| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi |
೧೬೯. ಹತ್ಥಿಮಂಸಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ
169. Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
೨೮೧. ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಞ್ಞೋ ಹತ್ಥೀ ಮರನ್ತಿ । ಮನುಸ್ಸಾ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖೇ ಹತ್ಥಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ , ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಾನಂ ಹತ್ಥಿಮಂಸಂ ದೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಹತ್ಥಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಹತ್ಥಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ। ರಾಜಙ್ಗಂ ಹತ್ಥೀ, ಸಚೇ ರಾಜಾ ಜಾನೇಯ್ಯ, ನ ನೇಸಂ ಅತ್ತಮನೋ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಹತ್ಥಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ।
281. Tena kho pana samayena rañño hatthī maranti . Manussā dubbhikkhe hatthimaṃsaṃ paribhuñjanti , bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ hatthimaṃsaṃ denti. Bhikkhū hatthimaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā hatthimaṃsaṃ paribhuñjissanti. Rājaṅgaṃ hatthī, sace rājā jāneyya, na nesaṃ attamano assā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, hatthimaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ರಞ್ಞೋ ಅಸ್ಸಾ ಮರನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖೇ ಅಸ್ಸಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಾನಂ ಅಸ್ಸಮಂಸಂ ದೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಅಸ್ಸಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಅಸ್ಸಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ। ರಾಜಙ್ಗಂ ಅಸ್ಸಾ, ಸಚೇ ರಾಜಾ ಜಾನೇಯ್ಯ, ನ ನೇಸಂ ಅತ್ತಮನೋ ಅಸ್ಸಾ’’ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಸ್ಸಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ।
Tena kho pana samayena rañño assā maranti. Manussā dubbhikkhe assamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ assamaṃsaṃ denti. Bhikkhū assamaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā assamaṃsaṃ paribhuñjissanti. Rājaṅgaṃ assā, sace rājā jāneyya, na nesaṃ attamano assā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, assamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖೇ ಸುನಖಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಾನಂ ಸುನಖಮಂಸಂ ದೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಸುನಖಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಸುನಖಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಜೇಗುಚ್ಛೋ ಸುನಖೋ ಪಟಿಕೂಲೋ’’ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸುನಖಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ।
Tena kho pana samayena manussā dubbhikkhe sunakhamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ sunakhamaṃsaṃ denti. Bhikkhū sunakhamaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā sunakhamaṃsaṃ paribhuñjissanti, jeguccho sunakho paṭikūlo’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sunakhamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಮನುಸ್ಸಾ ದುಬ್ಭಿಕ್ಖೇ ಅಹಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಾನಂ ಅಹಿಮಂಸಂ ದೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಅಹಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ। ಮನುಸ್ಸಾ ಉಜ್ಝಾಯನ್ತಿ ಖಿಯ್ಯನ್ತಿ ವಿಪಾಚೇನ್ತಿ – ‘‘ಕಥಞ್ಹಿ ನಾಮ ಸಮಣಾ ಸಕ್ಯಪುತ್ತಿಯಾ ಅಹಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಜೇಗುಚ್ಛೋ ಅಹಿ ಪಟಿಕೂಲೋ’’ತಿ। ಸುಪಸ್ಸೋಪಿ 1 ನಾಗರಾಜಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ, ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ಅಟ್ಠಾಸಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ಠಿತೋ ಖೋ ಸುಪಸ್ಸೋ ನಾಗರಾಜಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಸನ್ತಿ, ಭನ್ತೇ, ನಾಗಾ ಅಸ್ಸದ್ಧಾ ಅಪ್ಪಸನ್ನಾ। ತೇ ಅಪ್ಪಮತ್ತಕೇಹಿಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ವಿಹೇಠೇಯ್ಯುಂ। ಸಾಧು, ಭನ್ತೇ, ಅಯ್ಯಾ ಅಹಿಮಂಸಂ ನ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯು’’ನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಸುಪಸ್ಸಂ ನಾಗರಾಜಾನಂ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇಸಿ…ಪೇ॰… ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕತ್ವಾ ಪಕ್ಕಾಮಿ। ಅಥ ಖೋ ಭಗವಾ ಏತಸ್ಮಿಂ ನಿದಾನೇ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪಕರಣೇ ಧಮ್ಮಿಂ ಕಥಂ ಕತ್ವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ಆಮನ್ತೇಸಿ – ‘‘ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಹಿಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾ’’ತಿ।
Tena kho pana samayena manussā dubbhikkhe ahimaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ ahimaṃsaṃ denti. Bhikkhū ahimaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā ahimaṃsaṃ paribhuñjissanti, jeguccho ahi paṭikūlo’’ti. Supassopi 2 nāgarājā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho supasso nāgarājā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santi, bhante, nāgā assaddhā appasannā. Te appamattakehipi bhikkhū viheṭheyyuṃ. Sādhu, bhante, ayyā ahimaṃsaṃ na paribhuñjeyyu’’nti. Atha kho bhagavā supassaṃ nāgarājānaṃ dhammiyā kathāya sandassesi…pe… padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, ahimaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಲುದ್ದಕಾ ಸೀಹಂ ಹನ್ತ್ವಾ ಸೀಹಮಂಸಂ 3 ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಾನಂ ಸೀಹಮಂಸಂ ದೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ಸೀಹಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರನ್ತಿ। ಸೀಹಾ ಸೀಹಮಂಸಗನ್ಧೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಪರಿಪಾತೇನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸೀಹಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ।
Tena kho pana samayena luddakā sīhaṃ hantvā sīhamaṃsaṃ 4 paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ sīhamaṃsaṃ denti. Bhikkhū sīhamaṃsaṃ paribhuñjitvā araññe viharanti. Sīhā sīhamaṃsagandhena bhikkhū paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sīhamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಲುದ್ದಕಾ ಬ್ಯಗ್ಘಂ ಹನ್ತ್ವಾ…ಪೇ॰… ದೀಪಿಂ ಹನ್ತ್ವಾ…ಪೇ॰… ಅಚ್ಛಂ ಹನ್ತ್ವಾ…ಪೇ॰… ತರಚ್ಛಂ ಹನ್ತ್ವಾ ತರಚ್ಛಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜನ್ತಿ, ಭಿಕ್ಖೂನಂ ಪಿಣ್ಡಾಯ ಚರನ್ತಾನಂ ತರಚ್ಛಮಂಸಂ ದೇನ್ತಿ। ಭಿಕ್ಖೂ ತರಚ್ಛಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಅರಞ್ಞೇ ವಿಹರನ್ತಿ। ತರಚ್ಛಾ ತರಚ್ಛಮಂಸಗನ್ಧೇನ ಭಿಕ್ಖೂ ಪರಿಪಾತೇನ್ತಿ। ಭಗವತೋ ಏತಮತ್ಥಂ ಆರೋಚೇಸುಂ। ನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ತರಚ್ಛಮಂಸಂ ಪರಿಭುಞ್ಜಿತಬ್ಬಂ। ಯೋ ಪರಿಭುಞ್ಜೇಯ್ಯ, ಆಪತ್ತಿ ದುಕ್ಕಟಸ್ಸಾತಿ।
Tena kho pana samayena luddakā byagghaṃ hantvā…pe… dīpiṃ hantvā…pe… acchaṃ hantvā…pe… taracchaṃ hantvā taracchamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ taracchamaṃsaṃ denti. Bhikkhū taracchamaṃsaṃ paribhuñjitvā araññe viharanti. Taracchā taracchamaṃsagandhena bhikkhū paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, taracchamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
ಹತ್ಥಿಮಂಸಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
ಸುಪ್ಪಿಯಭಾಣವಾರೋ ನಿಟ್ಠಿತೋ ದುತಿಯೋ।
Suppiyabhāṇavāro niṭṭhito dutiyo.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಹತ್ಥಿಮಂಸಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ • Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ಹತ್ಥಿಮಂಸಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೧೬೯. ಹತ್ಥಿಮಂಸಾದಿಪಟಿಕ್ಖೇಪಕಥಾ • 169. Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
