Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā |
൯. ഹേവത്ഥികഥാവണ്ണനാ
9. Hevatthikathāvaṇṇanā
൩൦൪. ഇദാനി ഹേവത്ഥികഥാ നാമ ഹോതി. തത്ഥ യേസം ‘‘സബ്ബേപി അതീതാദിഭേദാ ധമ്മാ രൂപാദിവസേന അത്ഥി, അതീതം അനാഗതപച്ചുപ്പന്നവസേന, അനാഗതപച്ചുപ്പന്നാനി വാ അതീതാദിവസേന നത്ഥി; തസ്മാ സബ്ബമേവിദം ഏവം അത്ഥി ഏവം നത്ഥീ’’തി ലദ്ധി, സേയ്യഥാപി ഏതരഹി വുത്തപ്പഭേദാനം അന്ധകാനം; തേ സന്ധായ അതീതം അത്ഥീതി പുച്ഛാ സകവാദിസ്സ. ഹേവത്ഥി ഹേവ നത്ഥീതി വിസ്സജ്ജനം പരവാദിസ്സ. തത്ഥ ഹേവാതി ഏവം . അഥ നം സകവാദീ ‘‘യദി അതീതോവ ഏവം അത്ഥി, ഏവം നത്ഥീതി ലദ്ധി, ഏവം സന്തേ സോയേവ അത്ഥി, സോയേവ നത്ഥി നാമാ’’തി പുച്ഛന്തോ സേവത്ഥി, സേവ നത്ഥീതി ആഹ. ഇതരോ തേനേവ സഭാവേന അത്ഥിതം, തേനേവ നത്ഥിതം സന്ധായ പടിക്ഖിപതി. ദുതിയം പുട്ഠോ സകഭാവേനേവ അത്ഥിതം, പരഭാവേനേവ നത്ഥിതം സന്ധായ പടിജാനാതി. തതോ പരം അത്ഥട്ഠോ നത്ഥട്ഠോതി അത്ഥിസഭാവോ നത്ഥിസഭാവോ നാമ ഹോതീതി പുച്ഛതി. ഇമിനാവുപായേന സബ്ബവാരേസു അത്ഥോ വേദിതബ്ബോ. പരിയോസാനേ പന ‘‘തേന ഹി അതീതം ഹേവത്ഥി, ഹേവ നത്ഥീ’’തി ച ‘‘തേന ഹി രൂപം ഹേവത്ഥി, ഹേവ നത്ഥീ’’തി ചാതിആദീനി വത്വാ കിഞ്ചാപി പരവാദിനാ ലദ്ധി പതിട്ഠാപിതാ, അയോനിസോ പതിട്ഠാപിതത്താ പനേസാ അപ്പതിട്ഠാപിതായേവാതി.
304. Idāni hevatthikathā nāma hoti. Tattha yesaṃ ‘‘sabbepi atītādibhedā dhammā rūpādivasena atthi, atītaṃ anāgatapaccuppannavasena, anāgatapaccuppannāni vā atītādivasena natthi; tasmā sabbamevidaṃ evaṃ atthi evaṃ natthī’’ti laddhi, seyyathāpi etarahi vuttappabhedānaṃ andhakānaṃ; te sandhāya atītaṃ atthīti pucchā sakavādissa. Hevatthi heva natthīti vissajjanaṃ paravādissa. Tattha hevāti evaṃ . Atha naṃ sakavādī ‘‘yadi atītova evaṃ atthi, evaṃ natthīti laddhi, evaṃ sante soyeva atthi, soyeva natthi nāmā’’ti pucchanto sevatthi, seva natthīti āha. Itaro teneva sabhāvena atthitaṃ, teneva natthitaṃ sandhāya paṭikkhipati. Dutiyaṃ puṭṭho sakabhāveneva atthitaṃ, parabhāveneva natthitaṃ sandhāya paṭijānāti. Tato paraṃ atthaṭṭho natthaṭṭhoti atthisabhāvo natthisabhāvo nāma hotīti pucchati. Imināvupāyena sabbavāresu attho veditabbo. Pariyosāne pana ‘‘tena hi atītaṃ hevatthi, heva natthī’’ti ca ‘‘tena hi rūpaṃ hevatthi, heva natthī’’ti cātiādīni vatvā kiñcāpi paravādinā laddhi patiṭṭhāpitā, ayoniso patiṭṭhāpitattā panesā appatiṭṭhāpitāyevāti.
ഹേവത്ഥികഥാവണ്ണനാ.
Hevatthikathāvaṇṇanā.
മഹാവഗ്ഗോ നിട്ഠിതോ.
Mahāvaggo niṭṭhito.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / അഭിധമ്മപിടക • Abhidhammapiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi / ൯. ഹേവത്ഥികഥാ • 9. Hevatthikathā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൯. ഹേവത്ഥികഥാവണ്ണനാ • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൯. ഹേവത്ഥികഥാവണ്ണനാ • 9. Hevatthikathāvaṇṇanā