| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
២. ពោជ្ឈង្គសំយុត្តំ
2. Bojjhaṅgasaṃyuttaṃ
១. បព្ពតវគ្គោ
1. Pabbatavaggo
១.ហិមវន្តសុត្តវណ្ណនា
1.Himavantasuttavaṇṇanā
១៨២. ពុជ្ឈតិ ចតុសច្ចំ អរិយសាវកោ ឯតាយាតិ ពោធំ, ធម្មសាមគ្គី, អរិយសាវកោ បន ចតុសច្ចំ ពុជ្ឈតីតិ ពោធិ។ អង្គាតិ ការណា។ យាយ ធម្មសាមគ្គិយាតិ សម្ពន្ធោ។ តណ្ហាវសេន បតិដ្ឋានំ, ទិដ្ឋិវសេន អាយូហនា។ សស្សតទិដ្ឋិយា បតិដ្ឋានំ, ឧច្ឆេទទិដ្ឋិយា អាយូហនា។ លីនវសេន បតិដ្ឋានំ, ឧទ្ធច្ចវសេន អាយូហនា។ កាមសុខានុយោគវសេន បតិដ្ឋានំ, អត្តកិលមថានុយោគវសេន អាយូហនា។ ឱឃតរណសុត្តវណ្ណនាយំ (សំ. និ. ១.១) –
182. Bujjhati catusaccaṃ ariyasāvako etāyāti bodhaṃ, dhammasāmaggī, ariyasāvako pana catusaccaṃ bujjhatīti bodhi. Aṅgāti kāraṇā. Yāya dhammasāmaggiyāti sambandho. Taṇhāvasena patiṭṭhānaṃ, diṭṭhivasena āyūhanā. Sassatadiṭṭhiyā patiṭṭhānaṃ, ucchedadiṭṭhiyā āyūhanā. Līnavasena patiṭṭhānaṃ, uddhaccavasena āyūhanā. Kāmasukhānuyogavasena patiṭṭhānaṃ, attakilamathānuyogavasena āyūhanā. Oghataraṇasuttavaṇṇanāyaṃ (saṃ. ni. 1.1) –
‘‘កិលេសវសេន បតិដ្ឋានំ, អភិសង្ខារវសេន អាយូហនា។ តណ្ហាទិដ្ឋីហិ បតិដ្ឋានំ, អវសេសកិលេសាភិសង្ខារេហិ អាយូហនា, សព្ពាកុសលាភិសង្ខារវសេន បតិដ្ឋានំ, សព្ពលោកិយកុសលាភិសង្ខារវសេន អាយូហនា’’តិ –
‘‘Kilesavasena patiṭṭhānaṃ, abhisaṅkhāravasena āyūhanā. Taṇhādiṭṭhīhi patiṭṭhānaṃ, avasesakilesābhisaṅkhārehi āyūhanā, sabbākusalābhisaṅkhāravasena patiṭṭhānaṃ, sabbalokiyakusalābhisaṅkhāravasena āyūhanā’’ti –
វុត្តេសុ បការេសុ ឥធ អវុត្តានំ វសេន វេទិតព្ពោ។ កិលេសសន្តាននិទ្ទាយ ឧដ្ឋហតីតិ ឯតេន សិខាបត្តវិបស្សនាសហគតានម្បិ សតិអាទីនំ ពោជ្ឈង្គភាវំ ទស្សេតិ។ ចត្តារីតិអាទិនា មគ្គផលេន សហគតានំ។ សត្តហិ ពោជ្ឈង្គេហិ ភាវិតេហិ សច្ចបដិវេធោ ហោតីតិ កថមិទំ ជានិតព្ពន្តិ ចោទនំ សន្ធាយាហ ‘‘យថាហា’’តិអាទិ។ ឈានង្គមគ្គង្គាទយោ វិយាតិ ឯតេន ពោធិពោជ្ឈង្គសទ្ទានំ សមុទាយាវយវវិសយតំ ទស្សេតិ។ សេនង្គរថង្គាទយោ វិយាតិ ឯតេន បុគ្គលបញ្ញត្តិយា អវិជ្ជមានបញ្ញត្តិភាវំ ទស្សេតិ។
Vuttesu pakāresu idha avuttānaṃ vasena veditabbo. Kilesasantānaniddāya uṭṭhahatīti etena sikhāpattavipassanāsahagatānampi satiādīnaṃ bojjhaṅgabhāvaṃ dasseti. Cattārītiādinā maggaphalena sahagatānaṃ. Sattahi bojjhaṅgehi bhāvitehi saccapaṭivedho hotīti kathamidaṃ jānitabbanti codanaṃ sandhāyāha ‘‘yathāhā’’tiādi. Jhānaṅgamaggaṅgādayo viyāti etena bodhibojjhaṅgasaddānaṃ samudāyāvayavavisayataṃ dasseti. Senaṅgarathaṅgādayo viyāti etena puggalapaññattiyā avijjamānapaññattibhāvaṃ dasseti.
