Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
੯. ਹੇવਤ੍ਥਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
9. Hevatthikathāvaṇṇanā
੩੦੪. ਇਦਾਨਿ ਹੇવਤ੍ਥਿਕਥਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ। ਤਤ੍ਥ ਯੇਸਂ ‘‘ਸਬ੍ਬੇਪਿ ਅਤੀਤਾਦਿਭੇਦਾ ਧਮ੍ਮਾ ਰੂਪਾਦਿવਸੇਨ ਅਤ੍ਥਿ, ਅਤੀਤਂ ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨવਸੇਨ, ਅਨਾਗਤਪਚ੍ਚੁਪ੍ਪਨ੍ਨਾਨਿ વਾ ਅਤੀਤਾਦਿવਸੇਨ ਨਤ੍ਥਿ; ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਮੇવਿਦਂ ਏવਂ ਅਤ੍ਥਿ ਏવਂ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਸੇਯ੍ਯਥਾਪਿ ਏਤਰਹਿ વੁਤ੍ਤਪ੍ਪਭੇਦਾਨਂ ਅਨ੍ਧਕਾਨਂ; ਤੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਅਤੀਤਂ ਅਤ੍ਥੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਾ ਸਕવਾਦਿਸ੍ਸ। ਹੇવਤ੍ਥਿ ਹੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਨਂ ਪਰવਾਦਿਸ੍ਸ। ਤਤ੍ਥ ਹੇવਾਤਿ ਏવਂ । ਅਥ ਨਂ ਸਕવਾਦੀ ‘‘ਯਦਿ ਅਤੀਤੋવ ਏવਂ ਅਤ੍ਥਿ, ਏવਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਲਦ੍ਧਿ, ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ ਸੋਯੇવ ਅਤ੍ਥਿ, ਸੋਯੇવ ਨਤ੍ਥਿ ਨਾਮਾ’’ਤਿ ਪੁਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਸੇવਤ੍ਥਿ, ਸੇવ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਆਹ। ਇਤਰੋ ਤੇਨੇવ ਸਭਾવੇਨ ਅਤ੍ਥਿਤਂ, ਤੇਨੇવ ਨਤ੍ਥਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਕ੍ਖਿਪਤਿ। ਦੁਤਿਯਂ ਪੁਟ੍ਠੋ ਸਕਭਾવੇਨੇવ ਅਤ੍ਥਿਤਂ, ਪਰਭਾવੇਨੇવ ਨਤ੍ਥਿਤਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ। ਤਤੋ ਪਰਂ ਅਤ੍ਥਟ੍ਠੋ ਨਤ੍ਥਟ੍ਠੋਤਿ ਅਤ੍ਥਿਸਭਾવੋ ਨਤ੍ਥਿਸਭਾવੋ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਪੁਚ੍ਛਤਿ। ਇਮਿਨਾવੁਪਾਯੇਨ ਸਬ੍ਬવਾਰੇਸੁ ਅਤ੍ਥੋ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਪਨ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਅਤੀਤਂ ਹੇવਤ੍ਥਿ, ਹੇવ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਤੇਨ ਹਿ ਰੂਪਂ ਹੇવਤ੍ਥਿ, ਹੇવ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਚਾਤਿਆਦੀਨਿ વਤ੍વਾ ਕਿਞ੍ਚਾਪਿ ਪਰવਾਦਿਨਾ ਲਦ੍ਧਿ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾ, ਅਯੋਨਿਸੋ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਤ੍ਤਾ ਪਨੇਸਾ ਅਪ੍ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਿਤਾਯੇવਾਤਿ।
304. Idāni hevatthikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbepi atītādibhedā dhammā rūpādivasena atthi, atītaṃ anāgatapaccuppannavasena, anāgatapaccuppannāni vā atītādivasena natthi; tasmā sabbamevidaṃ evaṃ atthi evaṃ natthī’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi vuttappabhedānaṃ andhakānaṃ; te sandhāya atītaṃ atthīti pucchā sakavādissa. Hevatthi heva natthīti vissajjanaṃ paravādissa. Tattha hevāti evaṃ . Atha naṃ sakavādī ‘‘yadi atītova evaṃ atthi, evaṃ natthīti laddhi, evaṃ sante soyeva atthi, soyeva natthi nāmā’’ti pucchanto sevatthi, seva natthīti āha. Itaro teneva sabhāvena atthitaṃ, teneva natthitaṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho sakabhāveneva atthitaṃ, parabhāveneva natthitaṃ sandhāya paṭijānāti. Tato paraṃ atthaṭṭho natthaṭṭhoti atthisabhāvo natthisabhāvo nāma hotīti pucchati. Imināvupāyena sabbavāresu attho veditabbo. Pariyosāne pana ‘‘tena hi atītaṃ hevatthi, heva natthī’’ti ca ‘‘tena hi rūpaṃ hevatthi, heva natthī’’ti cātiādīni vatvā kiñcāpi paravādinā laddhi patiṭṭhāpitā, ayoniso patiṭṭhāpitattā panesā appatiṭṭhāpitāyevāti.
ਹੇવਤ੍ਥਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ।
Hevatthikathāvaṇṇanā.
ਮਹਾવਗ੍ਗੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Mahāvaggo niṭṭhito.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਕਥਾવਤ੍ਥੁਪਾਲ਼ਿ • Kathāvatthupāḷi / ੯. ਹੇવਤ੍ਥਿਕਥਾ • 9. Hevatthikathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ੯. ਹੇવਤ੍ਥਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੯. ਹੇવਤ੍ਥਿਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā