| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๒. ทุติยวโคฺค
2. Dutiyavaggo
๑-๒. อิจฺฉานงฺคลสุตฺตาทิวณฺณนา
1-2. Icchānaṅgalasuttādivaṇṇanā
๙๘๗-๙๘๘. ทุติยวคฺคสฺส ปฐเม เอวํ พฺยากเรยฺยาถาติ กสฺมา อตฺตโน วิหารสมาปตฺติํ อาจิกฺขติ? อุปารมฺภโมจนตฺถํฯ สเจ หิ เต ‘‘น ชานามา’’ติ วเทยฺยุํ, อถ เนสํ ติตฺถิยา ‘‘ตุเมฺห ‘อสุกสมาปตฺติยา นาม โน สตฺถา เตมาสํ วิหาสี’ติปิ น ชานาถ, อถ กสฺมา นํ อุปฎฺฐหนฺตา วิหรถา’’ติ อุปารมฺภํ อาโรเปยฺยุํ, ตโต โมจนตฺถํ เอวมาหฯ
987-988. Dutiyavaggassa paṭhame evaṃ byākareyyāthāti kasmā attano vihārasamāpattiṃ ācikkhati? Upārambhamocanatthaṃ. Sace hi te ‘‘na jānāmā’’ti vadeyyuṃ, atha nesaṃ titthiyā ‘‘tumhe ‘asukasamāpattiyā nāma no satthā temāsaṃ vihāsī’tipi na jānātha, atha kasmā naṃ upaṭṭhahantā viharathā’’ti upārambhaṃ āropeyyuṃ, tato mocanatthaṃ evamāha.
อถ กสฺมา ยถา อญฺญตฺถ ‘‘สโตว อสฺสสติ, ทีฆํ วา อสฺสสโนฺต’’ติ (ที. นิ. ๒.๓๗๔; ม. นิ. ๑.๑๐๗; สํ. นิ. ๕.๙๗๗) เอว-วากาโร วุโตฺตฯ เอวํ อิธ น วุโตฺตติ? เอกนฺตสนฺตตฺตาฯ อเญฺญสญฺหิ อสฺสาโส วา ปากโฎ โหติ ปสฺสาโส วา, ภควโต อุภยเมฺปตํ ปากฎเมว นิจฺจํ อุปฎฺฐิตสฺสติตายาติ เอกนฺตสนฺตตฺตา น วุโตฺตฯ อถ ‘‘สิกฺขามี’’ติ อวตฺวา กสฺมา ‘‘อสฺสสามี’’ติ เอตฺตกเมว วุตฺตนฺติ? สิกฺขิตพฺพาภาวาฯ สตฺต หิ เสขา สิกฺขิตพฺพภาวา เสขา นาม, ขีณาสวา สิกฺขิตพฺพาภาวา อเสขา นาม, ตถาคตา อสิกฺขิตพฺพา อเสกฺขา นาม นตฺถิ เตสํ สิกฺขิตพฺพกิจฺจนฺติ สิกฺขิตพฺพาภาวา น วุตฺตํฯ ทุติยํ อุตฺตานเมวฯ
Atha kasmā yathā aññattha ‘‘satova assasati, dīghaṃ vā assasanto’’ti (dī. ni. 2.374; ma. ni. 1.107; saṃ. ni. 5.977) eva-vākāro vutto. Evaṃ idha na vuttoti? Ekantasantattā. Aññesañhi assāso vā pākaṭo hoti passāso vā, bhagavato ubhayampetaṃ pākaṭameva niccaṃ upaṭṭhitassatitāyāti ekantasantattā na vutto. Atha ‘‘sikkhāmī’’ti avatvā kasmā ‘‘assasāmī’’ti ettakameva vuttanti? Sikkhitabbābhāvā. Satta hi sekhā sikkhitabbabhāvā sekhā nāma, khīṇāsavā sikkhitabbābhāvā asekhā nāma, tathāgatā asikkhitabbā asekkhā nāma natthi tesaṃ sikkhitabbakiccanti sikkhitabbābhāvā na vuttaṃ. Dutiyaṃ uttānameva.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya
๑. อิจฺฉานงฺคลสุตฺตํ • 1. Icchānaṅgalasuttaṃ
๒. กเงฺขยฺยสุตฺตํ • 2. Kaṅkheyyasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑-๒. อิจฺฉานงฺคลสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-2. Icchānaṅgalasuttādivaṇṇanā
