Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā |
गुळादिअनुजाननकथावण्णना
Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
२७४. सामं पक्कं समपक्कन्ति दुविधं विय दीपेति, तस्मा खीरादीसु उण्हमत्तमेव पाको। तेन उत्तण्डुलादिसमाना होन्ति।
274. Sāmaṃ pakkaṃ samapakkanti duvidhaṃ viya dīpeti, tasmā khīrādīsu uṇhamattameva pāko. Tena uttaṇḍulādisamānā honti.
२७६-८. ‘‘बुद्धप्पमुख’न्ति आगतट्ठाने ‘भिक्खुसङ्घो’ति अवत्वा ‘सङ्घो’ति वुच्चति भगवन्तम्पि सङ्गहेतु’’न्ति वदन्ति। नागोति हत्थी।
276-8. ‘‘Buddhappamukha’nti āgataṭṭhāne ‘bhikkhusaṅgho’ti avatvā ‘saṅgho’ti vuccati bhagavantampi saṅgahetu’’nti vadanti. Nāgoti hatthī.
२७९. सम्बाधेति वच्चमग्गे भिक्खुस्स भिक्खुनिया च पस्सावमग्गेपि अनुलोमतो। दहनं पटिक्खेपाभावा वट्टति। सत्थवत्तिकम्मानुलोमतो न वट्टतीति चे? न, पटिक्खित्तपटिक्खेपा, पटिक्खिपितब्बस्स तप्परमतादीपनतो, किं वुत्तं होति? पुब्बे पटिक्खित्तम्पि सत्थकम्मं सम्पिण्डेत्वा पच्छा ‘‘न, भिक्खवे…पे॰… थुल्लच्चयस्सा’’ति द्विक्खत्तुं सत्थकम्मस्स पटिक्खेपो कतो। तेन सम्बाधस्स सामन्ता द्वङ्गुलं पटिक्खिपितब्बं नाम। सत्थवत्तिकम्मतो उद्धं नत्थीति दीपेति। किञ्च भिय्यो पुब्बे सम्बाधेयेव सत्थकम्मं पटिक्खित्तं, पच्छा सम्बाधस्स सामन्ता द्वङ्गुलम्पि पटिक्खित्तं, तस्मा तस्सेव पटिक्खेपो, नेतरस्साति सिद्धं। एत्थ ‘‘सत्थं नाम सत्थहारकं वास्स परियेसेय्या’’तिआदीसु विय येन छिन्दति, तं सब्बं। तेन वुत्तं ‘‘कण्टकेन वा’’तिआदि। खारदानं पनेत्थ भिक्खुनिविभङ्गे पसाखे लेपमुखेन अनुञ्ञातन्ति वेदितब्बं। एके पन ‘‘सत्थकम्मं वा’’ति पाठं विकप्पेत्वा वत्थिकम्मं करोन्ति। ‘‘वत्थी’’ति किर अग्घिका वुच्चति। ताय छिन्दनं वत्थिकम्मं नामाति च अत्थं वण्णयन्ति, ते ‘‘सत्थहारकं वास्स परियेसेय्या’’ति इमस्स पदभाजनीयं दस्सेत्वा पटिक्खिपितब्बा। अण्डवुड्ढीति वातण्डको। आदानवत्तीति आनहवत्ति।
279.Sambādheti vaccamagge bhikkhussa bhikkhuniyā ca passāvamaggepi anulomato. Dahanaṃ paṭikkhepābhāvā vaṭṭati. Satthavattikammānulomato na vaṭṭatīti ce? Na, paṭikkhittapaṭikkhepā, paṭikkhipitabbassa tapparamatādīpanato, kiṃ vuttaṃ hoti? Pubbe paṭikkhittampi satthakammaṃ sampiṇḍetvā pacchā ‘‘na, bhikkhave…pe… thullaccayassā’’ti dvikkhattuṃ satthakammassa paṭikkhepo kato. Tena sambādhassa sāmantā dvaṅgulaṃ paṭikkhipitabbaṃ nāma. Satthavattikammato uddhaṃ natthīti dīpeti. Kiñca bhiyyo pubbe sambādheyeva satthakammaṃ paṭikkhittaṃ, pacchā sambādhassa sāmantā dvaṅgulampi paṭikkhittaṃ, tasmā tasseva paṭikkhepo, netarassāti siddhaṃ. Ettha ‘‘satthaṃ nāma satthahārakaṃ vāssa pariyeseyyā’’tiādīsu viya yena chindati, taṃ sabbaṃ. Tena vuttaṃ ‘‘kaṇṭakena vā’’tiādi. Khāradānaṃ panettha bhikkhunivibhaṅge pasākhe lepamukhena anuññātanti veditabbaṃ. Eke pana ‘‘satthakammaṃ vā’’ti pāṭhaṃ vikappetvā vatthikammaṃ karonti. ‘‘Vatthī’’ti kira agghikā vuccati. Tāya chindanaṃ vatthikammaṃ nāmāti ca atthaṃ vaṇṇayanti, te ‘‘satthahārakaṃ vāssa pariyeseyyā’’ti imassa padabhājanīyaṃ dassetvā paṭikkhipitabbā. Aṇḍavuḍḍhīti vātaṇḍako. Ādānavattīti ānahavatti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महावग्गपाळि • Mahāvaggapāḷi
१६४. अन्तोवुट्ठादिपटिक्खेपकथा • 164. Antovuṭṭhādipaṭikkhepakathā
१६५. उग्गहितपटिग्गहणा • 165. Uggahitapaṭiggahaṇā
१६६. पटिग्गहितादिअनुजानना • 166. Paṭiggahitādianujānanā
१६७. सत्थकम्मपटिक्खेपकथा • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / विनयपिटक (अट्ठकथा) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / महावग्ग-अट्ठकथा • Mahāvagga-aṭṭhakathā / गुळादिअनुजाननकथा • Guḷādianujānanakathā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / गुळादिअनुजाननकथावण्णना • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / गुळादिअनुजाननकथावण्णना • Guḷādianujānanakathāvaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi
१६३. गुळादिअनुजाननकथा • 163. Guḷādianujānanakathā
१६७. सत्थकम्मपटिक्खेपकथा • 167. Satthakammapaṭikkhepakathā