| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಪದಾನಪಾಳಿ • Apadānapāḷi |
೭. ಹೇಮಕತ್ಥೇರಅಪದಾನಂ
7. Hemakattheraapadānaṃ
೧೮೩.
183.
‘‘ಪಬ್ಭಾರಕೂಟಂ ನಿಸ್ಸಾಯ, ಅನೋಮೋ ನಾಮ ತಾಪಸೋ।
‘‘Pabbhārakūṭaṃ nissāya, anomo nāma tāpaso;
ಅಸ್ಸಮಂ ಸುಕತಂ ಕತ್ವಾ, ಪಣ್ಣಸಾಲೇ ವಸೀ ತದಾ॥
Assamaṃ sukataṃ katvā, paṇṇasāle vasī tadā.
೧೮೪.
184.
‘‘ಸಿದ್ಧಂ ತಸ್ಸ ತಪೋ ಕಮ್ಮಂ, ಸಿದ್ಧಿಪತ್ತೋ ಸಕೇ ಬಲೇ।
‘‘Siddhaṃ tassa tapo kammaṃ, siddhipatto sake bale;
ಸಕಸಾಮಞ್ಞವಿಕ್ಕನ್ತೋ, ಆತಾಪೀ ನಿಪಕೋ ಮುನಿ॥
Sakasāmaññavikkanto, ātāpī nipako muni.
೧೮೫.
185.
‘‘ವಿಸಾರದೋ ಸಸಮಯೇ, ಪರವಾದೇ ಚ ಕೋವಿದೋ।
‘‘Visārado sasamaye, paravāde ca kovido;
ಪಟ್ಠೋ ಭೂಮನ್ತಲಿಕ್ಖಮ್ಹಿ, ಉಪ್ಪಾತಮ್ಹಿ ಚ ಕೋವಿದೋ॥
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, uppātamhi ca kovido.
೧೮೬.
186.
‘‘ವೀತಸೋಕೋ ನಿರಾರಮ್ಭೋ, ಅಪ್ಪಾಹಾರೋ ಅಲೋಲುಪೋ।
‘‘Vītasoko nirārambho, appāhāro alolupo;
ಲಾಭಾಲಾಭೇನ ಸನ್ತುಟ್ಠೋ, ಝಾಯೀ ಝಾನರತೋ ಮುನಿ॥
Lābhālābhena santuṭṭho, jhāyī jhānarato muni.
೧೮೭.
187.
‘‘ಪಿಯದಸ್ಸೀ ನಾಮ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಅಗ್ಗೋ ಕಾರುಣಿಕೋ ಮುನಿ।
‘‘Piyadassī nāma sambuddho, aggo kāruṇiko muni;
ಸತ್ತೇ ತಾರೇತುಕಾಮೋ ಸೋ, ಕರುಣಾಯ ಫರೀ ತದಾ॥
Satte tāretukāmo so, karuṇāya pharī tadā.
೧೮೮.
188.
‘‘ಬೋಧನೇಯ್ಯಂ ಜನಂ ದಿಸ್ವಾ, ಪಿಯದಸ್ಸೀ ಮಹಾಮುನಿ।
‘‘Bodhaneyyaṃ janaṃ disvā, piyadassī mahāmuni;
ಚಕ್ಕವಾಳಸಹಸ್ಸಮ್ಪಿ, ಗನ್ತ್ವಾ ಓವದತೇ ಮುನಿ॥
Cakkavāḷasahassampi, gantvā ovadate muni.
೧೮೯.
189.
‘‘ಮಮುದ್ಧರಿತುಕಾಮೋ ಸೋ, ಮಮಸ್ಸಮಮುಪಾಗಮಿ।
‘‘Mamuddharitukāmo so, mamassamamupāgami;
ನ ದಿಟ್ಠೋ ಮೇ ಜಿನೋ ಪುಬ್ಬೇ, ನ ಸುತೋಪಿ ಚ ಕಸ್ಸಚಿ॥
Na diṭṭho me jino pubbe, na sutopi ca kassaci.
೧೯೦.
190.
