Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ජාතකපාළි • Jātakapāḷi

    509. හත්‌ථිපාලජාතකං (13)

    509. Hatthipālajātakaṃ (13)

    337.

    337.

    චිරස්‌සං වත පස්‌සාම, බ්‍රාහ්‌මණං දෙවවණ්‌ණිනං;

    Cirassaṃ vata passāma, brāhmaṇaṃ devavaṇṇinaṃ;

    මහාජටං ඛාරිධරං 1, පඞ්‌කදන්‌තං රජස්‌සිරං.

    Mahājaṭaṃ khāridharaṃ 2, paṅkadantaṃ rajassiraṃ.

    338.

    338.

    චිරස්‌සං වත පස්‌සාම, ඉසිං ධම්‌මගුණෙ රතං;

    Cirassaṃ vata passāma, isiṃ dhammaguṇe rataṃ;

    කාසායවත්‌ථවසනං, වාකචීරං පටිච්‌ඡදං.

    Kāsāyavatthavasanaṃ, vākacīraṃ paṭicchadaṃ.

    339.

    339.

    ආසනං උදකං පජ්‌ජං, පටිගණ්‌හාතු නො භවං;

    Āsanaṃ udakaṃ pajjaṃ, paṭigaṇhātu no bhavaṃ;

    අග්‌ඝෙ භවන්‌තං පුච්‌ඡාම, අග්‌ඝං කුරුතු නො භවං.

    Agghe bhavantaṃ pucchāma, agghaṃ kurutu no bhavaṃ.

    340.

    340.

    අධිච්‌ච වෙදෙ පරියෙස විත්‌තං, පුත්‌තෙ ගහෙ 3 තාත පතිට්‌ඨපෙත්‌වා;

    Adhicca vede pariyesa vittaṃ, putte gahe 4 tāta patiṭṭhapetvā;

    ගන්‌ධෙ රසෙ පච්‌චනුභුය්‍ය 5 සබ්‌බං, අරඤ්‌ඤං සාධු මුනි සො පසත්‌ථො.

    Gandhe rase paccanubhuyya 6 sabbaṃ, araññaṃ sādhu muni so pasattho.

    341.

    341.

    වෙදා න සච්‌චා න ච විත්‌තලාභො, න පුත්‌තලාභෙන ජරං විහන්‌ති;

    Vedā na saccā na ca vittalābho, na puttalābhena jaraṃ vihanti;

    ගන්‌ධෙ රසෙ මුච්‌චන 7 මාහු සන්‌තො, සකම්‌මුනා 8 හොති ඵලූපපත්‌ති.

    Gandhe rase muccana 9 māhu santo, sakammunā 10 hoti phalūpapatti.

    342.

    342.

    අද්‌ධා හි සච්‌චං වචනං තවෙතං, සකම්‌මුනා හොති ඵලූපපත්‌ති;

    Addhā hi saccaṃ vacanaṃ tavetaṃ, sakammunā hoti phalūpapatti;

    ජිණ්‌ණා ච මාතාපිතරො තවීමෙ 11, පස්‌සෙය්‍යුං තං වස්‌සසතං අරොගං 12.

    Jiṇṇā ca mātāpitaro tavīme 13, passeyyuṃ taṃ vassasataṃ arogaṃ 14.

    343.

    343.

    යස්‌සස්‌ස සක්‌ඛී මරණෙන රාජ, ජරාය මෙත්‌තී නරවීරසෙට්‌ඨ;

    Yassassa sakkhī maraṇena rāja, jarāya mettī naravīraseṭṭha;

    යො චාපි ජඤ්‌ඤා න මරිස්‌සං කදාචි, පස්‌සෙය්‍යුං තං වස්‌සසතං අරොගං.

    Yo cāpi jaññā na marissaṃ kadāci, passeyyuṃ taṃ vassasataṃ arogaṃ.

    344.

    344.

    යථාපි නාවං පුරිසො දකම්‌හි, එරෙති චෙ නං උපනෙති තීරං;

    Yathāpi nāvaṃ puriso dakamhi, ereti ce naṃ upaneti tīraṃ;

    එවම්‌පි බ්‍යාධී සතතං ජරා ච, උපනෙති මච්‌චං 15 වසමන්‌තකස්‌ස.

    Evampi byādhī satataṃ jarā ca, upaneti maccaṃ 16 vasamantakassa.

    345.

    345.

    පඞ්‌කො ච කාමා පලිපො ච කාමා, මනොහරා දුත්‌තරා මච්‌චුධෙය්‍යා;

    Paṅko ca kāmā palipo ca kāmā, manoharā duttarā maccudheyyā;

    එතස්‌මිං පඞ්‌කෙ පලිපෙ බ්‍යසන්‌නා 17, හීනත්‌තරූපා න තරන්‌ති පාරං.

    Etasmiṃ paṅke palipe byasannā 18, hīnattarūpā na taranti pāraṃ.

    346.

    346.

    අයං පුරෙ ලුද්‌දමකාසි කම්‌මං, ස්‌වායං ගහීතො න හි මොක්‌ඛිතො මෙ;

    Ayaṃ pure luddamakāsi kammaṃ, svāyaṃ gahīto na hi mokkhito me;

    ඔරුන්‌ධියා නං පරිරක්‌ඛිස්‌සාමි, මායං පුන ලුද්‌දමකාසි කම්‌මං.

    Orundhiyā naṃ parirakkhissāmi, māyaṃ puna luddamakāsi kammaṃ.

    347.

    347.

    ගවංව 19 නට්‌ඨං පුරිසො යථා වනෙ, අන්‌වෙසතී 20 රාජ අපස්‌සමානො;

    Gavaṃva 21 naṭṭhaṃ puriso yathā vane, anvesatī 22 rāja apassamāno;

    එවං නට්‌ඨො එසුකාරී මමත්‌ථො, සොහං කථං න ගවෙසෙය්‍යං රාජ.

    Evaṃ naṭṭho esukārī mamattho, sohaṃ kathaṃ na gaveseyyaṃ rāja.

    348.

    348.

    හිය්‍යොති හිය්‍යති 23 පොසො, පරෙති පරිහායති;

    Hiyyoti hiyyati 24 poso, pareti parihāyati;

    අනාගතං නෙතමත්‌ථීති ඤත්‌වා, උප්‌පන්‌නඡන්‌දං කො පනුදෙය්‍ය ධීරො.

    Anāgataṃ netamatthīti ñatvā, uppannachandaṃ ko panudeyya dhīro.

    349.

    349.

    පස්‌සාමි වොහං දහරං 25 කුමාරිං, මත්‌තූපමං කෙතකපුප්‌ඵනෙත්‌තං;

    Passāmi vohaṃ daharaṃ 26 kumāriṃ, mattūpamaṃ ketakapupphanettaṃ;

    අභුත්‌තභොගෙ 27 පඨමෙ වයස්‌මිං, ආදාය මච්‌චු වජතෙ කුමාරිං.

    Abhuttabhoge 28 paṭhame vayasmiṃ, ādāya maccu vajate kumāriṃ.

    350.

    350.

    යුවා සුජාතො සුමුඛො සුදස්‌සනො, සාමො කුසුම්‌භපරිකිණ්‌ණමස්‌සු;

    Yuvā sujāto sumukho sudassano, sāmo kusumbhaparikiṇṇamassu;

    හිත්‌වාන කාමෙ පටිකච්‌ච 29 ගෙහං, අනුජාන මං පබ්‌බජිස්‌සාමි දෙව.

    Hitvāna kāme paṭikacca 30 gehaṃ, anujāna maṃ pabbajissāmi deva.

    351.

    351.

    සාඛාහි රුක්‌ඛො ලභතෙ සමඤ්‌ඤං, පහීනසාඛං පන ඛාණුමාහු;

    Sākhāhi rukkho labhate samaññaṃ, pahīnasākhaṃ pana khāṇumāhu;

    පහීනපුත්‌තස්‌ස මමජ්‌ජ භොති, වාසෙට්‌ඨි භික්‌ඛාචරියාය කාලො.

    Pahīnaputtassa mamajja bhoti, vāseṭṭhi bhikkhācariyāya kālo.

    352.

    352.

    අඝස්‌මි කොඤ්‌චාව යථා හිමච්‌චයෙ, කතානි 31 ජාලානි පදාලිය 32 හංසා;

    Aghasmi koñcāva yathā himaccaye, katāni 33 jālāni padāliya 34 haṃsā;

    ගච්‌ඡන්‌ති පුත්‌තා ච පතී ච මය්‌හං, සාහං කථං නානුවජෙ පජානං.

    Gacchanti puttā ca patī ca mayhaṃ, sāhaṃ kathaṃ nānuvaje pajānaṃ.

    353.

    353.

    එතෙ භුත්‌වා වමිත්‌වා ච, පක්‌කමන්‌ති විහඞ්‌ගමා;

    Ete bhutvā vamitvā ca, pakkamanti vihaṅgamā;

    යෙ ච භුත්‌වාන වමිංසු, තෙ මෙ හත්‌ථත්‌ත 35 මාගතා.

    Ye ca bhutvāna vamiṃsu, te me hatthatta 36 māgatā.

    354.

    354.

    අවමී බ්‍රාහ්‌මණො කාමෙ, සො 37 ත්‌වං පච්‌චාවමිස්‌සසි;

    Avamī brāhmaṇo kāme, so 38 tvaṃ paccāvamissasi;

    වන්‌තාදො පුරිසො රාජ, න සො හොති පසංසියො.

    Vantādo puriso rāja, na so hoti pasaṃsiyo.

    355.

    355.

    පඞ්‌කෙ ච 39 පොසං පලිපෙ බ්‍යසන්‌නං, බලී යථා දුබ්‌බලමුද්‌ධරෙය්‍ය;

    Paṅke ca 40 posaṃ palipe byasannaṃ, balī yathā dubbalamuddhareyya;

    එවම්‌පි මං ත්‌වං උදතාරි භොති, පඤ්‌චාලි ගාථාහි සුභාසිතාහි.

    Evampi maṃ tvaṃ udatāri bhoti, pañcāli gāthāhi subhāsitāhi.

    356.

    356.

    ඉදං වත්‌වා මහාරාජා, එසුකාරී දිසම්‌පති;

    Idaṃ vatvā mahārājā, esukārī disampati;

    රට්‌ඨං හිත්‌වාන පබ්‌බජි, නාගො ඡෙත්‌වාව බන්‌ධනං.

    Raṭṭhaṃ hitvāna pabbaji, nāgo chetvāva bandhanaṃ.

    357.

    357.

    රාජා ච පබ්‌බජ්‌ජමරොචයිත්‌ථ, රට්‌ඨං පහාය නරවීරසෙට්‌ඨො;

    Rājā ca pabbajjamarocayittha, raṭṭhaṃ pahāya naravīraseṭṭho;

    තුවම්‌පි නො හොති යථෙව රාජා, අම්‌හෙහි ගුත්‌තා අනුසාස රජ්‌ජං.

    Tuvampi no hoti yatheva rājā, amhehi guttā anusāsa rajjaṃ.

    358.

    358.

    රාජා ච පබ්‌බජ්‌ජමරොචයිත්‌ථ, රට්‌ඨං පහාය නරවීරසෙට්‌ඨො;

    Rājā ca pabbajjamarocayittha, raṭṭhaṃ pahāya naravīraseṭṭho;

    අහම්‌පි එකා 41 චරිස්‌සාමි ලොකෙ, හිත්‌වාන කාමානි මනොරමානි.

    Ahampi ekā 42 carissāmi loke, hitvāna kāmāni manoramāni.

    359.

    359.

    රාජා ච පබ්‌බජ්‌ජමරොචයිත්‌ථ, රට්‌ඨං පහාය නරවීරසෙට්‌ඨො;

    Rājā ca pabbajjamarocayittha, raṭṭhaṃ pahāya naravīraseṭṭho;

    අහම්‌පි එකා චරිස්‌සාමි ලොකෙ, හිත්‌වාන කාමානි යථොධිකානි.

    Ahampi ekā carissāmi loke, hitvāna kāmāni yathodhikāni.

    360.

    360.

    අච්‌චෙන්‌ති කාලා තරයන්‌ති රත්‌තියො, වයොගුණා අනුපුබ්‌බං ජහන්‌ති;

    Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;

    අහම්‌පි එකා චරිස්‌සාමි ලොකෙ, හිත්‌වාන කාමානි මනොරමානි.

    Ahampi ekā carissāmi loke, hitvāna kāmāni manoramāni.

    361.

    361.

    අච්‌චෙන්‌ති කාලා තරයන්‌ති රත්‌තියො, වයොගුණා අනුපුබ්‌බං ජහන්‌ති;

    Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;

    අහම්‌පි එකා චරිස්‌සාමි ලොකෙ, හිත්‌වාන කාමානි යථොධිකානි.

    Ahampi ekā carissāmi loke, hitvāna kāmāni yathodhikāni.

    362.

    362.

    අච්‌චෙන්‌ති කාලා තරයන්‌ති රත්‌තියො, වයොගුණා අනුපුබ්‌බං ජහන්‌ති;

    Accenti kālā tarayanti rattiyo, vayoguṇā anupubbaṃ jahanti;

    අහම්‌පි එකා චරිස්‌සාමි ලොකෙ, සීතිභූතා 43 සබ්‌බමතිච්‌ච සඞ්‌ගන්‌ති.

    Ahampi ekā carissāmi loke, sītibhūtā 44 sabbamaticca saṅganti.

    හත්‌ථිපාලජාතකං තෙරසමං.

    Hatthipālajātakaṃ terasamaṃ.







    Footnotes:
    1. භාරධරං (පී.)
    2. bhāradharaṃ (pī.)
    3. ගෙහෙ (සී. ස්‍යා. පී.)
    4. gehe (sī. syā. pī.)
    5. පච්‌චනුභොත්‌ව (ස්‍යා.), පච්‌චනුභුත්‌ව (පී.)
    6. paccanubhotva (syā.), paccanubhutva (pī.)
    7. මුඤ්‌චන (සී. ක.)
    8. සකම්‌මනා (සී. පී.)
    9. muñcana (sī. ka.)
    10. sakammanā (sī. pī.)
    11. තවෙමෙ (සී.), තව යිමෙ (ස්‍යා. පී.)
    12. අරොග්‍යං (ස්‍යා. ක.)
    13. taveme (sī.), tava yime (syā. pī.)
    14. arogyaṃ (syā. ka.)
    15. මච්‌චු (ස්‍යා. පී.)
    16. maccu (syā. pī.)
    17. විසන්‌නා (ස්‍යා. ක.)
    18. visannā (syā. ka.)
    19. ගාවංව (සී.)
    20. පරියෙසතී (සී. පී.)
    21. gāvaṃva (sī.)
    22. pariyesatī (sī. pī.)
    23. හීයොති හීයති (සී.)
    24. hīyoti hīyati (sī.)
    25. දහරී (ස්‍යා. පී. ක.)
    26. daharī (syā. pī. ka.)
    27. අභුත්‌ව භොගෙ (ස්‍යා. ක. අට්‌ඨ.), අභුත්‌ව භොගෙ (පී.), භොගෙ අතුත්‌වා (ක.)
    28. abhutva bhoge (syā. ka. aṭṭha.), abhutva bhoge (pī.), bhoge atutvā (ka.)
    29. පටිගච්‌ච (සී.), පටිගච්‌ඡ (ස්‍යා. පී.)
    30. paṭigacca (sī.), paṭigaccha (syā. pī.)
    31. තන්‌තානි (සී. පී.)
    32. පදාලෙය්‍ය (සී.)
    33. tantāni (sī. pī.)
    34. padāleyya (sī.)
    35. හත්‌ථත්‌ථ (සී. ස්‍යා. පී.)
    36. hatthattha (sī. syā. pī.)
    37. තෙ (සී. පී.)
    38. te (sī. pī.)
    39. පඞ්‌කෙව (සී. පී.)
    40. paṅkeva (sī. pī.)
    41. එකාව (සී.)
    42. ekāva (sī.)
    43. සීතීභූතා (සී.)
    44. sītībhūtā (sī.)



    Related texts:



    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ජාතක-අට්‌ඨකථා • Jātaka-aṭṭhakathā / [509] 13. හත්‌ථිපාලජාතකවණ්‌ණනා • [509] 13. Hatthipālajātakavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact