Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā |
ཧརཎཀཀཐཱཝཎྞནཱ
Haraṇakakathāvaṇṇanā
༡༡༡. ཧརཎཀཀཐཱཡཾ ཧརཎཀནྟི ཝཏྠུསཱམིནཱ ཧརིཡམཱནཾ། སོ ཙ པཱདཾ ཨགྒྷཏི, པཱརཱཛིཀམེཝཱཏི ‘‘ཨནྟཾ ན གཎྷིསྶཱམཱི’’ཏི ཨསལླཀྑིཏཏྟཱ སཱམཉྙཏོ ‘‘གཎྷིསྶཱམི ཨེཏ’’ནྟི སལླཀྑིཏསྶེཝ པཊསྶ ཨེཀདེསཏཱཡ ཏམྤི གཎྷིཏུཀཱམོཝཱཏི པཱརཱཛིཀཾ ཝུཏྟཾ། སབྷཎྜཧཱརཀནྟི སཧབྷཎྜཧཱརཀཾ, སཀཱརཱདེསསྶ ཝིཀཔྤཏྟཱ སཧ སདྡོཝ ཋིཏོ, བྷཎྜཧཱརཀེན སཧ ཏཾ བྷཎྜནྟི ཨཏྠོ། སཱསངྐོཏི ‘‘ཡདི ཨུཔསངྐམིཏྭཱ བྷཎྜཾ གཎྷིསྶཱམི, ཨཱཝུདྷེན མཾ པཧརེཡྻཱ’’ཏི བྷཡེན སཉྫཱཏཱསངྐོ། ཨེཀམནྟཾ པཊིཀྐམྨཱཏི བྷཡེནེཝ ཨནུཔགནྟྭཱ མགྒཏོ སཡཾ པཊིཀྐམྨ། སནྟཛྫེཏྭཱཏི ཕརུསཝཱཙཱཡ ཙེཝ ཨཱཝུདྷཔརིཝཏྟནཱདིཀཱཡཝིཀཱརེན ཙ སནྟཛྫེཏྭཱ། ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཏྠཀནྟི ཨཔརིགྒཧིཏཀཾ། ཨཱལཡེན ཨནདྷིམུཏྟམྤི བྷཎྜཾ ཨནཛ྄ཛྷཱཝུཏྠཀཾ ནཱམ ཧོཏཱིཏི ཨཱཧ ‘‘ཨཱཧརཱཔེནྟེ དཱཏབྦ’’ནྟི, ཨིམིནཱ པཋམཾ པརིཙྩཏྟཱལཡཱནམྤི ཡདི པཙྪཱཔི སཀསཉྙཱ ཨུཔྤཛྫཏི, ཏེསཉྙེཝ ཏཾ བྷཎྜཾ ཧོཏི, བལཀྐཱརེནཱཔི སཀསཉྙཱཡ ཏསྶ གཧཎེ དོསོ ནཏྠི, ཨདདནྟསྶེཝ ཨཝཧཱརོཏི དསྶེཏི། ཡདི པན སཱམིནོ ‘‘པརིཙྩཏྟཾ མཡཱ པཋམཾ, ཨིདཱནི མམ སནྟཀཾ ཝཱ ཨེཏཾ, ནོ’’ཏི ཨཱསངྐཱ ཧོཏི, བལཀྐཱརེན གཧེཏུཾ ན ཝཊྚཏི སཀསཉྙཱབལེནེཝ པུན གཧེཏབྦབྷཱཝསྶ ཨཱཔནྣཏྟཱ། ‘‘ཨདེནྟསྶ པཱརཱཛིཀ’’ནྟི ཝཙནཏོ ཙོརསྶ སཀསཉྙཱཡ ཝིཛྫམཱནཱཡཔི སཱམིཀེསུ སཱལཡེསུ ཨདཱཏུཾ ན ཝཊྚཏཱིཏི དཱིཔིཏཾ ཧོཏི། ཨཉྙེསཱུཏི མཧཱཔཙྩརིཡཱདཱིསུ། ཝིཙཱརཎཱཡེཝ ནཏྠཱིཏི ཨིམིནཱ ཏཏྠཱཔི པཊིཀྑེཔཱབྷཱཝཏོ ཨཡམེཝ ཨཏྠོཏི དསྶེཏི།
111. Haraṇakakathāyaṃ haraṇakanti vatthusāminā hariyamānaṃ. So ca pādaṃ agghati, pārājikamevāti ‘‘antaṃ na gaṇhissāmī’’ti asallakkhitattā sāmaññato ‘‘gaṇhissāmi eta’’nti sallakkhitasseva paṭassa ekadesatāya tampi gaṇhitukāmovāti pārājikaṃ vuttaṃ. Sabhaṇḍahārakanti sahabhaṇḍahārakaṃ, sakārādesassa vikappattā saha saddova ṭhito, bhaṇḍahārakena saha taṃ bhaṇḍanti attho. Sāsaṅkoti ‘‘yadi upasaṅkamitvā bhaṇḍaṃ gaṇhissāmi, āvudhena maṃ pahareyyā’’ti bhayena sañjātāsaṅko. Ekamantaṃ paṭikkammāti bhayeneva anupagantvā maggato sayaṃ paṭikkamma. Santajjetvāti pharusavācāya ceva āvudhaparivattanādikāyavikārena ca santajjetvā. Anajjhāvutthakanti apariggahitakaṃ. Ālayena anadhimuttampi bhaṇḍaṃ anajjhāvutthakaṃ nāma hotīti āha ‘‘āharāpente dātabba’’nti, iminā paṭhamaṃ pariccattālayānampi yadi pacchāpi sakasaññā uppajjati, tesaññeva taṃ bhaṇḍaṃ hoti, balakkārenāpi sakasaññāya tassa gahaṇe doso natthi, adadantasseva avahāroti dasseti. Yadi pana sāmino ‘‘pariccattaṃ mayā paṭhamaṃ, idāni mama santakaṃ vā etaṃ, no’’ti āsaṅkā hoti, balakkārena gahetuṃ na vaṭṭati sakasaññābaleneva puna gahetabbabhāvassa āpannattā. ‘‘Adentassa pārājika’’nti vacanato corassa sakasaññāya vijjamānāyapi sāmikesu sālayesu adātuṃ na vaṭṭatīti dīpitaṃ hoti. Aññesūti mahāpaccariyādīsu. Vicāraṇāyeva natthīti iminā tatthāpi paṭikkhepābhāvato ayameva atthoti dasseti.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝིབྷངྒ • Mahāvibhaṅga / ༢. དུཏིཡཔཱརཱཛིཀཾ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝིབྷངྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ༢. དུཏིཡཔཱརཱཛིཀཾ • 2. Dutiyapārājikaṃ
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ཧརཎཀཀཐཱཝཎྞནཱ • Haraṇakakathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā / བྷཱུམཊྛཀཐཱདིཝཎྞནཱ • Bhūmaṭṭhakathādivaṇṇanā