| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³-அட்ட²கதா² • Paṭisambhidāmagga-aṭṭhakathā |
ஹானபா⁴கி³யசதுக்கனித்³தே³ஸவண்ணனா
Hānabhāgiyacatukkaniddesavaṇṇanā
30. இதா³னி யஸ்மா ஹானபா⁴கி³யாதி³தா ஏகேகஸ்ஸேவ ஸமாதி⁴ஸ்ஸ அவத்தா²பே⁴தே³ன ஹோதி, தஸ்மா ஹானபா⁴கி³யசதுக்கங் ஏகதோயேவ நித்³தி³ட்ட²ங். தத்த² பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபி⁴ந்தி பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபி⁴னோ . ஸாமிஅத்தே² உபயோக³வசனங். லாபோ⁴ ஸச்சி²கிரியா அஸ்ஸ அத்தீ²தி லாபீ⁴தி வுச்சதி. காமஸஹக³தாதி எத்த² ஸஹக³தஸத்³த³ஸ்ஸ ஆரம்மணத்தோ² அதி⁴ப்பேதோ, வத்து²காமகிலேஸகாமாரம்மணாதி அத்தோ². ஸஞ்ஞாமனஸிகாராதி ஜவனஸஞ்ஞா ச ததா³வஜ்ஜனமனஸிகாரோ ச, ஸஞ்ஞாஸம்பயுத்தமனஸிகாரோபி வட்டதி. ஸமுதா³சரந்தீதி பவத்தந்தி. த⁴ம்மோதி பட²மஜ்ஜா²னத⁴ம்மோ. ஜா²னா பரிஹாயந்தோ தீஹி காரணேஹி பரிஹாயதி கிலேஸஸமுதா³சாரேன வா அஸப்பாயகிரியாய வா அனநுயோகே³ன வா. கிலேஸஸமுதா³சாரேன பரிஹாயந்தோ ஸீக⁴ங் பரிஹாயதி, கம்மாராமதாப⁴ஸ்ஸாராமதானித்³தா³ராமதாஸங்க³ணிகாராமதானுயோக³வஸேன அஸப்பாயகிரியாய பரிஹாயந்தோ த³ந்த⁴ங் பரிஹாயதி, கே³லஞ்ஞபச்சயவேகல்லாதி³னா பலிபோ³தே⁴ன அபி⁴க்க²ணங் அஸமாபஜ்ஜந்தோ அனநுயோகே³ன பரிஹாயந்தோபி த³ந்த⁴ங் பரிஹாயதி. இத⁴ பன ப³லவகாரணமேவ த³ஸ்ஸெந்தோ கிலேஸஸமுதா³சாரமேவாஹ. து³தியஜ்ஜா²னாதீ³ஹி பன பரிஹாயந்தோ ஹெட்டி²மஹெட்டி²மஜ்ஜா²னநிகந்திஸமுதா³சாரேனபி பரிஹாயதி. கித்தாவதா பரிஹீனோ ஹோதீதி? யதா³ ந ஸக்கோதி ஸமாபஜ்ஜிதுங், எத்தாவதா பரிஹீனோ ஹோதீதி. தத³னுத⁴ம்மதாதி அனுபவத்தோ த⁴ம்மோ அனுத⁴ம்மோ, ஜா²னங் அதி⁴கங் கத்வா பவத்தஸ்ஸ நிகந்தித⁴ம்மஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். அனுத⁴ம்மோ ஏவ அனுத⁴ம்மதா, தஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ அனுத⁴ம்மதா தத³னுத⁴ம்மதா. ஸதீதி நிகந்தி. ஸந்திட்ட²தீதி பதிட்டா²தி . தங் பட²மஜ்ஜா²னங் அனுவத்தமானா நிகந்தி பவத்ததீதி வுத்தங் ஹோதி. அவிதக்கஸஹக³தாதி து³தியஜ்ஜா²னாரம்மணா. தஞ்ஹி நத்தெ²த்த² விதக்கோதி அவிதக்கந்தி வுச்சதி. நிப்³பி³தா³ஸஹக³தாதி விபஸ்ஸனாரம்மணா. ஸா ஹி ஸங்கா²ரேஸு நிப்³பி³ந்த³னதோ நிப்³பி³தா³தி வுச்சதி. ‘‘நிப்³பி³ந்த³ங் விரஜ்ஜதீ’’தி (மஹாவ॰ 23; ஸங்॰ நி॰ 3.61) ஹி வுத்தங். விராகூ³பஸங்ஹிதாதி அரியமக்³க³படிஸஞ்ஞுத்தா விபஸ்ஸனா. விபஸ்ஸனா ஹி ஸிகா²ப்பத்தா மக்³க³வுட்டா²னங் பாபேதி. தஸ்மா விபஸ்ஸனாரம்மணா ஸஞ்ஞாமனஸிகாரா ‘‘விராகூ³பஸங்ஹிதா’’தி வுச்சந்தி, ‘‘விராகா³ விமுச்சதீ’’தி ஹி வுத்தங்.
30. Idāni yasmā hānabhāgiyāditā ekekasseva samādhissa avatthābhedena hoti, tasmā hānabhāgiyacatukkaṃ ekatoyeva niddiṭṭhaṃ. Tattha paṭhamassa jhānassa lābhinti paṭhamassa jhānassa lābhino . Sāmiatthe upayogavacanaṃ. Lābho sacchikiriyā assa atthīti lābhīti vuccati. Kāmasahagatāti ettha sahagatasaddassa ārammaṇattho adhippeto, vatthukāmakilesakāmārammaṇāti attho. Saññāmanasikārāti javanasaññā ca tadāvajjanamanasikāro ca, saññāsampayuttamanasikāropi vaṭṭati. Samudācarantīti pavattanti. Dhammoti paṭhamajjhānadhammo. Jhānā parihāyanto tīhi kāraṇehi parihāyati kilesasamudācārena vā asappāyakiriyāya vā ananuyogena vā. Kilesasamudācārena parihāyanto sīghaṃ parihāyati, kammārāmatābhassārāmatāniddārāmatāsaṅgaṇikārāmatānuyogavasena asappāyakiriyāya parihāyanto dandhaṃ parihāyati, gelaññapaccayavekallādinā palibodhena abhikkhaṇaṃ asamāpajjanto ananuyogena parihāyantopi dandhaṃ parihāyati. Idha pana balavakāraṇameva dassento kilesasamudācāramevāha. Dutiyajjhānādīhi pana parihāyanto heṭṭhimaheṭṭhimajjhānanikantisamudācārenapi parihāyati. Kittāvatā parihīno hotīti? Yadā na sakkoti samāpajjituṃ, ettāvatā parihīno hotīti. Tadanudhammatāti anupavatto dhammo anudhammo, jhānaṃ adhikaṃ katvā pavattassa nikantidhammassetaṃ adhivacanaṃ. Anudhammo eva anudhammatā, tassa jhānassa anudhammatā tadanudhammatā. Satīti nikanti. Santiṭṭhatīti patiṭṭhāti . Taṃ paṭhamajjhānaṃ anuvattamānā nikanti pavattatīti vuttaṃ hoti. Avitakkasahagatāti dutiyajjhānārammaṇā. Tañhi natthettha vitakkoti avitakkanti vuccati. Nibbidāsahagatāti vipassanārammaṇā. Sā hi saṅkhāresu nibbindanato nibbidāti vuccati. ‘‘Nibbindaṃ virajjatī’’ti (mahāva. 23; saṃ. ni. 3.61) hi vuttaṃ. Virāgūpasaṃhitāti ariyamaggapaṭisaññuttā vipassanā. Vipassanā hi sikhāppattā maggavuṭṭhānaṃ pāpeti. Tasmā vipassanārammaṇā saññāmanasikārā ‘‘virāgūpasaṃhitā’’ti vuccanti, ‘‘virāgā vimuccatī’’ti hi vuttaṃ.
விதக்கஸஹக³தாதி விதக்கவஸேன பட²மஜ்ஜா²னாரம்மணா. உபெக்கா²ஸுக²ஸஹக³தாதி தத்ரமஜ்ஜ²த்துபெக்கா²ய ச ஸுக²வேத³னாய ச வஸேன ததியஜ்ஜா²னாரம்மணா. பீதிஸுக²ஸஹக³தாதி பீதியா ச ஸுக²வேத³னாய ச வஸேன து³தியஜ்ஜா²னாரம்மணா. அது³க்க²மஸுக²ஸஹக³தாதி உபெக்கா²வேத³னாவஸேன சதுத்த²ஜ்ஜா²னாரம்மணா. ஸா ஹி வேத³னா ந து³க்கா² ந ஸுகா²தி அது³க்க²மஸுகா²தி வுச்சதி , ம-காரோ பனெத்த² பத³ஸந்தி⁴வஸேன வுத்தோ. ரூபஸஹக³தாதி ரூபஜ்ஜா²னாரம்மணா. நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனே டி²தஸ்ஸ ஹானபா⁴கி³யடி²திபா⁴கி³யனிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யத்தேஸு விஜ்ஜமானேஸுபி விஸேஸபா⁴கி³யத்தாபா⁴வா நேவஸஞ்ஞானாஸஞ்ஞாயதனங் ந நித்³தி³ட்ட²ங். ஸப்³போ³பி சேஸ லோகியோ ஸமாதி⁴ பமாத³விஹாரிஸ்ஸ முதி³ந்த்³ரியஸ்ஸ ஹானபா⁴கி³யோ ஹோதி, அப்பமாத³விஹாரிஸ்ஸ முதி³ந்த்³ரியஸ்ஸ டி²திபா⁴கி³யோ ஹோதி, தண்ஹாசரிதஸ்ஸ திக்கி²ந்த்³ரியஸ்ஸ விஸேஸபா⁴கி³யோ ஹோதி, தி³ட்டி²சரிதஸ்ஸ திக்கி²ந்த்³ரியஸ்ஸ நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யோ ஹோதீதி வுச்சதி.
Vitakkasahagatāti vitakkavasena paṭhamajjhānārammaṇā. Upekkhāsukhasahagatāti tatramajjhattupekkhāya ca sukhavedanāya ca vasena tatiyajjhānārammaṇā. Pītisukhasahagatāti pītiyā ca sukhavedanāya ca vasena dutiyajjhānārammaṇā. Adukkhamasukhasahagatāti upekkhāvedanāvasena catutthajjhānārammaṇā. Sā hi vedanā na dukkhā na sukhāti adukkhamasukhāti vuccati , ma-kāro panettha padasandhivasena vutto. Rūpasahagatāti rūpajjhānārammaṇā. Nevasaññānāsaññāyatane ṭhitassa hānabhāgiyaṭhitibhāgiyanibbedhabhāgiyattesu vijjamānesupi visesabhāgiyattābhāvā nevasaññānāsaññāyatanaṃ na niddiṭṭhaṃ. Sabbopi cesa lokiyo samādhi pamādavihārissa mudindriyassa hānabhāgiyo hoti, appamādavihārissa mudindriyassa ṭhitibhāgiyo hoti, taṇhācaritassa tikkhindriyassa visesabhāgiyo hoti, diṭṭhicaritassa tikkhindriyassa nibbedhabhāgiyo hotīti vuccati.
ஹானபா⁴கி³யசதுக்கனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Hānabhāgiyacatukkaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / படிஸம்பி⁴தா³மக்³க³பாளி • Paṭisambhidāmaggapāḷi / 1. ஸுதமயஞாணனித்³தே³ஸோ • 1. Sutamayañāṇaniddeso
