| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ಹರಣಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Haraṇakakathāvaṇṇanā
೧೧೧. ಹರಣಕಕಥಾಯಂ ಹರಣಕನ್ತಿ ವತ್ಥುಸಾಮಿನಾ ಹರಿಯಮಾನಂ। ಸೋ ಚ ಪಾದಂ ಅಗ್ಘತಿ, ಪಾರಾಜಿಕಮೇವಾತಿ ‘‘ಅನ್ತಂ ನ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಅಸಲ್ಲಕ್ಖಿತತ್ತಾ ಸಾಮಞ್ಞತೋ ‘‘ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮಿ ಏತ’’ನ್ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖಿತಸ್ಸೇವ ಪಟಸ್ಸ ಏಕದೇಸತಾಯ ತಮ್ಪಿ ಗಣ್ಹಿತುಕಾಮೋವಾತಿ ಪಾರಾಜಿಕಂ ವುತ್ತಂ। ಸಭಣ್ಡಹಾರಕನ್ತಿ ಸಹಭಣ್ಡಹಾರಕಂ, ಸಕಾರಾದೇಸಸ್ಸ ವಿಕಪ್ಪತ್ತಾ ಸಹ ಸದ್ದೋವ ಠಿತೋ, ಭಣ್ಡಹಾರಕೇನ ಸಹ ತಂ ಭಣ್ಡನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ। ಸಾಸಙ್ಕೋತಿ ‘‘ಯದಿ ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಣ್ಡಂ ಗಣ್ಹಿಸ್ಸಾಮಿ, ಆವುಧೇನ ಮಂ ಪಹರೇಯ್ಯಾ’’ತಿ ಭಯೇನ ಸಞ್ಜಾತಾಸಙ್ಕೋ। ಏಕಮನ್ತಂ ಪಟಿಕ್ಕಮ್ಮಾತಿ ಭಯೇನೇವ ಅನುಪಗನ್ತ್ವಾ ಮಗ್ಗತೋ ಸಯಂ ಪಟಿಕ್ಕಮ್ಮ। ಸನ್ತಜ್ಜೇತ್ವಾತಿ ಫರುಸವಾಚಾಯ ಚೇವ ಆವುಧಪರಿವತ್ತನಾದಿಕಾಯವಿಕಾರೇನ ಚ ಸನ್ತಜ್ಜೇತ್ವಾ। ಅನಜ್ಝಾವುತ್ಥಕನ್ತಿ ಅಪರಿಗ್ಗಹಿತಕಂ। ಆಲಯೇನ ಅನಧಿಮುತ್ತಮ್ಪಿ ಭಣ್ಡಂ ಅನಜ್ಝಾವುತ್ಥಕಂ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಆಹರಾಪೇನ್ತೇ ದಾತಬ್ಬ’’ನ್ತಿ, ಇಮಿನಾ ಪಠಮಂ ಪರಿಚ್ಚತ್ತಾಲಯಾನಮ್ಪಿ ಯದಿ ಪಚ್ಛಾಪಿ ಸಕಸಞ್ಞಾ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ತೇಸಞ್ಞೇವ ತಂ ಭಣ್ಡಂ ಹೋತಿ, ಬಲಕ್ಕಾರೇನಾಪಿ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ತಸ್ಸ ಗಹಣೇ ದೋಸೋ ನತ್ಥಿ, ಅದದನ್ತಸ್ಸೇವ ಅವಹಾರೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ। ಯದಿ ಪನ ಸಾಮಿನೋ ‘‘ಪರಿಚ್ಚತ್ತಂ ಮಯಾ ಪಠಮಂ, ಇದಾನಿ ಮಮ ಸನ್ತಕಂ ವಾ ಏತಂ, ನೋ’’ತಿ ಆಸಙ್ಕಾ ಹೋತಿ, ಬಲಕ್ಕಾರೇನ ಗಹೇತುಂ ನ ವಟ್ಟತಿ ಸಕಸಞ್ಞಾಬಲೇನೇವ ಪುನ ಗಹೇತಬ್ಬಭಾವಸ್ಸ ಆಪನ್ನತ್ತಾ। ‘‘ಅದೇನ್ತಸ್ಸ ಪಾರಾಜಿಕ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಚೋರಸ್ಸ ಸಕಸಞ್ಞಾಯ ವಿಜ್ಜಮಾನಾಯಪಿ ಸಾಮಿಕೇಸು ಸಾಲಯೇಸು ಅದಾತುಂ ನ ವಟ್ಟತೀತಿ ದೀಪಿತಂ ಹೋತಿ। ಅಞ್ಞೇಸೂತಿ ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಾದೀಸು। ವಿಚಾರಣಾಯೇವ ನತ್ಥೀತಿ ಇಮಿನಾ ತತ್ಥಾಪಿ ಪಟಿಕ್ಖೇಪಾಭಾವತೋ ಅಯಮೇವ ಅತ್ಥೋತಿ ದಸ್ಸೇತಿ।
111. Haraṇakakathāyaṃ haraṇakanti vatthusāminā hariyamānaṃ. So ca pādaṃ agghati, pārājikamevāti ‘‘antaṃ na gaṇhissāmī’’ti asallakkhitattā sāmaññato ‘‘gaṇhissāmi eta’’nti sallakkhitasseva paṭassa ekadesatāya tampi gaṇhitukāmovāti pārājikaṃ vuttaṃ. Sabhaṇḍahārakanti sahabhaṇḍahārakaṃ, sakārādesassa vikappattā saha saddova ṭhito, bhaṇḍahārakena saha taṃ bhaṇḍanti attho. Sāsaṅkoti ‘‘yadi upasaṅkamitvā bhaṇḍaṃ gaṇhissāmi, āvudhena maṃ pahareyyā’’ti bhayena sañjātāsaṅko. Ekamantaṃ paṭikkammāti bhayeneva anupagantvā maggato sayaṃ paṭikkamma. Santajjetvāti pharusavācāya ceva āvudhaparivattanādikāyavikārena ca santajjetvā. Anajjhāvutthakanti apariggahitakaṃ. Ālayena anadhimuttampi bhaṇḍaṃ anajjhāvutthakaṃ nāma hotīti āha ‘‘āharāpente dātabba’’nti, iminā paṭhamaṃ pariccattālayānampi yadi pacchāpi sakasaññā uppajjati, tesaññeva taṃ bhaṇḍaṃ hoti, balakkārenāpi sakasaññāya tassa gahaṇe doso natthi, adadantasseva avahāroti dasseti. Yadi pana sāmino ‘‘pariccattaṃ mayā paṭhamaṃ, idāni mama santakaṃ vā etaṃ, no’’ti āsaṅkā hoti, balakkārena gahetuṃ na vaṭṭati sakasaññābaleneva puna gahetabbabhāvassa āpannattā. ‘‘Adentassa pārājika’’nti vacanato corassa sakasaññāya vijjamānāyapi sāmikesu sālayesu adātuṃ na vaṭṭatīti dīpitaṃ hoti. Aññesūti mahāpaccariyādīsu. Vicāraṇāyeva natthīti iminā tatthāpi paṭikkhepābhāvato ayameva atthoti dasseti.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ೨. ದುತಿಯಪಾರಾಜಿಕಂ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಹರಣಕಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Haraṇakakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಭೂಮಟ್ಠಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā
