Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)

    ၅. ဟတ္ထကသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    5. Hatthakasuttavaṇṇanā

    ၃၅. ပဉ္စမေ အာဠဝိယန္တိ အာဠဝိရဋ္ဌေ။ ဂောမဂ္ဂေတိ ဂုန္နံ ဂမနမဂ္ဂေ။ ပဏ္ဏသန္ထရေတိ သယံ ပတိတပဏ္ဏသန္ထရေ။ အထာတိ ဧဝံ ဂုန္နံ ဂမနမဂ္ဂံ ဥဇုံ မဟာပထံ နိသ္သာယ သိံသပာဝနေ သယံ ပတိတပဏ္ဏာနိ သင္ကဍ္ဎိတ္ဝာ ကတသန္ထရေ သုဂတမဟာစီဝရံ ပတ္ထရိတ္ဝာ ပလ္လင္ကံ အာဘုဇိတ္ဝာ နိသိန္နေ တထာဂတေ။ ဟတ္ထကော အာဠဝကောတိ ဟတ္ထတော ဟတ္ထံ ဂတတ္တာ ဧဝံလဒ္ဓနာမော အာဠဝကော ရာဇပုတ္တော။ ဧတဒဝောစာတိ ဧတံ ‘‘ကစ္စိ, ဘန္တေ , ဘဂဝာ’’တိအာဒိဝစနံ အဝောစ။ ကသ္မာ ပန သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော တံ ဌာနံ ဂန္တ္ဝာ နိသိန္နော, ကသ္မာ ရာဇကုမာရော တတ္ထ ဂတောတိ? သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော တာဝ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိကာယ ဓမ္မဒေသနာယ သမုဋ္ဌာနံ ဒိသ္ဝာ တတ္ထ နိသိန္နော, ရာဇကုမာရောပိ ပာတောဝ ဥဋ္ဌာယ ပဉ္စဟိ ဥပာသကသတေဟိ ပရိဝုတော ဗုဒ္ဓုပဋ္ဌာနံ ဂစ္ဆန္တော မဟာမဂ္ဂာ ဩက္ကမ္မ ဂောပထံ ဂဟေတ္ဝာ ‘‘ဗုဒ္ဓာနံ ပူဇနတ္ထာယ မိသ္သကမာလံ ဩစိနိသ္သာမီ’’တိ ဂစ္ဆန္တော သတ္ထာရံ ဒိသ္ဝာ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဝန္ဒိတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ, ဧဝံ သော တတ္ထ ဂတောတိ။ သုခမသယိတ္ထာတိ သုခံ သယိတ္ထ။

    35. Pañcame āḷaviyanti āḷaviraṭṭhe. Gomaggeti gunnaṃ gamanamagge. Paṇṇasanthareti sayaṃ patitapaṇṇasanthare. Athāti evaṃ gunnaṃ gamanamaggaṃ ujuṃ mahāpathaṃ nissāya siṃsapāvane sayaṃ patitapaṇṇāni saṅkaḍḍhitvā katasanthare sugatamahācīvaraṃ pattharitvā pallaṅkaṃ ābhujitvā nisinne tathāgate. Hatthako āḷavakoti hatthato hatthaṃ gatattā evaṃladdhanāmo āḷavako rājaputto. Etadavocāti etaṃ ‘‘kacci, bhante , bhagavā’’tiādivacanaṃ avoca. Kasmā pana sammāsambuddho taṃ ṭhānaṃ gantvā nisinno, kasmā rājakumāro tattha gatoti? Sammāsambuddho tāva aṭṭhuppattikāya dhammadesanāya samuṭṭhānaṃ disvā tattha nisinno, rājakumāropi pātova uṭṭhāya pañcahi upāsakasatehi parivuto buddhupaṭṭhānaṃ gacchanto mahāmaggā okkamma gopathaṃ gahetvā ‘‘buddhānaṃ pūjanatthāya missakamālaṃ ocinissāmī’’ti gacchanto satthāraṃ disvā upasaṅkamitvā vanditvā ekamantaṃ nisīdi, evaṃ so tattha gatoti. Sukhamasayitthāti sukhaṃ sayittha.

    အန္တရဋ္ဌကောတိ မာဃဖဂ္ဂုဏာနံ အန္တရေ အဋ္ဌဒိဝသပရိမာဏော ကာလော။ မာဃသ္သ ဟိ အဝသာနေ စတ္တာရော ဒိဝသာ, ဖဂ္ဂုဏသ္သ အာဒိမ္ဟိ စတ္တာရောတိ အယံ ‘‘အန္တရဋ္ဌကော’’တိ ဝုစ္စတိ။ ဟိမပာတသမယောတိ ဟိမသ္သ ပတနသမယော။ ခရာတိ ဖရုသာ ကက္ခဠာ ဝာ။ ဂောကဏ္ဋကဟတာတိ နဝဝုဋ္ဌေ ဒေဝေ ဂာဝီနံ အက္ကန္တက္ကန္တဋ္ဌာနေ ခုရန္တရေဟိ ကဒ္ဒမော ဥဂ္ဂန္တ္ဝာ တိဋ္ဌတိ, သော ဝာတာတပေန သုက္ခော ကကစဒန္တသဒိသော ဟောတိ ဒုက္ခသမ္ဖသ္သော။ တံ သန္ဓာယာဟ – ‘‘ဂောကဏ္ဋကဟတာ ဘူမီ’’တိ။ ဂုန္နံ ခုရန္တရေဟိ ဆိန္နာတိပိ အတ္ထော။ ဝေရမ္ဘော ဝာတော ဝာယတီတိ စတူဟိ ဒိသာဟိ ဝာယန္တော ဝာတော ဝာယတိ။ ဧကာယ ဒိသာယ ဝာ ဒ္ဝီဟိ ဝာ ဒိသာဟိ တီဟိ ဝာ ဒိသာဟိ ဝာယန္တော ဝာတော ဝေရမ္ဘောတိ န ဝုစ္စတိ။

    Antaraṭṭhakoti māghaphagguṇānaṃ antare aṭṭhadivasaparimāṇo kālo. Māghassa hi avasāne cattāro divasā, phagguṇassa ādimhi cattāroti ayaṃ ‘‘antaraṭṭhako’’ti vuccati. Himapātasamayoti himassa patanasamayo. Kharāti pharusā kakkhaḷā vā. Gokaṇṭakahatāti navavuṭṭhe deve gāvīnaṃ akkantakkantaṭṭhāne khurantarehi kaddamo uggantvā tiṭṭhati, so vātātapena sukkho kakacadantasadiso hoti dukkhasamphasso. Taṃ sandhāyāha – ‘‘gokaṇṭakahatā bhūmī’’ti. Gunnaṃ khurantarehi chinnātipi attho. Verambho vāto vāyatīti catūhi disāhi vāyanto vāto vāyati. Ekāya disāya vā dvīhi vā disāhi tīhi vā disāhi vāyanto vāto verambhoti na vuccati.

    တေန ဟိ ရာဇကုမာရာတိ ဣဒံ သတ္ထာ ‘‘အယံ ရာဇကုမာရော လောကသ္မိံ နေဝ သုခဝာသိနော, န ဒုက္ခဝာသိနော ဇာနာတိ, ဇာနာပေသ္သာမိ န’’န္တိ ဥပရိ ဒေသနံ ဝဍ္ဎေန္တော အာဟ။ တတ္ထ ယထာ တေ ခမေယ္ယာတိ ယထာ တုယ္ဟံ ရုစ္စေယ္ယ။ ဣဓသ္သာတိ ဣမသ္မိံ လောကေ အသ္သ။ ဂောနကတ္ထတောတိ စတုရင္ဂုလာဓိကလောမေန ကာဠကောဇဝေန အတ္ထတော။ ပဋိကတ္ထတောတိ ဥဏ္ဏာမယေန သေတတ္ထရဏေန အတ္ထတော။ ပဋလိကတ္ထတောတိ ဃနပုပ္ဖေန ဥဏ္ဏာမယအတ္ထရဏေန အတ္ထတော။ ကဒလိမိဂပဝရပစ္စတ္ထရဏောတိ ကဒလိမိဂစမ္မမယေန ဥတ္တမပစ္စတ္ထရဏေန အတ္ထတော။ တံ ကိရ ပစ္စတ္ထရဏံ သေတဝတ္ထသ္သ ဥပရိ ကဒလိမိဂစမ္မံ အတ္ထရိတ္ဝာ သိဗ္ဗိတ္ဝာ ကရောန္တိ။ သဥတ္တရစ္ဆဒောတိ သဟ ဥတ္တရစ္ဆဒေန, ဥပရိ ဗဒ္ဓေန ရတ္တဝိတာနေန သဒ္ဓိန္တိ အတ္ထော။ ဥဘတောလောဟိတကူပဓာနောတိ သီသူပဓာနဉ္စ ပာဒူပဓာနဉ္စာတိ ပလ္လင္ကသ္သ ဥဘတော ဌပိတလောဟိတကူပဓာနော။ ပဇာပတိယောတိ ဘရိယာယော။ မနာပေန ပစ္စုပဋ္ဌိတာ အသ္သူတိ မနာပေန ဥပဋ္ဌာနဝိဓာနေန ပစ္စုပဋ္ဌိတာ ဘဝေယ္ယုံ။

    Tena hi rājakumārāti idaṃ satthā ‘‘ayaṃ rājakumāro lokasmiṃ neva sukhavāsino, na dukkhavāsino jānāti, jānāpessāmi na’’nti upari desanaṃ vaḍḍhento āha. Tattha yathā te khameyyāti yathā tuyhaṃ rucceyya. Idhassāti imasmiṃ loke assa. Gonakatthatoti caturaṅgulādhikalomena kāḷakojavena atthato. Paṭikatthatoti uṇṇāmayena setattharaṇena atthato. Paṭalikatthatoti ghanapupphena uṇṇāmayaattharaṇena atthato. Kadalimigapavarapaccattharaṇoti kadalimigacammamayena uttamapaccattharaṇena atthato. Taṃ kira paccattharaṇaṃ setavatthassa upari kadalimigacammaṃ attharitvā sibbitvā karonti. Sauttaracchadoti saha uttaracchadena, upari baddhena rattavitānena saddhinti attho. Ubhatolohitakūpadhānoti sīsūpadhānañca pādūpadhānañcāti pallaṅkassa ubhato ṭhapitalohitakūpadhāno. Pajāpatiyoti bhariyāyo. Manāpenapaccupaṭṭhitā assūti manāpena upaṭṭhānavidhānena paccupaṭṭhitā bhaveyyuṃ.

    ကာယိကာတိ ပဉ္စဒ္ဝာရကာယံ ခောဘယမာနာ။ စေတသိကာတိ မနောဒ္ဝာရံ ခောဘယမာနာ။ သော ရာဂော တထာဂတသ္သ ပဟီနောတိ တထာရူပော ရာဂော တထာဂတသ္သ ပဟီနောတိ အတ္ထော။ ယော ပန တသ္သ ရာဂော, န သော တထာဂတသ္သ ပဟီနော နာမ။ ဒောသမောဟေသုပိ ဧသေဝ နယော။

    Kāyikāti pañcadvārakāyaṃ khobhayamānā. Cetasikāti manodvāraṃ khobhayamānā. So rāgo tathāgatassa pahīnoti tathārūpo rāgo tathāgatassa pahīnoti attho. Yo pana tassa rāgo, na so tathāgatassa pahīno nāma. Dosamohesupi eseva nayo.

    ဗ္ရာဟ္မဏောတိ ဗာဟိတပာပော ခီဏာသဝဗ္ရာဟ္မဏော။ ပရိနိဗ္ဗုတောတိ ကိလေသပရိနိဗ္ဗာနေန ပရိနိဗ္ဗုတော ။ န လိမ္ပတိ ကာမေသူတိ ဝတ္ထုကာမေသု စ ကိလေသကာမေသု စ တဏ္ဟာဒိဋ္ဌိလေပေဟိ န လိမ္ပတိ။ သီတိဘူတောတိ အဗ္ဘန္တရေ တာပနကိလေသာနံ အဘာဝေန သီတိဘူတော။ နိရူပဓီတိ ကိလေသူပဓီနံ အဘာဝေန နိရူပဓိ။ သဗ္ဗာ အာသတ္တိယော ဆေတ္ဝာတိ အာသတ္တိယော ဝုစ္စန္တိ တဏ္ဟာယော, တာ သဗ္ဗာပိ ရူပာဒီသု အာရမ္မဏေသု အာသတ္တဝိသတ္တာ အာသတ္တိယော ဆိန္ဒိတ္ဝာ။ ဝိနေယ္ယ ဟဒယေ ဒရန္တိ ဟဒယနိသ္သိတံ ဒရထံ ဝိနယိတ္ဝာ ဝူပသမေတ္ဝာ။ သန္တိံ ပပ္ပုယ္ယ စေတသောတိ စိတ္တသ္သ ကိလေသနိဗ္ဗာနံ ပာပုဏိတ္ဝာ။ ကရဏဝစနံ ဝာ ဧတံ ‘‘သဗ္ဗစေတသော သမန္နာဟရိတ္ဝာ’’တိအာဒီသု ဝိယ, စေတသာ နိဗ္ဗာနံ ပာပုဏိတ္ဝာတိ အတ္ထော။

    Brāhmaṇoti bāhitapāpo khīṇāsavabrāhmaṇo. Parinibbutoti kilesaparinibbānena parinibbuto . Na limpati kāmesūti vatthukāmesu ca kilesakāmesu ca taṇhādiṭṭhilepehi na limpati. Sītibhūtoti abbhantare tāpanakilesānaṃ abhāvena sītibhūto. Nirūpadhīti kilesūpadhīnaṃ abhāvena nirūpadhi. Sabbā āsattiyo chetvāti āsattiyo vuccanti taṇhāyo, tā sabbāpi rūpādīsu ārammaṇesu āsattavisattā āsattiyo chinditvā. Vineyya hadaye daranti hadayanissitaṃ darathaṃ vinayitvā vūpasametvā. Santiṃ pappuyya cetasoti cittassa kilesanibbānaṃ pāpuṇitvā. Karaṇavacanaṃ vā etaṃ ‘‘sabbacetaso samannāharitvā’’tiādīsu viya, cetasā nibbānaṃ pāpuṇitvāti attho.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၅. ဟတ္ထကသုတ္တံ • 5. Hatthakasuttaṃ

    ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၅. ဟတ္ထကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 5. Hatthakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact