Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / ஸங்யுத்தனிகாய • Saṃyuttanikāya |
3. ஹாலித்³தி³கானிஸுத்தங்
3. Hāliddikānisuttaṃ
3. ஏவங் மே ஸுதங் – ஏகங் ஸமயங் ஆயஸ்மா மஹாகச்சானோ அவந்தீஸு விஹரதி குரரக⁴ரே 1 பபாதே பப்³ப³தே. அத² கோ² ஹாலித்³தி³கானி 2 க³ஹபதி யேனாயஸ்மா மஹாகச்சானோ தேனுபஸங்கமி; உபஸங்கமித்வா ஆயஸ்மந்தங் மஹாகச்சானங் அபி⁴வாதெ³த்வா ஏகமந்தங் நிஸீதி³. ஏகமந்தங் நிஸின்னோ கோ² ஹாலித்³தி³கானி க³ஹபதி ஆயஸ்மந்தங் மஹாகச்சானங் ஏதத³வோச – ‘‘வுத்தமித³ங், ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதா அட்ட²கவக்³கி³யே மாக³ண்டி³யபஞ்ஹே –
3. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ āyasmā mahākaccāno avantīsu viharati kuraraghare 3 papāte pabbate. Atha kho hāliddikāni 4 gahapati yenāyasmā mahākaccāno tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahākaccānaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho hāliddikāni gahapati āyasmantaṃ mahākaccānaṃ etadavoca – ‘‘vuttamidaṃ, bhante, bhagavatā aṭṭhakavaggiye māgaṇḍiyapañhe –
‘‘ஓகங் பஹாய அனிகேதஸாரீ,
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī,
கத²ங் ந விக்³க³ய்ஹ ஜனேன கயிரா’’தி.
Kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
‘‘இமஸ்ஸ நு கோ², ப⁴ந்தே, ப⁴க³வதா ஸங்கி²த்தேன பா⁴ஸிதஸ்ஸ கத²ங் வித்தா²ரேன அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³’’தி?
‘‘Imassa nu kho, bhante, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa kathaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti?
‘‘ரூபதா⁴து கோ², க³ஹபதி, விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஓகோ. ரூபதா⁴துராக³வினிப³ந்த⁴ஞ்ச 11 பன விஞ்ஞாணங் ‘ஓகஸாரீ’தி வுச்சதி. வேத³னாதா⁴து கோ², க³ஹபதி, விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஓகோ. வேத³னாதா⁴துராக³வினிப³ந்த⁴ஞ்ச பன விஞ்ஞாணங் ‘ஓகஸாரீ’தி வுச்சதி. ஸஞ்ஞாதா⁴து கோ², க³ஹபதி, விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஓகோ. ஸஞ்ஞாதா⁴துராக³வினிப³ந்த⁴ஞ்ச பன விஞ்ஞாணங் ‘ஓகஸாரீ’தி வுச்சதி. ஸங்கா²ரதா⁴து கோ², க³ஹபதி, விஞ்ஞாணஸ்ஸ ஓகோ. ஸங்கா²ரதா⁴துராக³வினிப³ந்த⁴ஞ்ச பன விஞ்ஞாணங் ‘ஓகஸாரீ’தி வுச்சதி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, ஓகஸாரீ ஹோதி.
‘‘Rūpadhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko. Rūpadhāturāgavinibandhañca 12 pana viññāṇaṃ ‘okasārī’ti vuccati. Vedanādhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko. Vedanādhāturāgavinibandhañca pana viññāṇaṃ ‘okasārī’ti vuccati. Saññādhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko. Saññādhāturāgavinibandhañca pana viññāṇaṃ ‘okasārī’ti vuccati. Saṅkhāradhātu kho, gahapati, viññāṇassa oko. Saṅkhāradhāturāgavinibandhañca pana viññāṇaṃ ‘okasārī’ti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, okasārī hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, அனோகஸாரீ ஹோதி? ரூபதா⁴துயா கோ², க³ஹபதி, யோ ச²ந்தோ³ யோ ராகோ³ யா நந்தீ³ 13 யா தண்ஹா யே உபயுபாதா³னா 14 சேதஸோ அதி⁴ட்டா²னாபி⁴னிவேஸானுஸயா தே ததா²க³தஸ்ஸ பஹீனா உச்சி²ன்னமூலா தாலாவத்து²கதா அனபா⁴வங்கதா 15 ஆயதிங் அனுப்பாத³த⁴ம்மா. தஸ்மா ததா²க³தோ ‘அனோகஸாரீ’தி வுச்சதி. வேத³னாதா⁴துயா கோ², க³ஹபதி… ஸஞ்ஞாதா⁴துயா கோ², க³ஹபதி… ஸங்கா²ரதா⁴துயா கோ², க³ஹபதி… விஞ்ஞாணதா⁴துயா கோ², க³ஹபதி, யோ ச²ந்தோ³ யோ ராகோ³ யா நந்தீ³ யா தண்ஹா யே உபயுபாதா³னா சேதஸோ அதி⁴ட்டா²னாபி⁴னிவேஸானுஸயா தே ததா²க³தஸ்ஸ பஹீனா உச்சி²ன்னமூலா தாலாவத்து²கதா அனபா⁴வங்கதா ஆயதிங் அனுப்பாத³த⁴ம்மா. தஸ்மா ததா²க³தோ ‘அனோகஸாரீ’தி வுச்சதி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, அனோகஸாரீ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, anokasārī hoti? Rūpadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī 16 yā taṇhā ye upayupādānā 17 cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā te tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā 18 āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā tathāgato ‘anokasārī’ti vuccati. Vedanādhātuyā kho, gahapati… saññādhātuyā kho, gahapati… saṅkhāradhātuyā kho, gahapati… viññāṇadhātuyā kho, gahapati, yo chando yo rāgo yā nandī yā taṇhā ye upayupādānā cetaso adhiṭṭhānābhinivesānusayā te tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā tathāgato ‘anokasārī’ti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, anokasārī hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, நிகேதஸாரீ ஹோதி? ரூபனிமித்தனிகேதவிஸாரவினிப³ந்தா⁴ கோ², க³ஹபதி, ‘நிகேதஸாரீ’தி வுச்சதி. ஸத்³த³னிமித்த…பே॰… க³ந்த⁴னிமித்த… ரஸனிமித்த… பொ²ட்ட²ப்³ப³னிமித்த… த⁴ம்மனிமித்தனிகேதவிஸாரவினிப³ந்தா⁴ கோ², க³ஹபதி, ‘நிகேதஸாரீ’தி வுச்சதி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, நிகேதஸாரீ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, niketasārī hoti? Rūpanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, ‘niketasārī’ti vuccati. Saddanimitta…pe… gandhanimitta… rasanimitta… phoṭṭhabbanimitta… dhammanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, ‘niketasārī’ti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, niketasārī hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, அனிகேதஸாரீ ஹோதி? ரூபனிமித்தனிகேதவிஸாரவினிப³ந்தா⁴ கோ², க³ஹபதி, ததா²க³தஸ்ஸ பஹீனா உச்சி²ன்னமூலா தாலாவத்து²கதா அனபா⁴வங்கதா ஆயதிங் அனுப்பாத³த⁴ம்மா. தஸ்மா ததா²க³தோ ‘அனிகேதஸாரீ’தி வுச்சதி. ஸத்³த³னிமித்த… க³ந்த⁴னிமித்த… ரஸனிமித்த… பொ²ட்ட²ப்³ப³னிமித்த… த⁴ம்மனிமித்தனிகேதவிஸாரவினிப³ந்தா⁴ கோ², க³ஹபதி, ததா²க³தஸ்ஸ பஹீனா உச்சி²ன்னமூலா தாலாவத்து²கதா அனபா⁴வங்கதா ஆயதிங் அனுப்பாத³த⁴ம்மா. தஸ்மா ததா²க³தோ ‘அனிகேதஸாரீ’தி வுச்சதி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, அனிகேதஸாரீ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, aniketasārī hoti? Rūpanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā tathāgato ‘aniketasārī’ti vuccati. Saddanimitta… gandhanimitta… rasanimitta… phoṭṭhabbanimitta… dhammanimittaniketavisāravinibandhā kho, gahapati, tathāgatassa pahīnā ucchinnamūlā tālāvatthukatā anabhāvaṃkatā āyatiṃ anuppādadhammā. Tasmā tathāgato ‘aniketasārī’ti vuccati. Evaṃ kho, gahapati, aniketasārī hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, கா³மே ந ஸந்த²வஜாதோ ஹோதி? இத⁴, க³ஹபதி, பி⁴க்கு² கி³ஹீஹி 23 அஸங்ஸட்டோ² விஹரதி ந ஸஹனந்தீ³ ந ஸஹஸோகீ ந ஸுகி²தேஸு ஸுகி²தோ ந து³க்கி²தேஸு து³க்கி²தோ, உப்பன்னேஸு கிச்சகரணீயேஸு ந அத்தனா தேஸு யோக³ங் ஆபஜ்ஜதி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, கா³மே ந ஸந்த²வஜாதோ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, gāme na santhavajāto hoti? Idha, gahapati, bhikkhu gihīhi 24 asaṃsaṭṭho viharati na sahanandī na sahasokī na sukhitesu sukhito na dukkhitesu dukkhito, uppannesu kiccakaraṇīyesu na attanā tesu yogaṃ āpajjati. Evaṃ kho, gahapati, gāme na santhavajāto hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, காமேஹி அரித்தோ ஹோதி? இத⁴, க³ஹபதி, ஏகச்சோ காமேஸு அவிக³தராகோ³ ஹோதி அவிக³தச²ந்தோ³ அவிக³தபேமோ அவிக³தபிபாஸோ அவிக³தபரிளாஹோ அவிக³ததண்ஹோ. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, காமேஹி அரித்தோ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, kāmehi aritto hoti? Idha, gahapati, ekacco kāmesu avigatarāgo hoti avigatachando avigatapemo avigatapipāso avigatapariḷāho avigatataṇho. Evaṃ kho, gahapati, kāmehi aritto hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, காமேஹி ரித்தோ ஹோதி? இத⁴, க³ஹபதி, ஏகச்சோ காமேஸு விக³தராகோ³ ஹோதி விக³தச²ந்தோ³ விக³தபேமோ விக³தபிபாஸோ விக³தபரிளாஹோ விக³ததண்ஹோ . ஏவங் கோ², க³ஹபதி, காமேஹி ரித்தோ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, kāmehi ritto hoti? Idha, gahapati, ekacco kāmesu vigatarāgo hoti vigatachando vigatapemo vigatapipāso vigatapariḷāho vigatataṇho . Evaṃ kho, gahapati, kāmehi ritto hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, புரக்க²ரானோ ஹோதி? இத⁴, க³ஹபதி, ஏகச்சஸ்ஸ ஏவங் ஹோதி – ‘ஏவங்ரூபோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்வேத³னோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்ஸஞ்ஞோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்ஸங்கா²ரோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்விஞ்ஞாணோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴ன’ந்தி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, புரக்க²ரானோ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, purakkharāno hoti? Idha, gahapati, ekaccassa evaṃ hoti – ‘evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃvedano siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃsañño siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃsaṅkhāro siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti. Evaṃ kho, gahapati, purakkharāno hoti.
‘‘கத²ஞ்ச, க³ஹபதி, அபுரக்க²ரானோ ஹோதி? இத⁴, க³ஹபதி, ஏகச்சஸ்ஸ ந ஏவங் ஹோதி – ‘ஏவங்ரூபோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்வேத³னோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்ஸஞ்ஞோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்ஸங்கா²ரோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴னங், ஏவங்விஞ்ஞாணோ ஸியங் அனாக³தமத்³தா⁴ன’ந்தி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, அபுரக்க²ரானோ ஹோதி.
‘‘Kathañca, gahapati, apurakkharāno hoti? Idha, gahapati, ekaccassa na evaṃ hoti – ‘evaṃrūpo siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃvedano siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃsañño siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃsaṅkhāro siyaṃ anāgatamaddhānaṃ, evaṃviññāṇo siyaṃ anāgatamaddhāna’nti. Evaṃ kho, gahapati, apurakkharāno hoti.
