| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
៥. ហត្ថកសុត្តវណ្ណនា
5. Hatthakasuttavaṇṇanā
៣៥. បញ្ចមេ អាឡវិយន្តិ អាឡវិរដ្ឋេ, ន អាឡវិនគរេ។ តេនាហ ‘‘អាឡវិយន្តិ អាឡវិរដ្ឋេ’’តិ។ អថាតិ អវិច្ឆេទត្ថេ និបាតោ។ តត្ថ ភគវតោ និសជ្ជាយ អវិច្ឆិន្នាយ ឯវាតិ អត្ថោ។ តេនាហ ‘‘ឯវ’’ន្តិអាទិ។ ហត្ថតោ ហត្ថំ គតត្តាតិ អាឡវកស្ស យក្ខស្ស ហត្ថតោ សម្មាសម្ពុទ្ធស្ស ហត្ថំ, តតោ រាជបុរិសានំ ហត្ថំ គតត្តា។
35. Pañcame āḷaviyanti āḷaviraṭṭhe, na āḷavinagare. Tenāha ‘‘āḷaviyanti āḷaviraṭṭhe’’ti. Athāti avicchedatthe nipāto. Tattha bhagavato nisajjāya avicchinnāya evāti attho. Tenāha ‘‘eva’’ntiādi. Hatthato hatthaṃ gatattāti āḷavakassa yakkhassa hatthato sammāsambuddhassa hatthaṃ, tato rājapurisānaṃ hatthaṃ gatattā.
មាឃស្សាតិ មាឃមាសស្ស។ ឯវំ ផគ្គុនស្សាតិ ឯត្ថាបិ។ ខុរន្តរេហិ កទ្ទមោ ឧគ្គន្ត្វា តិដ្ឋតីតិ កទ្ទមោ ខុរន្តរេហិ ឧគ្គន្ត្វា តិដ្ឋតិ។ ចតូហិ ទិសាហិ វាយន្តោ វាតោ វេរម្ភោតិ វុច្ចតិ វេរម្ភវាតសទិសត្តា។
Māghassāti māghamāsassa. Evaṃ phaggunassāti etthāpi. Khurantarehi kaddamo uggantvā tiṭṭhatīti kaddamo khurantarehi uggantvā tiṭṭhati. Catūhi disāhi vāyanto vāto verambhoti vuccati verambhavātasadisattā.
បញ្ចទ្វារកាយន្តិ បញ្ចទ្វារានុសារេន បវត្តំ វិញ្ញាណកាយំ។ ខោភយមានាតិ កិលេសខោភវសេន ខោភយមានា ចិត្តំ សង្ខោភំ ករោន្តា។ ចេតសិកាតិ មនោទ្វារិកចិត្តសន្និស្សិតា។ តេនាហ ‘‘មនោទ្វារំ ខោភយមានា’’តិ។ សោ រាគោតិ តំសទិសោ រាគោ។ ភវតិ ហិ តំសទិសេ តព្ពោហារោ យថា ‘‘សា ឯវ តិត្តិរិកា, តានិ ឯវ ឱសធានី’’តិ។ យាទិសោ ហិ ឯកស្ស បុគ្គលស្ស ឧប្បជ្ជនករាគោ, តាទិសោ ឯវ តតោ អញ្ញស្ស រាគភាវសាមញ្ញតោ។ តេន វុត្តំ ‘‘តថារូបោ រាគោ’’តិអាទិ។ ឥច្ឆិតាលាភេន រជនីយេសុ វា និរុទ្ធេសុ វត្ថូសុ ទោមនស្សុប្បត្តិយា ទោសបរិឡាហានំ សម្ភវោ វេទិតព្ពោ។
Pañcadvārakāyanti pañcadvārānusārena pavattaṃ viññāṇakāyaṃ. Khobhayamānāti kilesakhobhavasena khobhayamānā cittaṃ saṅkhobhaṃ karontā. Cetasikāti manodvārikacittasannissitā. Tenāha ‘‘manodvāraṃ khobhayamānā’’ti. So rāgoti taṃsadiso rāgo. Bhavati hi taṃsadise tabbohāro yathā ‘‘sā eva tittirikā, tāni eva osadhānī’’ti. Yādiso hi ekassa puggalassa uppajjanakarāgo, tādiso eva tato aññassa rāgabhāvasāmaññato. Tena vuttaṃ ‘‘tathārūporāgo’’tiādi. Icchitālābhena rajanīyesu vā niruddhesu vatthūsu domanassuppattiyā dosapariḷāhānaṃ sambhavo veditabbo.
ន លិម្បតិ អនុបលិត្តចិត្តត្តា។ សីតិភូតោ និព្ពុតសព្ពបរិឡាហត្តា។ អាសត្តិយោ វុច្ចន្តិ តណ្ហាយោ តត្ថ តត្ថ អាសញ្ជនដ្ឋេន។ ទរថន្តិ បរិឡាហជាតំ។ ចេតសោតិ សាមិវចនំ។
Na limpati anupalittacittattā. Sītibhūto nibbutasabbapariḷāhattā. Āsattiyo vuccanti taṇhāyo tattha tattha āsañjanaṭṭhena. Darathanti pariḷāhajātaṃ. Cetasoti sāmivacanaṃ.
ហត្ថកសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Hatthakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៥. ហត្ថកសុត្តំ • 5. Hatthakasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ៥. ហត្ថកសុត្តវណ្ណនា • 5. Hatthakasuttavaṇṇanā