‘‘ಉಪ್ಪಾತಾ ಸುಪಿನಾ ಮಯ್ಹಂ, ಲಕ್ಖಣಾ ಸುಪ್ಪಕಾಸಿತಾ।
‘‘Uppātā supinā mayhaṃ, lakkhaṇā suppakāsitā;
ಪಟ್ಠೋ ಭೂಮನ್ತಲಿಕ್ಖಮ್ಹಿ, ನಕ್ಖತ್ತಪದಕೋವಿದೋ॥
Paṭṭho bhūmantalikkhamhi, nakkhattapadakovido.
೧೯೧.
191.
‘‘ಸೋಹಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸುತ್ವಾನ, ತತ್ಥ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದಯಿಂ।
‘‘Sohaṃ buddhassa sutvāna, tattha cittaṃ pasādayiṃ;
೧೯೨.
192.
‘‘ಮಯಿ ಏವಂ ಸರನ್ತಮ್ಹಿ, ಭಗವಾಪಿ ಅನುಸ್ಸರಿ।
‘‘Mayi evaṃ sarantamhi, bhagavāpi anussari;
ಬುದ್ಧಂ ಅನುಸ್ಸರನ್ತಸ್ಸ, ಪೀತಿ ಮೇ ಹೋತಿ ತಾವದೇ॥
Buddhaṃ anussarantassa, pīti me hoti tāvade.
೧೯೩.
193.
‘‘ಕಾಲಞ್ಚ ಪುನರಾಗಮ್ಮ, ಉಪೇಸಿ ಮಂ ಮಹಾಮುನಿ।
‘‘Kālañca punarāgamma, upesi maṃ mahāmuni;
ಸಮ್ಪತ್ತೇಪಿ ನ ಜಾನಾಮಿ, ಅಯಂ ಬುದ್ಧೋ ಮಹಾಮುನಿ॥
Sampattepi na jānāmi, ayaṃ buddho mahāmuni.
೧೯೪.
194.
‘‘ಅನುಕಮ್ಪಕೋ ಕಾರುಣಿಕೋ, ಪಿಯದಸ್ಸೀ ಮಹಾಮುನಿ।
‘‘Anukampako kāruṇiko, piyadassī mahāmuni;
ಸಞ್ಜಾನಾಪೇಸಿ ಅತ್ತಾನಂ, ‘ಅಹಂ ಬುದ್ಧೋ ಸದೇವಕೇ’॥
Sañjānāpesi attānaṃ, ‘ahaṃ buddho sadevake’.
೧೯೫.
195.
‘‘ಸಞ್ಜಾನಿತ್ವಾನ ಸಮ್ಬುದ್ಧಂ, ಪಿಯದಸ್ಸಿಂ ಮಹಾಮುನಿಂ।
‘‘Sañjānitvāna sambuddhaṃ, piyadassiṃ mahāmuniṃ;
ಸಕಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇತ್ವಾ, ಇದಂ ವಚನಮಬ್ರವಿಂ॥
Sakaṃ cittaṃ pasādetvā, idaṃ vacanamabraviṃ.
೧೯೬.
196.
ತುವಮ್ಪಿ ಸಬ್ಬದಸ್ಸಾವೀ, ನಿಸೀದ ರತನಾಸನೇ’॥
Tuvampi sabbadassāvī, nisīda ratanāsane’.
೧೯೭.
197.
‘‘ಸಬ್ಬರತನಮಯಂ ಪೀಠಂ, ನಿಮ್ಮಿನಿತ್ವಾನ ತಾವದೇ।
‘‘Sabbaratanamayaṃ pīṭhaṃ, nimminitvāna tāvade;
ಪಿಯದಸ್ಸಿಸ್ಸ ಮುನಿನೋ, ಅದಾಸಿಂ ಇದ್ಧಿನಿಮ್ಮಿತಂ॥
Piyadassissa munino, adāsiṃ iddhinimmitaṃ.
೧೯೮.
198.
‘‘ರತನೇ ಚ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ, ಪೀಠಕೇ ಇದ್ಧಿನಿಮ್ಮಿತೇ।
‘‘Ratane ca nisinnassa, pīṭhake iddhinimmite;
ಕುಮ್ಭಮತ್ತಂ ಜಮ್ಬುಫಲಂ, ಅದಾಸಿಂ ತಾವದೇ ಅಹಂ॥
Kumbhamattaṃ jambuphalaṃ, adāsiṃ tāvade ahaṃ.
೧೯೯.
199.
‘‘ಮಮ ಹಾಸಂ ಜನೇತ್ವಾನ, ಪರಿಭುಞ್ಜಿ ಮಹಾಮುನಿ।
‘‘Mama hāsaṃ janetvāna, paribhuñji mahāmuni;
ತದಾ ಚಿತ್ತಂ ಪಸಾದೇತ್ವಾ, ಸತ್ಥಾರಂ ಅಭಿವಾದಯಿಂ॥
Tadā cittaṃ pasādetvā, satthāraṃ abhivādayiṃ.
೨೦೦.
200.
‘‘ಪಿಯದಸ್ಸೀ ತು ಭಗವಾ, ಲೋಕಜೇಟ್ಠೋ ನರಾಸಭೋ।
‘‘Piyadassī tu bhagavā, lokajeṭṭho narāsabho;
ರತನಾಸನಮಾಸೀನೋ, ಇಮಾ ಗಾಥಾ ಅಭಾಸಥ॥
Ratanāsanamāsīno, imā gāthā abhāsatha.
೨೦೧.
201.
‘‘‘ಯೋ ಮೇ ರತನಮಯಂ ಪೀಠಂ, ಅಮತಞ್ಚ ಫಲಂ ಅದಾ।
‘‘‘Yo me ratanamayaṃ pīṭhaṃ, amatañca phalaṃ adā;
ತಮಹಂ ಕಿತ್ತಯಿಸ್ಸಾಮಿ, ಸುಣಾಥ ಮಮ ಭಾಸತೋ॥
Tamahaṃ kittayissāmi, suṇātha mama bhāsato.
೨೦೨.
202.
‘‘‘ಸತ್ತಸತ್ತತಿ ಕಪ್ಪಾನಿ, ದೇವಲೋಕೇ ರಮಿಸ್ಸತಿ।
‘‘‘Sattasattati kappāni, devaloke ramissati;
ಪಞ್ಚಸತ್ತತಿಕ್ಖತ್ತುಞ್ಚ, ಚಕ್ಕವತ್ತೀ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥
Pañcasattatikkhattuñca, cakkavattī bhavissati.
೨೦೩.
203.
‘‘‘ದ್ವತ್ತಿಂಸಕ್ಖತ್ತುಂ ದೇವಿನ್ದೋ, ದೇವರಜ್ಜಂ ಕರಿಸ್ಸತಿ।
‘‘‘Dvattiṃsakkhattuṃ devindo, devarajjaṃ karissati;
ಪದೇಸರಜ್ಜಂ ವಿಪುಲಂ, ಗಣನಾತೋ ಅಸಙ್ಖಿಯಂ॥
Padesarajjaṃ vipulaṃ, gaṇanāto asaṅkhiyaṃ.
೨೦೪.
204.
‘‘‘ಸೋಣ್ಣಮಯಂ ರೂಪಿಮಯಂ, ಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ಸುಕತಂ ಬಹುಂ।
‘‘‘Soṇṇamayaṃ rūpimayaṃ, pallaṅkaṃ sukataṃ bahuṃ;
ಲೋಹಿತಙ್ಗಮಯಞ್ಚೇವ, ಲಚ್ಛತಿ ರತನಾಮಯಂ॥
Lohitaṅgamayañceva, lacchati ratanāmayaṃ.
೨೦೫.
205.
‘‘‘ಚಙ್ಕಮನ್ತಮ್ಪಿ ಮನುಜಂ, ಪುಞ್ಞಕಮ್ಮಸಮಙ್ಗಿನಂ।
‘‘‘Caṅkamantampi manujaṃ, puññakammasamaṅginaṃ;
ಪಲ್ಲಙ್ಕಾನಿ ಅನೇಕಾನಿ, ಪರಿವಾರೇಸ್ಸರೇ ತದಾ॥
Pallaṅkāni anekāni, parivāressare tadā.
೨೦೬.
206.
‘‘‘ಕೂಟಾಗಾರಾ ಚ ಪಾಸಾದಾ, ಸಯನಞ್ಚ ಮಹಾರಹಂ।
‘‘‘Kūṭāgārā ca pāsādā, sayanañca mahārahaṃ;
ಇಮಸ್ಸ ಚಿತ್ತಮಞ್ಞಾಯ, ನಿಬ್ಬತ್ತಿಸ್ಸನ್ತಿ ತಾವದೇ॥
Imassa cittamaññāya, nibbattissanti tāvade.
೨೦೭.
207.
‘‘‘ಸಟ್ಠಿ ನಾಗಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಾ।
‘‘‘Saṭṭhi nāgasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
೨೦೮.
208.
‘‘‘ಆರೂಳ್ಹಾ ಗಾಮಣೀಯೇಹಿ, ತೋಮರಙ್ಕುಸಪಾಣಿಭಿ।
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, tomaraṅkusapāṇibhi;
ಇಮಂ ಪರಿಚರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ರತ್ನಪೀಠಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥
Imaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
೨೦೯.
209.
‘‘‘ಸಟ್ಠಿ ಅಸ್ಸಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಾ।
‘‘‘Saṭṭhi assasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
ಆಜಾನೀಯಾವ ಜಾತಿಯಾ, ಸಿನ್ಧವಾ ಸೀಘವಾಹಿನೋ॥
Ājānīyāva jātiyā, sindhavā sīghavāhino.
೨೧೦.
210.
‘‘‘ಆರೂಳ್ಹಾ ಗಾಮಣೀಯೇಹಿ, ಇಲ್ಲಿಯಾಚಾಪಧಾರಿಭಿ।
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, illiyācāpadhāribhi;
ತೇಪಿಮಂ ಪರಿಚರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ರತ್ನಪೀಠಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥
Tepimaṃ paricarissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
೨೧೧.
211.
‘‘‘ಸಟ್ಠಿ ರಥಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಾ।
‘‘‘Saṭṭhi rathasahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
ದೀಪಾ ಅಥೋಪಿ ವೇಯಗ್ಘಾ, ಸನ್ನದ್ಧಾ ಉಸ್ಸಿತದ್ಧಜಾ॥
Dīpā athopi veyagghā, sannaddhā ussitaddhajā.
೨೧೨.
212.
‘‘‘ಆರೂಳ್ಹಾ ಗಾಮಣೀಯೇಹಿ, ಚಾಪಹತ್ಥೇಹಿ ವಮ್ಮಿಭಿ।
‘‘‘Ārūḷhā gāmaṇīyehi, cāpahatthehi vammibhi;
ಪರಿವಾರೇಸ್ಸನ್ತಿಮಂ ನಿಚ್ಚಂ, ರತ್ನಪೀಠಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
೨೧೩.
213.
‘‘‘ಸಟ್ಠಿ ಧೇನುಸಹಸ್ಸಾನಿ, ದೋಹಞ್ಞಾ ಪುಙ್ಗವೂಸಭೇ।
‘‘‘Saṭṭhi dhenusahassāni, dohaññā puṅgavūsabhe;
ವಚ್ಛಕೇ ಜನಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ರತ್ನಪೀಠಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥
Vacchake janayissanti, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
೨೧೪.
214.
‘‘‘ಸೋಳಸಿತ್ಥಿಸಹಸ್ಸಾನಿ, ಸಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಭೂಸಿತಾ।
‘‘‘Soḷasitthisahassāni, sabbālaṅkārabhūsitā;
ವಿಚಿತ್ತವತ್ಥಾಭರಣಾ, ಆಮುಕ್ಕಮಣಿಕುಣ್ಡಲಾ॥
Vicittavatthābharaṇā, āmukkamaṇikuṇḍalā.
೨೧೫.
215.
‘‘‘ಅಳಾರಪಮ್ಹಾ ಹಸುಲಾ, ಸುಸಞ್ಞಾ ತನುಮಜ್ಝಿಮಾ।
‘‘‘Aḷārapamhā hasulā, susaññā tanumajjhimā;
ಪರಿವಾರೇಸ್ಸನ್ತಿಮಂ ನಿಚ್ಚಂ, ರತ್ನಪೀಠಸ್ಸಿದಂ ಫಲಂ॥
Parivāressantimaṃ niccaṃ, ratnapīṭhassidaṃ phalaṃ.
೨೧೬.
216.
‘‘‘ಅಟ್ಠಾರಸೇ ಕಪ್ಪಸತೇ, ಗೋತಮೋ ನಾಮ ಚಕ್ಖುಮಾ।
‘‘‘Aṭṭhārase kappasate, gotamo nāma cakkhumā;
ತಮನ್ಧಕಾರಂ ವಿಧಮಿತ್ವಾ, ಬುದ್ಧೋ ಲೋಕೇ ಭವಿಸ್ಸತಿ॥
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, buddho loke bhavissati.
೨೧೭.
217.
‘‘‘ತಸ್ಸ ದಸ್ಸನಮಾಗಮ್ಮ, ಪಬ್ಬಜಿಸ್ಸತಿಕಿಞ್ಚನೋ।
‘‘‘Tassa dassanamāgamma, pabbajissatikiñcano;
ತೋಸಯಿತ್ವಾನ ಸತ್ಥಾರಂ, ಸಾಸನೇಭಿರಮಿಸ್ಸತಿ॥
Tosayitvāna satthāraṃ, sāsanebhiramissati.
೨೧೮.
218.
‘‘‘ತಸ್ಸ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣಿತ್ವಾನ, ಕಿಲೇಸೇ ಘಾತಯಿಸ್ಸತಿ।
‘‘‘Tassa dhammaṃ suṇitvāna, kilese ghātayissati;
ಸಬ್ಬಾಸವೇ ಪರಿಞ್ಞಾಯ, ನಿಬ್ಬಾಯಿಸ್ಸತಿನಾಸವೋ’॥
Sabbāsave pariññāya, nibbāyissatināsavo’.
೨೧೯.
219.
‘‘ವೀರಿಯಂ ಮೇ ಧುರಧೋರಯ್ಹಂ, ಯೋಗಕ್ಖೇಮಾಧಿವಾಹನಂ।
‘‘Vīriyaṃ me dhuradhorayhaṃ, yogakkhemādhivāhanaṃ;
ಉತ್ತಮತ್ಥಂ ಪತ್ಥಯನ್ತೋ, ಸಾಸನೇ ವಿಹರಾಮಹಂ॥
Uttamatthaṃ patthayanto, sāsane viharāmahaṃ.
೨೨೦.
220.
‘‘ಇದಂ ಪಚ್ಛಿಮಕಂ ಮಯ್ಹಂ, ಚರಿಮೋ ವತ್ತತೇ ಭವೋ।
‘‘Idaṃ pacchimakaṃ mayhaṃ, carimo vattate bhavo;
ಸಬ್ಬಾಸವಾ ಪರಿಕ್ಖೀಣಾ, ನತ್ಥಿ ದಾನಿ ಪುನಬ್ಭವೋ॥
Sabbāsavā parikkhīṇā, natthi dāni punabbhavo.
೨೨೧.
221.
‘‘ಕಿಲೇಸಾ ಝಾಪಿತಾ ಮಯ್ಹಂ…ಪೇ॰… ವಿಹರಾಮಿ ಅನಾಸವೋ॥
‘‘Kilesā jhāpitā mayhaṃ…pe… viharāmi anāsavo.
೨೨೨.
222.
‘‘ಸ್ವಾಗತಂ ವತ ಮೇ ಆಸಿ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ॥
‘‘Svāgataṃ vata me āsi…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ.
೨೨೩.
223.
‘‘ಪಟಿಸಮ್ಭಿದಾ ಚತಸ್ಸೋ…ಪೇ॰… ಕತಂ ಬುದ್ಧಸ್ಸ ಸಾಸನಂ’’॥
‘‘Paṭisambhidā catasso…pe… kataṃ buddhassa sāsanaṃ’’.
ಇತ್ಥಂ ಸುದಂ ಆಯಸ್ಮಾ ಹೇಮಕೋ ಥೇರೋ ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಅಭಾಸಿತ್ಥಾತಿ।
Itthaṃ sudaṃ āyasmā hemako thero imā gāthāyo abhāsitthāti;
ಹೇಮಕತ್ಥೇರಸ್ಸಾಪದಾನಂ ಸತ್ತಮಂ।
Hemakattherassāpadānaṃ sattamaṃ.
ಸತ್ತರಸಮಂ ಭಾಣವಾರಂ।
Sattarasamaṃ bhāṇavāraṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ಅಪದಾನ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Apadāna-aṭṭhakathā / ೨. ಪುಣ್ಣಕತ್ಥೇರಅಪದಾನವಣ್ಣನಾ • 2. Puṇṇakattheraapadānavaṇṇanā