‘‘கத²ஞ்ச , க³ஹபதி, கத²ங் விக்³க³ய்ஹ ஜனேன கத்தா ஹோதி? இத⁴, க³ஹபதி, ஏகச்சோ ஏவரூபிங் கத²ங் கத்தா ஹோதி – ‘ந த்வங் இமங் த⁴ம்மவினயங் ஆஜானாஸி; அஹங் இமங் த⁴ம்மவினயங் ஆஜானாமி. கிங் த்வங் இமங் த⁴ம்மவினயங் ஆஜானிஸ்ஸஸி? மிச்சா²படிபன்னோ த்வமஸி; அஹமஸ்மி ஸம்மாபடிபன்னோ. புரே வசனீயங் பச்சா² அவச; பச்சா² வசனீயங் புரே அவச. ஸஹிதங் மே, அஸஹிதங் தே. அதி⁴சிண்ணங் தே விபராவத்தங். ஆரோபிதோ தே வாதோ³; சர வாத³ப்பமொக்கா²ய. நிக்³க³ஹிதோஸி; நிப்³பே³டே²ஹி வா ஸசே பஹோஸீ’தி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, கத²ங் விக்³க³ய்ஹ ஜனேன கத்தா ஹோதி.
‘‘Kathañca , gahapati, kathaṃ viggayha janena kattā hoti? Idha, gahapati, ekacco evarūpiṃ kathaṃ kattā hoti – ‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi; ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi. Kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi? Micchāpaṭipanno tvamasi; ahamasmi sammāpaṭipanno. Pure vacanīyaṃ pacchā avaca; pacchā vacanīyaṃ pure avaca. Sahitaṃ me, asahitaṃ te. Adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ. Āropito te vādo; cara vādappamokkhāya. Niggahitosi; nibbeṭhehi vā sace pahosī’ti. Evaṃ kho, gahapati, kathaṃ viggayha janena kattā hoti.
‘‘கத²ஞ்ச , க³ஹபதி, கத²ங் ந விக்³க³ய்ஹ ஜனேன கத்தா ஹோதி? இத⁴, க³ஹபதி, பி⁴க்கு² ந ஏவரூபிங் கத²ங் கத்தா ஹோதி – ‘ந த்வங் இமங் த⁴ம்மவினயங் ஆஜானாஸி…பே॰… நிப்³பே³டே²ஹி வா ஸசே பஹோஸீ’தி. ஏவங் கோ², க³ஹபதி, கத²ங் ந விக்³க³ய்ஹ ஜனேன கத்தா ஹோதி.
‘‘Kathañca , gahapati, kathaṃ na viggayha janena kattā hoti? Idha, gahapati, bhikkhu na evarūpiṃ kathaṃ kattā hoti – ‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi…pe… nibbeṭhehi vā sace pahosī’ti. Evaṃ kho, gahapati, kathaṃ na viggayha janena kattā hoti.
‘‘இதி கோ², க³ஹபதி, யங் தங் வுத்தங் ப⁴க³வதா அட்ட²கவக்³கி³யே மாக³ண்டி³யபஞ்ஹே –
‘‘Iti kho, gahapati, yaṃ taṃ vuttaṃ bhagavatā aṭṭhakavaggiye māgaṇḍiyapañhe –
‘‘ஓகங் பஹாய அனிகேதஸாரீ,
‘‘Okaṃ pahāya aniketasārī,
கா³மே அகுப்³ப³ங் முனிஸந்த²வானி;
Gāme akubbaṃ munisanthavāni;
காமேஹி ரித்தோ அபுரக்க²ரானோ,
Kāmehi ritto apurakkharāno,
கத²ங் ந விக்³க³ய்ஹ ஜனேன கயிரா’’தி.
Kathaṃ na viggayha janena kayirā’’ti.
‘‘இமஸ்ஸ கோ², க³ஹபதி, ப⁴க³வதா ஸங்கி²த்தேன பா⁴ஸிதஸ்ஸ ஏவங் வித்தா²ரேன அத்தோ² த³ட்ட²ப்³போ³’’தி. ததியங்.
‘‘Imassa kho, gahapati, bhagavatā saṃkhittena bhāsitassa evaṃ vitthārena attho daṭṭhabbo’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / ஸுத்தபிடக (அட்ட²கதா²) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ஸங்யுத்தனிகாய (அட்ட²கதா²) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 3. ஹாலித்³தி³கானிஸுத்தவண்ணனா • 3. Hāliddikānisuttavaṇṇanā
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ஸங்யுத்தனிகாய (டீகா) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 3. ஹாலித்³தி³கானிஸுத்தவண்ணனா • 3. Hāliddikānisuttavaṇṇanā