| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Hatthacchinnādivatthukathāvaṇṇanā
੧੧੯. ਅਜਪਦਕੇਤਿ ਅਜਪਦਸਣ੍ਠਾਨੇ ਪਦੇਸੇ। ਬ੍ਰਹ੍ਮੁਜੁਗਤ੍ਤੋਤਿ ਬ੍ਰਹ੍ਮਾ વਿਯ ਉਜੁਗਤ੍ਤੋ। ਅવਸੇਸੋ ਸਤ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਲਕ੍ਖਣੇਨ ਰਹਿਤਸਤ੍ਤੋ। ਏਤੇਨ ਠਪੇਤ੍વਾ ਮਹਾਪੁਰਿਸਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਞ੍ਚ ਇਤਰੇ ਸਤ੍ਤਾ ਖੁਜ੍ਜਪਕ੍ਖਿਕਾਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਯੇਭੁਯ੍ਯੇਨ ਹਿ ਸਤ੍ਤਾ ਖਨ੍ਧੇ ਕਟਿਯਂ ਜਾਣੂਸੂਤਿ ਤੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਮਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਕਟਿਯਂ ਨਮਨ੍ਤਾ ਪਚ੍ਛਤੋ ਨਮਨ੍ਤਿ, ਇਤਰੇਸੁ ਦ੍વੀਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਨਮਨ੍ਤਾ ਪੁਰਤੋ ਨਮਨ੍ਤਿ। ਦੀਘਸਰੀਰਾ ਪਨ ਏਕੇਨ ਪਸ੍ਸੇਨ વਙ੍ਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਮੁਖਂ ਉਨ੍ਨਾਮੇਤ੍વਾ ਨਕ੍ਖਤ੍ਤਾਨਿ ਗਣਯਨ੍ਤਾ વਿਯ ਚਰਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਅਪ੍ਪਮਂਸਲੋਹਿਤਾ ਸੂਲਸਦਿਸਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਏਕੇ ਪੁਰਤੋ ਪਬ੍ਭਾਰਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਪવੇਧਮਾਨਾ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਪਰਿવਟੁਮੋਤਿ ਸਮਨ੍ਤਤੋ વਟ੍ਟਲੋ।
119.Ajapadaketi ajapadasaṇṭhāne padese. Brahmujugattoti brahmā viya ujugatto. Avaseso sattoti iminā lakkhaṇena rahitasatto. Etena ṭhapetvā mahāpurisaṃ cakkavattiñca itare sattā khujjapakkhikāti dasseti. Yebhuyyena hi sattā khandhe kaṭiyaṃ jāṇūsūti tīsu ṭhānesu namanti. Te kaṭiyaṃ namantā pacchato namanti, itaresu dvīsu ṭhānesu namantā purato namanti. Dīghasarīrā pana ekena passena vaṅkā honti, eke mukhaṃ unnāmetvā nakkhattāni gaṇayantā viya caranti, eke appamaṃsalohitā sūlasadisā honti, eke purato pabbhārā honti, pavedhamānā gacchanti. Parivaṭumoti samantato vaṭṭalo.
ਅਟ੍ਠਿਸਿਰਾਚਮ੍ਮਸਰੀਰੋਤਿ ਅਟ੍ਠਿਸਿਰਾਚਮ੍ਮਮਤ੍ਤਸਰੀਰੋ। ਕਪ੍ਪਸੀਸੋਤਿ ਦ੍વਿਧਾਭੂਤਸੀਸੋ। ਕੇਕਰੋਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਪਸ੍ਸਨ੍ਤੋ। ‘‘ਉਦਕਤਾਰਕਾ ਨਾਮ ਉਦਕਪੁਬ੍ਬੁਲ਼’’ਨ੍ਤਿ ਗਣ੍ਠਿਪਦੇਸੁ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਕ੍ਖਿਤਾਰਕਾਤਿ ਅਕ੍ਖਿਭਣ੍ਡਕਾ। ਨਿਪ੍ਪਖੁਮਕ੍ਖੀਤਿ ਅਕ੍ਖਿਦਲਲੋਮੇਹਿ વਿਰਹਿਤਅਕ੍ਖਿਕੋ। ਪਖੁਮ-ਸਦ੍ਦੋ ਹਿ ਲੋਕੇ ਅਕ੍ਖਿਦਲਲੋਮੇਸੁ ਨਿਰੁਲ਼੍ਹੋ। ਪਟਙ੍ਗਮਣ੍ਡੂਕੋ ਨਾਮ ਮਹਾਮੁਖਮਣ੍ਡੂਕੋ। ਏਲ਼ਮੁਖੋਤਿ ਨਿਚ੍ਚਪਗ੍ਘਰਣਕਲਾਲਮੁਖੋ। ਸਬ੍ਬਞ੍ਚੇਤਨ੍ਤਿ ‘‘ਕਚ੍ਛੁਗਤ੍ਤੋ વਾ’’ਤਿਆਦਿਂ ਸਨ੍ਧਾਯ વਦਤਿ। વਾਤਣ੍ਡਿਕੋਤਿ ਅਣ੍ਡਕੇਸੁ વੁਦ੍ਧਿਰੋਗੇਨ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ। વਿਕਟੋਤਿ ਤਿਰਿਯਂ ਗਮਨਪਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਚ ਚਙ੍ਕਮਤੋ ਜਾਣੁਕਾ ਬਹਿ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਪਣ੍ਹੋਤਿ ਪਚ੍ਛਤੋ ਪਰਿવਤ੍ਤਪਾਦੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤੋ, ਯਸ੍ਸ ਚਙ੍ਕਮਤੋ ਜਾਣੁਕਾ ਅਨ੍ਤੋ ਪવਿਸਨ੍ਤਿ।
Aṭṭhisirācammasarīroti aṭṭhisirācammamattasarīro. Kappasīsoti dvidhābhūtasīso. Kekaroti tiriyaṃ passanto. ‘‘Udakatārakā nāma udakapubbuḷa’’nti gaṇṭhipadesu vuttaṃ. Akkhitārakāti akkhibhaṇḍakā. Nippakhumakkhīti akkhidalalomehi virahitaakkhiko. Pakhuma-saddo hi loke akkhidalalomesu niruḷho. Paṭaṅgamaṇḍūko nāma mahāmukhamaṇḍūko. Eḷamukhoti niccapaggharaṇakalālamukho. Sabbañcetanti ‘‘kacchugatto vā’’tiādiṃ sandhāya vadati. Vātaṇḍikoti aṇḍakesu vuddhirogena samannāgato. Vikaṭoti tiriyaṃ gamanapādehi samannāgato, yassa ca caṅkamato jāṇukā bahi gacchanti. Paṇhoti pacchato parivattapādehi samannāgato, yassa caṅkamato jāṇukā anto pavisanti.
ਕੁਦਣ੍ਡਪਾਦਤਾਯ ਕਾਰਣਂ વਿਭਾવੇਤਿ ‘‘ਮਜ੍ਝੇ ਸਙ੍ਕੁਟਿਤਪਾਦਤ੍ਤਾ’’ਤਿ। ਅਗ੍ਗੇ ਸਙ੍ਕੁਟਿਤਪਾਦਤ੍ਤਾਤਿ ਕੁਣ੍ਡਪਾਦਤਾਯ ਕਾਰਣਨਿਦਸ੍ਸਨਂ। ਕੁਣ੍ਡਪਾਦਸ੍ਸੇવ ਗਮਨਸਭਾવਂ વਿਭਾવੇਤਿ ‘‘ਪਿਟ੍ਠਿਪਾਦਗ੍ਗੇਨ ਚਙ੍ਕਮਨ੍ਤੋ’’ਤਿ। ਮਮ੍ਮਨਨ੍ਤਿ ਖਲਿਤવਚਨਂ। ਯੋ ਏਕਮੇવ ਅਕ੍ਖਰਂ ਚਤੁਪਞ੍ਚਕ੍ਖਤ੍ਤੁਂ વਦਤਿ, ਤਸ੍ਸੇਤਂ ਅਧਿવਚਨਂ।
Kudaṇḍapādatāya kāraṇaṃ vibhāveti ‘‘majjhe saṅkuṭitapādattā’’ti. Agge saṅkuṭitapādattāti kuṇḍapādatāya kāraṇanidassanaṃ. Kuṇḍapādasseva gamanasabhāvaṃ vibhāveti ‘‘piṭṭhipādaggena caṅkamanto’’ti. Mammananti khalitavacanaṃ. Yo ekameva akkharaṃ catupañcakkhattuṃ vadati, tassetaṃ adhivacanaṃ.
ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Hatthacchinnādivatthukathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੫੭. ਨਪਬ੍ਬਾਜੇਤਬ੍ਬਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸવਾਰੋ • 57. Napabbājetabbadvattiṃsavāro
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾ • Hatthacchinnādivatthukathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Hatthacchinnādivatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Hatthacchinnādivatthukathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੫੭. ਹਤ੍ਥਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਦਿવਤ੍ਥੁਕਥਾ • 57. Hatthacchinnādivatthukathā
