| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
5. හත්‌ථකසුත්‌තවණ්‌ණනා
5. Hatthakasuttavaṇṇanā
35. පඤ්‌චමෙ ආළවියන්‌ති ආළවිරට්‌ඨෙ, න ආළවිනගරෙ. තෙනාහ ‘‘ආළවියන්‌ති ආළවිරට්‌ඨෙ’’ති. අථාති අවිච්‌ඡෙදත්‌ථෙ නිපාතො. තත්‌ථ භගවතො නිසජ්‌ජාය අවිච්‌ඡින්‌නාය එවාති අත්‌ථො. තෙනාහ ‘‘එව’’න්‌තිආදි. හත්‌ථතො හත්‌ථං ගතත්‌තාති ආළවකස්‌ස යක්‌ඛස්‌ස හත්‌ථතො සම්‌මාසම්‌බුද්‌ධස්‌ස හත්‌ථං, තතො රාජපුරිසානං හත්‌ථං ගතත්‌තා.
35. Pañcame āḷaviyanti āḷaviraṭṭhe, na āḷavinagare. Tenāha ‘‘āḷaviyanti āḷaviraṭṭhe’’ti. Athāti avicchedatthe nipāto. Tattha bhagavato nisajjāya avicchinnāya evāti attho. Tenāha ‘‘eva’’ntiādi. Hatthato hatthaṃ gatattāti āḷavakassa yakkhassa hatthato sammāsambuddhassa hatthaṃ, tato rājapurisānaṃ hatthaṃ gatattā.
මාඝස්‌සාති මාඝමාසස්‌ස. එවං ඵග්‌ගුනස්‌සාති එත්‌ථාපි. ඛුරන්‌තරෙහි කද්‌දමො උග්‌ගන්‌ත්‌වා තිට්‌ඨතීති කද්‌දමො ඛුරන්‌තරෙහි උග්‌ගන්‌ත්‌වා තිට්‌ඨති. චතූහි දිසාහි වායන්‌තො වාතො වෙරම්‌භොති වුච්‌චති වෙරම්‌භවාතසදිසත්‌තා.
Māghassāti māghamāsassa. Evaṃ phaggunassāti etthāpi. Khurantarehi kaddamo uggantvā tiṭṭhatīti kaddamo khurantarehi uggantvā tiṭṭhati. Catūhi disāhi vāyanto vāto verambhoti vuccati verambhavātasadisattā.
පඤ්‌චද්‌වාරකායන්‌ති පඤ්‌චද්‌වාරානුසාරෙන පවත්‌තං විඤ්‌ඤාණකායං. ඛොභයමානාති කිලෙසඛොභවසෙන ඛොභයමානා චිත්‌තං සඞ්‌ඛොභං කරොන්‌තා. චෙතසිකාති මනොද්‌වාරිකචිත්‌තසන්‌නිස්‌සිතා. තෙනාහ ‘‘මනොද්‌වාරං ඛොභයමානා’’ති. සො රාගොති තංසදිසො රාගො. භවති හි තංසදිසෙ තබ්‌බොහාරො යථා ‘‘සා එව තිත්‌තිරිකා, තානි එව ඔසධානී’’ති. යාදිසො හි එකස්‌ස පුග්‌ගලස්‌ස උප්‌පජ්‌ජනකරාගො, තාදිසො එව තතො අඤ්‌ඤස්‌ස රාගභාවසාමඤ්‌ඤතො. තෙන වුත්‌තං ‘‘තථාරූපො රාගො’’තිආදි. ඉච්‌ඡිතාලාභෙන රජනීයෙසු වා නිරුද්‌ධෙසු වත්‌ථූසු දොමනස්‌සුප්‌පත්‌තියා දොසපරිළාහානං සම්‌භවො වෙදිතබ්‌බො.
Pañcadvārakāyanti pañcadvārānusārena pavattaṃ viññāṇakāyaṃ. Khobhayamānāti kilesakhobhavasena khobhayamānā cittaṃ saṅkhobhaṃ karontā. Cetasikāti manodvārikacittasannissitā. Tenāha ‘‘manodvāraṃ khobhayamānā’’ti. So rāgoti taṃsadiso rāgo. Bhavati hi taṃsadise tabbohāro yathā ‘‘sā eva tittirikā, tāni eva osadhānī’’ti. Yādiso hi ekassa puggalassa uppajjanakarāgo, tādiso eva tato aññassa rāgabhāvasāmaññato. Tena vuttaṃ ‘‘tathārūporāgo’’tiādi. Icchitālābhena rajanīyesu vā niruddhesu vatthūsu domanassuppattiyā dosapariḷāhānaṃ sambhavo veditabbo.
න ලිම්‌පති අනුපලිත්‌තචිත්‌තත්‌තා. සීතිභූතො නිබ්‌බුතසබ්‌බපරිළාහත්‌තා. ආසත්‌තියො වුච්‌චන්‌ති තණ්‌හායො තත්‌ථ තත්‌ථ ආසඤ්‌ජනට්‌ඨෙන. දරථන්‌ති පරිළාහජාතං. චෙතසොති සාමිවචනං.
Na limpati anupalittacittattā. Sītibhūto nibbutasabbapariḷāhattā. Āsattiyo vuccanti taṇhāyo tattha tattha āsañjanaṭṭhena. Darathanti pariḷāhajātaṃ. Cetasoti sāmivacanaṃ.
හත්‌ථකසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Hatthakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 5. හත්‌ථකසුත්‌තං • 5. Hatthakasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5. හත්‌ථකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 5. Hatthakasuttavaṇṇanā
