत्तो चरं तेन अप्पमादचारेन अब्बूळ्हसल्लो हुत्वा सकपरत्तभावादिभेदं नासीसती लोकमिमं परञ्च, अञ्ञदत्थु चरिमचित्तनिरोधा निरुपादानो जातवेदोव परिनिब्बातीति अरहत्तनिकूटेन देसनं निट्ठापेसि धम्मनेत्तिट्ठपनमेव करोन्तो, न उत्तरिं इमाय देसनाय मग्गं वा फलं वा उप्पादेसि खीणासवस्स देसितत्ताति।
786.Saññaṃ pariññāti gāthāya pana ayaṃ saṅkhepattho – na kevalañca phassameva, apica kho pana kāmasaññādibhedaṃ saññampi, saññānusārena vā pubbe vuttanayeneva nāmarūpaṃ tīhi pariññāhi parijānitvā imāya paṭipadāya catubbidhampi vitareyya oghaṃ, tato so tiṇṇogho taṇhādiṭṭhipariggahesu taṇhādiṭṭhilepappahānena nopalitto khīṇāsavamuni rāgādisallānaṃ abbūḷhattā abbūḷhasallo sativepullappattiyā appamatto caraṃ, pubbabhāge vā appamatto caraṃ tena appamādacārena abbūḷhasallo hutvā sakaparattabhāvādibhedaṃ nāsīsatī lokamimaṃ parañca, aññadatthu carimacittanirodhā nirupādāno jātavedova parinibbātīti arahattanikūṭena desanaṃ niṭṭhāpesi dhammanettiṭṭhapanameva karonto, na uttariṃ imāya desanāya maggaṃ vā phalaṃ vā uppādesi khīṇāsavassa desitattāti.
परमत्थजोतिकाय खुद्दक-अट्ठकथाय
Paramatthajotikāya khuddaka-aṭṭhakathāya
सुत्तनिपात-अट्ठकथाय गुहट्ठकसुत्तवण्णना निट्ठिता।
Suttanipāta-aṭṭhakathāya guhaṭṭhakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / खुद्दकनिकाय • Khuddakanikāya / सुत्तनिपातपाळि • Suttanipātapāḷi / २. गुहट्ठकसुत्तं • 2. Guhaṭṭhakasuttaṃ
