| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā |
ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾ
Guḷādianujānanakathā
੨੭੨. ਸਚੇ ਭਿਕ੍ਖવੇ ਪਕ੍ਕਾਪਿ ਮੁਗ੍ਗਾ ਜਾਯਨ੍ਤੀਤਿ ਪਕ੍ਕਾ ਮੁਗ੍ਗਾ ਸਚੇਪਿ ਜਾਯਨ੍ਤਿ, ਯਥਾਸੁਖਂ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ। ਪਕ੍ਕਤ੍ਤਾ ਹਿ ਤੇ ਕਪ੍ਪਿਯਾ ਏવ।
272.Sace bhikkhave pakkāpi muggā jāyantīti pakkā muggā sacepi jāyanti, yathāsukhaṃ paribhuñjitabbā. Pakkattā hi te kappiyā eva.
੨੭੪. ਅਨ੍ਤੋવੁਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਅਕਪ੍ਪਿਯਕੁਟਿਯਂ વੁਤ੍ਥਂ। ਸਾਮਂ ਪਕ੍ਕਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਯਂਕਿਞ੍ਚਿ ਆਮਿਸਂ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਪਚਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਸਚੇਪਿਸ੍ਸ ਉਣ੍ਹਯਾਗੁਯਾ ਸੁਲਸਿਪਣ੍ਣਾਨਿ વਾ ਸਿਙ੍ਗਿવੇਰਂ વਾ ਲੋਣਂ વਾ ਪਕ੍ਖਿਪਨ੍ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਚਾਲੇਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ‘‘ਯਾਗੁਂ ਨਿਬ੍ਬਾਪੇਮੀ’’ਤਿ ਪਨ ਚਾਲੇਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਉਤ੍ਤਣ੍ਡੁਲਭਤ੍ਤਂ ਲਭਿਤ੍વਾਪਿ ਪਿਦਹਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ਸਚੇ ਪਨ ਮਨੁਸ੍ਸਾ ਪਿਦਹਿਤ੍વਾવ ਦੇਨ੍ਤਿ, વਟ੍ਟਤਿ; ‘‘ਭਤ੍ਤਂ વਾ ਮਾ ਨਿਬ੍ਬਾਯਤੂ’’ਤਿ ਪਿਦਹਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਖੀਰਤਕ੍ਕਾਦੀਸੁ ਪਨ ਸਕਿਂ ਕੁਥਿਤੇਸੁ ਅਗ੍ਗਿਂ ਦਾਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ, ਪੁਨਪਾਕਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ। ਉਕ੍ਕਪਿਣ੍ਡਕਾਪਿ ਖਾਦਨ੍ਤੀਤਿ ਬਿਲ਼ਾਮੂਸਿਕਗੋਧਾਮਙ੍ਗੁਸਾ ਖਾਦਨ੍ਤਿ। ਦਮਕਾਤਿ વਿਘਾਸਾਦਾ।
274.Antovutthanti akappiyakuṭiyaṃ vutthaṃ. Sāmaṃ pakkanti ettha yaṃkiñci āmisaṃ bhikkhuno pacituṃ na vaṭṭati. Sacepissa uṇhayāguyā sulasipaṇṇāni vā siṅgiveraṃ vā loṇaṃ vā pakkhipanti, tampi cāletuṃ na vaṭṭati, ‘‘yāguṃ nibbāpemī’’ti pana cāletuṃ vaṭṭati. Uttaṇḍulabhattaṃ labhitvāpi pidahituṃ na vaṭṭati. Sace pana manussā pidahitvāva denti, vaṭṭati; ‘‘bhattaṃ vā mā nibbāyatū’’ti pidahituṃ vaṭṭati. Khīratakkādīsu pana sakiṃ kuthitesu aggiṃ dātuṃ vaṭṭati, punapākassa anuññātattā. Ukkapiṇḍakāpi khādantīti biḷāmūsikagodhāmaṅgusā khādanti. Damakāti vighāsādā.
੨੭੬. ਤਤੋ ਨੀਹਟਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਥ ਨਿਮਨ੍ਤਿਤਾ ਭੁਞ੍ਜਨ੍ਤਿ, ਤਤੋ ਨੀਹਟਂ।
276.Tato nīhaṭanti yattha nimantitā bhuñjanti, tato nīhaṭaṃ.
੨੭੮. વਨਟ੍ਠਂ ਪੋਕ੍ਖਰਟ੍ਠਨ੍ਤਿ વਨੇ ਚੇવ ਪਦੁਮਿਨਿਗਚ੍ਛੇ ਚ ਜਾਤਂ। ਅਬੀਜਨ੍ਤਿ ਤਰੁਣਫਲਂ, ਯਸ੍ਸ ਬੀਜਂ ਨ ਅਙ੍ਕੁਰਂ ਜਨੇਤਿ। ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟਬੀਜਨ੍ਤਿ ਬੀਜਂ ਨਿਬ੍ਬਟ੍ਟੇਤ੍વਾ ਅਪਨੇਤ੍વਾ ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਕਂ ਅਮ੍ਬਪਨਸਾਦਿ।
278.Vanaṭṭhaṃ pokkharaṭṭhanti vane ceva paduminigacche ca jātaṃ. Abījanti taruṇaphalaṃ, yassa bījaṃ na aṅkuraṃ janeti. Nibbaṭṭabījanti bījaṃ nibbaṭṭetvā apanetvā paribhuñjitabbakaṃ ambapanasādi.
੨੭੯. ਦੁਰੋਪਯੋ વਣੋਤਿ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਰੁਹਤਿ, ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਪਾਕਤਿਕੋ ਹੋਤੀਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਦੁਪ੍ਪਰਿਹਾਰਂ ਸਤ੍ਥਨ੍ਤਿ ਸਮ੍ਬਾਧੇ ਦੁਕ੍ਖੇਨ ਸਤ੍ਥਂ ਪਰਿਹਰੇਯ੍ਯਂ। ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ વਾ વਤ੍ਥਿਕਮ੍ਮਂ વਾਤਿ ਯਥਾਪਰਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨੇ ਓਕਾਸੇ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਸਤ੍ਥੇਨ વਾ ਸੂਚਿਯਾ વਾ ਕਣ੍ਟਕੇਨ વਾ ਸਤ੍ਤਿਕਾਯ વਾ ਪਾਸਾਣਸਕ੍ਖਲਿਕਾਯ વਾ ਨਖੇਨ વਾ ਛਿਨ੍ਦਨਂ વਾ ਫਾਲਨਂ વਾ વਿਜ੍ਝਨਂ વਾ ਲੇਖਨਂ વਾ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ; ਸਬ੍ਬਞ੍ਹੇਤਂ ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਮੇવ ਹੋਤਿ। ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਪਨ ਚਮ੍ਮੇਨ વਾ વਤ੍ਥੇਨ વਾ વਤ੍ਥਿਪੀਲ਼ਨਮ੍ਪਿ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਂ; ਸਬ੍ਬਞ੍ਹੇਤਂ વਤ੍ਥਿਕਮ੍ਮਮੇવ ਹੋਤਿ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਸਮ੍ਬਾਧਸ੍ਸ ਸਾਮਨ੍ਤਾ ਦ੍વਙ੍ਗੁਲਾਤਿ ਇਦਂ ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂਯੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। વਤ੍ਥਿਕਮ੍ਮਂ ਪਨ ਸਮ੍ਬਾਧੇਯੇવ ਪਟਿਕ੍ਖਿਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਪਨ ਖਾਰਂ ਆਦਾਤੁਂ ਯੇਨ ਕੇਨਚਿ ਰਜ੍ਜੁਕੇਨ વਾ ਬਨ੍ਧਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤਿ। ਯਦਿ ਤੇਨ ਛਿਜ੍ਜਤਿ, ਸੁਚ੍ਛਿਨ੍ਨਂ। ਅਣ੍ਡવੁਡ੍ਢਿਰੋਗੇਪਿ ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਅਣ੍ਡਂ ਫਾਲੇਤ੍વਾ ਬੀਜਾਨਿ ਉਦ੍ਧਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਰੋਗਂ ਕਰਿਸ੍ਸਾਮੀ’’ਤਿ ਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ। ਅਗ੍ਗਿਤਾਪਨਭੇਸਜ੍ਜਾਲਿਮ੍ਪਨੇਸੁ ਪਨ ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਨਤ੍ਥਿ। વਚ੍ਚਮਗ੍ਗੇ ਭੇਸਜ੍ਜਮਕ੍ਖਿਤਾ ਆਦਾਨવਟ੍ਟਿ વਾ વੇਲ਼ੁਨਾਲ਼ਿਕਾ વਾ વਟ੍ਟਤਿ, ਯਾਯ ਖਾਰਕਮ੍ਮਂ વਾ ਕਰੋਨ੍ਤਿ, ਤੇਲਂ વਾ ਪવੇਸੇਨ੍ਤਿ।
279.Duropayo vaṇoti dukkhena ruhati, dukkhena pākatiko hotīti attho. Dupparihāraṃ satthanti sambādhe dukkhena satthaṃ parihareyyaṃ. Satthakammaṃ vā vatthikammaṃ vāti yathāparicchinne okāse yena kenaci satthena vā sūciyā vā kaṇṭakena vā sattikāya vā pāsāṇasakkhalikāya vā nakhena vā chindanaṃ vā phālanaṃ vā vijjhanaṃ vā lekhanaṃ vā na kātabbaṃ; sabbañhetaṃ satthakammameva hoti. Yena kenaci pana cammena vā vatthena vā vatthipīḷanampi na kātabbaṃ; sabbañhetaṃ vatthikammameva hoti. Ettha ca sambādhassa sāmantā dvaṅgulāti idaṃ satthakammaṃyeva sandhāya vuttaṃ. Vatthikammaṃ pana sambādheyeva paṭikkhittaṃ. Tattha pana khāraṃ ādātuṃ yena kenaci rajjukena vā bandhituṃ vaṭṭati. Yadi tena chijjati, succhinnaṃ. Aṇḍavuḍḍhirogepi satthakammaṃ na vaṭṭati, tasmā aṇḍaṃ phāletvā bījāni uddharitvā ‘‘arogaṃ karissāmī’’ti na kattabbaṃ. Aggitāpanabhesajjālimpanesu pana paṭikkhepo natthi. Vaccamagge bhesajjamakkhitā ādānavaṭṭi vā veḷunāḷikā vā vaṭṭati, yāya khārakammaṃ vā karonti, telaṃ vā pavesenti.
੨੮੦. ਪવਤ੍ਤਮਂਸਨ੍ਤਿ ਮਤਸ੍ਸ ਮਂਸਂ। ਮਾਘਾਤੋਤਿ ਤਂ ਦਿવਸਂ ਨ ਲਬ੍ਭਾ ਕੇਨਚਿ ਕਿਞ੍ਚਿ ਜੀવਿਤਾ વੋਰੋਪੇਤੁਂ। ਪੋਤ੍ਥਨਿਕਨ੍ਤਿ ਮਂਸਚ੍ਛੇਦਨਸਤ੍ਥਕਂ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਕਿਮ੍ਪਿਮਾਯਾਤਿ ਕਿਮ੍ਪਿ ਇਮਾਯ। ਨ ਭਗવਾ ਉਸ੍ਸਹਤੀਤਿ ਨ ਭਗવਾ ਸਕ੍ਕੋਤਿ। ਯਤ੍ਰ ਹਿ ਨਾਮਾਤਿ ਯਸ੍ਮਾ ਨਾਮ। ਪਟਿવੇਕ੍ਖੀਤਿ વੀਮਂਸਿ; ਪਟਿਪੁਚ੍ਛੀਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ਹੋਤਿ। ਅਪ੍ਪਟਿવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾਤਿ ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾ। ਸਚੇ ਪਨ ਅਸੁਕਮਂਸਨ੍ਤਿ ਜਾਨਾਤਿ, ਪਟਿਪੁਚ੍ਛਨਕਿਚ੍ਚਂ ਨਤ੍ਥਿ, ਅਜਾਨਨ੍ਤੇਨ ਪਨ ਪੁਚ੍ਛਿਤ੍વਾવ ਖਾਦਿਤਬ੍ਬਂ।
280.Pavattamaṃsanti matassa maṃsaṃ. Māghātoti taṃ divasaṃ na labbhā kenaci kiñci jīvitā voropetuṃ. Potthanikanti maṃsacchedanasatthakaṃ vuccati. Kimpimāyāti kimpi imāya. Na bhagavā ussahatīti na bhagavā sakkoti. Yatra hi nāmāti yasmā nāma. Paṭivekkhīti vīmaṃsi; paṭipucchīti vuttaṃ hoti. Appaṭivekkhitvāti appaṭipucchitvā. Sace pana asukamaṃsanti jānāti, paṭipucchanakiccaṃ natthi, ajānantena pana pucchitvāva khāditabbaṃ.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi
੧੬੩. ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਾ • 163. Guḷādianujānanā
੧੬੪. ਅਨ੍ਤੋવੁਟ੍ਠਾਦਿਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ • 164. Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā
੧੬੫. ਉਗ੍ਗਹਿਤਪਟਿਗ੍ਗਹਣਾ • 165. Uggahitapaṭiggahaṇā
੧੬੬. ਪਟਿਗ੍ਗਹਿਤਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਾ • 166. Paṭiggahitādianujānanā
੧੬੭. ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā
੧੬੮. ਮਨੁਸ੍ਸਮਂਸਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ • 168. Manussamaṃsapaṭikkhepakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā
ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ਮਨੁਸ੍ਸਮਂਸਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Manussamaṃsapaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi
੧੬੩. ਗੁਲ਼ਾਦਿਅਨੁਜਾਨਨਕਥਾ • 163. Guḷādianujānanakathā
੧੬੭. ਸਤ੍ਥਕਮ੍ਮਪਟਿਕ੍ਖੇਪਕਥਾ • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā
