| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / මහාවග්‌ගපාළි • Mahāvaggapāḷi |
169. හත්‌ථිමංසාදිපටික්‌ඛෙපකථා
169. Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
281. තෙන ඛො පන සමයෙන රඤ්‌ඤො හත්‌ථී මරන්‌ති . මනුස්‌සා දුබ්‌භික්‌ඛෙ හත්‌ථිමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති , භික්‌ඛූනං පිණ්‌ඩාය චරන්‌තානං හත්‌ථිමංසං දෙන්‌ති. භික්‌ඛූ හත්‌ථිමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති. මනුස්‌සා උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම සමණා සක්‍යපුත්‌තියා හත්‌ථිමංසං පරිභුඤ්‌ජිස්‌සන්‌ති. රාජඞ්‌ගං හත්‌ථී, සචෙ රාජා ජානෙය්‍ය, න නෙසං අත්‌තමනො අස්‌සා’’ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. න, භික්‌ඛවෙ, හත්‌ථිමංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සාති.
281. Tena kho pana samayena rañño hatthī maranti . Manussā dubbhikkhe hatthimaṃsaṃ paribhuñjanti , bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ hatthimaṃsaṃ denti. Bhikkhū hatthimaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā hatthimaṃsaṃ paribhuñjissanti. Rājaṅgaṃ hatthī, sace rājā jāneyya, na nesaṃ attamano assā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, hatthimaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
තෙන ඛො පන සමයෙන රඤ්‌ඤො අස්‌සා මරන්‌ති. මනුස්‌සා දුබ්‌භික්‌ඛෙ අස්‌සමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති, භික්‌ඛූනං පිණ්‌ඩාය චරන්‌තානං අස්‌සමංසං දෙන්‌ති. භික්‌ඛූ අස්‌සමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති. මනුස්‌සා උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම සමණා සක්‍යපුත්‌තියා අස්‌සමංසං පරිභුඤ්‌ජිස්‌සන්‌ති. රාජඞ්‌ගං අස්‌සා, සචෙ රාජා ජානෙය්‍ය, න නෙසං අත්‌තමනො අස්‌සා’’ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. න, භික්‌ඛවෙ, අස්‌සමංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සාති.
Tena kho pana samayena rañño assā maranti. Manussā dubbhikkhe assamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ assamaṃsaṃ denti. Bhikkhū assamaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā assamaṃsaṃ paribhuñjissanti. Rājaṅgaṃ assā, sace rājā jāneyya, na nesaṃ attamano assā’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, assamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
තෙන ඛො පන සමයෙන මනුස්‌සා දුබ්‌භික්‌ඛෙ සුනඛමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති, භික්‌ඛූනං පිණ්‌ඩාය චරන්‌තානං සුනඛමංසං දෙන්‌ති. භික්‌ඛූ සුනඛමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති. මනුස්‌සා උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම සමණා සක්‍යපුත්‌තියා සුනඛමංසං පරිභුඤ්‌ජිස්‌සන්‌ති, ජෙගුච්‌ඡො සුනඛො පටිකූලො’’ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. න, භික්‌ඛවෙ, සුනඛමංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සාති.
Tena kho pana samayena manussā dubbhikkhe sunakhamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ sunakhamaṃsaṃ denti. Bhikkhū sunakhamaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā sunakhamaṃsaṃ paribhuñjissanti, jeguccho sunakho paṭikūlo’’ti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sunakhamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
තෙන ඛො පන සමයෙන මනුස්‌සා දුබ්‌භික්‌ඛෙ අහිමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති, භික්‌ඛූනං පිණ්‌ඩාය චරන්‌තානං අහිමංසං දෙන්‌ති. භික්‌ඛූ අහිමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති. මනුස්‌සා උජ්‌ඣායන්‌ති ඛිය්‍යන්‌ති විපාචෙන්‌ති – ‘‘කථඤ්‌හි නාම සමණා සක්‍යපුත්‌තියා අහිමංසං පරිභුඤ්‌ජිස්‌සන්‌ති, ජෙගුච්‌ඡො අහි පටිකූලො’’ති. සුපස්‌සොපි 1 නාගරාජා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්‌කමි, උපසඞ්‌කමිත්‌වා භගවන්‌තං අභිවාදෙත්‌වා එකමන්‌තං අට්‌ඨාසි. එකමන්‌තං ඨිතො ඛො සුපස්‌සො නාගරාජා භගවන්‌තං එතදවොච – ‘‘සන්‌ති, භන්‌තෙ, නාගා අස්‌සද්‌ධා අප්‌පසන්‌නා. තෙ අප්‌පමත්‌තකෙහිපි භික්‌ඛූ විහෙඨෙය්‍යුං. සාධු, භන්‌තෙ, අය්‍යා අහිමංසං න පරිභුඤ්‌ජෙය්‍යු’’න්‌ති. අථ ඛො භගවා සුපස්‌සං නාගරාජානං ධම්‌මියා කථාය සන්‌දස්‌සෙසි…පෙ.… පදක්‌ඛිණං කත්‌වා පක්‌කාමි. අථ ඛො භගවා එතස්‌මිං නිදානෙ එතස්‌මිං පකරණෙ ධම්‌මිං කථං කත්‌වා භික්‌ඛූ ආමන්‌තෙසි – ‘‘න, භික්‌ඛවෙ, අහිමංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සා’’ති.
Tena kho pana samayena manussā dubbhikkhe ahimaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ ahimaṃsaṃ denti. Bhikkhū ahimaṃsaṃ paribhuñjanti. Manussā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma samaṇā sakyaputtiyā ahimaṃsaṃ paribhuñjissanti, jeguccho ahi paṭikūlo’’ti. Supassopi 2 nāgarājā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho supasso nāgarājā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘santi, bhante, nāgā assaddhā appasannā. Te appamattakehipi bhikkhū viheṭheyyuṃ. Sādhu, bhante, ayyā ahimaṃsaṃ na paribhuñjeyyu’’nti. Atha kho bhagavā supassaṃ nāgarājānaṃ dhammiyā kathāya sandassesi…pe… padakkhiṇaṃ katvā pakkāmi. Atha kho bhagavā etasmiṃ nidāne etasmiṃ pakaraṇe dhammiṃ kathaṃ katvā bhikkhū āmantesi – ‘‘na, bhikkhave, ahimaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassā’’ti.
තෙන ඛො පන සමයෙන ලුද්‌දකා සීහං හන්‌ත්‌වා සීහමංසං 3 පරිභුඤ්‌ජන්‌ති, භික්‌ඛූනං පිණ්‌ඩාය චරන්‌තානං සීහමංසං දෙන්‌ති. භික්‌ඛූ සීහමංසං පරිභුඤ්‌ජිත්‌වා අරඤ්‌ඤෙ විහරන්‌ති. සීහා සීහමංසගන්‌ධෙන භික්‌ඛූ පරිපාතෙන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. න, භික්‌ඛවෙ, සීහමංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සාති.
Tena kho pana samayena luddakā sīhaṃ hantvā sīhamaṃsaṃ 4 paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ sīhamaṃsaṃ denti. Bhikkhū sīhamaṃsaṃ paribhuñjitvā araññe viharanti. Sīhā sīhamaṃsagandhena bhikkhū paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, sīhamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
තෙන ඛො පන සමයෙන ලුද්‌දකා බ්‍යග්‌ඝං හන්‌ත්‌වා…පෙ.… දීපිං හන්‌ත්‌වා…පෙ.… අච්‌ඡං හන්‌ත්‌වා…පෙ.… තරච්‌ඡං හන්‌ත්‌වා තරච්‌ඡමංසං පරිභුඤ්‌ජන්‌ති, භික්‌ඛූනං පිණ්‌ඩාය චරන්‌තානං තරච්‌ඡමංසං දෙන්‌ති. භික්‌ඛූ තරච්‌ඡමංසං පරිභුඤ්‌ජිත්‌වා අරඤ්‌ඤෙ විහරන්‌ති. තරච්‌ඡා තරච්‌ඡමංසගන්‌ධෙන භික්‌ඛූ පරිපාතෙන්‌ති. භගවතො එතමත්‌ථං ආරොචෙසුං. න, භික්‌ඛවෙ, තරච්‌ඡමංසං පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බං. යො පරිභුඤ්‌ජෙය්‍ය, ආපත්‌ති දුක්‌කටස්‌සාති.
Tena kho pana samayena luddakā byagghaṃ hantvā…pe… dīpiṃ hantvā…pe… acchaṃ hantvā…pe… taracchaṃ hantvā taracchamaṃsaṃ paribhuñjanti, bhikkhūnaṃ piṇḍāya carantānaṃ taracchamaṃsaṃ denti. Bhikkhū taracchamaṃsaṃ paribhuñjitvā araññe viharanti. Taracchā taracchamaṃsagandhena bhikkhū paripātenti. Bhagavato etamatthaṃ ārocesuṃ. Na, bhikkhave, taracchamaṃsaṃ paribhuñjitabbaṃ. Yo paribhuñjeyya, āpatti dukkaṭassāti.
හත්‌ථිමංසාදිපටික්‌ඛෙපකථා නිට්‌ඨිතා.
Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā niṭṭhitā.
සුප්‌පියභාණවාරො නිට්‌ඨිතො දුතියො.
Suppiyabhāṇavāro niṭṭhito dutiyo.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්‌ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / මහාවග්‌ග-අට්‌ඨකථා • Mahāvagga-aṭṭhakathā / හත්‌ථිමංසාදිපටික්‌ඛෙපකථා • Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්‌ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / හත්‌ථිමංසාදිපටික්‌ඛෙපකථාවණ්‌ණනා • Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්‍යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / 169. හත්‌ථිමංසාදිපටික්‌ඛෙපකථා • 169. Hatthimaṃsādipaṭikkhepakathā
