| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / පඤ්‌චපකරණ-අට්‌ඨකථා • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
9. හෙවත්‌ථිකථාවණ්‌ණනා
9. Hevatthikathāvaṇṇanā
304. ඉදානි හෙවත්‌ථිකථා නාම හොති. තත්‌ථ යෙසං ‘‘සබ්‌බෙපි අතීතාදිභෙදා ධම්‌මා රූපාදිවසෙන අත්‌ථි, අතීතං අනාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නවසෙන, අනාගතපච්‌චුප්‌පන්‌නානි වා අතීතාදිවසෙන නත්‌ථි; තස්‌මා සබ්‌බමෙවිදං එවං අත්‌ථි එවං නත්‌ථී’’ති ලද්‌ධි, සෙය්‍යථාපි එතරහි වුත්‌තප්‌පභෙදානං අන්‌ධකානං; තෙ සන්‌ධාය අතීතං අත්‌ථීති පුච්‌ඡා සකවාදිස්‌ස. හෙවත්‌ථි හෙව නත්‌ථීති විස්‌සජ්‌ජනං පරවාදිස්‌ස. තත්‌ථ හෙවාති එවං . අථ නං සකවාදී ‘‘යදි අතීතොව එවං අත්‌ථි, එවං නත්‌ථීති ලද්‌ධි, එවං සන්‌තෙ සොයෙව අත්‌ථි, සොයෙව නත්‌ථි නාමා’’ති පුච්‌ඡන්‌තො සෙවත්‌ථි, සෙව නත්‌ථීති ආහ. ඉතරො තෙනෙව සභාවෙන අත්‌ථිතං, තෙනෙව නත්‌ථිතං සන්‌ධාය පටික්‌ඛිපති. දුතියං පුට්‌ඨො සකභාවෙනෙව අත්‌ථිතං, පරභාවෙනෙව නත්‌ථිතං සන්‌ධාය පටිජානාති. තතො පරං අත්‌ථට්‌ඨො නත්‌ථට්‌ඨොති අත්‌ථිසභාවො නත්‌ථිසභාවො නාම හොතීති පුච්‌ඡති. ඉමිනාවුපායෙන සබ්‌බවාරෙසු අත්‌ථො වෙදිතබ්‌බො. පරියොසානෙ පන ‘‘තෙන හි අතීතං හෙවත්‌ථි, හෙව නත්‌ථී’’ති ච ‘‘තෙන හි රූපං හෙවත්‌ථි, හෙව නත්‌ථී’’ති චාතිආදීනි වත්‌වා කිඤ්‌චාපි පරවාදිනා ලද්‌ධි පතිට්‌ඨාපිතා, අයොනිසො පතිට්‌ඨාපිතත්‌තා පනෙසා අප්‌පතිට්‌ඨාපිතායෙවාති.
304. Idāni hevatthikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbepi atītādibhedā dhammā rūpādivasena atthi, atītaṃ anāgatapaccuppannavasena, anāgatapaccuppannāni vā atītādivasena natthi; tasmā sabbamevidaṃ evaṃ atthi evaṃ natthī’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi vuttappabhedānaṃ andhakānaṃ; te sandhāya atītaṃ atthīti pucchā sakavādissa. Hevatthi heva natthīti vissajjanaṃ paravādissa. Tattha hevāti evaṃ . Atha naṃ sakavādī ‘‘yadi atītova evaṃ atthi, evaṃ natthīti laddhi, evaṃ sante soyeva atthi, soyeva natthi nāmā’’ti pucchanto sevatthi, seva natthīti āha. Itaro teneva sabhāvena atthitaṃ, teneva natthitaṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho sakabhāveneva atthitaṃ, parabhāveneva natthitaṃ sandhāya paṭijānāti. Tato paraṃ atthaṭṭho natthaṭṭhoti atthisabhāvo natthisabhāvo nāma hotīti pucchati. Imināvupāyena sabbavāresu attho veditabbo. Pariyosāne pana ‘‘tena hi atītaṃ hevatthi, heva natthī’’ti ca ‘‘tena hi rūpaṃ hevatthi, heva natthī’’ti cātiādīni vatvā kiñcāpi paravādinā laddhi patiṭṭhāpitā, ayoniso patiṭṭhāpitattā panesā appatiṭṭhāpitāyevāti.
හෙවත්‌ථිකථාවණ්‌ණනා.
Hevatthikathāvaṇṇanā.
මහාවග්‌ගො නිට්‌ඨිතො.
Mahāvaggo niṭṭhito.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / අභිධම්‌මපිටක • Abhidhammapiṭaka / කථාවත්‌ථුපාළි • Kathāvatthupāḷi / 9. හෙවත්‌ථිකථා • 9. Hevatthikathā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-මූලටීකා • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / 9. හෙවත්‌ථිකථාවණ්‌ණනා • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / පඤ්‌චපකරණ-අනුටීකා • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / 9. හෙවත්‌ථිකථාවණ්‌ණනා • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā
