| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / महाविभङ्ग-अट्ठकथा • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
३. हसधम्मसिक्खापदवण्णना
3. Hasadhammasikkhāpadavaṇṇanā
३३५. ततिये – अप्पकतञ्ञुनोति यं भगवता पकतं पञ्ञत्तं, तं न जानन्तीति अत्थो।
335. Tatiye – appakataññunoti yaṃ bhagavatā pakataṃ paññattaṃ, taṃ na jānantīti attho.
३३६. उदके हसधम्मेति उदककीळिका वुच्चति। उपरिगोप्फकेति गोप्फकानं उपरिभागप्पमाणे। हसाधिप्पायोति कीळाधिप्पायो। निमुज्जति वातिआदीसु निमुज्जनत्थाय ओरोहन्तस्स पदवारे पदवारे दुक्कटं। निमुज्जनुम्मुज्जनेसु पयोगे पयोगे पाचित्तियं। निमुज्जित्वा अन्तोउदकेयेव गच्छन्तस्स हत्थवारपदवारेसु सब्बत्थ पाचित्तियं। पलवतीति तरति। हत्थेहि तरन्तस्स हत्थवारे हत्थवारे पाचित्तियं। पादेसुपि एसेव नयो। येन येन अङ्गेन तरति, तस्स तस्स पयोगे पयोगे पाचित्तियं। तीरतो वा रुक्खतो वा उदके पतति, पाचित्तियमेव। नावाय कीळतीति फियारित्तादीहि नावं पाजेन्तो वा तीरे उस्सारेन्तो वा नावाय कीळति, दुक्कटं।
336.Udake hasadhammeti udakakīḷikā vuccati. Uparigopphaketi gopphakānaṃ uparibhāgappamāṇe. Hasādhippāyoti kīḷādhippāyo. Nimujjati vātiādīsu nimujjanatthāya orohantassa padavāre padavāre dukkaṭaṃ. Nimujjanummujjanesu payoge payoge pācittiyaṃ. Nimujjitvā antoudakeyeva gacchantassa hatthavārapadavāresu sabbattha pācittiyaṃ. Palavatīti tarati. Hatthehi tarantassa hatthavāre hatthavāre pācittiyaṃ. Pādesupi eseva nayo. Yena yena aṅgena tarati, tassa tassa payoge payoge pācittiyaṃ. Tīrato vā rukkhato vā udake patati, pācittiyameva. Nāvāya kīḷatīti phiyārittādīhi nāvaṃ pājento vā tīre ussārento vā nāvāya kīḷati, dukkaṭaṃ.
हत्थेन वातिआदीसुपि पयोगे पयोगे दुक्कटं। केचि हत्थेन उदके खित्ताय कथलाय पतनुप्पतनवारेसु दुक्कटं वदन्ति, तं न गहेतब्बं। तत्थ हि एकपयोगत्ता एकमेव दुक्कटं, अपिच उपरिगोप्फके वुत्तानि उम्मुज्जनादीनि ठपेत्वा अञ्ञेन येन केनचि आकारेन उदकं ओतरित्वा वा अनोतरित्वा वा यत्थ कत्थचि ठितं उदकं अन्तमसो बिन्दुं गहेत्वा खिपनकीळायपि कीळन्तस्स दुक्कटमेव, अत्थजोतकं पन अक्खरं लिखितुं वट्टति, अयमेत्थ विनिच्छयो। सेसमेत्थ उत्तानमेव।
Hatthena vātiādīsupi payoge payoge dukkaṭaṃ. Keci hatthena udake khittāya kathalāya patanuppatanavāresu dukkaṭaṃ vadanti, taṃ na gahetabbaṃ. Tattha hi ekapayogattā ekameva dukkaṭaṃ, apica uparigopphake vuttāni ummujjanādīni ṭhapetvā aññena yena kenaci ākārena udakaṃ otaritvā vā anotaritvā vā yattha katthaci ṭhitaṃ udakaṃ antamaso binduṃ gahetvā khipanakīḷāyapi kīḷantassa dukkaṭameva, atthajotakaṃ pana akkharaṃ likhituṃ vaṭṭati, ayamettha vinicchayo. Sesamettha uttānameva.
पठमपाराजिकसमुट्ठानं – किरियं, सञ्ञाविमोक्खं, सचित्तकं, लोकवज्जं, कायकम्मं, अकुसलचित्तं, तिवेदनन्ति।
Paṭhamapārājikasamuṭṭhānaṃ – kiriyaṃ, saññāvimokkhaṃ, sacittakaṃ, lokavajjaṃ, kāyakammaṃ, akusalacittaṃ, tivedananti.
हसधम्मसिक्खापदं ततियं।
Hasadhammasikkhāpadaṃ tatiyaṃ.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / महाविभङ्ग • Mahāvibhaṅga / ६. सुरापानवग्गो • 6. Surāpānavaggo
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / सारत्थदीपनी-टीका • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ३. हसधम्मसिक्खापदवण्णना • 3. Hasadhammasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / ३. हसधम्मसिक्खापदवण्णना • 3. Hasadhammasikkhāpadavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / ३. हसधम्मसिक्खापदं • 3. Hasadhammasikkhāpadaṃ
