Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / థేరగాథా-అట్ఠకథా • Theragāthā-aṭṭhakathā

    ౧౫. హారితత్థేరగాథావణ్ణనా

    15. Hāritattheragāthāvaṇṇanā

    యో పుబ్బే కరణీయానీతి ఆయస్మతో హారితత్థేరస్స గాథా. కా ఉప్పత్తి? అయమ్పి పదుముత్తరస్స భగవతో కాలే కులగేహే నిబ్బత్తిత్వా విఞ్ఞుతం పత్తో సత్థరి పరినిబ్బుతే తస్స చితకపూజాయ కయిరమానాయ గన్ధేన పూజం అకాసి. సో తేన పుఞ్ఞకమ్మేన దేవమనుస్సేసు సంసరన్తో ఇమస్మిం బుద్ధుప్పాదే సావత్థియం బ్రాహ్మణకులే నిబ్బత్తిత్వా హారితోతి లద్ధనామో వయప్పత్తో జాతిమానం నిస్సాయ అఞ్ఞే వసలవాదేన సముదాచరతి. సో భిక్ఖూనం సన్తికం గన్త్వా ధమ్మం సుత్వా పటిలద్ధసద్ధో పబ్బజితోపి చిరపరిచితత్తా వసలసముదాచారం న విస్సజ్జి. అథేకదివసం సత్థు సన్తికే ధమ్మం సుత్వా సఞ్జాతసంవేగో విపస్సనం పట్ఠపేత్వా అత్తనో చిత్తప్పవత్తిం ఉపపరిక్ఖన్తో మానుద్ధచ్చవిగ్గహితతం దిస్వా తం పహాయ విపస్సనం ఉస్సుక్కాపేత్వా అరహత్తం పాపుణి. తేన వుత్తం అపదానే (అప॰ థేర ౨.౪౬.౬౩-౬౭) –

    Yo pubbe karaṇīyānīti āyasmato hāritattherassa gāthā. Kā uppatti? Ayampi padumuttarassa bhagavato kāle kulagehe nibbattitvā viññutaṃ patto satthari parinibbute tassa citakapūjāya kayiramānāya gandhena pūjaṃ akāsi. So tena puññakammena devamanussesu saṃsaranto imasmiṃ buddhuppāde sāvatthiyaṃ brāhmaṇakule nibbattitvā hāritoti laddhanāmo vayappatto jātimānaṃ nissāya aññe vasalavādena samudācarati. So bhikkhūnaṃ santikaṃ gantvā dhammaṃ sutvā paṭiladdhasaddho pabbajitopi ciraparicitattā vasalasamudācāraṃ na vissajji. Athekadivasaṃ satthu santike dhammaṃ sutvā sañjātasaṃvego vipassanaṃ paṭṭhapetvā attano cittappavattiṃ upaparikkhanto mānuddhaccaviggahitataṃ disvā taṃ pahāya vipassanaṃ ussukkāpetvā arahattaṃ pāpuṇi. Tena vuttaṃ apadāne (apa. thera 2.46.63-67) –

    ‘‘చితాసు కురుమానాసు, నానాగన్ధే సమాహటే;

    ‘‘Citāsu kurumānāsu, nānāgandhe samāhaṭe;

    పసన్నచిత్తో సుమనో, గన్ధముట్ఠిమపూజయిం.

    Pasannacitto sumano, gandhamuṭṭhimapūjayiṃ.

    ‘‘సతసహస్సితో కప్పే, చితకం యమపూజయిం;

    ‘‘Satasahassito kappe, citakaṃ yamapūjayiṃ;

    దుగ్గతిం నాభిజానామి, చితపూజాయిదం ఫలం.

    Duggatiṃ nābhijānāmi, citapūjāyidaṃ phalaṃ.

    ‘‘కిలేసా ఝాపితా మయ్హం…పే॰… కతం బుద్ధస్స సాసన’’న్తి.

    ‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… kataṃ buddhassa sāsana’’nti.

    అరహా పన హుత్వా విముత్తిసుఖం అనుభవన్తో ‘‘యో పుబ్బే కరణీయానీ’’తిఆదినా తీహి గాథాహి భిక్ఖూనం ఓవాదదానముఖేన అఞ్ఞం బ్యాకాసి. తాసం అత్థో హేట్ఠా వుత్తోయేవ.

    Arahā pana hutvā vimuttisukhaṃ anubhavanto ‘‘yo pubbe karaṇīyānī’’tiādinā tīhi gāthāhi bhikkhūnaṃ ovādadānamukhena aññaṃ byākāsi. Tāsaṃ attho heṭṭhā vuttoyeva.

    హారితత్థేరగాథావణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Hāritattheragāthāvaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / థేరగాథాపాళి • Theragāthāpāḷi / ౧౫. హారితత్థేరగాథా • 15. Hāritattheragāthā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact