| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / संयुत्तनिकाय • Saṃyuttanikāya |
२. दुतियवग्गो
2. Dutiyavaggo
१. इच्छानङ्गलसुत्तं
1. Icchānaṅgalasuttaṃ
९८७. एकं समयं भगवा इच्छानङ्गले विहरति इच्छानङ्गलवनसण्डे। तत्र खो भगवा भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘इच्छामहं, भिक्खवे, तेमासं पटिसल्लीयितुं। नाम्हि केनचि उपसङ्कमितब्बो, अञ्ञत्र एकेन पिण्डपातनीहारकेना’’ति। ‘‘एवं, भन्ते’’ति खो ते भिक्खू भगवतो पटिस्सुत्वा नास्सुध कोचि भगवन्तं उपसङ्कमति, अञ्ञत्र एकेन पिण्डपातनीहारकेन।
987. Ekaṃ samayaṃ bhagavā icchānaṅgale viharati icchānaṅgalavanasaṇḍe. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘icchāmahaṃ, bhikkhave, temāsaṃ paṭisallīyituṃ. Nāmhi kenaci upasaṅkamitabbo, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakenā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho te bhikkhū bhagavato paṭissutvā nāssudha koci bhagavantaṃ upasaṅkamati, aññatra ekena piṇḍapātanīhārakena.
अथ खो भगवा तस्स तेमासस्स अच्चयेन पटिसल्लाना वुट्ठितो भिक्खू आमन्तेसि – ‘‘सचे खो, भिक्खवे, अञ्ञतित्थिया परिब्बाजका एवं पुच्छेय्युं – ‘कतमेनावुसो, विहारेन समणो गोतमो वस्सावासं बहुलं विहासी’ति, एवं पुट्ठा तुम्हे, भिक्खवे, तेसं अञ्ञतित्थियानं परिब्बाजकानं एवं ब्याकरेय्याथ – ‘आनापानस्सतिसमाधिना खो, आवुसो, भगवा वस्सावासं बहुलं विहासी’ति। इधाहं, भिक्खवे, सतो अस्ससामि, सतो पस्ससामि। दीघं अस्ससन्तो ‘दीघं अस्ससामी’ति पजानामि, दीघं पस्ससन्तो ‘दीघं पस्ससामी’ति पजानामि; रस्सं अस्ससन्तो ‘रस्सं अस्ससामी’ति पजानामि, रस्सं पस्ससन्तो ‘रस्सं पस्ससामी’ति पजानामि; ‘सब्बकायप्पटिसंवेदी अस्ससिस्सामी’ति पजानामि…पे॰… ‘पटिनिस्सग्गानुपस्सी अस्ससिस्सामी’ति पजानामि, ‘पटिनिस्सग्गानुपस्सी पस्ससिस्सामी’ति पजानामि’’।
Atha kho bhagavā tassa temāsassa accayena paṭisallānā vuṭṭhito bhikkhū āmantesi – ‘‘sace kho, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evaṃ puccheyyuṃ – ‘katamenāvuso, vihārena samaṇo gotamo vassāvāsaṃ bahulaṃ vihāsī’ti, evaṃ puṭṭhā tumhe, bhikkhave, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ evaṃ byākareyyātha – ‘ānāpānassatisamādhinā kho, āvuso, bhagavā vassāvāsaṃ bahulaṃ vihāsī’ti. Idhāhaṃ, bhikkhave, sato assasāmi, sato passasāmi. Dīghaṃ assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāmi, dīghaṃ passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāmi; rassaṃ assasanto ‘rassaṃ assasāmī’ti pajānāmi, rassaṃ passasanto ‘rassaṃ passasāmī’ti pajānāmi; ‘sabbakāyappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti pajānāmi…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti pajānāmi, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti pajānāmi’’.
‘‘यञ्हि तं, भिक्खवे, सम्मा वदमानो वदेय्य – ‘अरियविहारो’ इतिपि, ‘ब्रह्मविहारो’ इतिपि, ‘तथागतविहारो’ इतिपि। आनापानस्सतिसमाधिं सम्मा वदमानो वदेय्य – ‘अरियविहारो’ इतिपि, ‘ब्रह्मविहारो’ इतिपि, ‘तथागतविहारो’ इतिपि। ये ते, भिक्खवे, भिक्खू सेखा अप्पत्तमानसा अनुत्तरं योगक्खेमं पत्थयमाना विहरन्ति तेसं आनापानस्सतिसमाधि भावितो बहुलीकतो आसवानं खयाय संवत्तति। ये च खो ते, भिक्खवे, भिक्खू अरहन्तो खीणासवा वुसितवन्तो कतकरणीया ओहितभारा अनुप्पत्तसदत्था परिक्खीणभवसंयोजना सम्मदञ्ञा विमुत्ता तेसं आनापानस्सतिसमाधि भावितो बहुलीकतो दिट्ठधम्मसुखविहाराय चेव संवत्तति सतिसम्पजञ्ञाय च।
‘‘Yañhi taṃ, bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya – ‘ariyavihāro’ itipi, ‘brahmavihāro’ itipi, ‘tathāgatavihāro’ itipi. Ānāpānassatisamādhiṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘ariyavihāro’ itipi, ‘brahmavihāro’ itipi, ‘tathāgatavihāro’ itipi. Ye te, bhikkhave, bhikkhū sekhā appattamānasā anuttaraṃ yogakkhemaṃ patthayamānā viharanti tesaṃ ānāpānassatisamādhi bhāvito bahulīkato āsavānaṃ khayāya saṃvattati. Ye ca kho te, bhikkhave, bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā vimuttā tesaṃ ānāpānassatisamādhi bhāvito bahulīkato diṭṭhadhammasukhavihārāya ceva saṃvattati satisampajaññāya ca.
‘‘यञ्हि तं, भिक्खवे, सम्मा वदमानो वदेय्य – ‘अरियविहारो’ इतिपि, ‘ब्रह्मविहारो’ इतिपि, ‘तथागतविहारो’ इतिपि। आनापानस्सतिसमाधिं सम्मा वदमानो वदेय्य – ‘अरियविहारो’ इतिपि, ‘ब्रह्मविहारो’ इतिपि, ‘तथागतविहारो’ इतिपी’’ति। पठमं।
‘‘Yañhi taṃ, bhikkhave, sammā vadamāno vadeyya – ‘ariyavihāro’ itipi, ‘brahmavihāro’ itipi, ‘tathāgatavihāro’ itipi. Ānāpānassatisamādhiṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘ariyavihāro’ itipi, ‘brahmavihāro’ itipi, ‘tathāgatavihāro’ itipī’’ti. Paṭhamaṃ.
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / संयुत्तनिकाय (अट्ठकथा) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / १-२. इच्छानङ्गलसुत्तादिवण्णना • 1-2. Icchānaṅgalasuttādivaṇṇanā
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / संयुत्तनिकाय (टीका) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / १-२. इच्छानङ्गलसुत्तादिवण्णना • 1-2. Icchānaṅgalasuttādivaṇṇanā