ពោធាយ សំវត្តន្តីតិ ពោជ្ឈង្គាតិ វុត្តំ ‘‘ការណត្ថោ អង្គសទ្ទោ’’តិ។ ពុជ្ឈតីតិ ពោធិ, ពោធិយា ឯវ អង្គាតិ ពោជ្ឈង្គាតិ វុត្តំ ‘‘ពុជ្ឈន្តីតិ ពោជ្ឈង្គា’’តិ។ វិបស្សនាទីនំ ការណានំ ពុជ្ឈិតព្ពានំ សច្ចានំ អនុរូបំ បច្ចក្ខភាវេន បដិមុខំ អវិបរីតំ សម្មា ពុជ្ឈន្តីតិ ឯវំ វត្ថុវិសេសទីបកេហិ ឧបរិមគ្គេហិ អនុពុជ្ឈន្តីតិអាទិនា វុត្តពោធិសទ្ទេហិ និប្បទេសេន វុត្តំ ‘‘ពុជ្ឈនតាសាមញ្ញេន សង្គណ្ហាតី’’តិ។ ឯត្ថ ច លីនបតិដ្ឋាន-កាមសុខល្លិកានុយោគ-ឧច្ឆេទាភិនិវេសានំ ធម្មវិចយ-វីរិយបីតិបធាន-ធម្មសាមគ្គី បដិបក្ខោ។ ឧទ្ធច្ចាយូហនអត្តកិលមថានុយោគ-សស្សតាភិនិវេសានំ បស្សទ្ធិសមាធិ-ឧបេក្ខាបធាន-ធម្មសាមគ្គី បដិបក្ខោ។ សតិ បន ឧភយត្ថាបិ ឥច្ឆិតព្ពា។ តថា ហិ សា សព្ពត្ថិកា វុត្តា។
Bodhāya saṃvattantīti bojjhaṅgāti vuttaṃ ‘‘kāraṇattho aṅgasaddo’’ti. Bujjhatīti bodhi, bodhiyā eva aṅgāti bojjhaṅgāti vuttaṃ ‘‘bujjhantīti bojjhaṅgā’’ti. Vipassanādīnaṃ kāraṇānaṃ bujjhitabbānaṃ saccānaṃ anurūpaṃ paccakkhabhāvena paṭimukhaṃ aviparītaṃ sammā bujjhantīti evaṃ vatthuvisesadīpakehi uparimaggehi anubujjhantītiādinā vuttabodhisaddehi nippadesena vuttaṃ ‘‘bujjhanatāsāmaññena saṅgaṇhātī’’ti. Ettha ca līnapatiṭṭhāna-kāmasukhallikānuyoga-ucchedābhinivesānaṃ dhammavicaya-vīriyapītipadhāna-dhammasāmaggī paṭipakkho. Uddhaccāyūhanaattakilamathānuyoga-sassatābhinivesānaṃ passaddhisamādhi-upekkhāpadhāna-dhammasāmaggī paṭipakkho. Sati pana ubhayatthāpi icchitabbā. Tathā hi sā sabbatthikā vuttā.
សំ-សទ្ទោ បសំសាយំ។ បុនទេវ សុន្ទរោ ច អត្ថោបីតិ អាហ ‘‘បសត្ថោ សុន្ទរោ ច ពោជ្ឈង្គោ’’តិ។ អភិនិព្ពត្តេតីតិ អភិវិសិដ្ឋភាវេន និព្ពត្តេតិ សវិសេសភាវំ វទតិ។ ‘‘ឯកេ វណ្ណយន្តី’’តិ វត្វា តត្ថ យថាវុត្តវិវេកត្តយតោ អញ្ញំ វិវេកទ្វយំ ឧទ្ធរិត្វា ទស្សេតុំ ‘‘តេ ហី’’តិអាទិ វុត្តំ។ តត្ថ ឈានក្ខណេ តាវ កិច្ចតោ វិក្ខម្ភនវិវេកនិស្សិតំ, វិបស្សនាក្ខណេ អជ្ឈាសយតោ បដិប្បស្សទ្ធិវិវេកនិស្សិតំ ភាវេតីតិ។ តេនាហ – ‘‘អនុត្តរំ វិមោក្ខំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរិស្សាមី’’តិ។ តត្ថ តត្ថ និច្ឆយតាយ កសិណជ្ឈានគ្គហណេន អនុប្បាទានម្បិ គហណំ ទដ្ឋព្ពំ។
Saṃ-saddo pasaṃsāyaṃ. Punadeva sundaro ca atthopīti āha ‘‘pasattho sundaro ca bojjhaṅgo’’ti. Abhinibbattetīti abhivisiṭṭhabhāvena nibbatteti savisesabhāvaṃ vadati. ‘‘Eke vaṇṇayantī’’ti vatvā tattha yathāvuttavivekattayato aññaṃ vivekadvayaṃ uddharitvā dassetuṃ ‘‘te hī’’tiādi vuttaṃ. Tattha jhānakkhaṇe tāva kiccato vikkhambhanavivekanissitaṃ, vipassanākkhaṇe ajjhāsayato paṭippassaddhivivekanissitaṃ bhāvetīti. Tenāha – ‘‘anuttaraṃ vimokkhaṃ upasampajja viharissāmī’’ti. Tattha tattha nicchayatāya kasiṇajjhānaggahaṇena anuppādānampi gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ.
ហិមវន្តសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Himavantasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ១. ហិមវន្តសុត្តំ • 1. Himavantasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ១. ហិមវន្តសុត្តវណ្ណនា • 1. Himavantasuttavaṇṇanā
