| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੫. ਹਤ੍ਥਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Hatthakasuttavaṇṇanā
੩੫. ਪਞ੍ਚਮੇ ਆਲ਼વਿਯਨ੍ਤਿ ਆਲ਼વਿਰਟ੍ਠੇ, ਨ ਆਲ਼વਿਨਗਰੇ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਆਲ਼વਿਯਨ੍ਤਿ ਆਲ਼વਿਰਟ੍ਠੇ’’ਤਿ। ਅਥਾਤਿ ਅવਿਚ੍ਛੇਦਤ੍ਥੇ ਨਿਪਾਤੋ। ਤਤ੍ਥ ਭਗવਤੋ ਨਿਸਜ੍ਜਾਯ ਅવਿਚ੍ਛਿਨ੍ਨਾਯ ਏવਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਏવ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿ। ਹਤ੍ਥਤੋ ਹਤ੍ਥਂ ਗਤਤ੍ਤਾਤਿ ਆਲ਼વਕਸ੍ਸ ਯਕ੍ਖਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਤੋ ਸਮ੍ਮਾਸਮ੍ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਂ, ਤਤੋ ਰਾਜਪੁਰਿਸਾਨਂ ਹਤ੍ਥਂ ਗਤਤ੍ਤਾ।
35. Pañcame āḷaviyanti āḷaviraṭṭhe, na āḷavinagare. Tenāha ‘‘āḷaviyanti āḷaviraṭṭhe’’ti. Athāti avicchedatthe nipāto. Tattha bhagavato nisajjāya avicchinnāya evāti attho. Tenāha ‘‘eva’’ntiādi. Hatthato hatthaṃ gatattāti āḷavakassa yakkhassa hatthato sammāsambuddhassa hatthaṃ, tato rājapurisānaṃ hatthaṃ gatattā.
ਮਾਘਸ੍ਸਾਤਿ ਮਾਘਮਾਸਸ੍ਸ। ਏવਂ ਫਗ੍ਗੁਨਸ੍ਸਾਤਿ ਏਤ੍ਥਾਪਿ। ਖੁਰਨ੍ਤਰੇਹਿ ਕਦ੍ਦਮੋ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤੀਤਿ ਕਦ੍ਦਮੋ ਖੁਰਨ੍ਤਰੇਹਿ ਉਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਤਿਟ੍ਠਤਿ। ਚਤੂਹਿ ਦਿਸਾਹਿ વਾਯਨ੍ਤੋ વਾਤੋ વੇਰਮ੍ਭੋਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ વੇਰਮ੍ਭવਾਤਸਦਿਸਤ੍ਤਾ।
Māghassāti māghamāsassa. Evaṃ phaggunassāti etthāpi. Khurantarehi kaddamo uggantvā tiṭṭhatīti kaddamo khurantarehi uggantvā tiṭṭhati. Catūhi disāhi vāyanto vāto verambhoti vuccati verambhavātasadisattā.
ਪਞ੍ਚਦ੍વਾਰਕਾਯਨ੍ਤਿ ਪਞ੍ਚਦ੍વਾਰਾਨੁਸਾਰੇਨ ਪવਤ੍ਤਂ વਿਞ੍ਞਾਣਕਾਯਂ। ਖੋਭਯਮਾਨਾਤਿ ਕਿਲੇਸਖੋਭવਸੇਨ ਖੋਭਯਮਾਨਾ ਚਿਤ੍ਤਂ ਸਙ੍ਖੋਭਂ ਕਰੋਨ੍ਤਾ। ਚੇਤਸਿਕਾਤਿ ਮਨੋਦ੍વਾਰਿਕਚਿਤ੍ਤਸਨ੍ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਮਨੋਦ੍વਾਰਂ ਖੋਭਯਮਾਨਾ’’ਤਿ। ਸੋ ਰਾਗੋਤਿ ਤਂਸਦਿਸੋ ਰਾਗੋ। ਭવਤਿ ਹਿ ਤਂਸਦਿਸੇ ਤਬ੍ਬੋਹਾਰੋ ਯਥਾ ‘‘ਸਾ ਏવ ਤਿਤ੍ਤਿਰਿਕਾ, ਤਾਨਿ ਏવ ਓਸਧਾਨੀ’’ਤਿ। ਯਾਦਿਸੋ ਹਿ ਏਕਸ੍ਸ ਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜਨਕਰਾਗੋ, ਤਾਦਿਸੋ ਏવ ਤਤੋ ਅਞ੍ਞਸ੍ਸ ਰਾਗਭਾવਸਾਮਞ੍ਞਤੋ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਥਾਰੂਪੋ ਰਾਗੋ’’ਤਿਆਦਿ। ਇਚ੍ਛਿਤਾਲਾਭੇਨ ਰਜਨੀਯੇਸੁ વਾ ਨਿਰੁਦ੍ਧੇਸੁ વਤ੍ਥੂਸੁ ਦੋਮਨਸ੍ਸੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ ਦੋਸਪਰਿਲ਼ਾਹਾਨਂ ਸਮ੍ਭવੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ।
Pañcadvārakāyanti pañcadvārānusārena pavattaṃ viññāṇakāyaṃ. Khobhayamānāti kilesakhobhavasena khobhayamānā cittaṃ saṅkhobhaṃ karontā. Cetasikāti manodvārikacittasannissitā. Tenāha ‘‘manodvāraṃ khobhayamānā’’ti. So rāgoti taṃsadiso rāgo. Bhavati hi taṃsadise tabbohāro yathā ‘‘sā eva tittirikā, tāni eva osadhānī’’ti. Yādiso hi ekassa puggalassa uppajjanakarāgo, tādiso eva tato aññassa rāgabhāvasāmaññato. Tena vuttaṃ ‘‘tathārūporāgo’’tiādi. Icchitālābhena rajanīyesu vā niruddhesu vatthūsu domanassuppattiyā dosapariḷāhānaṃ sambhavo veditabbo.
ਨ ਲਿਮ੍ਪਤਿ ਅਨੁਪਲਿਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤ੍ਤਾ। ਸੀਤਿਭੂਤੋ ਨਿਬ੍ਬੁਤਸਬ੍ਬਪਰਿਲ਼ਾਹਤ੍ਤਾ। ਆਸਤ੍ਤਿਯੋ વੁਚ੍ਚਨ੍ਤਿ ਤਣ੍ਹਾਯੋ ਤਤ੍ਥ ਤਤ੍ਥ ਆਸਞ੍ਜਨਟ੍ਠੇਨ। ਦਰਥਨ੍ਤਿ ਪਰਿਲ਼ਾਹਜਾਤਂ। ਚੇਤਸੋਤਿ ਸਾਮਿવਚਨਂ।
Na limpati anupalittacittattā. Sītibhūto nibbutasabbapariḷāhattā. Āsattiyo vuccanti taṇhāyo tattha tattha āsañjanaṭṭhena. Darathanti pariḷāhajātaṃ. Cetasoti sāmivacanaṃ.
ਹਤ੍ਥਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Hatthakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੫. ਹਤ੍ਥਕਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Hatthakasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੫. ਹਤ੍ਥਕਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Hatthakasuttavaṇṇanā
