Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ൮. ഗൂഥഭാണീസുത്തവണ്ണനാ

    8. Gūthabhāṇīsuttavaṇṇanā

    ൨൮. അട്ഠമേ ഗൂഥഭാണീതി ഗൂഥസദിസവചനത്താ ഗൂഥഭാണീ. യഥാ ഹി ഗൂഥം നാമ മഹാജനസ്സ അനിട്ഠം ഹോതി, ഏവമേവ ഇമസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ വചനം ദേവമനുസ്സാനം അനിട്ഠം ഹോതി. ദുഗ്ഗന്ധകഥന്തി കിലേസാസുചിസംകിലിട്ഠതായ ഗൂഥം വിയ ദുഗ്ഗന്ധവായനകഥം. പുപ്ഫഭാണീതി സുപുപ്ഫസദിസവചനത്താ പുപ്ഫഭാണീ . യഥാ ഹി ഫുല്ലാനി വസ്സികാനി വാ അധിമുത്തികാനി വാ മഹാജനസ്സ ഇട്ഠാനി കന്താനി ഹോന്തി, ഏവമേവ ഇമസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ വചനം ദേവമനുസ്സാനം ഇട്ഠം ഹോതി കന്തം. പുപ്ഫാനി വിയാതി ചമ്പകസുമനാദിസുഗന്ധപുപ്ഫാനി വിയ. സുഗന്ധകഥന്തി സുചിഗന്ധവായനകഥം കിലേസദുഗ്ഗന്ധാഭാവതോ. മധുഭാണീതി ഏത്ഥ ‘‘മുദുഭാണീ’’തിപി പഠന്തി. ഉഭയത്ഥാപി ഹി മധുരവചനോതി അത്ഥോ. യഥാ ഹി ചതുമധുരം നാമ മധുരം പണീതം, ഏവമേവ ഇമസ്സ പുഗ്ഗലസ്സ വചനം ദേവമനുസ്സാനം മധുരം ഹോതി. മധുരകഥന്തി കണ്ണസുഖതായ പേമനീയതായ ച സദ്ദതോ അത്ഥതോ ച മധുരസഭാവകഥം. അത്തഹേതു വാതി അത്തനോ വാ ഹത്ഥപാദാദിച്ഛേദനഹരണഹേതു. പരഹേതു വാതി ഏത്ഥാപി ഏസേവ നയോ. തേനാഹ ‘‘അത്തനോ വാ’’തിആദി.

    28. Aṭṭhame gūthabhāṇīti gūthasadisavacanattā gūthabhāṇī. Yathā hi gūthaṃ nāma mahājanassa aniṭṭhaṃ hoti, evameva imassa puggalassa vacanaṃ devamanussānaṃ aniṭṭhaṃ hoti. Duggandhakathanti kilesāsucisaṃkiliṭṭhatāya gūthaṃ viya duggandhavāyanakathaṃ. Pupphabhāṇīti supupphasadisavacanattā pupphabhāṇī . Yathā hi phullāni vassikāni vā adhimuttikāni vā mahājanassa iṭṭhāni kantāni honti, evameva imassa puggalassa vacanaṃ devamanussānaṃ iṭṭhaṃ hoti kantaṃ. Pupphāni viyāti campakasumanādisugandhapupphāni viya. Sugandhakathanti sucigandhavāyanakathaṃ kilesaduggandhābhāvato. Madhubhāṇīti ettha ‘‘mudubhāṇī’’tipi paṭhanti. Ubhayatthāpi hi madhuravacanoti attho. Yathā hi catumadhuraṃ nāma madhuraṃ paṇītaṃ, evameva imassa puggalassa vacanaṃ devamanussānaṃ madhuraṃ hoti. Madhurakathanti kaṇṇasukhatāya pemanīyatāya ca saddato atthato ca madhurasabhāvakathaṃ. Attahetu vāti attano vā hatthapādādicchedanaharaṇahetu. Parahetu vāti etthāpi eseva nayo. Tenāha ‘‘attano vā’’tiādi.

    ‘‘നേലങ്ഗോതി ഖോ, ഭന്തേ, സീലാനമേതം അധിവചന’’ന്തി സുത്തേ (സം॰ നി॰ ൪.൩൪൭) ആഗതത്താ വുത്തം ‘‘ഏത്ഥ വുത്തസീലം വിയാ’’തി. പൂരേതി ഗുണാനം പാരിപൂരിയം. സുകുമാരാതി അഫരുസതായ മുദുകാ കോമലാ. പുരസ്സാതി ഏത്ഥ പുര-സദ്ദോ തന്നിവാസിവാചകോ ദട്ഠബ്ബോ ‘‘ഗാമോ ആഗതോ’’തിആദീസു വിയ. തേനാഹ ‘‘നഗരവാസീന’’ന്തി. മനം അപ്പായതി വഡ്ഢേതീതി മനാപാ. തേനാഹ ‘‘ചിത്തവുദ്ധികരാ’’തി.

    ‘‘Nelaṅgoti kho, bhante, sīlānametaṃ adhivacana’’nti sutte (saṃ. ni. 4.347) āgatattā vuttaṃ ‘‘ettha vuttasīlaṃ viyā’’ti. Pūreti guṇānaṃ pāripūriyaṃ. Sukumārāti apharusatāya mudukā komalā. Purassāti ettha pura-saddo tannivāsivācako daṭṭhabbo ‘‘gāmo āgato’’tiādīsu viya. Tenāha ‘‘nagaravāsīna’’nti. Manaṃ appāyati vaḍḍhetīti manāpā. Tenāha ‘‘cittavuddhikarā’’ti.

    ഗൂഥഭാണീസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Gūthabhāṇīsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൮. ഗൂഥഭാണീസുത്തം • 8. Gūthabhāṇīsuttaṃ

    അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ൮. ഗൂഥഭാണീസുത്തവണ്ണനാ • 8. Gūthabhāṇīsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact