Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / ജാതക-അട്ഠകഥാ • Jātaka-aṭṭhakathā |
[൨൨൭] ൭. ഗൂഥപാണജാതകവണ്ണനാ
[227] 7. Gūthapāṇajātakavaṇṇanā
സൂരോ സൂരേന സങ്ഗമ്മാതി ഇദം സത്ഥാ ജേതവനേ വിഹരന്തോ അഞ്ഞതരം ഭിക്ഖും ആരബ്ഭ കഥേസി. തസ്മിം കിര കാലേ ജേതവനതോ തിഗാവുതഡ്ഢയോജനമത്തേ ഏകോ നിഗമഗാമോ, തത്ഥ ബഹൂനി സലാകഭത്തപക്ഖിയഭത്താനി അത്ഥി. തത്രേകോ പഞ്ഹപുച്ഛകോ കോണ്ഡോ വസതി. സോ സലാകഭത്തപക്ഖിയഭത്താനം അത്ഥായ ആഗതേ ദഹരേ ച സാമണേരേ ച ‘‘കേ ഖാദന്തി, കേ പിവന്തി, കേ ഭുഞ്ജന്തീ’’തി പഞ്ഹം പുച്ഛിത്വാ കഥേതും അസക്കോന്തേ ലജ്ജാപേസി. തേ തസ്സ ഭയേന സലാകഭത്തപക്ഖിയഭത്തത്ഥായ തം ഗാമം ന ഗച്ഛന്തി. അഥേകദിവസം ഏകോ ഭിക്ഖു സലാകഗ്ഗം ഗന്ത്വാ ‘‘ഭന്തേ, അസുകഗാമേ സലാകഭത്തം വാ പക്ഖിയഭത്തം വാ അത്ഥീ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘അത്ഥാവുസോ, തത്ഥ പനേകോ കോണ്ഡോ പഞ്ഹം പുച്ഛതി, തം കഥേതും അസക്കോന്തേ അക്കോസതി പരിഭാസതി, തസ്സ ഭയേന കോചി ഗന്തും ന സക്കോതീ’’തി വുത്തേ ‘‘ഭന്തേ, തത്ഥ ഭത്താനി മയ്ഹം പാപേഥ, അഹം തം ദമേത്വാ നിബ്ബിസേവനം കത്വാ തതോ പട്ഠായ തുമ്ഹേ ദിസ്വാ പലായനകം കരിസ്സാമീ’’തി ആഹ. ഭിക്ഖൂ ‘‘സാധൂ’’തി സമ്പടിച്ഛിത്വാ തസ്സ തത്ഥ ഭത്താനി പാപേസും.
Sūro sūrena saṅgammāti idaṃ satthā jetavane viharanto aññataraṃ bhikkhuṃ ārabbha kathesi. Tasmiṃ kira kāle jetavanato tigāvutaḍḍhayojanamatte eko nigamagāmo, tattha bahūni salākabhattapakkhiyabhattāni atthi. Tatreko pañhapucchako koṇḍo vasati. So salākabhattapakkhiyabhattānaṃ atthāya āgate dahare ca sāmaṇere ca ‘‘ke khādanti, ke pivanti, ke bhuñjantī’’ti pañhaṃ pucchitvā kathetuṃ asakkonte lajjāpesi. Te tassa bhayena salākabhattapakkhiyabhattatthāya taṃ gāmaṃ na gacchanti. Athekadivasaṃ eko bhikkhu salākaggaṃ gantvā ‘‘bhante, asukagāme salākabhattaṃ vā pakkhiyabhattaṃ vā atthī’’ti pucchitvā ‘‘atthāvuso, tattha paneko koṇḍo pañhaṃ pucchati, taṃ kathetuṃ asakkonte akkosati paribhāsati, tassa bhayena koci gantuṃ na sakkotī’’ti vutte ‘‘bhante, tattha bhattāni mayhaṃ pāpetha, ahaṃ taṃ dametvā nibbisevanaṃ katvā tato paṭṭhāya tumhe disvā palāyanakaṃ karissāmī’’ti āha. Bhikkhū ‘‘sādhū’’ti sampaṭicchitvā tassa tattha bhattāni pāpesuṃ.
സോ തത്ഥ ഗന്ത്വാ ഗാമദ്വാരേ ചീവരം പാരുപി. തം ദിസ്വാ കോണ്ഡോ ചണ്ഡമേണ്ഡകോ വിയ വേഗേന ഉപഗന്ത്വാ ‘‘പഞ്ഹം മേ, സമണ, കഥേഹീ’’തി ആഹ. ‘‘ഉപാസക, ഗാമേ ചരിത്വാ യാഗും ആദായ ആസനസാലം താവ മേ ആഗന്തും ദേഹീ’’തി. സോ യാഗും ആദായ ആസനസാലം ആഗതേപി തസ്മിം തഥേവ ആഹ. സോപി നം ഭിക്ഖു ‘‘യാഗും താവ മേ പാതും ദേഹി, ആസനസാലം താവ സമ്മജ്ജിതും ദേഹി, സലാകഭത്തം താവ മേ ആഹരിതും ദേഹീ’’തി വത്വാ സലാകഭത്തം ആഹരിത്വാ തമേവ പത്തം ഗാഹാപേത്വാ ‘‘ഏഹി, പഞ്ഹം തേ കഥേസ്സാമീ’’തി ബഹിഗാമം നേത്വാ ചീവരം സംഹരിത്വാ അംസേ ഠപേത്വാ തസ്സ ഹത്ഥതോ പത്തം ഗഹേത്വാ അട്ഠാസി. തത്രാപി നം സോ ‘‘സമണ, പഞ്ഹം മേ കഥേഹീ’’തി ആഹ. അഥ നം ‘‘കഥേമി തേ പഞ്ഹ’’ന്തി ഏകപ്പഹാരേനേവ പാതേത്വാ അട്ഠീനി സംചുണ്ണേന്തോ വിയ പോഥേത്വാ ഗൂഥം മുഖേ പക്ഖിപിത്വാ ‘‘ഇതോ ദാനി പട്ഠായ ഇമം ഗാമം ആഗതം കഞ്ചി ഭിക്ഖും പഞ്ഹം പുച്ഛിതകാലേ ജാനിസ്സാമീ’’തി സന്തജ്ജേത്വാ പക്കാമി. സോ തതോ പട്ഠായ ഭിക്ഖൂ ദിസ്വാവ പലായതി. അപരഭാഗേ തസ്സ ഭിക്ഖുനോ സാ കിരിയാ ഭിക്ഖുസങ്ഘേ പാകടാ ജാതാ. അഥേകദിവസം ധമ്മസഭായം ഭിക്ഖൂ കഥം സമുട്ഠാപേസും – ‘‘ആവുസോ, അസുകഭിക്ഖു കിര കോണ്ഡസ്സ മുഖേ ഗൂഥം പക്ഖിപിത്വാ ഗതോ’’തി. സത്ഥാ ആഗന്ത്വാ ‘‘കായ നുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ’’തി പുച്ഛിത്വാ ‘‘ഇമായ നാമാ’’തി വുത്തേ ‘‘ന, ഭിക്ഖവേ, സോ ഭിക്ഖു ഇദാനേവ തം മീള്ഹേന ആസാദേതി, പുബ്ബേപി ആസാദേസിയേവാ’’തി വത്വാ അതീതം ആഹരി.
So tattha gantvā gāmadvāre cīvaraṃ pārupi. Taṃ disvā koṇḍo caṇḍameṇḍako viya vegena upagantvā ‘‘pañhaṃ me, samaṇa, kathehī’’ti āha. ‘‘Upāsaka, gāme caritvā yāguṃ ādāya āsanasālaṃ tāva me āgantuṃ dehī’’ti. So yāguṃ ādāya āsanasālaṃ āgatepi tasmiṃ tatheva āha. Sopi naṃ bhikkhu ‘‘yāguṃ tāva me pātuṃ dehi, āsanasālaṃ tāva sammajjituṃ dehi, salākabhattaṃ tāva me āharituṃ dehī’’ti vatvā salākabhattaṃ āharitvā tameva pattaṃ gāhāpetvā ‘‘ehi, pañhaṃ te kathessāmī’’ti bahigāmaṃ netvā cīvaraṃ saṃharitvā aṃse ṭhapetvā tassa hatthato pattaṃ gahetvā aṭṭhāsi. Tatrāpi naṃ so ‘‘samaṇa, pañhaṃ me kathehī’’ti āha. Atha naṃ ‘‘kathemi te pañha’’nti ekappahāreneva pātetvā aṭṭhīni saṃcuṇṇento viya pothetvā gūthaṃ mukhe pakkhipitvā ‘‘ito dāni paṭṭhāya imaṃ gāmaṃ āgataṃ kañci bhikkhuṃ pañhaṃ pucchitakāle jānissāmī’’ti santajjetvā pakkāmi. So tato paṭṭhāya bhikkhū disvāva palāyati. Aparabhāge tassa bhikkhuno sā kiriyā bhikkhusaṅghe pākaṭā jātā. Athekadivasaṃ dhammasabhāyaṃ bhikkhū kathaṃ samuṭṭhāpesuṃ – ‘‘āvuso, asukabhikkhu kira koṇḍassa mukhe gūthaṃ pakkhipitvā gato’’ti. Satthā āgantvā ‘‘kāya nuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā’’ti pucchitvā ‘‘imāya nāmā’’ti vutte ‘‘na, bhikkhave, so bhikkhu idāneva taṃ mīḷhena āsādeti, pubbepi āsādesiyevā’’ti vatvā atītaṃ āhari.
അതീതേ അങ്ഗമഗധവാസിനോ അഞ്ഞമഞ്ഞസ്സ രട്ഠം ഗച്ഛന്താ ഏകദിവസം ദ്വിന്നം രട്ഠാനം സീമന്തരേ ഏകം സരം നിസ്സായ വസിത്വാ സുരം പിവിത്വാ മച്ഛമംസം ഖാദിത്വാ പാതോവ യാനാനി യോജേത്വാ പക്കമിംസു. തേസം ഗതകാലേ ഏകോ ഗൂഥഖാദകോ പാണകോ ഗൂഥഗന്ധേന ആഗന്ത്വാ തേസം പീതട്ഠാനേ ഛഡ്ഡിതം സുരം ദിസ്വാ പിപാസായ പിവിത്വാ മത്തോ ഹുത്വാ ഗൂഥപുഞ്ജം അഭിരുഹി, അല്ലഗൂഥം തസ്മിം ആരുള്ഹേ ഥോകം ഓനമി. സോ ‘‘പഥവീ മം ധാരേതും ന സക്കോതീ’’തി വിരവി. തസ്മിഞ്ഞേവ ഖണേ ഏകോ മത്തവരവാരണോ തം പദേസം പത്വാ ഗൂഥഗന്ധം ഘായിത്വാ ജിഗുച്ഛന്തോ പടിക്കമി. സോ തം ദിസ്വാ ‘‘ഏസ മമ ഭയേന പലായതീ’’തി സഞ്ഞീ ഹുത്വാ ‘‘ഇമിനാ മേ സദ്ധിം സങ്ഗാമം കാതും വട്ടതീ’’തി തം അവ്ഹയന്തോ പഠമം ഗാഥമാഹ –
Atīte aṅgamagadhavāsino aññamaññassa raṭṭhaṃ gacchantā ekadivasaṃ dvinnaṃ raṭṭhānaṃ sīmantare ekaṃ saraṃ nissāya vasitvā suraṃ pivitvā macchamaṃsaṃ khāditvā pātova yānāni yojetvā pakkamiṃsu. Tesaṃ gatakāle eko gūthakhādako pāṇako gūthagandhena āgantvā tesaṃ pītaṭṭhāne chaḍḍitaṃ suraṃ disvā pipāsāya pivitvā matto hutvā gūthapuñjaṃ abhiruhi, allagūthaṃ tasmiṃ āruḷhe thokaṃ onami. So ‘‘pathavī maṃ dhāretuṃ na sakkotī’’ti viravi. Tasmiññeva khaṇe eko mattavaravāraṇo taṃ padesaṃ patvā gūthagandhaṃ ghāyitvā jigucchanto paṭikkami. So taṃ disvā ‘‘esa mama bhayena palāyatī’’ti saññī hutvā ‘‘iminā me saddhiṃ saṅgāmaṃ kātuṃ vaṭṭatī’’ti taṃ avhayanto paṭhamaṃ gāthamāha –
൧൫൩.
153.
‘‘സൂരോ സൂരേന സങ്ഗമ്മ, വിക്കന്തേന പഹാരിനാ;
‘‘Sūro sūrena saṅgamma, vikkantena pahārinā;
ഏഹി നാഗ നിവത്തസ്സു, കിം നു ഭീതോ പലായസി;
Ehi nāga nivattassu, kiṃ nu bhīto palāyasi;
പസ്സന്തു അങ്ഗമഗധാ, മമ തുയ്ഹഞ്ച വിക്കമ’’ന്തി.
Passantu aṅgamagadhā, mama tuyhañca vikkama’’nti.
തസ്സത്ഥോ – ത്വം സൂരോ മയാ സൂരേന സദ്ധിം സമാഗന്ത്വാ വീരിയവിക്കമേന വിക്കന്തേന പഹാരദാനസമത്ഥതായ പഹാരിനാ കിംകാരണാ അസങ്ഗാമേത്വാവ ഗച്ഛസി, നനു നാമ ഏകസമ്പഹാരോപി ദാതബ്ബോ സിയാ, തസ്മാ ഏഹി നാഗ നിവത്തസ്സു, ഏത്തകേനേവ മരണഭയതജ്ജിതോ ഹുത്വാ കിം നു ഭീതോ പലായസി, ഇമേ ഇമം സീമം അന്തരം കത്വാ വസന്താ പസ്സന്തു, അങ്ഗമഗധാ മമ തുയ്ഹഞ്ച വിക്കമം ഉഭിന്നമ്പി അമ്ഹാകം പരക്കമം പസ്സന്തൂതി.
Tassattho – tvaṃ sūro mayā sūrena saddhiṃ samāgantvā vīriyavikkamena vikkantena pahāradānasamatthatāya pahārinā kiṃkāraṇā asaṅgāmetvāva gacchasi, nanu nāma ekasampahāropi dātabbo siyā, tasmā ehi nāga nivattassu, ettakeneva maraṇabhayatajjito hutvā kiṃ nu bhīto palāyasi, ime imaṃ sīmaṃ antaraṃ katvā vasantā passantu, aṅgamagadhā mama tuyhañca vikkamaṃ ubhinnampi amhākaṃ parakkamaṃ passantūti.
സോ ഹത്ഥീ കണ്ണം ദത്വാ തസ്സ വചനം സുത്വാ നിവത്തിത്വാ തസ്സ സന്തികം ഗന്ത്വാ തം അപസാദേന്തോ ദുതിയം ഗാഥമാഹ –
So hatthī kaṇṇaṃ datvā tassa vacanaṃ sutvā nivattitvā tassa santikaṃ gantvā taṃ apasādento dutiyaṃ gāthamāha –
൧൫൪.
154.
‘‘ന തം പാദാ വധിസ്സാമി, ന ദന്തേഹി ന സോണ്ഡിയാ;
‘‘Na taṃ pādā vadhissāmi, na dantehi na soṇḍiyā;
മീള്ഹേന തം വധിസ്സാമി, പൂതി ഹഞ്ഞതു പൂതിനാ’’തി.
Mīḷhena taṃ vadhissāmi, pūti haññatu pūtinā’’ti.
തസ്സത്ഥോ – ന തം പാദാദീഹി വധിസ്സാമി, തുയ്ഹം പന അനുച്ഛവികേന മീള്ഹേന തം വധിസ്സാമീതി.
Tassattho – na taṃ pādādīhi vadhissāmi, tuyhaṃ pana anucchavikena mīḷhena taṃ vadhissāmīti.
ഏവഞ്ച പന വത്വാ ‘‘പൂതിഗൂഥപാണകോ പൂതിനാവ ഹഞ്ഞതൂ’’തി തസ്സ മത്ഥകേ മഹന്തം ലണ്ഡം പാതേത്വാ ഉദകം വിസ്സജ്ജേത്വാ തത്ഥേവ തം ജീവിതക്ഖയം പാപേത്വാ കോഞ്ചനാദം നദന്തോ അരഞ്ഞമേവ പാവിസി.
Evañca pana vatvā ‘‘pūtigūthapāṇako pūtināva haññatū’’ti tassa matthake mahantaṃ laṇḍaṃ pātetvā udakaṃ vissajjetvā tattheva taṃ jīvitakkhayaṃ pāpetvā koñcanādaṃ nadanto araññameva pāvisi.
സത്ഥാ ഇമം ധമ്മദേസനം ആഹരിത്വാ ജാതകം സമോധാനേസി – ‘‘തദാ ഗൂഥപാണകോ കോണ്ഡോ അഹോസി, വാരണോ സോ ഭിക്ഖു, തം കാരണം പച്ചക്ഖതോ ദിസ്വാ തസ്മിം വനസണ്ഡേ നിവുത്ഥദേവതാ പന അഹമേവ അഹോസി’’ന്തി.
Satthā imaṃ dhammadesanaṃ āharitvā jātakaṃ samodhānesi – ‘‘tadā gūthapāṇako koṇḍo ahosi, vāraṇo so bhikkhu, taṃ kāraṇaṃ paccakkhato disvā tasmiṃ vanasaṇḍe nivutthadevatā pana ahameva ahosi’’nti.
ഗൂഥപാണജാതകവണ്ണനാ സത്തമാ.
Gūthapāṇajātakavaṇṇanā sattamā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / ഖുദ്ദകനികായ • Khuddakanikāya / ജാതകപാളി • Jātakapāḷi / ൨൨൭. ഗൂഥപാണജാതകം • 227. Gūthapāṇajātakaṃ